فرمول محاسبه eps

ارزش سود هر سهم از طریق تقسیم درآمد خالص (که به آن سود یا عایدی هم گفته می‌شود) بر تعداد سهام موجود به دست می‌آید. برای محاسبه دقیق تر، صورت و مخرج بر اساس اوراق بهادار ایجاد شده از طریق اختیار معامله، اوراق قرضه قابل تبدیل و یا ضمانت نامه‌‌‌ها تنظیم می‌شود. اگر معادله برای درآمد‌‌های عملیاتی تنظیم شده باشد، صورت کسر به موارد بیشتری وابسته می‌شود.

EPS چیست؟

کلمه EPS در واقع سرواژه سه کلمه انگلیسی Earnings per share می‌باشد و به معنای سود به ازای هر سهم است. که از تقسیم وی پی اس یکی از مهمترین و اولین شاخصه‌‌‌های هر شرکت می‌باشد این شاخص در واقع به شما می‌گوید که شرکت در دوره معین معمولاً یک سال مالی به ازای هر یک سهم تولید می‌کند.

EPS چیست؟

سود هر سهم (Earnings Per Share) که به اختصار EPS گفته می‌شود، برابر با نسبت سود یک شرکت به تعداد سهام عادی در دست سهامداران آن است. عدد حاصل از این تقسیم، به عنوان شاخص سودآوری یک شرکت مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای یک شرکت معمول است EPS را که برای اقلام غیرمترقبه و رقیق‌شوندگی احتمالی نیز تنظیم شده است، گزارش کند. هرچه EPS یک شرکت بالاتر باشد، سودآوری بیشتری خواهد داشت.

رقیق شدن سهام (Stock Eilution) کاهش درصد سهام مالکان در اثر ارزش‌گذاری جدید یک شرکت است. افزایش تعداد سهم می‌تواند به دلیل مواردی مانند افزایش سرمایه، عرضه عمومی سهام و… باشد. اقلام غیرمترقبه (Extraordinary Items) نیز اقلامی‌ بااهمیت‌ و بسیار غیرمعمول‌ است‌ که‌ منشأ آن‌ رویداد‌‌هایی خارج‌ از فعالیت‌‌‌های عادی‌ شرکت‌ است.

اهمیت EPS و کاربرد‌‌های آن

به طور کلی با توجه به مطالبی که از قبل گفتیم، سود منبع اصلی تأمین جریان نقد و زایش ثروت است. تعیین سطح سود که برای مقاصد تجزیه و تحلیل مالی مربوط باشد یک فرآیند تحلیلی پیچیده می‌باشد. با توجه به تفاوت ارقام سود شرکت‌‌های مختلف و نیز تغییر ارقام سود یک شرکت در طی دوره‌‌‌های زمانی مختلف، مقایسه پذیری این ارقام تا حدودی مشکل می‌باشد. یکی از روش‌‌‌های استاندارد نمودن رقم سود، تبدیل آن به یک مبلغ سود هر سهم می‌باشد.

این اهمیت و حساسیت EPS باعث شده است که اولاً محاسبه و گزارش EPS واقعی و پیش‌بینی طبق قوانین بازار سرمایه بسیاری از کشور‌‌ها الزامی گردد، از طرفی دیگر مراجع تدوین استاندارد‌‌‌های حسابداری نیز الزامات معینی را جهت نحوه محاسبه و افشاء آن وضع نمایند تا سودمندی EPS را از طریق افزایش قابلیت مقایسه (بین شرکت‌‌ها و طی دوره‌‌‌های مختلف) و کاهش صلاحدید مدیریت ارتقاء دهند.

براساس تحقیقات تجربی انجام شده در سایر کشور‌‌ها، EPS استفاده‌‌‌های زیر را دارد:

1. ارزیابی، تعیین و قضاوت در خصوص قیمت سهام
2. تحلیل گران مالی با ضرب EPS در رقم P/E درخصوص پایین یا بالا بودن قیمت سهام قضاوت می‌کنند.
3. ارزیابی پوشش سود نقدی و توانایی پرداخت سود سهام.
4. قضاوت درخصوص وضعیت شرکت و عملکرد مدیریت و نیز ترسیم تصویری از آینده.
5. رقم فرمول محاسبه eps EPS نسبت به بازدهی نقدی (سود سهام) مبنای قابل قبول‌تری برای مقایسه عملکرد شرکت و مدیریت می‌باشد.
6. برآورد قدرت سودآوری و ارزیابی سطح و روند سود.

مزایای سود هر سهم (EPS)

• ارزیابی، تعیین و قضاوت در خصوص قیمت سهام. تحلیل گران مالی با ضرب EPS در رقم P/E درخصوص پایین یا بالا بودن قیمت سهام قضاوت می‌کنند. این دو رقم به طور گسترده در تصمیمات سرمایه گذاری استفاده می‌شود و حتی بورس اوراق بهادار نیز بر همین مبنا در خصوص معقول بودن قیمت، قضاوت می‌کند. به دلیل اهمیت EPS، ضروری است رویکردی یکنواخت برای محاسبه آن وجود داشته باشد.
• پیش‌بینی EPS‌‌‌های آینده و نرخ رشد آن بر قیمت سهام تأثیر دارد. سهامداران و تحلیل گران، EPS‌‌‌های گزارش شده را برای بر آورد EPS‌‌‌های آینده و برآورد نرخ رشد آتی به کار می‌برند و در واقع توان زایش ثروت شرکت را ارزیابی می‌کنند.
• ارزیابی پوشش سود نقدی و توانایی پرداخت سود سهام. یکی از معیار‌‌های قضاوت درخصوص توان پرداخت سود سهام در زمان حال و آینده، مبلغ EPS می‌باشد. اگر چه سایر ملاحظات مالی و سرمایه گذاری، در تعیین خط مشی تقسیم سود مؤثر است ولی مسلم است که بدون وجود سود، امکان پرداخت سود سهام نمی‌باشد.
• قضاوت درخصوص وضعیت شرکت و عملکرد مدیریت و نیز ترسیم تصویری از آینده. رقم EPS نسبت به بازدهی نقدی (سود سهام) مبنای قابل قبول‌تری برای مقایسه عملکرد شرکت و مدیریت می‌باشد. اگر چه جریان‌‌‌های نقدی عامل مهم در ارزیابی ارزش شرکت است ولی اعتقاد بر این است که EPS معیار بهتری برای مقایسه عملکرد شرکت طی سال‌‌های مختلف و نیز با رقبا می‌باشد.
• برآورد قدرت سودآوری و فرمول محاسبه eps ارزیابی سطح و روند سود. بهترین برآورد ممکن از متوسط سود یک شرکت که انتظار حفظ و یا تکرار آن با درجه‌ای از نظم در یک محدوده زمانی آتی می‌رود را قدرت سودآوری می‌گویند. بیشتر مدل‌‌های ارزیابی به نحوی قدرت سودآوری را از طریق یک عامل یا ضریب که هزینه سرمایه و نیز ریسک و بازده‌‌‌های مورد انتظار آتی را در بر می‌گیرد، سرمایه‌ای می‌کنند. EPS در صورتی برای ارزیابی قدرت سودآوری مناسب است که با تأکید بر اقلام مستمر سود و زیان محاسبه شده باشد. تحلیل گران بر شناسایی اجزائی از جریان درآمد و هزینه تمرکز می‌کنند که با ثبات و قابل پیش‌بینی باشند.
• نسبت P/E یا قیمت به سود یکی از خلاصه‌‌‌های مهم مالی است که براساس سود هر سهم محاسبه می‌شود و دوره مورد انتظار برگشت سرمایه گذاری را نشان می‌دهد و معکوس آن را نیز نرخ بازده مورد توقع حسابداری را نشان می‌دهد.

