ابزارهای مالی چیست؟

ابزارهای نوین مالی چیست؟

ابزار مشتقه (Derivative Contract)

ابزار مشتقه (به انگلیسی Derivative Contract)، به قرار‌دادی بین دو یا چند طرف گفته می‌شود که ارزش آن، به یک دارایی مالی توافق شده (دارایی پایه) وابسته است.

این قرار‌داد‌ها یا اوراق، ارزش مستقلی ندارند و ارزش آن‌ها از عملکرد دارایی پایه مشتق می‌شود. به ابزار مشتقه، مشتقات مالی، مشتقات نیز گفته می‌شود.

به بیانی دیگر، ارزش این ابزار مالی، بر‌خاسته از دارایی پایه، شاخص یا نرخ مرجع است.

یک ابزار مشتقه، می‌تواند سهم مالی با‌ارزشی باشد که به یک دارایی اساسی یا گروهی از دارایی‌ها وابسته یا مشتق شده است. ارزش و قیمت آن را با توجه به نوسانات دارایی‌های پایه، تخمین می‌زنند. در نتیجه، سرمایه‌گذار می‌تواند با استفاده از حرکات کوچکی که در قیمت دارایی پایه شکل می‌گیرد، سود باز‌ده مناسبی کسب کند.

دارایی پایه می‌تواند یک دارایی واقعی (محصولات کشاورزی، منابع انرژی، فلز و…) یا یک دارایی مالی (سهام، اوراق قرضه، وام، ارز و…) باشد.

مواردی که می‌توانند به عنوان دارایی پایه مورد استفاده قرار گیرند شامل: کالا، ارز‌ها، نرخ بهره، سهام، انرژی، وام‌ها، اعتبارات مشخص و… هستند که در بازار‌های جهانی مربوطه داد‌و‌ستد می‌شوند. در معاملاتی بر این پایه، اصل دارایی جا‌به‌جا نمی‌شود؛ بلکه تغییرات قیمت، ناشی از نوسانات قیمت دارایی پایه خواهد بود.

در قرار‌داد مشتقه، طرفین قرار‌داد می‌پذیرند که هر‌یک، کاری که توافق شده را در آینده و در زمان مشخص انجام دهند.

سرعت نقد‌شوندگی در این دست معاملات، بیشتر است و در عین حال، هزینه‌ی کمتری در بازار ایجاد می‌کند. ابزار‌های مشتقه در انتقال ریسک بازار و کاهش هزینه‌های تأمین مالی مؤثر است و همین امر، باعث افزایش بازده دارایی می‌شود.

دلایل استفاده از ابزار‌های مشتقه

در واقع، مشتقات به معنای توافق بین طرفین و مشروط بر خروج دارایی پایه در آینده‌ای مشخص است. برای استفاده از این ابزار مالی دلایل متعددی موجود است. با به کار گیری ابزار مشتقه، یک اهرم شکل می‌گیرد. به گونه‌ای که تفاوت کوچکی در روند قیمت یا ارزش دارایی پایه، می‌تواند تغییری قابل توجهی در ارزش اوراق مشتقه ایجاد کند.

در صورتی که ارزش اوراق مشتقه طبق انتظار افراد رشد کند، امکان دستیابی به سود را برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌کند. همان طور که گفته شد، با استفاده از ابزار‌های مشتقه می‌توان خطر دارایی پایه را پوشش داده و کم کرد. از طرف دیگر، در موقعیت‌هایی که ارزش مشتقات به اتفاق یا شرایط خاصی وابسته باشد، اختیاراتی برای طرفین ایجاد می‌شود.

انواع ابزار‌های مشتقه

بورسینس: برای دسته‌بندی بازار‌های مشتقه به مواردی مانند ارتباط بین دارایی پایه و ابزار مشتقه، نوع دارایی پایه (ارزی، سرمایه و نرخ بهره) و شرایط بازاری که معامله در آن صورت می‌گیرد (بورس یا خارج از بورس) توجه می‌شود.

ابزار‌های مشتقه را می‌توان با توجه به نوع دارایی پایه به دو ابزارهای مالی چیست؟ دسته‌ی مالی (هر‌گونه ابزار مالی، ارز، شاخص، سهام، نرخ سود، اوراق بهره و…) و کالایی (کالا یا شاخصی بر حسب کالا) تقسیم کرد.

معمول‌ترین دسته‌بندی ابزار‌های مشتقه شامل قرار‌داد‌های سواپ‌ (Swap)، قرار‌داد‌های آتی (Future Contract)، قرار‌داد‌های اختیار معاملات (Options) و پیمان آتی (Forward Contract) است.

1. قرار‌داد‌های سوآپ (Swap):

یکی از انواع ابزار مشتقه، قرار‌داد سوآپ است. سوآپ در دنیای اقتصاد به معنای توافق طرفین برای معاوضه جریان نقدی در آینده است.

قرار‌داد‌های سوآپ از مجموعه‌ای از جریان‌های نقدی ایجاد می‌شود. در سوآپ، به جای یک پرداخت، مجموعه‌ای از پرداخت‌ها صورت می‌گیرد. سوآپ بر پایه‌ی ارزش خالص فعلی جریان‌های نقدی آتی با ارزش بازاری مشخصی است که در طول دوره‌ی قرار‌داد سوآپ قابل محاسبه است.

