سهام ترجیحی چیست؟

کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا

کارکردهای بلندمدت حذف ارز ترجیحی

طرح حذف ارز ترجیحی 4200 تومانی که به مدت چهار سال براقتصاد کشور سایه انداخته بود، در مجموع اتفاق مبارکی است.

به گزارش تحریریه، به نقل از روزنامه ایران، طرح حذف ارز ترجیحی 4200 تومانی که به مدت چهار سال براقتصاد کشور سایه انداخته بود، در مجموع اتفاق مبارکی است.

در تبیین کارکردهای این تصمیم می‌توان به تأثیر آن بر بازار سرمایه اشاره کرد با این توضیح که حذف ارز 4200 تومانی احتمالاً موجب افزایش سود شرکت‌های فعال در حوزه صنایع غذایی، زراعت و دامپروری می‌شود و در نتیجه موجبات افزایش قیمت سهام آنها را فراهم می‌کند و به همین سبب می‌توان انتظار داشت احتمالاً رونق نسبی بازار سهام فراهم شود.

در تحقق این مهم ملاحظاتی وجود دارد یعنی دولت نیز باید اقدام به قیمت‌گذاری دستوری برای محصولات تولیدی شرکت‌های فعال در حوزه صنایع غذایی، زراعت و دامپروری نکند. از دیگر دستاوردهای حذف ارز 4200 تومانی می‌توان به بهبود توزیع درآمد و کاهش ضریب جینی اشاره کرد زیرا نتیجه تخصیص ارز ترجیحی پایین‌تر از نرخ تعادلی بازار در بازه زمانی 3 سال ایجاد رانت، فساد و ثروتمند شدن یک صدم از جامعه بوده‌است. به نظر می‌رسد به علت اینکه هنوز برخی افراد در دهک‌های مختلف مشمول دریافت یارانه نشده‌اند در حالی‌که خود را مستحق دریافت یارانه می‌دانند، لذا اگر عواید ناشی از حذف ارز 4200 تومانی بین همه اقشار مردم از تمامی طبقات به صورت مساوی تقسیم شود حس اعتماد بیشتری را نسبت به دولت و عملکرد مسئولان و نتایج موفقیت آمیز حذف ارز ترجیحی در جامعه ایجاد می‌کند. البته در روزهای اخیر بارها از سوی شخص رئیس جمهوری برای رسیدگی به وضعیت بازماندگان یارانه نقدی تأکید شده است. وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز با اعلام سامانه مشخص برای ثبت شکایات و ارتباط مستمر با مردم از طریق صدا و سیما و رسانه‌های عمومی تلاش کرده ابهامات را رفع و به پرسش‌های مردم پاسخ دهد.

با این حال و با وجود کارکردها و مزایای انکار نشدنی حذف ارز ترجیحی همچنان مخالفانی وجود دارند. این افراد که تعدادشان هم زیاد نیست، معتقدند حذف ارز 4200 تومانی از کانال‌های مختلفی می‌تواند متغیرهای کلیدی اقتصاد کلان و رفاه مردم را تحت تأثیر قرار دهد. مشخصاً با تکیه بر تورم می‌گویند حذف ارز 4200 تومانی احتمالاً باعث افزایش انتظارات تورمی خواهد شد و لذا تا حدودی موجب افزایش نرخ تورم می‌شود. این در حالیست که هر نوع اصلاح اقتصادی قطعاً آثار روانی خواهد داشت و در ادوار گذشته هم به همین منوال بوده اما آثار میان مدت و بلندمدتی که برجا می‌گذارد برای توسعه اقتصادی کشور ضروری است و به جد می‌توان گفت همگان از مزایای آن بهره‌مند خواهند شد به شرط آنکه در گام اولیه اجرای طرح حذف رانت‌زای 4200 تومانی با دولت همراهی کنند.

در پایان نیز ذکر یک پیشنهاد به دولت خالی از لطف نیست. دولت می‌تواند با استقرار سیستم مالیات بر کلیه تراکنش‌ها یا سایر سیستم‌های مالیاتی قابل اجرا و کارا از ثروتمندان مالیات‌ اخذ کرده و از این طریق عواید ناشی از توزیع یارانه مذکور بین دهک‌های بالای درآمدی را خنثی کند.

اوراق بهادار (Security) چیست؟

بازارهای مالی در سرتاسر جهان، شامل بخش‌های مختلفی است، یکی از مهم‌ترین بخش‌ها در بازارهای مالی، «اوراق بهادار» است. در این مطلب، با کمک مقاله‌ای از وب‌سایت اینوستوپدیا، با تعریف اوراق بهادار، انواع آن، سرمایه‌گذاری و معامله‌گری در این حوزه و وضعیت قانون‌گذاری آن آشنا خواهید شد.

اوراق بهادار چیست؟

اوراق بهادار (Security)، به هر دارایی یا حقی گفته می‌شود که ماهیت غیرفیزیکی دارد، از نظر قانون معتبر شناخته می‌شود و می‌توان آن را به فروش رساند.