معایب سود هر سهم (EPS)

• EPS مبتنی بر سود تاریخی است. مدیریت ممکن است در گذشته تصمیماتی گرفته باشد که سود جاری را افزایش دهد، ولی در آینده رشد سود کاهش یابد. بنابراین رشد EPS نمی‌تواند پیش‌بینی‌کننده قابل اتکایی برای نرخ رشد آتی باشد. به عبارت دیگر به کیفیت سود نیز باید توجه شود.
• EPS بدون توجه به تورم محاسبه می‌شود. نرخ رشد واقعی EPSممکن است متفاوت از نرخ رشد اسمی آن باشد.
• EPS متأثر از انتخاب روش‌‌‌های حسابداری و زمانبندی معاملات توسط مدیریت است و این امر بر مقایسه بین شرکت‌‌ها تأثیر می‌گذارد.
• EPS متأثر از ساختار سرمایه است. مثلاً تغییرات در تعداد سهام ناشی از صدور سهام جایزه (سود سهمی) بر مبلغ EPS دوره‌‌‌های جاری و گذشته تأثیر می‌گذارد و این مسئله مقایسه بین شرکت‌‌ها را مشکل می‌نماید.

انواع EPS

براساس مبدأ داده‌‌‌ها، سه نوع EPS وجود دارد:

EPS دنباله‌دار یا تحقق یافته (Trailing EPS):

در این نوع EPS که بر اساس بر اساس عدد سال قبل است، از چهار سه‌ ماهه درآمد قبلی و اعداد واقعی به جای پیش‌بینی استفاده می‌شود. نسبت P به E اغلب با استفاده از EPS دنباله‌دار محاسبه می‌شود، زیرا نشان دهنده آن چیزی است که در واقعیت اتفاق افتاده است، نه آنچه که ممکن است رخ دهد.

EPS جاری (Current EPS):

به طور معمول، چهار سه ماهه از سال مالی جاری را شامل می‌شود که برخی از آن‌‌‌ها ممکن است سپری شده و برخی هنوز به مرحله بعدی نرسیده باشند. در نتیجه، برخی از داده‌‌‌ها بر اساس ارقام واقعی و برخی بر اساس پیش‌بینی است.

EPS پیش‌بینی شده (Forward EPS):

این نوع EPS مبتنی بر اعداد و داده‌‌‌های آینده بوده و برای مدت زمانی (مثلاً چهار سه‌ ماهه) در آینده پیش‌بینی می‌شود. مقدار این EPS توسط تحلیلگران یا خود شرکت انجام می‌شود. این EPS بر اساس برآورد‌‌ها است و سرمایه‌گذاران اغلب به EPS پیش‌بینی شده به این دلیل علاقه‌مند هستند که می‌توانند سرمایه‌گذاری را بر اساس برآورد درآمد آینده شرکت پیش‌بینی کنند.

فرمول محاسبه EPS

ارزش سود هر سهم از طریق تقسیم درآمد خالص (که به آن سود یا عایدی هم گفته می‌شود) بر تعداد سهام موجود به دست می‌آید. برای محاسبه دقیق تر، صورت و مخرج بر اساس اوراق بهادار ایجاد شده از طریق اختیار معامله، اوراق قرضه قابل تبدیل و یا ضمانت نامه‌‌‌ها تنظیم می‌شود. اگر معادله برای درآمد‌‌های عملیاتی تنظیم شده باشد، صورت کسر به موارد بیشتری وابسته می‌شود.

برای محاسبه EPS یک شرکت از برگه ترازنامه و گزارش درآمد استفاده می‌شود تا تعداد سهام پایان دوره، سود سهام پرداخت شده به سهام ممتاز (در صورت موجود بودن) و درآمد یا سود خالص به دست آید. از آنجا که ممکن است تعداد سهام در طول زمان تغییر کند، با استفاده از میانگین وزنی تعداد سهام در جریان (در مالکیت سهام داران) در گزارش‌‌‌ها نتیجه دقیق‌تری به دست می‌آید.

هر گونه تقسیم سود سهام یا تقسیم سهام باید در محاسبه‌ی میانگین وزنی تعداد سهام موجود در نظر گرفته شود. بعضی از منابع داده با استفاده از تعداد سهم موجود در انتهای دوره، محاسبه را ساده‌تر می‌کنند.

EPS پایه و EPS رقیق شده

EPS پایه کاهش ارزش سهام از طرف شرکت را لحاظ نمی‌کند. وقتی ساختار سرمایه‌ای شرکت شامل مواردی از قبیل اختیار معامله سهام، ضمانت نامه‌‌‌ها و واحد‌‌‌های سهام غیر قابل معامله (RSU) باشد، این سرمایه گذاری‌‌‌ها (در صورت وجود) می‌توانند تعداد کل سهام موجود در بازار را افزایش دهند. شرکت‌‌‌ها برای نشان دادن تأثیرات اوراق بهادار اضافی، EPS رقیق شده را هم گزارش می‌کنند که در آن فرض می‌شود تمام سهام قابل انتشار عرضه شده است.

EPS و بازده سهام

در حالی که EPS به صورت گسترده در ارزیابی عملکرد شرکت استفاده می‌شود، سهامداران به این سود‌‌ها دسترسی مستقیم ندارند. ممکن است بخشی از سود به عنوان سود سهام تقسیم شود، اما تمام یا بخشی از EPS نزد شرکت باقی بماند. سهام داران باید از طریق نمایندگانشان در هیئت مدیره، بخشی از EPS که از طریق سود سهام توزیع می‌شود را افزایش دهند تا به سود بیشتری دسترسی داشته باشند. از آنجاکه سهامداران به EPS منتسب به سهامشان دسترسی ندارند، ممکن است تعریف ارتباط بین EPS و قیمت سهام سخت شود؛ به خصوص برای شرکت‌‌‌هایی که سود سهام پرداخت نمی‌کنند.

EPS و نسبت قیمت به سود

مقایسه نسبت قیمت به سود (P/E) یک گروه صنعتی، هرچند با روش‌‌‌های غیرمعمول، می‌تواند مفید باشد. شاید به نظر برسد سهامی که بر اساس EPS قیمت گذاری شده در مقایسه با همتایان «بیش ازحد ارزش گذاری شده باشد» اما در واقع بر عکس این است. وقتی انتظار می‌رود سهامی رشد کند یا از سایر همتایانش پیشی بگیرد، سرمایه گذاران بدون در نظر گرفتن EPS تاریخی، تمایل به پرداخت پول بیشتری برای آن سهام دارند. در بازار گاوی طبیعی است که شاخص سهم‌‌‌هایی که بیشترین PE را نسبت به دیگران دارند از میانگین شاخص پیشی بگیرد.