عواید حاصل از قرار‌داد سوآپ، به نوع بازار مالی مورد معامله بستگی دارد. به بیانی دیگر، سوآپ، حالت کلی پیمان‌های آتی است که در ادامه توضیح خواهیم داد. توجه داشته باشید که قرار‌داد‌های سوآپ زمان انقضا یا خاتمه دارند. اجزای یک قرار‌داد سوآپ:

• پورتفوی یا سبد خرید سهام
• فروشنده‌ی سوآپ یا خریدار حمایت
• خریدار سوآپ یا فروشنده‌ی حمایت یا سرمایه‌گذار
• شخص مرجع
• صرف سوآپ

2. قرار‌داد‌های آتی (Future Contract):

به قرار‌داد‌هایی که فروشنده موظف است در زمان مشخصی مقدار معینی از کالا‌ی توافق شده را به همان قیمتی که در هنگام عقد قرار‌داد ذکر کرده، بفروشد. طرف دیگر معامله نیز موظف به خریداری کالا‌ی توافق شده در زمان مشخص و به همان قیمت خواهد بود.

به بیانی دیگر، توافق‌نامه‌ای که خرید و فروش یک دارایی را در آینده (تاریخ مشخص) و با قیمت مقرر شده تضمین می‌کند، قرار‌داد آتی خوانده می‌شود. قرار‌داد‌های آتی نیز مانند قرار‌داد‌های مشتقه، بر حسب نوع دارایی پایه به دو گروه مالی و کالا تقسیم می‌شوند.

3. قرار‌داد‌های اختیار معامله (Options):

قرار‌داد‌های اختیار معامله به قرار‌داد‌های دو‌طرفه‌ای گفته می‌شود که طی آن، خریدار قرار‌داد، حق دارد که مقدار مشخصی از دارایی ذکر شده در قرار‌داد‌ را با نرخی مشخص در زمانی معین بخرد یا به فروش بگذارد. این قرار‌داد نیز در آینده عملی می‌شود. یعنی خریدار و فروشنده، توافق می‌کنند که در آینده معامله‌ای انجام دهند.

با این قرار‌داد، خریدار اختیار (نه الزام، اجبار یا تعهد) پیدا می‌کند که در برابر پرداخت معینی، حق خرید یا فروش دارایی مشخص شده در قرار‌داد را در زمان تعیین شده و با قیمت مذکور داشته باشد.

4. قرار‌داد‌های پیمان آتی (Forward Contract):

در اصل، هر معامله‌ای که تعهد طرفین قرار‌داد برای خرید یا فروش یک دارایی در آینده را به ارمغان آورد، قرار‌داد آتی خوانده می‌شود. در این قرار‌داد خریدار و فروشنده ملزم به خرید یا فروش دارایی مشخص، در زمانی معین در آینده و با قیمتی توافقی هستند. به قیمتی که طرفین در معامله بر سر آن توافق می‌کنند، قیمت تحویل گفته می‌شود.

مزایای مشتقات

استفاده از ابزار‌های مشتقه مزایای بسیاری در اقتصاد جهانی دارد.

با به کارگیری ابزار‌های مشتقه می‌توان اثر رکود‌های اقتصادی را کاهش داد.

همچنین این ابزار‌ها، ریسک در خرید و فروش را کم می‌کنند. در نتیجه، برخی سود کسب کرده و برخی متحمل زیان می‌شوند. به این صورت، در نظام افتصادی تعادل بر‌قرار می‌شود. خرید و فروش ابزار‌های مشتقه، در بازار‌های مالی، بسیار مرسوم است و بسیاری از نهاد‌ها از این طریق سود قابل توجهی کسب کرده‌اند.

این اصطلاح در واژه‌نامه جامع بورسینس منتشر شده است.سایر اصطلاحات و واژه‌های اقتصادی و مالی را ببینید .

قصد شروع سرمایه‌گذاری در بورس را دارید؟ اولین قدم این است که افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:

برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود:

شناخت اولیه و اندازه گیری بعدی

ابزارهای مالی مشتقه به عنوان نگهداری شده برای معامله طبقه بندی میشوند،مگر آنکه این ابزارها به عنوان ابزارهای مصون سازی اثربخش تعیین شده باشند.

ابزارهای مالی مشتقه نگهداری شده برای معامله معمولا با قصد تسویه در آینده ای نزدیک خریداری میشوند.

ابزارهای مالی مشتقه در ابتدا ،به ارزش منصفانه شناسایی میشوند و اندازه گیری بعدی آنها نیز به ارزش منصفانه صورت میپذیرد.

کلیه مشتقه ها در صورت مثبت بودن ارزش منصفانه،به عنوان دارایی مالی و در صورت منفی بودن ارزش منصفانه ،به عنوان بدهی مالی ثبت میشوند.