در بیشتر کشورها، اوراق بهادار شامل موارد زیر می‌شود:

• یک موقعیت مالکیتی در شرکت‌هایی که به صورت عمومی در بورس معامله می‌شوند (سهام در بورس)
• یک رابطه طلبکاری از یک نهاد دولتی یا خصوصی (اوراق قرضه)
• یا یک حق مالکیت بر ابزارهای مالی مشتقه (قرارداد آتی یا قرارداد اختیار)

به زبان ساده، اوراق بهادار وعده‌ای است که از نظر قانونی لازم‌الاجرا است و می‌توان آن را خرید، فروخت و یا با چیز ارزشمند دیگری مبادله کرد.

برای درک بهتر اوراق بهادار به این مثال توجه کنید. فردی روی کاغذی می‌نویسد:

من در تاریخ ۱۰ فروردین ۱۴۰۰، خودروی خود را به دارنده‌ی این برگه انتقال خواهم داد.

اگر این برگه به تأیید یک نهاد دولتی یا قانونی برسد، تبدیل به اوراق بهادار می‌شود؛ یعنی ورقی که بها دارد. بنابراین این برگه دارای ارزش است و ممکن است مردم به خرید یا فروش این برگه علاقه نشان دهند. بدیهی است که اگر خودرو تا قبل از تحویل صحیح و سالم مانده باشد، ارزش برگه نیز بالا خواهد رفت. در مقابل اگر مشکلی برای اتومبیل پیش بیاید، افراد علاقه کمتری به در اختیار داشتن آن برگه نشان خواهند سهام ترجیحی چیست؟ داد و در نتیجه، ارزش آن افت خواهد کرد.

انواع اوراق بهادار

انواع اوراق بهادار

اوراق بهادار را می‌توان به دو دسته عمده سهام و بدهی تقسیم کرد. با این حال، دسته دیگری به نام ترکیبی وجود دارد که در آن، بخشی از ویژگی‌های اوراق سهام و اوراق بدهی ترکیب شده است. در ادامه، با این سه دسته بیشتر آشنا خواهیم شد.

«سهام» یا «اوراق حقوق صاحبان سهام»، متداول‌ترین نوع از انواع اوراق بهادار است. سهام، یک نفع مالکیتی است که سهام‌داران در یک نهاد (مانند یک شرکت) در اختیار دارند و یکی از انواع سهم در بازار سرمایه است. اوراق سهام شامل دو دسته‌ی سهام عادی و سهام مقدم است.

دارندگان سهام معمولاً دریافتی منظم ندارند، هر چند در برخی موارد سود سهم را دریافت می‌کنند. اما سود اصلی سهام‌داران از این سرمایه‌گذاری، سودی است که از فروش خود سهام (اوراق بهادار) به دست می‌آید (با این فرض که ارزش سهم افزایش یافته باشد).

دارندگان سهام این اختیار را دارند که به میزان سهام خود، در کنترل شرکت سهیم باشند. ضریب تأثیر رأی هر سهام‌دار به نسبت سهمی است که در اختیار دارد. در صورت ورشکستگی شرکت، سهام‌داران پس از پرداخت کلیه تعهدات به طلبکاران، باقی‌مانده دارایی شرکت را به نسبت سهمی که دارند، بین خود تقسیم می‌کنند. در صورتی‌که دارایی مالی شرکت برای پرداخت تعهدات به طلبکاران کافی نباشد، این بدهی از کالاها یا خدمات شرکت پرداخت می‌شود.

اوراق بدهی

«اوراق بدهی» بیانگر پولی است که وام گرفته شده است و باید بازپرداخت شود. اندازه وام، نرخ بهره و تاریخ سررسید یا تمدید، تحت شرایطی در این اوراق قید می‌شود. اوراق بهادار بدهی شامل اوراق قرضه دولتی و شراکتی، گواهی‌های سپرده و اوراق وثیقه‌دار است.

زمانی که کسب‌وکارها یا نهادهای دولتی برای انجام فعالیت‌های اقتصادی نیاز به پول داشته باشند، با فروش اوراق قرضه می‌توانند سرمایه مورد نیاز خود را تأمین کنند. سرمایه‌گذار با خرید اوراق قرضه که از آن‌ به عنوان «اوراق بهادارِ با درآمد ثابت» نیز یاد می‌شود، برای بازه زمانی خاصی مقداری پول به یک نهاد قرض می‌دهد و بهرۀ ثابتی (ماهانه یا سالانه) از آن نهاد تحت عنوان درآمد ثابت دریافت می‌کند. اوراق قرضه دارای تاریخ سررسید است. وقتی اوراق قرضه به موعد سررسید خود می‌رسد، نهادی که پول سرمایه‌گذاران را دریافت کرده است، اصل پول را بازپرداخت می‌‌کند.