سوالات متداول:

1) تعدیل EPS چیست؟

مدیران شرکت در ابتدای سال مالی با توجه به چشم انداز فعالیت‌‌های شرکت EPS معینی را پیش‌بینی و اعلام می‌کنند. اما در طی سال با توجه به روند فعالیت ممکن است تغییر در اصلاح در EPS اعلام شده ضروری به نظر رسد، لذا براساس عملکرد شرکت EPS جدیدی اعلام می‌کنند که به آن تعدیل EPS گفته می‌شود

2) سود تقسیمی یا Dps چیست؟

کلمه DPS یک اصطلاح بورسی از سرواژه کلمات انگلیسی Dividend per shareمی باشد که به معنای سود نقدی یا سود تقسیمی به ازای هر سهم شرکت است. در واقع سود تقسیمی آن مقداری از سود شرکت می‌باشد که سهامداران در مجمع عمومی سالیانه تصویب می‌کنند تا بین سهامداران عادی شرکت تقسیم گردد به طور معمول سود تقسیمی درصدی از مقداری EPS یک شرکت می‌باشد. صنایع و شرکت‌‌‌های مختلف با توجه به صنعتی که شرکت در آن فعالیت می‌کند، وضعیت شرکت از منظر جریان وجوه نقد، نیاز به نقدینگی و تامین مالی، برنامه‌‌‌های آتی شرکت و همچنین موارد دیگر مورد نظر هیئت مدیره درصد‌‌های متفاوتی از eps شرکت را تقسیم می‌کنند.

3) تفاوت DPS و EPS چیست؟

سود تقسیم شده به ازای هر سهم (Dividends Per Share) یا DPS، بخشی از سود شرکت است که به هر سهامدار پرداخت می‌شود. افزایش DPS یک راه عالی برای یک شرکت است تا عملکرد قدرتمندی را به سهامداران خود نشان دهد. به همین دلیل، بسیاری از شرکت‌‌‌هایی که سود دارند، بر افزودن DPS تمرکز می‌کنند. در واقع، می‌توان گفت که EPS برابر با DPS منهای مجموع اندوخته قانونی، اندوخته طرح و توسعه و سود انباشته است.

نگارش: ساناز یوسفی

به منظور کسب اطلاعات بیشتر، مطالعه مقاله ابزار های تحلیل داده را به شما عزیزان پیشنهاد می نماییم.

سود هر سهم (EPS) و هرآنچه باید پیرامون آن بدانیم

فرض کنیم می‌خواهیم سهام یک شرکت بورسی را بخریم یا سهامی که اکنون داریم بفروشیم. با مشاهده‌ی چه متغیری روی تابلوی tsetmc می‌توانیم به ارزش‌گذاری سهم و پیش‌بینی سوددهی یا ضرردهی یک شرکت بورسی در آینده بپردازیم؟

ازآنجاکه بزرگ‌ترین هدف هر کسب‌وکاری بالابردن سود خالص و رساندن سرمایه‌گذاران و سهام‌داران به بیشترین سود است، پرداختن به مبحث سود خالص، نحوه‌ی تقسیم سود و تخصیص آن به هر واحد سرمایه‌گذاری، به‌طور خاص درمورد شرکت‌های سهامی یا صندوق‌های سرمایه‌گذاری که از تجمیع سرمایه‌های عمومی تشکیل شده‌اند، بسیار ضروری می‌نماید. در این مقاله به یکی از مهم‌ترین موضوعاتی خواهیم پرداخت که می‌تواند معیار مناسبی برای ارزش‌گذاری یا ارزش‌یابی سهام شرکت‌ها باشد. این مفهوم چیزی نیست جز سود خالص هر سهم یا eps. تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.

محاسبه‌ی سود خالص و اثر آن بر سود سهام (EPS):

در هر دوره با افزودن سود (زیان) ناخالص (حاصل از فعالیت اصلی شرکت) به سود (زیان) غیرعملیاتی (حاصل از فعالیتی غیر از فعالیت اصلی شرکت)، سپس کسر سایر هزینه‌ها اعم از مالی، بیمه و مالیاتی از عدد باقیمانده می‌توان به سود (زیان) خالص شرکت در پایان آن دوره‌ی مالی رسید. به‌صورت بسیار ساده‌شده می‌توان سود خالص را از این فرمول فرمول محاسبه eps محاسبه نمود:

کل درآمدها (اعم از درآمد فروش و درآمد غیرعملیاتی) – کل هزینه‌ها (بهای تمام‌شده، هزینه‌های ثابت، بیمه، مالی و مالیات) = سود خالص

سود خالص یکی از معیارهای ارزش‌گذاری قیمت قابل معامله‌ی سهام و عملکرد شرکت است که نشان می‌دهد شرکت در طی دوره تا چه میزان از منابع و سرمایه‌های موجود به‌درستی استفاده نموده است و ادامه‌ی فعالیت شرکت سودده خواهد بود یا منجر به زیان خواهد شد.

پس از رسیدن به سود خالص می‌توان میزان سود به‌دست‌آمده به‌ازای هر برگ سهام (eps) را نیز محاسبه نمود تا هر شخص بداند به‌ازای هر واحد سرمایه‌گذاری در شرکت مذکور، در پایان دوره چه میزان سود از سرمایه‌ی خود حاصل کرده یا خواهد کرد.

فرمول محاسبه ی سود هر سهم (EPS)

نحوه‌ی محاسبه‌ی سود هر سهم بسیار ساده است. برای این کار فرمول محاسبه eps کافیست سود خالص شرکت را بر تعداد کل سهام آن تقسیم کنید.

فرمول محاسبه ی سود هر سهم (EPS)

همان گونه که فرمول سود هر سهم یا eps می‌بینید، EPS از تقسیم کل سود خالص پایان دوره، بر تعداد سهام جاری (منتشر شده و موجود در دست سهام‌داران) به‌دست می‌آید که نشان می‌دهد شرکت به‌ازای هر واحد سرمایه‌گذاری، در این دوره چه میزان سود ساخته و نصیب سرمایه‌گذاران خود ساخته است.

نکته: ازآنجاکه تعداد سهام موجود در بازار می‌تواند در طول زمان تغییر کند، برای محاسبه‌ی دقیق‌تر EPS، توصیه می‌شود از میانگین وزنی تعداد سهام در طول دوره استفاده گردد، نه صرفاً تعداد سهام موجود در زمان محاسبه (پایان دوره).

از فرمول یادشده می‌توان برای محاسبه‌ی سود محقق شده (TTM EPS) یا سودی را که در آینده برای هر واحد سرمایه‌گذاری تخمین زده می‌شود (EPS FORWARD) محاسبه نمود. در ادامه به تفاوت این دو دیدگاه که به‌اصطلاح EPS گذشته‌نگر و eps آینده‌نگر نامیده می‌شوند و کاربرد هر یک از آنها می‌پردازیم.