مشتقه های تعبیه شده در قراردادهای اصلی در صورتی به عنوان مشتقه هایی جداگانه و به ارزش منصفانه ثبت میشوند که وبژگیهای اقتصادی و ریسکهای مرتبط با آنها ارتباطی نزدیک با ویژگیهای اقتصادی و ریسکهای قراردادهای اصلی نداشته باشد و قراردادهای اصلی از نوع نگهداری شده برای معامله نباشد به ارزش منصفانه از طریق سور یا زیان اندازه گیری نشده باشد . مشتقه های تعبینه شده مذکور به ارزش منصفانه اندازه گیری میشوند و تغییرات در ارزش منصفانه آنها در سود یا زیان شناسایی میشود. تجدید ارزیابی تنها دذ صورتی رخ میدهد که با تغییری در مفاد مندرج در قرارداد رخ دهد که منجر به تعدیل قابل ملاحظه جریانهای نقدی شود و یا تجدید طبقه بندی یک دارایی مالی در طبقه ای به غیر از ارزش منصفانه از طریق سودیا زیان انجام شود.بااین حال به عنوان یک مورد استشناء، اختیار بیمه گذار بریا واگذاری یک قرارداد بیمه در ازای دریافت مبلغی ثابت یا در ازای مبلغی متشکل از بخشی ثابت ،و یک نرخ بهره ،حتی در صورت متفاوت بودن قیمت اعمال شده نسبت به مبلغ دفتری بدهی قرارداد اصلی ،تفکیک نمیشود،و به ارزش منصفانه ارائه نمیگردد. مشتقه های تعبیه شده ای که تعریف ارائه شده بریا قراردادهای بیمه را احراز کنند،به عنوان قراردادهای بیمه در نظر گرفته و اندازه گیری میشوند.

هرگونه سود یا زیان ناشی از تغییرات در ارزش منصفانه مشتقه ها در سود یا زیان دوره منعکس میشود.

تهاتر ابزارهای مالی

داراییهای مالی و بدهیهای مالی در صورتی تهاتر میشوند و مبلغ خالص آنها در صورت وضعیت مالی تلفیقی کزارش میشود که حق قانونی قابل اجرایی در زمان حال برای تهاتر مبالغ شناسایی شده وجود داشته باشد و قصد تسویه برمبنای خالص وجود داشته باشد.

آرمان پرداز خبره

شرکت آرمان پرداز خبره بیش از 15سال سابقه فعالیت در زمینه حسابداری و حسابرسی و خدمات مشاوره مالی و مالیاتی

ابزار مالی چیست؟ ( + انواع ابزارهای مالی )

تنوع ابزارهای مالی از نظر ترکیب ریسک و بازده، ماهیت سود و شیوه مشارکت در ریسک، گروه های مختلف را به سوی بازار اوراق بهادار جذب می کند. برای ابزارهای مالی می توان سه نقش متمایز در نظر گرفت:

اول، ابزارهای مالی وسایلی برای نقل و انتقال وجوه از سهامدارانی که مازاد سرمایه دارند و مایل به سرمایه گذاری هستند، به کسانی است که به این وجوه برای سرمایه گذاری در دارایی های حقیقی نیاز دارند.

دوم، ابزارهای مالی انتقال وجوه را به شکلی انجام می دهند که ریسک سیستماتیک مربوط به جریان نقدی ناشی از سرمایه گذاری در دارایی های حقیقی، بین متقاضیان و عرضه کنندگان وجوه، توزیع مجدد شود.

سوم، ابزارهای مالی وسیله ای برای تجمیع به شمار می روند. افزودن و انباشت پس اندازهای خانوار برای تأمین مالی طرح های بزرگ سرمایه گذاری، بدون تجمیع که بخش تفکیک ناپذیر نظام مالی است، امکان پذیر نیست. اگر امکان تجمیع از طریق صدور دارایی های مالی وجود نداشت ، این امکان برای خانوارها پدید نمی آمد که سرمایه‌های خود را تجهیز کنند و در سبد متنوعی از دارایی‌های حقیقی سرمایه گذاری نمایند.

انواع ابزارهای مالی

فرهنگ اصطلاحات تخصصی مالی، واژه ” instrument ” را به‌عنوان ابزار مالی شناخته و آن را به‌عنوان یک سند رسمی و قانونی مانند سهام و اوراق قرضه و یا سایر ابزارهای مالی تعریف می کند.

امروزه، انواع بسیار متنوعی از ابزارهای مالی در بازارهای پول و سرمایه دنیا در چهار قالب زیر مورد استفاده قرار می گیرند:

۱- ابزارهای سرمایه ای (مالکیتی)

۲- ابزارهای استقراضی (بدهی)

۳- ابزارهای مشتقه

۴- ابزارهای ترکیبی.

همچنین، برای پوشش نیازهایی که به طور روزافزون پیچیده تر و متنوع تر می شوند، پیوسته ابزارهای مالی جدید به‌ویژه در قالب ابزارهای مشتقه و ترکیبی، خلق شده و مورد استفاده قرار می گیرند.

دارائی‌های مالی

دارایی‌های مالی (در مقابل دارائی‌های حقیقی) به عنوان دارایی‌های نامشهود (سهم الشرکه‌ای از یک مجموعه دارائی‌های شرکت) طبقه بندی می‌شوند. مالکیت دارایی نامشهود با انتشار یکی از انواع دارایی‌های مالی در قالب ابزار سرمایه‌ای (مالکیتی) یا ابزار استقراضی (بدهی) تامین مالی می شود. افراد با دریافت انواع اوراق سهام یا انواع اوراق قرضه صاحب بخشی از سرمایه‌ی شرکت‌ها و عواید حاصل از فعالیت شرکت‌ها می شوند.