به‌طور کلی، دارندگان اوراق بدهی به طور منظم بهره، بازپرداخت اصل پول و سایر حقوق قراردادی تصریح شده (که شامل حق رأی نیست) را دریافت می‌کنند. این اوراق برای مدت معینی صادر می‌‎شوند و در پایان توسط صادرکننده یا «ناشر» بازخرید می‌شوند. ناشر، نهادی حقوقی است که اوراق بهادار را به نام خود منتشر می‌کند.

اوراق ترکیبی

«اوراق بهادار ترکیبی» همانطور که از نامش پیداست، برخی از ویژگی‌های اوراق بدهی و سهام را در کنار هم دارد. اوراق ترکیبی به سه دسته اصلی تقسیم می‌شود:

1. سهام تضمینی: قرارداد اختیاری که توسط شرکت صادر می‌شود و به سهام‌داران حق خرید سهام را در یک بازه زمانی و با یک قیمت مشخص می‌دهد.
2. سهام ترجیحی: سهم شرکت‌هایی که پرداخت بهره، سود سهام یا سایر بازدهی‌های سرمایه در آن‌ها ارجح است.
3. اوراق قابل تبدیل: اوراق قرضه‌ای که می‌توان آن‌ها را در بازار بورس به سهام شرکت ناشر تبدیل کرد.

سرمایه‌گذاری در حوزه اوراق بهادار

نهادی که اوراق بهادار را تولید کرده و به فروش می‌رساند، «ناشر» نام دارد و کسانی که این اوراق را می‌خرند، سرمایه‌گذار نامیده می‌شوند.

به‌طور کلی، اوراق بهادار نمایانگر یک سرمایه‌گذاری و وسیله‌ای است که نهادها، شرکت‌ها و سایر بنگاه‌های تجاری می‌توانند به‌وسیله آن سرمایه جذب کنند. شرکت‌ها با عرضه سهام خود به عموم مردم از طریق عرضه اولیه سهام (IPO) می‌توانند سرمایه بسیار زیادی جذب کنند.

برای مثال، مسئولین یک شهر یا ایالت یا کشور می‌توانند با صدور اوراق قرضه شهری، وجوه مورد نیاز برای یک پروژه را جمع‌آوری کنند. بسته به تقاضای بازار و یا ساختار قیمت‌گذاری یک موسسه، جذب سرمایه از طریق عرضه اوراق می‌توند گزینه مناسب‌تری نسبت به تأمین اعتبار از طریق وام بانکی باشد.

سرمایه‌گذاری در حوزه اوراق بهادار

از طرف دیگر، خرید این اوراق با پولِ وام‌گرفته‌شده، که اصطلاحاً «خرید وجه تضمین با اهرم» نیز نامیده می‌شود، یکی از روش‌های محبوب برای سرمایه‌گذاری است. در اصل، یک شرکت ممکن است برای تسویه بدهی یا سایر تعهدات خود به نهادهای دیگر، حقوق مالکیتی خود را به صورت پول نقد یا سایر انواع اوراق بهادار به اشخاص حقیقی واگذار کند. این نوع تمهیداتِ وثیقه‌ای اخیرا در بین سرمایه‌گذاران نهادی افزایش یافته است.

اوراق بهادار چگونه معامله می‌شوند؟

اوراقی که به صورت عمومی معامله می‌شوند، در فهرست «بورس» قرار می‌گیرند. بورس، بازاری متشکل و خودانتظام است که اوراق بهادار در آن توسط کارگزاران یا معامله‌گران و طبق مقررات، مورد دادوستد قرار می‌گیرد.

ناشران می‌توانند با اطمینان دادن به معامله‌گران از جنبه قانون‌گذاری و تأمین نقدینگی، نظر معامله‌گرها را به سهام خود جلب کنند. در سال‌های اخیر، سیستم‌های تجاری الکترونیکی غیر رسمی متداول‌تر شده‌اند و معامله‌گران به جای دادوستد اوراق کاغذی، به صورت آنلاین معامله‌ می‌کنند.

همان‌طور که اشاره شد، به اولین فروش عمده سهام یک شرکت در بورس، «عرضه اولیه» (IPO) گفته می‌شود. بازاری که یک سهم برای اولین بار در آن پذیره‌نویسی و عرضه می‌شود، «بازار اولیه» نامیده می‌شود.

در جریان عرضه اولیه، ناشر، فروشنده سهم است و سرمایه‌گذار یا تریدر، معامله‌گر سهم هستند. اما بعد از پایان عرضه اولیه، سهم وارد معاملات ثانویه می‌شود که در آن، سهم‌ها صرفا به عنوان یک دارایی از یک تریدر یا سرمایه‌گذار به تریدر دیگر منتقل می‌شوند. به بازاری که معاملات ثانویه در آن جاری است، «بازار ثانویه» گفته می‌شود. سهام‌داران می‌توانند سهام خود را در ازای پول نقد یا سود سرمایه به سایر سرمایه‌گذاران بفروشند، بنابراین، بازار ثانویه بازار اولیه را تکمیل می‌کند.