TTM EPS یا eps گذشته‌نگر چیست؟

در تابلوی بورس، در کنار عدد EPS عبارت TTM را مشاهده می‌کنیم که مخفف Trailing Twelve Months به معنای «پس از 12 ماه» است. این عبارت نشان می‌دهد رویکرد محاسبه‌ی عدد پیش روی ما با رویکرد گذشته‌نگر یعنی بر پایه‌ی کل سود (زیان) خالص محقق‌شده در 12 ماه اخیر، تقسیم بر میانگین سهامِ منتشر شده‌ی موجود در بازار محاسبه گردیده است. این رویکرد برای محاسبه‌ی سود تقسیمی بین سهام‌داران و به‌عنوان معیاری برای بهینه بودن یا نبودن عملکرد شرکت طی دوره‌های گذشته کاربرد دارد.

تحلیل EPS گذشته نگر

در رویکرد گذشته‌نگر بهتر است علاوه بر TTM EPS، به روند سوددهی یا زیان دهی شرکت در بازه‌های مالی کوتاه‌مدت‌تر (۳ماهه) نیز توجه داشته باشیم زیرا ممکن است در روش TTM زیان‌های رخ‌داده در ۳ماهه یا ۶ ماهه‌ی ابتدایی دوره، روند مثبت و رشد عملکرد شرکت را طی دوره‌‌های اخیر از نظر پوشانده، در کل شرکت را به زیان‌دهی معرفی نماید و موجب تصمیم سهام‌دار برای خروج از سرمایه‌گذاری گردد. یا ممکن است شرکت تحت‌تأثیر سودهای ناشی از سرمایه‌گذاری در دوره‌های قبل، تا اواسط دوره‌ی ۱۲ماهه سودده بوده، اما طی یکی دو دوره‌ی 3 ماهه‌ی اخیر عملکردی زیان‌ده داشته است، اما با نگاه صِرف به میانگین سود 12 ماهه‌ی اخیر (TTM EPS) از روند نزولی عملکرد شرکت غفلت نمود.

سود پیش‌بینی‌شده به‌ازای هر سهم (forward EPS) چیست و چگونه محاسبه می‌شود؟

در رویکرد آینده‌نگر EPS نگاه به‌سوی آینده‌ی سهم است نه گذشته‌ی آن؛ در واقع در این روش سود قابل پیش‌بینی به‌ازای هر سهم (forward earning per share) به اطلاع سهام‌داران موجود و سهام‌داران بالقوه می‌رسد تا دیدگاه شفافی برای خرید یا فروش سهام موردنظر به آنان ارائه دهد.

همان‌طور که گفتیم در محاسبه‌ی EPS از سود خالص محقق‌شده استفاده می‌کردیم اما در محاسبه‌ی forward EPS از سود خالصی که پیش‌بینی می‌شود شرکت بتواند تا پایان دوره بسازد، تقسیم بر تعداد سهام موجود و بالقوه برای انتشار تا پایان دوره استفاده می‌کنیم؛ پس forward EPS بالاتر یعنی پتانسیل رشد بیشتر سهم در آینده.

از طریق محاسبه‌ی EPS forward تخمین می‌زنند که یک کسب‌وکار قادر است در پایان دوره چقدر سود به‌ازای هر سهم خود ایجاد نماید، در نتیجه EPS forward را به‌عنوان شاخص سوددهی یک کسب‌وکار در دوره‌های پیشِ رو موردتوجه قرار می‌دهند. این عدد همان معیاری است که اغلب برای تخمین قیمت قابل معامله‌ی سهم، ارزش‌گذاری آن روی تابلوی بورس و حد رشد سهم در تحلیل بنیادی استفاده می‌شود. EPS بالاتر نشان‌دهنده ارزش بیشتر سهام شرکت است زیرا اگر سرمایه‌گذاران فکر کنند شرکتی سوددهی بیشتری نسبت به قیمت سهم دارد، برای خرید سهام آن پول بیشتری می‌پردازند.

نکاتی در محاسبه‌ی forward EPS

• ازآنجاکه تعداد سهام موجود در بازار می‌تواند در طول زمان تغییر کند، برای محاسبه‌ی دقیق‌تر forward EPS، توصیه می‌شود از میانگین وزنی تعداد سهام در طول دوره یعنی تعداد سهام موجود و بالقوه برای انتشار استفاده گردد.
• در این محاسبه باید نرخ تنزیل سود بانکی را هم در نظر گرفت، زیرا سهام وقتی ارزش خواهد داشت که پیش‌بینی گردد حداقل میزانی بیش از نرخ سود بانکی سوددهی داشته باشد، در غیر این صورت انگیزه‌ای برای سهام‌داری وجود نخواهد داشت.
• درصورتی‌که شرکت دارای ساختار مالی پیچیده‌ای است، لازم است عوامل بنیادی مؤثر بر صنعت، بدهی‌های قابل تبدیل، ضمانت‌نامه‌ها و عملیات ادامه‌دار نیز در معادلات در نظر گرفته شود، بدین ترتیب محاسبه‌ی سود تخمینی، دقیق‌تر خواهد بود. واضح است که هر چه سود تخمینی به‌ازای هر سهم در ابتدای سال شفاف‌تر باشد، در طول دوره نیاز کمتری به تغییر و تعدیل آن وجود خواهد داشت و اعتماد سهام‌دار نیز به سوددهی شرکت بیشتر فرمول محاسبه eps خواهد شد.

سود نقدی (DPS) و ارتباط آن با EPS چیست؟

شاید این سؤال برای شما پیش آید که آیا EPS همان سودی است که به‌صورت نقدی به سهام‌داران پرداخت می‌شود؟ در شرکت‌های سهامی که دارایی آن‌ها متشکل از سرمایه‌گذاری چندین سرمایه‌گذار (سهامی خاص) یا عده‌ی کثیری از عموم مردم (سهامی عام) است، کل سود خالص حاصل‌شده در هر دوره بین سهام‌داران تقسیم نمی‌گردد و بخشی از آن در پایان هر دوره بر مبنای رأی اکثریت سهام‌داران یا سهام‌دار عمده‌ی شرکت در مجمع سالانه به‌عنوان سود انباشته برای توسعه‌ی کسب‌وکار ذخیره می‌گردد و آنچه باقی می‌ماند به‌عنوان سود قابل تقسیم نقدی اعلام می‌گردد.
با تقسیم کل سود قابل پرداخت نقدی بر تعداد سهام موجود در بازار، به عدد سود نقدی به‌ازای هر سهم (Dividend Per Share) می‌رسیم.
شرکت‌های سهامی اغلب پس از تشکیل مجمع تصمیم می‌گیرند چه میزان از سود خالص را به‌عنوان سود انباشته ذخیره و چه میزان را به‌عنوان سود نقدی تقسیمی (DPS) بین سهام‌داران توزیع کنند. مجمع گاه حتی کل سود خالص را به سود انباشته اختصاص داده، مبلغی برای تقسیم به‌صورت نقدی بین سهام‌داران در نظر نمی‌گیرد؛ این اتفاق اغلب در شرکت‌های نوپا و استارتاپی رخ می‌دهد که نیاز به افزایش سرمایه‌ی زیادی برای تحقیق و توسعه دارند.
برای آشنایی بیشتر با DPS و جزئیات آن می‌توانید به مقاله‌ی سود نقدی به‌ازای هر سهم (DPS) چیست؟ مراجعه فرمایید.