این دارایی ها به سه گروه طبقه بندی می شوند:

گروه اول: بدهی‌ای که ادعای مقابل آن ثابت است. صاحب بدهی (دارنده اوراق) از سود، مبلغ ثابتی را مطالبه می کند که از این رو این ابزار را ” ابزار با درآمد ثابت” می نامند.

گروه دوم: صاحب سرمایه (دارنده سهام یا سهامدار) از سود، مانده را مطالبه می‌کند. به عبارت دیگر ، پس از پرداخت به دارندگان ابزار بدهی، مبلغی بر مبنای عایدات به دارنده این دارایی می پردازد.

گروه سوم: برخی از اوراق بهادار آمیزه‌ای از هر دو گروه را مطالبه می کنند و ابزار مالی در اختیار آنها دو زیستی یا دو رگه نامیده می شود ؛ ” سهام ممتاز ” و ” اوراق قرضه قابل تبدیل ” از این گروه هستند.

علاوه بر این سه گروه ، دارائی‌های مالی دیگری نیز وجود دارند که مشتق شده ازسه گروه دارایی‌های مالی که ذکر شد، هستند. برای نمونه ، در برخی از قراردادها، طرف قرارداد یا ناچار است و یا این حق را دارد که یک دارایی مالی را در زمانی در آینده بخرد یا بفروشد. بهای این‌گونه قراردادها از بهای آن دارایی مالی، گرفته شده است؛ از این رو این قراردادها را ” اوراق مشتقه ” می‌نامند. این ابزارها امکان کنترل ریسک سقوط ارزش بازار دارایی‌های مالی (اوراق سهام و اوراق قرضه) یا امکان مقابله با خطر انتشار (عدم به فروش رسیدن اوراق بهادار در عرضه به مردم) را به ناشر اوراق و سرمایه گذار می دهد.
همچنین، اوراق مشتقه‌ای وجود دارند که مجموعه‌ای از قراردادهای آتی و قراردادهای اختیار معامله هستند؛ این اوراق عبارتند از: ” قراردادهای معاوضه” ، ” قراردادهای سقف ” و ” قراردادهای کف”. بطور کلی، قراردادهای مشتقه، راهی کم هزینه برای مهارکردن برخی خطرهای عمده در اختیار ناشر اوراق و سرمایه گذار قرار می دهد.

ابزار مشتقه چیست؟

مشتق یا ابزار مشتقه، عبارت است از قراردادها یا اوراقی که ارزش آن ها وابسته به اوراق بهادار اصلی ماست و دارای ارزش مستقل نیستند. همچنین عملکرد قیمت آن ها، به تغییرات قیمت کالای مربوطه وابسته است. متداول‌ترین دارایی‌های مورد استفاده برای مشتقات سهام، اوراق قرضه، کالاها، ارزها، پول و انرژی هستند. این دارایی‌ها معمولا از طریق کارگزاری‌ها خریداری می‌شوند. ما در دانشکده بورس، قصد داریم تا با بررسی بازار مشتقات بورس، جوانب مختلف استفاده از این ابزارها را بررسی کنیم.

مشتقات می‌توانند خارج از بازار بورس (OTC) یا از طریق صرافی معامله شوند. البته مشتقات فرابورس سهم بیشتری از بازار مشتقات را تشکیل می‌دهند. مشتقات معامله شده خارج از بورس به‌طورکلی احتمال بیشتری برای ریسک طرف مقابل دارند. ریسک طرف مقابل، خطری است که یکی از طرف‌های درگیر در معامله ممکن است با آن روبه‌رو شود. مشتقات معامله شده در بورس، استاندارد هستند و با شدت بیشتری تنظیم می‌شوند.

ابزار مشتقه به زبان ساده

از مشتقات می‌توان برای محافظت از موقعیت، حدس و گمان در مورد جهت حرکت دارایی‌های اساسی (حرکت به سمت سود یا زیان) و یا دادن اهرم به دارایی‌ها، استفاده کرد. همان‌طور که گفتیم، ارزش ابزار مشتقه، از نوسانات ارزش آن دارایی خاص، حاصل می‌شود. برای نمونه، اگر شما یک نوع ارز خاص را به‌عنوان ابزار مشتقه در نظر گرفته‌اید، سود شما وابسته به میزان ارزش آن ارز است.

در ابتدای امر، از مشتقات برای اطمینان از متعادل بودن نرخ ارز کالاهای مورد معامله، در سطح بین‌المللی استفاده می‌شد. اما با به‌وجود آمدن اختلافات بسیار مابین ارزشمندی ارزهای ملی، بازرگانان بین‌المللی به یک سیستم برای پاسخگویی به اختلافات احتیاج داشتند. امروزه، مشتقات بر اساس طیف گسترده‌ای از معاملات انجام می‌شوند و کاربردهای بیشتری نسبت به قبل دارند.

به‌عنوان مثال، یک سرمایه‌گذار را تصور کنید که حساب‌های سرمایه‌گذاری وی، به تومان (یا ریال) تبدیل شده است. این سرمایه‌گذار سهام یک شرکت آمریکایی را از طریق صرافی ایالات متحده با استفاده از دلار آمریکا (USD) خریداری می‌کند. اگر ارزش دلار افزایش یابد، هر سودی که سرمایه‌گذار از فروش سهام به دست آورد، با تبدیل به تومان، از ارزش بالاتری برخوردار می‌شود.