اوراق بهادار ممکن است به صورت خصوصی و به گروه محدودی که واجد شرایط هستند، عرضه شود. هر از گاهی سهام شرکت‌ها به صورت ترکیبی از عرضه عمومی و خصوصی ارائه می‌شوند.

انواع دیگر اوراق بهادار

اوراق بهادار دارای گواهی به صورت فیزیک سهام ترجیحی چیست؟ و کاغذی ارائه می‌شوند. این اوراق همچنین ممکن است در سیستم ثبت مستقیم نگه‌داری شوند. به عبارت دیگر، یک مامور ثبت به نمایندگی از شرکت، سهام شرکت را بدون اینکه نیاز به صدور گواهی فیزیکی باشد، حفظ می‌کند.

فناوری‌ها و سیاست‌های مدرن، نیاز به اوراق دارای گواهی را برطرف کرده است. اکنون سیستمی توسعه یافته است که در آن ناشران می‌توانند یک گواهی جهانی واحد را به نمایندگی از تمام اوراق بهادار معتبر، در یک صندوق امانت‌داری بین‌المللی به نام شرکت «Depository Trust» یا «DTC» سپرده‌گذاری کنند. کلیه اوراق بهاداری که در DTC معامله می‌شوند، به صورت الکترونیکی هستند. شایان ذکر است که اوراق بهادار دارای گواهی و بدون گواهی هیچ تفاوتی از نظر حقوق و امتیازات سهام‌دار و ناشر ندارند.

اوراق بهادار حامل به اوراق قابل مذاکره گفته می‌شود که حقوق مربوط به اوراق را به سهام‌دار می‌دهد. این اوراق تحت موارد خاص از یک سرمایه‌گذار به سرمایه‌گذار دیگر منتقل می‌شوند. اوراق حاملی که قبل از الکترونیکی شدنِ اوراق وجود داشتند، از لحاظ ماهیت مالکیتی همیشه مجزا از هم بودند؛ یعنی هر ورق بهادار، بیانگر یک دارایی جداگانه بود و از نظر قانونی با سایر اوراق تفاوت داشت. این اوراق بهادار در اکثر موارد قابل دادوستد هستند، اما در موارد نادری نیز این‌گونه نیست. این بدان معناست که با وام گرفتن، وام‌گیرنده می‌تواند در زمان بازپرداخت، خودِ دارایی یا یک دارایی مشابه دیگر را که معادل با دارایی اصلی است، پرداخت کند. در برخی موارد، ممکن است از اوراق بهادار حامل برای دور زدن مالیات استفاده شود. به همین دلیل، ناشران، سهام‌داران و قانون‌گذاران دید مثبتی به این اوراق ندارند. بنابراین استفاده از این اوراق در ایالات متحده نادر است.

اوراق بهادار ثبت‌شده به گونه‌ای از اوراق گفته می‌شود که نام سهام‌دار و سایر جزئیات لازم توسط ناشر در یک دفتر کل ثبت می‌شود. هرگونه دادوستد این اوراق به شرطی انجام می‌شود که اصلاحات لازم در دفتر کل ثبت شود.

قانون‌گذاری

در ایالات متحده، «کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده آمریکا» (SEC)، عرضه عمومی و فروش این اوراق را قانون‌گذاری می‌کند.

کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا

اما در ایران، این وظیفه به «شورای عالی بورس و اوراق بهادار» و «سازمان بورس و اوراق بهادار» محول شده است. طبق قوانین اوراق، مصوب سال ۱۳۸۴ مجلس شورای اسلامی، تعریف این دو نهاد به شرح زیر است:

«شورا» بالاترین رکن بازار است که تصویب سیاست‌های کلان آن بازار را برعهده دارد. اعضـای شورا به شرح زیر است:

• وزیر امور اقتصادی و دارایی
• وزیر بازرگانی
• رییس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران
• رؤسای اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران و اتاق تعاون
• رئیس «سازمان» که به عنوان دبیر شورا و سخنگوی سازمان نیز انجام وظیفه خواهد کرد
• دادستان کل کشور یا معاون وی
• یک نفر نماینده از طرف کانون‌ها
• سه نفر خبره مالی منحصراً از بخش خصوصی با مشورت تشکل‌هـای حرفـه‌ای بـازار اوراق بهـادار بـه پیشنهاد وزیر امور اقتصادی و دارایی و تصویب هیئت وزیران
• یک نفر خبره منحصراً از بخش خصوصی به پیشنهاد وزیر ذيربط و تصویب هیئت وزیـران بـرای هـر بورس کالایی

سازمان بورس

«سازمان بورس»، یک موسسه عمومی غیردولتی است که دارای شخصیت حقـوقی و مـالی مسـتقل بـوده و از محـل کارمزدهای دریافتی و سهمی از حق پذیرش شرکت‌ها در بورس اوراق بهادار و سایر درآمدها اداره می‌شود.

ساختمان سازمان بورس

برای اطلاع از جزئیات تعاریف و قوانین بورس در ایران، می‌توانید به وب‌سایت سازمان بورس مراجعه کنید.