نکاتی در تفسیر EPS (مزایا و معایب)

EPS معیار خوبی برای سنجش عملکرد یک شرکت در کوتاه‌مدت نیست زیرا هزینه‌ی فرصت سرمایه را در نظر نمی‌گیرد و ممکن است با اقدامات کوتاه‌مدت دست‌کاری شود (بالاتر یا پایین‌تر نمایش داده شود)؛ یا برخی ضمانت‌نامه‌ها یا وام‌ها ممکن است طی دوره‌های بعدی نقد شوند و سود خالص شرکت را افزایش دهند که اقساط یا هزینه‌‌های آنها در سود و زیان این دوره محاسبه‌ شده است و EPS این دوره متأثر از آن است. پس برای تفسیر صحیح EPS باید دیدگاهی بلندمدت و جامع به عملکرد گذشته و آینده‌ی شرکت داشت و حداقل یک دوره‌ی دوازده‌ماهه تا تحقق EPS صبر نمود تا سودهای انباشته که به چرخه‌ی کسب‌وکار بازگشته‌اند و در محاسبه‌ی EPS لحاظ نشده بودند (EPS پایین‌تر نشان داده شده بود)، به سوددهی برسند.

به‌علاوه در تحلیل EPS شرکت‌ها باید در نظر داشته باشیم که سود محقق شده ناشی از فعالیت‌های مستمر و اصلی شرکت است. برای مثال در ارزش‌‌گذاری شرکت‌ها با استفاده از EPS اگر یک شرکت تولیدی سودی ناشی از فروش یک زمین شناسایی کرده باشد، آن سود به فرمول محاسبه eps معنای موفقیت شرکت در خلق ارزش ناشی از فعالیت‌های اصلی نیست.

از سوی دیگر صِرف درنظرگرفتن EPS بالاتر نمی‌توان حکم به عملکرد بهتر یک شرکت داد، زیرا لازم است سود به‌دست‌آمده به‌ازای هر سهم در مقایسه با قیمت آن سهم در نظر گرفته شود. قطعاً 50 تومان سود برای سهمی 100 تومانی بسیار ارزشمندتر از 50 تومان سود برای سهمی 1000 تومانی است. پس ملاک صحیح‌تر برای تشخیص ارزشمندی یک سهم بر اساس میزان سوددهی آن، معیار P به E یعنی مقیاس قیمت (Price) به میزان سوددهی آن (EPS) است.

نسبت P/E (price/earnings ratio) و ارتباط آن با سود هر سهم چیست؟

تناسب بین قیمت سهم و سود سهم (نسبت P/E)، احتمالاً پرکاربردترین شاخص در بحث ارزش اوراق بهادار است که قیمت سهم را به میزان سوددهی هر سهم (EPS) مرتبط می‌کند. نسبت P/E بالاتر نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران به دلیل انتظارات رشد در آینده، حاضرند امروز قیمت بالاتری برای سهم بپردازند. در این فرمول P به معنای قیمت سهم (price) و E همان EPS است که میزان سوددهی به‌ازای هر سهم را نشان می‌دهد. باید در نظر داشته باشید که P/E شرکت‌ها متناسب با سایر شرکت‌های صنعت سنجیده می‌شود؛ به تعبیری دیگر P/E شرکتی در صنعت تکنولوژی نباید با P/E شرکتی در صنعت فولاد مقایسه شود.

جمع‌بندی آکادمی دانایان

در این مقاله دانستیم که سود خالص چگونه محاسبه می‌شود و نقش آن در تعیین EPS چیست؛ همچنین دانستیم اصطلاح سود تقسیمی به‌ازای هر سهم (DPS) به سودی اشاره دارد که شرکت در پایان یک دوره‌ (فصلی یا ۱۲ماهه) پس از کسر مبالغ مجاز برای اندوخته‌ها و پس‌اندازها (سود انباشته)، به‌ازای هر سهم جاری موجود در بازار واقعاً به سهام‌داران خود پرداخت می‌کند، پس در بسیاری از شرکت‌ها DPS از EPS بسیار کمتر است و گاه نمی‌توان آن را به‌عنوان درآمد چشمگیری در نظر گرفت.
همچنین دانستیم EPS معیار ارزش‌گذاری سهم بر اساس سود تحقق‌یافته و Forward EPS معیاری برای تخمین بازه‌ی رشد یا نزول قیمت آتی سهم، پیش از پایان دوره و تحقق واقعی سود، بر اساس اطلاعات در دسترس از عملکرد گذشته‌ی شرکت و پیش‌بینی‌های آتی مدیران از سوددهی شرکت است؛ این عدد مبنای قیمت‌گذاری سهم روی تابلوی بورس و معاملات خریداران و فروشندگان سهم، تحلیل‌های تکنیکال و بنیادی خواهد بود.
همان‌طور که گفته شد هنگام سرمایه‌گذاری در شرکت‌های سهامی، عده‌ای صرفاً از نوسان‌گیری سود (یا ضرر) می‌کنند و به دنبال سود نقدی در پایان دوره یا حتی در بلندمدت‌تر بهره‌بردن از سود انباشته نیستند. اما عده‌ای که دیدگاه بلندمدت (چندین ساله) نسبت به سرمایه‌گذاری در شرکت دارند باید بر اساس سودده یا زیان‌ده بودن شرکت مدنظر در سال‌های گذشته، رویکرد شرکت نسبت به میزان برداشت بخشی از سود خالص به‌عنوان سود انباشته، طرح‌های توسعه‌ای شرکت و سیاست تصمیم‌گیری شرکت برای میزان سود نقدی تقسیمی بین سهام‌داران تصمیم‌گیری کنند.

با مقایسه‌ی عملکرد شرکت مدنظر در سال‌های گذشته و نیز با شرکت‌های مشابه، به این نتیجه برسند که آیا برای بلندمدت تصمیم به نگهداری سرمایه در آن شرکت دارند یا بهتر است منتظر تشکیل مجمع نشده، به سود حاصل از نوسانات قیمت سهام بسنده نموده، با خروج به‌موقع سرمایه‌ی خود پیش از توقف در مجمع، آن را در زمینه‌های سودده دیگری سرمایه‌گذاری نمایند.
در صورتی خود صاحب کسب‌وکاری هستید یا به سرمایه‌گذاری یا شراکت در کسب‌وکاری علاقه دارید، برای آشنایی بهتر با مفاهیمی چون نحوه‌ی محاسبه‌ی سود و زیان و عوامل مؤثر بر آن از جمله‌ بهای تمام‌شده، سود ناخالص، هزینه‌های غیرعملیاتی، سود غیرعملیاتی و در آخر سود یا زیان خالص می‌توانید از دیگر مقالات مربوط به مبحث سود در سایت آکادمی دانایان استفاده نمایید.