همچنین، این سرمایه‌گذار برای جلوگیری از ریسک‌ های احتمالی، می‌تواند یک مشتق ارزی خریداری کند تا نرخ ارز خاصی را به اصطلاح، قفل کند. مشتقاتي كه مي‌توانند براي پوشش دادن اين نوع ريسك مورد استفاده قرار گيرند، شامل معاملات آتي ارز خواهند شد. به بیان دیگر، هنگام استفاده از مشتقات برای گمانه‌زنی در مورد حرکت قیمت یک دارایی، سرمایه‌گذار نیازی به در اختیار داشتن آن دارایی ندارد. این مسئله را در ادامه توضیح خواهیم داد.

مشتقات مالی و بازار مشتقه بورس کالا

مشتقات مالی و بازار مشتقه بورس کالا، دو اصطلاح دیگری هستند که ما به جای ابزار مشتقه از آن ها استفاده می‌کنیم. همان‌طور که می‌دانیم، خریدار در قرارداد مشتقات، حق مبادله کالا را با قیمت مشخص در آینده خریداری می‌کند. ممکن است آن زمان، خریدار کالا را خریداری کند یا حتی بفروشد.

اشکال رایج ابزار مشتقه

انواع مختلفی از مشتقات وجود دارد که می‌توانند برای مدیریت ریسک، سرمایه‌گذاری مناسب و استفاده از موقعیت‌سنجی در بورس، استفاده شوند. مشتقات یک بازار روبه‌رشد است و محصولی را ارائه می‌دهد که تقریبا متناسب با هرگونه نیاز یا تحمل ریسک باشد.

قراردادهای آتی

به‌عنوان معاملات آتی نیز شناخته می‌شوند، توافقی بین دو طرف برای خرید و تحویل دارایی با قیمت توافق شده، در آینده است. معاملات آتی در بورس انجام شده و قراردادهای آن استاندارد می‌شوند. معامله‌گران برای جلوگیری از ریسک خود و یا حدس و گمان در مورد قیمت یک دارایی، از قرارداد آتی استفاده خواهند کرد. طرفین درگیر در قراردادهای آتی، موظف به انجام تعهد خرید یا فروش دارایی اساسی هستند.

قراردادهای فوروارد

آنها را با نام فوروارد نیز می‌شناسیم. مشابه قراردادهای آتی هستند، اما در بورس خرید و فروش نمی‌شوند. فقط در فرابورس مورد توجه قرار خواهند گرفت. هنگامی‌ که یک قرارداد فوروارد ایجاد می‌شود، خریدار و فروشنده ممکن است شرایط، اندازه و روند تسویه‌حساب برای ابزار مشتقه را سفارشی کرده باشند. به‌عنوان محصولات فرابورس، قراردادهای فوروارد، درجه بالاتری از خطر طرف مقابل را برای خریداران و فروشندگان به همراه دارند.

مبادله یا سوآپ (Swaps)

سوآپ، نوع رایج دیگری از ابزار مشتقه است که اغلب برای یک نوع جریان وجه نقد استفاده می‌شود. این‌ نوع از قراردادها، شامل تاریخ پرداخت و نحوه محاسبه عواید (یا جریان‌های نقدی مورد معامله) می‌شوند.

قرارداد اختیاری یا آپشن (Options)

قرارداد اختیاری مانند قرارداد آتی است. از این‌ جهت که توافقنامه‌ای بین دو طرف، برای خرید یا فروش دارایی در آینده از پیش تعیین‌شده با قیمت مناسب، مشخص شده است. تفاوت اصلی بین قراردادهای اختیاری و معاملات آتی این است که با داشتن یک قرارداد اختیاری، خریدار موظف به اجرای توافق خود برای خرید یا فروش نیست. این فقط یک فرصت است، نه یک تعهد. اما قراردادهای آتی شامل تعهداتی هستند که باید رعایت شوند. در قرارداد اختیاری (همانند قراردادهای آتی) ممکن است از گزینه‌های انتخاب شده، برای حدس و گمان در مورد قیمت دارایی، استفاده شود.

مزایای ابزار مشتقه

همان‌طور که توضیحات بالا نشان می‌دهد، ابزار مشتقه می‌تواند ابزاری مفید برای مشاغل و سرمایه‌گذاران باشد. آن ها راهی برای قفل کردن قیمت‌ها، جلوگیری از حرکات نامطلوب نرخ‌ها و کاهش خطرات ـ اغلب با هزینه محدود ـ فراهم می‌کنند. علاوه بر این، مشتقات را اغلب می‌توان با حاشیه ـ یعنی با وجوه قرض گرفته شده ـ خریداری کرد که این امر حتی هزینه آن ها را کمتر می‌کند.