سهام جایزه چیست؟

سهام جایزه یکی از انواع سهام است. هنگامی که شرکت سهامی، از ذخایر اندوخته فراوانی برخوردار باشد، می‌تواند بخشی از آنرا از راه انتشار سهام جایزه در وجه سهامداران کنونی خود، به سرمایه تبدیل کند. معمولاً پس از انتشار سهام جایزه، با توجه به تعداد سهام منتشرشده، قیمت سهام شرکت در بازار، کاهش پیدا می‌کند. با این حال، برای آنکه نرخ سود قابل تقسیم به ازای هر سهم تغییری نکند ، پس از چندی قیمت سهم افزایش می‌ یابد و سهام داران با توجه به افزایش تعداد سهام خود، منافع بیشتری به دست خواهند آورد

در سهام جایزه؛ سهام اضافی بدون دریافت هزینه به سهام داران داده می شود. در واقع اینها درآمد انباشته شده شرکت هستند که در قالب سود سهام داده نمی شوند، اما به سهام آزاد تبدیل می شوند.

شما چه چیزی در مورد سهام پاداش شنیده اید؟

اصل اساسی سهام پاداش این است که تعداد کل سهام با نسبت ثابت "تعداد سهام" به "شمار سهام" قابل افزایش است. مثلا اگر سرمایه گذار A دارای 200 سهام یک شرکت باشد و یک شرکت اعلام می کند پاداش 4: 1 برای هر یک سهم است، او 4 سهام را به صورت رایگان دریافت می کند. این مجموع 800 سهام به صورت رایگان است و مجموع کل سهام آن به 1000 سهام افزایش می یابد.

شرکت ها سهام پاداش را ارج می نهند تا مشارکت خرده فروشی را زیاد و پایه سهام خود را افزایش دهند. هنگامی که قیمت هر سهم از یک شرکت بالاست، سرمایه گذاران جدید به سختی می توانند برای خرید سهام این شرکت اقدام کنند. افزایش تعداد سهام باعث کاهش قیمت هر سهم می شود. اما سرمایه کلی همچنان باقی می ماند حتی اگر سهام جریمه اعلام شود.

آنچه شما باید در مورد سهام پاداش بدانید .

شرکت ها به دلایلی تعدادی سهام پاداش می دهند. یکی این است که درآمد های ناپایدار را سرمایه گذاری کرده و ذخایر شرکت را بازسازی کند. اگر یک شرکت پول کمتری داشته باشد، ممکن است سهام پاداش را بدهد تا سهامداران بتوانند سهام خود را برای پول به فروش برسانند.

سهام اضافی نیز برای افزایش ارزش سهام شرکت صادر می شود. هرچه یک شرکت سهام کمتری داشته باشد، گرانتر است. شرکت ها می توانند با پرداخت اوراق بهادار سهام به سهامداران، قیمت سهام را کاهش دهند، به این ترتیب سرمایه گذاران جدید را برای خرید به شرکت تشویق می کنند.

سهام داغ یا فعال چگونه سهامی است؟

سهامی است که پی‌درپی و هر روز مورد دادوستد قرار می‌گیرد. در مقابل سهام نیمه‌فعال که به سهام ترجیحی چیست؟ طور مرتب و پیاپی خرید و فروش نمی‌شوند. بیشتر سهام شرکت‌های معتبر از نوع فعال و پرطرفدار هستند.

منظور از «سهام غیرفعال» یا «سهام راکد» چیست؟

سهامی است که در بورس اوراق بهادار به ندرت خرید و فروش می‌شود و به سختی می‌توان برای آن خریدار یا فروشنده‌ای پیدا کرد. تفاوت قیمت پیشنهادی خرید و قیمت پیشنهادی فروش این‌گونه برگه‌های سهام ممکن است زیاد باشد.

سهم شکننده یا پرنوسان (Volatile Share) چگونه سهمی است؟

سهامی که تغییرات شدید و ناگهانی فراوانی در قیمت آن رخ می‌دهد، به سهام شکننده یا پرنوسان معروف است. چنانچه نوسان شدید قیمت یک سهم به دلیل وجود عواملی همچون نوسان درآمدها، تعداد اندک سهام منتشر شده، یا وخامت اوضاع در صنعتی که به آن وابسته است باشد، نوسان قیمت آن با عامل آلفا محاسبه می‌شود و در صورتی که نوسان قیمت آن با اوضاع بازار مرتبط باشد، از عامل بتا استفاده می‌شود.

منظور از سهام ترجیحی چیست ؟

سهام ترجیهی بخشی از سهام شرکت است که در راستای برنامه‌های خصوصی‌سازی به کارکنان شاغل در آن شرکت واگذار شده است.