پی به ای چیست و نسبت P/E در بورس چگونه محاسبه می‌شود؟

P/E نسبت قیمت سهم (price) به درآمد سهم (Earning per share) است. محاسبه نسبت پی به ای یکی از روش‌های رایج ارزش‌گذاری سهام در تحلیل بنیادی است که از طریق آن با تخمین سود خالص شرکت‌ها، ارزندگی سهام بررسی می‌شود. این نسبت عموما برای شرکت‌های تولیدی و سودده مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این مقاله می‌توان با نسبت پی به ای و نحوه محاسبه آن آشنا شد.

EPS چیست؟

به سود خالص هر سهم EPS گفته می‌شود که مخفف عبارت Earning Per Share است. برای محاسبه فرمول محاسبه eps EPS باید سود خالص یک شرکت را بر تعداد سهام آن تقسیم کرد.

تعداد سهام شرکت/ سود خالص شرکت =EPS

تعداد سهام شرکت در فرمول فوق از تقسیم سرمایه شرکت بر ارزش اسمی هر سهم (1000 ریال) محاسبه می‌شود.

شرکت‌ها موظف‌اند صورت‌های مالی خود را به‌صورت دوره‌ای در سامانه کدال منتشر کنند. میزان سود شرکت‌ها در صورت سود و زیان آن‌ها گزارش می‌شود. در ادامه نمونه‌ای از صورت سود و زیان یک شرکت در سامانه کدال نمایش داده شده است.

دو نوع EPS برای ارزش‌گذاری سهام وجود دارد:

EPS گذشته‌نگر (TTM)

EPS گذشته‌نگر به سودی گفته می‌شود که شرکت در 4 فصل گذشته به دست آورده است. سود خالصی که در صورت مالی سود و زیان گزارش می‌شود، EPS گذشته‌نگر است. باید توجه داشت در صورت‌های مالی 3 ماهه، شرکت‌ها میزان سود یک فصل خود را گزارش می‌دهند. برای محاسبه EPS گذشته‌نگر باید سود این فصل را با میزان سود 3 فصل گذشته جمع کرد.

EPS آینده‌نگر (Forward)

در محاسبه EPS آینده‌نگر، تحلیل‌گر با توجه به سود به دست آمده و بررسی عوامل موثر در سود شرکت مانند تورم، نرخ ارز، افزایش حقوق و دستمزد، شرایط اقتصادی ایران و جهان و… سودی که شرکت در یک سال آینده به دست خواهد آورد را پیش‌بینی می‌کند.

نسبت P/E چیست؟

نسبت قیمت به سود خالص هر سهم یک شرکت را نسبت P/E می‌گویند. قیمت (price) ارزش روز آن سهم است که در سایت www.tsetmc.com وجود دارد. نسبت P/E یکی از مهم‌ترین نسبت‌های مالی است که تحلیلگران و سرمایه‌گذاران برای ارزش‌گذاری سهام از آن استفاده می‌کنند. بطور کلی، نسبت P/E یعنی سرمایه‌گذار حاضر است بابت هر ریال سود شرکت چه میزان پول پرداخت کند. همچنین این نسبت نشان می‌دهد که چند سال زمان لازم است تا سودی معادل پولی که سرمایه‌گذاری شده به دست آید.

برای مثال بانک‌ها در ایران به‌طور میانگین تا 20 درصد سود سالانه پرداخت می‌کنند. یعنی اگر شخصی 10 میلیون تومان در بانک سرمایه‌گذاری کند، در طول یک سال 2 میلیون تومان سود دریافت خواهد کرد. به عبارتی پس از 5 سال شخص به اندازه پولی که سرمایه‌گذاری کرده است (10 میلیون تومان) سود کسب خواهد کرد. در مثال ذکر شده نسبت P/E بانک 5 است.

محاسبه نسبت P/E

می‌توان با توجه به انواع EPS ذکر شده برای شرکت‌ها، سهام آن‌ها را از دو روش گذشته‌نگر (TTM) و آینده‌نگر (Forward) تحلیل و ارزش‌گذاری کرد. در ادامه هر یک از این روش‌ها بررسی شده است.

P/E گذشته‌نگر

نسبت P/E گذشته‌نگر یا همان TTM که مخفف (Trailing Twelve Months) است با EPS گذشته‌نگر محاسبه می‌شود. یعنی این نسبت با تقسیم قیمت روز سهم بر سود خالص هر سهم در 4 فصل گذشته محاسبه می‌شود.

سود خالص شرکت در 12 ماه گذشته/ قیمت روز سهم= P/E

پی به ای گذشته‌نگر توسط هریک از شرکت‌ها گزارش می‌شود. همچنین نسبت P/E گذشته‌نگر بصورت لحظه‌ای در سایت www.tsetmc.com نمایش داده می‌شود. این عدد بیانگر عملکرد شرکت در 4 فصل گذشته است و در قیمت روز سهم لحاظ شده است. در ادامه P/E گذشته‌نگر در این سایت قابل مشاهده است.

در این مثال قیمت پایانی سهم (215،042 ریال) بر EPS سهم (29،591 ریال) تقسیم شده است. EPS گزارش شده در این سامانه همان EPS گذشته‌نگر گزارش شده توسط شرکت‌ها است.

P/E آینده‌نگر

P/E آینده‌نگر (Forward) که به آن پی به ای تحلیلی نیز گفته می‌شود، با توجه به سود پیش‌بینی شده شرکت برای 12 ماه آینده، محاسبه می‌شود. معمولا برخی شرکت‌ها میزان فروش و سودسازی خود در یک سال آینده را به‌صورت سالیانه در گزارش تفسیری یا گزارش هیئت‌مدیره خود تخمین و منتشر می‌کنند. اما باید توجه داشت که این پیش‌بینی در طول سال دستخوش تغییراتی از قبیل نرخ‌های جهانی، نرخ فروش، نرخ ارز و… خواهد شد که در سود پیش‌بینی شده توسط شرکت لحاظ نمی‌شود.

مقایسه P/E گذشته‌نگر و آینده‌نگر

برخی از سرمایه‌گذاران از P/E گذشته‌نگر استفاده می‌کنند. زیرا این عدد با فرض اینکه شرکت‌ها درآمد خود را به‌طور دقیق گزارش کرده باشند عددی قابل اعتماد است. این افراد معمولا معتقدند برآورد درآمد تحلیل‌گران برای آینده یک شرکت ممکن است صحیح و مطمئن نباشد.

از طرفی افراد برای کسب سود در آینده نسبت به خرید سهام اقدام می‌کنند. بنابراین چیزی که برای سرمایه‌گذار اهمیت دارد میزان سودسازی شرکت در آینده است. قیمت کنونی سهام باتوجه به گذشته شرکت مشخص شده است یا به عبارتی EPS گذشته‌نگر تاثیر خود را بر قیمت سهام گذاشته است. بنابراین سرمایه‌گذاران باید پول خود را براساس میزان سودسازی آینده شرکت سرمایه‌گذاری کنند و آنچه برای سرمایه‌گذار دارای ارزش است، EPS آینده‌نگر شرکت است.