معایب ابزار مشتقه

از طرفی، ارزش‌گذاری مشتقات دشوار است زیرا بر اساس قیمت دارایی‌های دیگر، تعیین می‌شود. خطرات مشتقات فرابورس شامل ریسک‌های طرف مقابل است که پیش‌بینی یا ارزش‌گذاری آن ها نیز دشوار است. در اکثر موارد، ابزار مشتقه به تغییر در مقدار زمان انقضا، هزینه نگهداری دارایی اساسی و نرخ بهره، حساس است. این متغیرها تطابق کامل ارزش یک مشتق با دارایی اساسی را دشوار می‌کنند.

بازار مشتقات در ایران

همان‌طور که اشاره کردیم، یکی از این دارایی‌های مهم که می‌تواند پایه ابزار مشتقه به‌حساب آید، ارز است. در ایران نیز، با توجه‌ به نوسانات قیمت ارز، نیاز به راه‌اندازی بازار ابزارهای مشتقه از سال 1384 مورد توجه قرار گرفت و قانون بازار سرمایه مصوب، به این موضوع اشاره کرد که بازار مشتقات در ایران از جمله موارد مهم برای کاهش ریسک سرمایه‌گذاری با اختلافات ارزی است.

مشتقات بورس تهران

یکی از انواع بازارهای بورس کالا در تهران، بازار مشتقه است که در دو نوع قراردادهای آتی و قرارداد اختیاری جریان دارد. این قراردادها بر روی یک دارایی پایه، تنظیم می‌شوند. این دارایی پایه شامل محصولات کشاورزی، فلزات و حتی انواع فراورده‌های نفتی خواهد بود. البته در ابتدای کار بازار مشتقات ایران، کالاهایی مانند زعفران، سکه و محصولات کشاورزی به‌عنوان پایه دارایی مورد پذیرش تجار بودند. اما بعدها محصولاتی مانند پسته و زیره هم به این دسته اضافه شدند. امروزه شما می‌توانید با تکیه بر تجربیات افراد متخصص، با خرید و فروش این ابزارها، راه مناسبی در سرمایه‌گذاری خود پیش بگیرید.

در مجموع، ابزار مشتقه، نوع جدیدی از بازار سرمایه‌گذاری است. این بازار با توجه ‌به نیازهای بازار بورس، کالاهای پایه را برای عقد قراردادهای مربوطه (بیشتر در دو نوع آتی و اختیاری) در اولویت قرار می‌دهد. برای سرمایه‌گذاری موفق در این بازار لازم است که تمام وجوه آن را به‌خوبی بشناسید. ما در دانشکده بورس تلاش کردیم تا در این مقاله، جنبه‌های کلی ابزار مشتقه را به شما معرفی کنیم.

ابزارهای نوین مالی چیست؟

ابزارهای نوین مالی چیست؟

https://civilica.com/doc/504493/

اطلاعات استنادی این مقاله را به نرم افزارهای مدیریت اطلاعات علمی و استنادی ارسال نمایید و در تحقیقات خود از آن استفاده نمایید.

مقالات فوق بر اساس داده کاوی مقالات مطالعه شده توسط پژوهشگران محاسبه شده است.

مقالات فوق اخیرا در حوزه مرتبط با این مقاله به سیویلیکا افزوده شده اند.

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.ابزارهای نوین مالی چیست؟

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.

دفتر مرکزی انتشارات بوم سازه (سیویلیکا): تهران، بزرگراه جلال آل احمد، بین خیابان کارگر و بزرگراه چمران، کوچه پروانه، پلاک ۴، ساختمان چمران، طبقه ۴، واحد ۳۱

تلفن: ۸۸۰۰۸۰۴۴ ، ۸۸۳۳۵۴۵۰ ، ۸۸۳۳۵۴۵۱ ، ۸۸۳۳۵۴۵۲ – کد پستی: ۱۴۳۹۹۱۴۱۵۳

تمامی خدمات پایگاه سیویلیکا ، حسب مورد دارای مجوزهای لازم از مراجع مربوطه می باشند و فعالیت های این سایت تابع قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران است

97 0 obj
>/Filter/FlateDecode/ID[]/Index[70 55]/Info 69 0 R/Length 118/Prev 162797/Root 71 0 R/Size 125/Type/XRef/W[1 2 1]>>stream
hbbd“b`@”`/

اساسنا٠ه

کار٠زد فرابورس

کار٠زد فرابورس

آیکون بورسان را به صفحه home خود اضافه کنید.

در برنامه امروز زنگ بورس همراه با نگار نظری کارشناس بازار سرمایه، به بررسی ابزارهای نوین مالی بورس اوراق بهادار پرداخته شد. ابزارهای مشتقه، قراردادهای آتی و قراردادهای اختیار معامله ابزارهایی بودند که امروز مورد بررسی قرار گرفتند.

در این قسمت از برنامه انواع این ابزارها معرفی شدند و ریسک و بازده آن‌ها مورد مقایسه قرار گرفت.این ابزارها هرکدام ویژگی‌های مختص به خود را دارند و فعالین آن‌ها قبل از ورود به آن بایستی با شرایط و ریسک‌های آن‌ها آشنایی کامل داشته باشند.

© کلیه حقوق برای گروه کیان محفوظ است.