حباب قیمت سهام چگونه شکل می گیرد؟

چنانچه می دانیم انگیزه حداکثرسازی سود و حداقل سازی زیان در سرمایه گذاری، به عنوان معیارهای اصلی تصمیم گیری و مؤثر تحرک صاحبان سرمایه در بورس نیز مثل هر بازار دیگری مطرح هستند، لیکن در برخی از مواقع، رفتاری رخ می دهد که به هیچ وجه مبتنی بر مبانی اساسی حاکم بر بازار سهام نیست. در این حالت حرکت «دسته جمعی و دفعی» سرمایه گذاران برای خرید یا فروش سهام در بورس می تواند قیمت سهام را بدون هیچ گونه توجیه اقتصادی و منطقی متأثر سازد. این پدیده اصطلاحاً به «حباب قیمتی در بورس» معروف است. برای بررسی حباب قیمتی سهام می توان کلیک کرده و مقاله مربوط به آن را مطالعه نمایید.

کدام سهامداران بورسی با حذف ارز ترجیحی سود می کنند؟

در صورت جمع بندی مجلس شورای اسلامی و دولت برای حذف ارز ترجیحی یا دلار ۴ هزار ۲۰۰ تومانی، پیش‌بینی می‌شود صنایع فعال در بازار سرمایه اثر پذیر از این ارز با افزایش سودآوری مواجه شوند.

عکس دو نفره ترلان پروانه با بدل خارجی | رابطه ترلان پروانه جدی شد؟

دولت سیزدهم مصمم است برای سال آینده ارز ترجیحی را از ادبیات اقتصادی کشور حذف کند. تمام مقدمات اجرای این سیاست آماده شده و حتی در بودجه سال آینده بخشی از حمایت‌های جایگزین آن نیز تدوین شده است.

در این بین با وجود اینکه نمایندگان مجلس شورای اسلامی با کلیات بودجه سال ۱۴۰۱ در صحن علنی موافقت کردند اما درباره جزئیات حمایت‌های جایگزین تاکنون با دولتمردان به جمع بندی دقیقی نرسیده‌اند.

آنچه مسلم است در سال آینده چیزی به نام ارز ترجیحی وجود نخواهد داشت و اختلافات کنونی دولت و مجلس صرفا درباره نحوه و کیفیت بازتوزیع منابع حاصل از اصلاح ارز ترجیحی است.

در ادامه به بررسی تاثیر این سیاست بر بازار سرمایه می‌پردازیم؛ البته پیش از این ابتدا باید روشن شود که تاثیر ارز ترجیحی بر صنایع کشورمان چگونه است.

ارز ترجیحی به دو گونه مستقیم و غیر مستقیم در تامین مواد اولیه وارداتی شرکت‌های تولیدی تاثیر گذار است.

مستقیم: در حال حاضر دولت به صورت مستقیم برای واردات ۶ کالا به همراه بخشی از داروها و اقلام درمانی ارز ترجیحی تخصیص می‌دهد؛ در صورت اصلاح این سیاست پیش‌بینی می‌شود نرخ نیما به عنوان مرجع ارزی این کالاها در نظر گرفته شود.

غیر مستقیم: رقم ۴ هزار و ۲۰۰ تومان بر هر دلار آمریکا هم اکنون مبنای محاسبه ارز حقوق و عوارض گمرکی است؛ این یعنی در زمان محاسبه حقوق گمرکی، دولت قیمت ارز ترجیحی را برای ارزشگذاری کالا مرجع قرار می‌دهد.

با این توضیح می‌توان میزان اثر گذاری این سیاست را به گستره تمام صنایع تولیدی کشور دانست اما به طور عمده پیش‌بینی می‌شود بیشترین تاثیر را در صنایع فلزات اساسی، دارویی و صنعت غذایی بگذارد.

بررسی‌ها نشان می‌دهد در دو مقطع کوتاه مدت و بلند مدت این تصمیم می‌تواند تاثیر خود را بر بازار بگذارد.

پایان قیمت‌گذاری دستوری

کوتاه مدت: حذف ارز ترجیحی به طور طبیعی باعث افزایش رقم فروش در صنایع فعال در بازار سرمایه اثر پذیر از این ارز می‌شود. همچنین می‌تواند دست دولت را برای قیمت‌گذاری کوتاه می‌کند و می‌توان امیدوار بود افزایش رقم فروش آنها منجر به افزایش حاشیه سود شود.

علیرضا محمدی زیوه کارشناس بازار سرمایه پیشتر درباره این موضوع گفته بود: «حذف ارز ترجیحی را می‌توان به فال نیک گرفت؛ زیرا با واقعی شدن بهای تمام شده؛ شرکت‌ها در ابتدا از دام قیمت گذاری دستوری خارج شده و با لحاظ کردن مؤلفه‌های اقتصادی و حسابداری از جمله حاشیه سود و بهای تمام شده واقعی، خواهند توانست سمت درآمدهای عملیاتی خود را بهبود بخشیده و درآمد متناسب با عملیات تولید و فروش خود را وارد چرخه اقتصادی شرکت کنند.»