نسبت P/E گروه

سرمایه‌گذاران و تحلیل‌گران برای تعیین ارزش نسبی سهام از طریق نسبت P/E، شرکت‌های یک صنعت را در مقایسه با یکدیگر ارزش‌گذاری می‌کنند. برای هر صنعت P/E گروه محاسبه می‌شود. این نسبت در سایت www.tsetmc.com در قسمت دیده‌بان بازار گزارش می‌شود. P/E هر صنعت میانگینی از پی‌به‌ای‌های شرکت‌های حاضر در آن صنعت است. P/E میانگین محاسبه شده شرکت‌ها نیز گذشته‌نگر است. در این روش باید توجه داشت که P/E یک شرکت از یک گروه با P/E گروه دیگر سنجیده نشود.همچنین می‌توان یک شرکت را در برابر سوابق تاریخی خود مورد تحلیل و مقایسه قرار داد. در ادامه به بررسی ارزش‌گذاری به این روش پرداخته شده است.

ارزش‌گذاری به روش P/E

برای ارزش‌گذاری به روش P/E، می‌توان یک شرکت را در گروه خود سنجید و قیمت آن را پیش‌بینی کرد. برای مثال نسبت P/E در یک صنعت که شرکت‌ها از نظر حاشیه سود، فروش، ارزش بازار و… مشابه هستند 6 محاسبه شده است. یعنی در این صنعت افراد به ازای هر واحد سود به‌طور میانگین 6 واحد پول پرداخت می‌کنند. پس P/E پایین‌تر از این عدد می‌تواند به این معنی باشد که این شرکت با قیمتی پایین‌تر از ارزش ذاتی خود معامله می‌شود و می‌توان انتظار داشت قیمت این سهم رشد داشته باشد. باید توجه داشت که میانگین P/E هر صنعت مانند پی ‌به ‌ای شرکت‌ها نیز می‌تواند با گذر زمان تغییر کند. در این روش P/E بالاتر از پی به ای صنعت نیز می‌تواند نشانگر بالا بودن قیمت یک سهم باشد.پس می‌توان انتظار داشت با گذر زمان قیمت سهم کاهش یابد.

• نکته‌ای که در این روش ارزش‌گذاری مقایسه‎‌ای باید به آن توجه داشت این فرمول محاسبه eps است که در یک صنعت شرکت‌‎هایی در یک گروه مقایسه‌ای قرار بگیرند که از لحاظ سایز، تکنولوژی، کیفیت محصول و… تاحدودی مشابه باشند. زیرا ممکن است اگر شرکتی در یک صنعت دارای تکنولوژی به‌روزتر یا برند معتبرتری نسبت به سایر شرکت‌های موجود در آن صنعت باشد، بازار پی به ای بالاتری نسبت به پی به ای متوسط صنعت به آن شرکت اختصاص دهد.

نکات ارزش‌گذاری با نسبت P/E

گاهی برای شرکت‌هایی با P/E بالا گفته می‌شود که این شرکت‌ها رشدی هستند. اکنون این سوال مطرح است که شرکت‌ رشدی چه شرکتی است و چرا P/E بالایی دارد؟

در برخی تقسیم‌بندی‌ها شرکت‌ها به دو گروه رشدی و ارزشی تقسیم می‌شوند. شرکت‌ ارزشی به شرکتی گفته می‌شود که به ثبات رسیده و بالغ شده‌ است. این شرکت‌ها امکان رشد بیشتری ندارند و شرایط باثباتی از لحاظ میزان تولید، فروش، حاشیه سود و… دارند. شرکت رشدی به شرکتی گفته می‌شود که در چرخه عمر خود هنوز به بلوغ نرسیده‌ است و امکان رشد قابل‌توجهی برای آن‌ وجود دارد. رشد این شرکت‌ها می‌تواند در میزان تولید، مبلغ فروش و یا دیگر عواملی باشد که در نهایت باعث رشد سودآوری آن‌ها شود. شرکت‌های صنعت دارو و IT عمدتا در گروه شرکت‌های رشدی قرار دارند. شرکت‌های رشدی ممکن است در ابتدا سود نداشته باشند یا سود آن‌ها بسیار اندک باشد؛ با گذشت زمان و انتظار سوددسازی بالای این شرکت‌ها در آینده، قیمت سهام آن‌ها به مرور رشد خواهد کرد.

در محاسبات انجام شده با پایین بودن مخرج این کسر یعنی سود خالص به ازای هر سهم و رشد قیمت روز سهام آن (صورت مخرج)، نسبت P/E این شرکت‌ها افزایش پیدا خواهد کرد. به‌عبارتی می‌توان گفت P/E بالا برای شرکت‌های رشدی یعنی افراد پول بیشتری برای خرید این سهم پرداخت می‌کنند و انتظار سوددهی بیشتری از آینده این شرکت دارند.

نکته‌ی دیگری که باید در خصوص ارزش‌گذاری به روش P/E به آن توجه کرد این است که اگر P/E یک شرکت ارزشی در مدت طولانی پایین باشد و رشد نکند می‌تواند نشان‌دهنده کاهش سودآوری آن در سال‌های آینده باشد. بنابراین افراد فعال در بازار سرمایه حاضر نیستند سهام این شرکت را با قیمت بالاتری خریداری کنند.

اهمیت ارزش‌گذاری به روش نسبت P/E فوروارد و TTM

همانطور که گفته شد آنچه برای سرمایه‌گذار ارزش دارد میزان سودسازی شرکت‌ها در آینده، یعنی همان پی به ای فوروارد است. پس محاسبه دقیق P/E فوروارد اهمیت زیادی در تحلیل شرکت‌ها دارد. از طرفی محاسبه این نسبت به عوامل زیادی مانند میزان نرخ تورم، عوامل فرمول محاسبه eps موثر در صنعت آن شرکت و موارد بسیار دیگر بستگی دارد.

با توجه به اینکه محاسبه این نسبت برای تحلیل بنیادی تمام شرکت‌ها به دانش و زمان زیادی نیاز دارد، افراد بسیاری از پی به ای TTM برای تحلیل شرکت‌ها استفاده می‌کنند.

تیمی از متخصصین در انیگما P/E تحلیل بنیادی تمامی شرکت‌های تولیدی را انجام داده‌اند و با محاسبه سود سهم این شرکت‌ها، پی ای فوروارد هر یک فرمول محاسبه eps از آن‌ها را محاسبه و در اختیار کاربران قرار داده‌اند. در ادامه نمودار مقایسه‌ای پی به ای فوروارد کلیه شرکت‌های تولیدی و پی ای TTM آن‌ها قابل مشاهده است.

همانطور که در این نمودار مشخص است در حال حاضر پی به ای TTM و پی به ای فوروارد به یکدیگر همگرا شده‌اند. این موضوع نشان‌دهنده تعدیل انتظارات و رسیدن به تعادل در بازار است.

EPS چیست؟

EPS مخفف عبارت Earnings Per Share به معنی سود به ازای هر سهم است.

سود هر سهم برابر با نسبت سود خالص یک شرکت به تعداد سهام عادی در دست سهامداران آن است.

EPS نشان می دهد که یک شرکت برای هر سهم از سهام خود چقدر سود کسب می کند و این یک معیار مناسب جهت بررسی سودآوری شرکت است. بدیهی است که شرکت های دارای EPS بالاتر توجه سرمایه گذاران را به خود جلب میکنند.