بورسان را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید:

رایگان آموزش ببین

آیا تمایل به اطلاع از آموزش های رایگان دارید؟

ابزارهای نوین مالی چیست؟

بازار سهام ایران به دلیل یک طرفه بودن از نظر بسیاری از کارشناسان هنوز هم یک بازار پر ریسک محسوب میشود و عمدتا ابزارهای مالی چیست؟ عقیده دارند باید ابزارهای مالی نوین مانند آپشن (اختیارمعامله)، بازار فیوچر، آتی و … در بازار پر رنگ تر شده و به آنها پرداخته شود تا در هر شرایطی بتوان در این بازار معامله کرد.

ابزار های نوین مالی به شما کمک خواهد کرد تا در شرایط خنثی ابزارهای مالی چیست؟ و ریزشی هم سود کسب کنید و بازار مالی را از حالت یک طرفه خارج میسازد.

ابزارهای مالی قابل معامله در بورس‌ها را می‌توان در یک تقسیم بندی کلی به ابزار سرمایه‌ای مثل سهام، ابزار بدهی مانند اوراق قرضه و ابزار مشتقه دانست. ابزار مشتقه (Derivative Contract) در مباحث مالی ابزاری است که ساختار پرداخت و ارزش آن از ارزش دارایی پایه و شاخص‌های مربوطه نشات می‌گیرد. این ابزار به دارنده آن اختیار ، تعهد خرید یا فروش یک دارایی معین را می‌دهد و ارزش آن از ارزش دارایی مربوطه مشتق می‌شود. قراردادهای مشتقه به نوعی از قراردادهای مالی گفته می‌‌‌‌شود که ارزش خود را از کالای فیزیکی (دارایی پایه) می‌‌‌‌گیرند. دارایی پایه می‌‌‌‌تواند به شکل سهام، کالا، نرخ‌های بهره، صنعت ساخت و ساز یا هر نوع دارایی دیگر که در دنیا روال دارد باشد.

اگر بخواهیم قراردادهای سلف و آتی را با بیانی ساده تعریف کنیم باید گفت که این دو طرف خریدار و فروشنده را متعهد می‌کند که دارایی مشخصی را در آینده‌ای معلوم با قیمتی که در هنگام بستن قرارداد تعیین می‌شود با یکدیگر مبادله کنند. اگر قراردادهای پیش‌فروش و پیش‌خرید در بازار سنتی و شبکه‌های غیررسمیOver The Counter (OTC) منعقد شوند به آنها سلف ابزارهای مالی چیست؟ می‌گویند و اگر در بازارهای سازمان یافته منظمی‌ مانند بورس مورد دادوستد قرار بگیرند و دارای استانداردهای مشخص قراردادی و تضمین انجام معامله باشند، قرارداد آتی نامیده می‌شوند.

نوعی ابزار مشتقه است که قابلیت خرید و فروش در بازارهای مالی را دارد. در این قرارداد طبق عقد صلح یک طرف (فروشنده) توافق می‌کند در سر رسید معین، مقدار معینی از کالای مشخص را در عوض قیمتی که اکنون تعیین می‌کنند به طرف دیگر (خریدار) تحویل دهد. قراردادهای آتی برای نخستین بار بر پایه محصولات کشاورزی و بعدها بر پایه منابع طبیعی مانند نفت معامله می‌‌شدند. قرارداد‌های آتی مالی‌ در سال ۱۹۷۲ وارد بازار شدند. در سال‌های اخیر، قرارداد بر پایه‌های دیگر مانند ارز، نرخ بهره و شاخص‌های بازار سهام بسیار متداول شده‌اند و نقش مهمی ‌در کنترل ریسک بازی می‌‌کنند.

قراردادی است که به موجب آن دو طرف تعهد می‌کنند در یک تاریخ مشخص با یک قیمت مشخص یک کالای باکیفیت مشخص که کلا براساس توافق طرفین تعیین خواهد شد را مبادله کنند. در این قرارداد هم پیش شرط این است که تفاوت دیدگاه نسبت به قیمت آینده برای خریدار و فروشنده وجود داشته باشد. براساس قرارداد سلف تمامی‌مبلغ باید قبلا پرداخت گردد و کالا در سررسید تحویل شود. به این ترتیب، در این معاملات، غالبا یا پول نقد رد وبدل می‌شود یا اسنادی که معادل پول نقد به شمار می‌آیند. یکی از دارایی‌هایی که معامله سلف آنها بسیار متداول است، نفت خام (مثل نفت خام سبک عربستان، تحویل در ژانویه) است.

اختیار معامله قراردادی است بین خریدار ابزارهای مالی چیست؟ و فروشنده، به‌ نحوی که خریدار از فروشنده اختیار معامله، حق خرید یا فروش یک دارایی را در یک قیمت معین خریداری می‌کند. در اینجا نیز همانند تمام قراردادها، هر طرف امتیازی را به طرف مقابل اعطا می‌کند، خریدار به فروشنده مبلغی تحت عنوان حق‌شرط پرداخت می‌کند که در واقع همان قیمت اختیار معامله است. فروشنده نیز حق خرید یا فروش دارایی مذکور را در یک قیمت معین به خریدار اعطا می‌کند. اختیاری که برای خرید یک دارایی داده می‌شود را اختیار خرید و اختیاری که برای فروش یک دارایی داده می‌شود را اختیار فروش گویند. قیمت تعیین شده‌ای که خریدار می‌تواند دارایی را خریداری کرده یا بفروشد، قیمت اعمال یا قیمت توافق نامیده می‌شود. به علاوه اختیار معامله مدت معینی دارد. حق خرید یا فروش دارایی در یک قیمت معین فقط تا تاریخ انقضایی که قبلا مشخص شده است امکان خواهد داشت. پس از اینکه تولیدکننده، برای یکی از مشتریان (یا سهامداران یا یکی از ذی‌نفعان) خود اختیار خرید یا فروش صادر کرد، این اختیار خرید یا فروش در بورس مورد خرید یا فروش قرار می‌گیرد، نرخ خرید یا فروش یک قرارداد اختیار بر اساس رقابت در بورس تعیین می‌شود. (نرخ پایه خرید یا فروش قرارداد اختیار توسط بورس تعیین می‌شود)