وی گفته بود: «با واقعی شدن قیمت ها و مشخص شدن مکانیزم تعیین قیمت کالای نهایی و همچنین با حذف دلالان که به دنبال احتکار کالای عرضه شده با قیمتی کمتر از قیمت واقعی خود هستند؛ شرکت‌ها عملکرد بهتری در زمینه مدیریت فروش، توزیع کالا، ارائه تخفیف به مشتریان، بازاریابی، کشف بازارهای جدید، تبلیغات و رقابت خواهند داشت.»

فصل بازدهی صنایع تولیدی

بلند مدت: مهم‌تر از اثرات کوتاه مدت این سیاست، اصلاح ارز ترجیحی می‌تواند به معنای تولد صنایعی باشد که به دلیل پایین بودن نرخ ارز ترجیحی توان رقابت با نمونه خارجی خود را نداشتند.

همچنین این سیاست رفته رفته رغبت به کالای تولید داخلی را در کشورمان به دلیل مزیت قیمتی افزایش می‌دهد.

موضوع دیگر اینکه با توسعه صنایع داخلی می‌توانیم امیدوار باشیم صنایع صادرات محور که اغلب آنها هم بورسی هستند روزهای بهتری را پیش رو داشته باشند.

محمدجواد فریادرس، استاد دانشگاه امیرکبیر گفته بود: قدر مسلم این است که در بلندمدت با آزادسازی قیمت محصولات، شرکت هایی که کارامدتر عمل می‌کنند با افزایش ارزش شرکت، p/e بهتری نیز کسب کرده و توجه سرمایه گذاران را به خود جلب خواهند کرد. با حذف نرخ دستوری به علت تخصیص دلار ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی در صنایع تولیدی، انتظار افزایش شفافیت در صورت های مالی شرکت‌های بورسی را داریم. فروش محصولات به قیمت واقعی و شفاف، به نوبه خود، مهمترین ثمره حذف دلار ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی در شرکت های بورسی است.

به گفته وی، پیچیدگی صنایع و شرکت ها، مالی و اقتصاد رفتاری و حتی عملکرد مردم تا حدی است که به هیچ وجه نمی توان جواب قاطع در پیشبینی برای همه مسائل اقتصادی ارائه کرد. به طور کلی انتظار داریم با حذف ارز ترجیحی، نرخ‌ها واقعی تر شده، فساد و رانت کمتر شود و نرخ فروش شرکت‌ها هم بر مبنای نرخ تقاضای بازار شکل گیرد.

سهام و انواع آن

با توجه به بند 2 ماده یک قانون تشکیل شرکت های تعاونی مصوب 16/ 3/ 1350، سهم یا سهام به صورت زیر تعریف می گردد:

سهم واحدی از سرمایه یک شرکت یا اتحادیه تعاونی است که میزان آن، در اساسنامه ذکر می شود و به موجب ماده 24 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت مصوب 1347:

سهم قسمتی از سرمایه شرکت سهامی است که مشخص کننده میزان مشارکت و تعهدات و منافع صاحب آن در شرکت سهامی می باشد. ورقه سهام، سند قابل معامله ای است که نماینده سهام ترجیحی چیست؟ تعداد سهامی است که صاحب آن سهام، در شرکت سهامی دارد.

انواع سهام:

در ادامه انواع سهام شرح داده می شود که در بورس اوراق بهادار، سهام را از دیدگاه های زیر می توان دسته بندی نمود و مورد بررسی قرار داد:

سهام با نام و بی نام:سهام ترجیحی چیست؟

سهام با نام یعنی سهامی که نام صاحب سهم بر روی ورقه آن سهم درج شده است و قابلیت نقل و انتقال آن فقط به واسطه معاوضه می باشد.

سهام بی نام یعنی سهامی که در وجه حامل صادر شده است و اسمی روی آن درج نمی شود و شخصی که این سهم را در اختیار داشته باشد، می تواند آن را به فروش رساند.

نکته: تمامی سهام مورد معامله در بازار بورس اوراق بهادار تهران با نام هستند.

سهام از دیدگاه رفتار:

با توجه به کتاب مدیریت پرتفوی با رویکرد کاربردی می توان سهام موجود در بورس را به‌ شرح زیر دسته بندی نمود:

سهام ارزشی:

سهام ارزشی به سهامی گفته می شود که از نگاه بنیادی دارای ارزش می باشد و می توان از آنها به عنوان سهام ایمن اشاره نمود که سال های زیادی است در سطح بالغ خود هستند و می توان از آنها به عنوان سهام با سود نقدی جذاب اسم برد.

سهام رشدی:

سهام رشدی، در دسته سهامی قرار دارند که به دلایل بنیادی مختلفی، پتانسیل رشد بسیار بالای دارند و می توان با استفاده از تحلیل های بنیادی و تکنیکال سود جذابی از آنها به دست آورد.

سهام از منظر ماهیت:

سهام عادی و سهام ممتاز از جمله سهام مهمی هستند که در بسیاری از کشور های جهان رایج می باشند و مورد داد و ستد قرار می گیرند که در زیر به تعریف آنها پرداخته شده است.