فرمول محاسبه EPS

میزان سود شرکت به ازای یک سهم (EPS) = درآمد کل / تعداد کل سهام شرکت.

کاربردها

سود هر سهم (EPS) از مهمترین مؤلفه ها در تعیین قیمت سهم است که برای محاسبه نسبت قیمت به درآمد (P/E) از آن استفاده میشود؛ در محاسبه نسبت قیمت به درآمد E در P / E به EPS اشاره دارد.

نسبت قیمت به درآمد (P/E) یکی از نسبت های پرکاربرد در ارزشگذاری سهام شرکت هاست که از تقسیم قیمت کنونی هر سهم به عایدی یا درآمد به ازای هر سهم به دست می آید.

این نسبت توسط سرمایه گذاران و تحلیلگران برای تشخیص ارزش نسبی شرکت ها مورد استفاده قرار میگیرد. برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص نسبت قیمت به درآمد (P/E) مقاله ی مربوط به این مفهوم را در سهمیو مطالعه نمایید.

EPS یکی از شاخص های مهمی است که می توانید برای انتخاب سهام استفاده کنید. سرمایه گذاران بازار سرمایه بر این اعتقادند پس از قیمت یک سهم، دومین معیار مهمی که می‌تواند در بررسی وضعیت یک سهم مورد توجه قرار بگیرد EPS آن است. اگر چه شرکت‌ها در بورس انواع روشها برای دستکاری و تغییر آن را در اختیار دارند اما هنوز این فاکتور یکی از معتبرترین معیارها برای ارزیابی قدرت یک سهم است.

چگونه به EPS یک نماد دسترسی پیدا کنیم ؟

در سایت سهمیو و یا سایت tsetmc در صفحه اطلاعات هر نماد قابل مشاهده است.

DPS مخفف عبارت Dividends Per Share به معنای سود تقسیم شده به ازای هر سهم است.

درواقع DPS، بخشی از سود شرکت است که به هر سهامدار پرداخت می‌شود.

تصمیم گیری در خصوص تقسیم قسمتی از سود شناسایی شده به سهامداران توسط هیات مدیره در مجمع انجام می شود.

سود پیش بینی شده (EPS) + فرمول و نحوه محاسبه EPS

آینده نگری و تخمین میزان سود آخر سال یک کار معقول و درستی است که هر شرکت برای بدست آوردن سود سالیانه خود در آخر و تطبیق آن با محاسبات و حدسیات خود مورد بررسی قرار می دهد. در مطلب گذشته در مورد eps به صورت خیلی مختصر توضیح داده شد اما امروز قصد داریم که به صورت اختصاصی در مورد eps یا همان سود پیش بینی شده صحبت کنیم و انواع آن مانند EPS پیش بینی شده و EPS محقق شده و … را معرفی کنیم.

معنی EPS چیست؟

در مطالب گذشته که در مورد نسبت p/e صحبت کردیم اشاره ای به EPS کردیم و گفتیم که eps در اصل مخفف کلمه earning per share است و به معنی درآمد هر سهم می باشد. برای محاسبه EPS کافی است سود خالص شرکت را که پس از کسر مالیات بدست آمده تقسیم بر تعداد کل سهام ها کنیم. مفهوم dps ممکن است در ابتدا شبیه به eps به نظر برسد اما با یکدیگر متفاوتند. مقدار و درصدی از سود هر سهم که شرکت تصمیم میگیرد به سهامداران بدهد را dps می گویند. پس در واقع dps یا سود تقسیمی آن مقداری از eps است که به سهامداران تعلق می گیرد. البته عواملی هم هستند که در محاسبه eps بسیار تاثرگذار هستند. یکی از عوامل مهم که در محاسبه و بررسی eps مهم است آن مقدار و میزان سرمایه لازم به منظور رسیدن به درآمد خالص است در قالب مثال می توان یه این موضوع اشاره کرد هنگامی که شما یک eps پیش بینی شده داشته باشید و مقدار قابل توجهی باشد اما شما این eps را با سرمایه کمتری به دست آورده باشید پس مشخص است که بازدهی و کارایی بیشتری دارد. در ادامه فرمول محاسبه eps را می توانید ببینید.

نحوه محاسبه eps

انواع EPS

همانطور که از اسمش پیداست به EPS ای گفته می شود که در گذشته نسبت به آینده پیش بینی شده باشد. همه شرکت های بورسی موظف هستند که قبل از شروع سال مالی جدید یک برآیندی بکنند از عملکرد و اتفاقات مالی خود و آن را ارائه بدهند. به مقدار سودی که یک شرکت در ابتدای سال مالی خود برآیند و پیش بینی کرده و در انتهای سال مالی به همان مقدار سود رسیده است EPS پیش بینی شده می گویند.

تعدیل سود یا تعدیل eps چیست؟

در eps پیش بینی شده، چون امکان دارد که در طی یک سال اتفاقات بسیار زیاد و متفاوتی رخ دهد طبیعی است که شرکت به دلایل پیش بینی eps اولیه و با توجه به شرایط و اتفاقات جدید رخ داده eps را کاهش یا افزایش دهد که به این امر تعدیل سود یا تعدیل eps می گویند. در صورت افزایش سود شرکت، در پیش‌بینی جدیدی فرمول محاسبه eps که انجام می‌شود به آن تعدیل سود مثبت می‌گویند واگر سود شرکت کاهش یافته بود به آن تعدیل سود منفی می‌گویند.

در آخر سال مالی شرکت مدیران و حسابداران و مجمع عمومی شرکت دور هم گرد آمده و با محاسبه درآمد و هزینه های شرکت، سود خالص شرکت را بدست می آورند که به این مقدار سود eps تحقق یافته می گویند.

• EPS دنباله‌دار یا تحقق یافته (Trailing EPS):

برای محاسبه این eps دنباله دار باید از داده های زمان گذشته استفاده کنیم به این صورت که از چهار سه‌ ماهه درآمد قبلی و اعداد واقعی به جای پیش‌بینی استفاده می‌شود و برای محاسبه نسبت p به e از eps دنباله دار استفاده می شود.

همانطور که از اسمش پیداست محاسبه EPS جاری شامل 3 الی 4 ماه سپری شده میشود که این اعدا و ارقام میتواند واقعی و ملموس و یا حدس و گمان باشد.

طبق تعریف تعدیل سود اگر اتفاق یکباره و ناگهانی برای شرکت رخ دهد که سود سالیانه شرکت را دچار تغیر و تحول کند باید محاسبه آن را هم به همان نسبت تغییر دهیم. اجناس، ملک و … از شرکت که باعث تعدیل سود سالیانه میشوند اقلام غیرمترقبه گفته می شود.

زمانی پیش می آید که یک فرد دارای شرکت های زیادتری است و محاسبه eps آن ها را برای پایان سال انجام داده است ولی در طول سال یک یا چند شرکت خود را بسته و با مابقی شرکت ها فعالیت خود را ادامه می دهد. برای محاسبه eps این چند شرکت مانده در سال پایان سال و استفاده از همین چند شرکت در سال آینده باید از فرمول زیر استفاده کند.