سهام عادی:

سهام عادی، در واقع یک ورقه بهادار می باشد که بیانگر ادعای مالکیت دارنده آن نسبت به دارایی ها و سود شرکت به شمار می رود. بنابراین این شخص، جز مالکان شرکت سهامی قرار می گیرد.

ویژگی های سهام عادی:

1. مالکان سهام عادی، جهت افزایش سرمایه دارای حق رای می باشند
2. دارنده سهام عادی از سود نقدی مصوب مجامع بهره مند می گردد
3. اولویت در افزایش سرمایه
4. قابلیت بالای نقد شوندگی
5. دارای مسئولیت محدود
6. امکان کسب بازدهی بالا

سهام ممتاز (Preferred Shares):

سهام ممتاز به نوعی سهام گفته می شود که برخی از ویژگی های اوراق قرضه و سهام عادی را دارد که در صورت انحلال شرکت، صاحبان این نوع از سهام، در مقایسه با دارندگان سهام عادی در توزیع دارایی های شرکت، دارای حق تقدم هستند و ممکن است دارای حق رای نیز باشند.

سهم جایزه:

سهام جایزه (حق امتیاز سهم)، به سهامی گفته می شود که در برابر اضافه ارزشی که از سهامدار های جدید گرفته می شود، به سهامداران قبلی اعطا می گردد.

نکات مندرج در ورقه سهم:

به موجب ماده 26 لایحه اصلاح قسمتی از قانون تجارت، در ورقه سهم نکات زیر باید قید شود:
1. نام شرکت و شماره ثبت آن در دفتر ثبت شرکت ها
2. مبلغ سرمایه ثبت شده و مقدار پرداخت شده آن
3. تعیین نوع سهم
4. مبلغ اسمی و مقدار پرداخت شده آن به حروف و با اعداد
5. تعداد سهامی که هر ورقه نماینده آن است

موسسه مشاوران مطالعه مقاله سرمایه گذاری چیست را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.

سهام داغ یا فعال:

سهام داغ یا سهام فعال، به سهامی می گویند که پی در پی و هر روز مورد داد و ستد قرار می گیرند و در مقابل آن، سهام نیمه فعال قرار دارند که به طور مرتب و پیاپی خرید و فروش نمی شوند.

نکته: اکثر سهام شرکت های معتبر از نوع فعال و پر طرفدار هستند.

سهام غیر فعال یا سهام راکد:

سهام غیر فعال یا راکد به سهامی گفته می شوند که در بورس اوراق بهادار به ندرت معامله می شوند و به سختی می توان برای آنها خریدار و یا فروشنده ای پیدا کرد. تفاوت قیمت پیشنهادی خرید و قیمت پیشنهادی فروش این نوع از برگه های سهام ممکن است خیلی زیاد باشد که در این مواقع گفته می شود، قدرت نقد شوندگی این سهام بسیار پایین است، یعنی معاملات زیادی در آن صورت نمی گیرد. زمانی که یک سهم دارای بازارگردان باشد، بازارگردان با معاملات خود به افزایش نقد شوندگی سهام کمک می کند.

سهم شکننده یا پر نوسان (Volatile Share):

سهام شکننده یا پر نوسان به سهامی گفته می شود که تغییرات شدید و ناگهانی فراوانی در قیمت آنها رخ می دهد.

چنان چه نوسان شدید قیمت یک سهم به دلیل وجود عواملی هم چون نوسان درآمد ها، تعداد اندک سهام منتشر شده، یا وخامت اوضاع در صنعتی که به آن وابسته است، باشد، نوسان قیمت آن با عامل آلفا محاسبه می گردد و اگر نوسان قیمت آن با اوضاع بازار مرتبط باشد، از عامل بتا برای نوسان قیمت آن استفاده می شود.

سهام ترجیحی:

سهام ترجیهی به بخشی از سهام شرکتی گفته می شود که در راستای برنامه های خصوصی سازی به پرسنل شاغل در آن شرکت واگذار می شود.

سهام انتفاعی:

سهام انتفاعی زمانی به سهامدار تعلق می گیرد که بدون داشتن حقی نسبت به سرمایه شرکت، از منافع آن بهره مند شود.

در واقع زمانی که یک شخص، اطلاعاتی علمی و فنی را در اختیار شرکت می گذارد که منجر به ایجاد منفعت برای شرکت می گردد، می تواند از منافع حاصل شده سهم ببرد.

در چنین حالتی منافع واقع شده برای شرکت به سهام انتفاعی تبدیل می گردد و متناسب با میزان سهام سهامدار، در اختیار او قرار می گیرد.

سهام موسس:

سهام موسس نوع دیگری از سهام است که به موسسین شرکت تعلق می گیرد و میزان سود آن در اساسنامه مشخص می شود، از سهام عادی بیشتر است و در اختیار اشخاصی قرار می گیرد که عضو هیئت موسس شرکت هستند.

اگر این مطلب برای شما رضایت بخش بوده است، مطالعه مقاله چرا شرکت ثبت کنیم و مراحل ثبت شرکت را به شما پیشنهاد می کنیم.