برای آشنایی با بازار اختیار معامله، می توانید مجموعه مقالات رایگان اختیار معامله را از ابتدا تماشا کنید.

هر استراتژی در اختیار معامله دارای شرایط و نکاتی است که باید حتما به آن توجه کنید تا بتوانید در هر زمانی بهترین استراتژی را انتخاب کنید .برای مثال برخی از استراتژِی ها زمانی به شما کمک خواهند کرد که شما آینده سهم را صعودی در نظر داشته باشید و برخی از استراتژِی ها زمانی سود آور خواهند بود که آینده سهم نزولی پیش بینی شود و برخی دیگر نیز زمانی سود آور است که روند سهم داخل یک کانال و محدوده پیش بینی شود . پس فهمیدن و تحلیل آینده هر نمادی که معامله میکنید بسیار مهم است . از دیگر نکاتی که در انتخاب استراتژی باید به آن توجه کرد میزان ریسک پذیری شما در معامله است چرا که برخی از استراتژی ها سود محدود و ابزارهای مالی چیست؟ زیان محدودی دارند و برخی دیگر سود محدود و زیان نامحدود دارند و عده ای هم سود نامحدود و زیان محدود را به معامله گران میرسانند از اینرو باید میزان رسیک پذیری خود را قبل از آغاز معامله مشخص کنید .یکی دیگر از نکاتی که یک معامله گر بازار آپشن باید به آن توجه کند این است که میخواهد از اختیار خرید استفاده کند یا از اختیار فروش یا از هردو چرا که هر استراتژی در نحوه انتخاب پوزیشن های خرید یا فروش متفاوت است و امکان دارد که اختیار خرید محوریت یک استراتژی باشد و یا اختیار فروش زیربنای یک استراتژی را تشکیل بدهد . با توجه به تعدد بالای استراتژی ها و تفاوت نکات هر یک از آنها ، پیشنهاد میکنم برای انتخاب صحیح یک نماد برای معامله در بازار اختیار معامله حتما به سایت بی نظیرچارت مراجعه کنید و از قسمت خدمات اختیار معامله یا دیده بان اختیار معامله استفاده کنید؛ چرا که با زدن تنها یک دکمه، اطلاعات مورد نیاز شما به راحتی در اختیار شما قرار میگیرد.

فیلتر اختیار معامله و استراتژی اختیار معامله چیست؟

قراردادی است که طرفین به موجب آن تعهد می‌کنند که برای مدت معین (توافق شده) دو دارایی یا منافع حاصله از دو دارایی را با کیفیت مشخص (توافق شده) به نسبت تعیین شده معاوضه کنند. پس از سررسید، هریک از طرفین متعهد است عین دارایی را به صاحب آن مسترد دارد. این دارایی ممکن است فیزیکی یا مالی باشد، این قراردادها به صورت غیررسمی(OVER THE – COUNTER MARKET) انجام می‌گیرند. نمونه متداول و شناخته شده معاوضه، معامله دو روش پرداخت سود برای یک مبلغ اصل یگانه است. معاوضه نرخ بهره، معمولا به سه صورت (نرخ ثابت در برابر نرخ شناور، نرخ شناور در برابر نرخ ثابت و نرخ شناور در برابر نرخ شناور) انجام می‌شود. در واقع معنای حقیقی مشتقات توافق میان دو گروه مشروط بر خروجی آتی دارایی پایه است. تصور رایج آن است که ابزارهای مشتقه خود دارایی می‌باشند، در صورتی که این تصور نادرست است، زیرا که یک ابزار مشتقه خود به تنهایی نمی‌تواند ارزشی داشته و ایجاد کند، اما بسیاری از ابزارهای معمول مانند سوآپ‌ها، معاملات آتی و اختیار معامله که دارای ارزش ذاتی نظری هستند می‌توانند از طریق فرمول‌هایی همچون بلک شولز محاسبه شده و به صورت مکرر در بازارهای آزاد قبل از تاریخ سررسید مورد معامله قرار گیرند. درحالی‌که بازار سهام ما در سالیان اخیر در بحث معاملات سهام و اوراق بدهی از رشد چشمگیری برخوردار بوده متاسفانه استفاده از ابزار مشتقه چندان جدی دنبال نشده است.

عقیده داریم به دلیل نوپا بودن این بازار ها در ایران بزودی این بازارها هم مورد اقبال شدید عمومی قرار گیرند و قطعا لازم است افرادی که در این بازار فعالیت میکنند حتما آموزش های پوشش ریسک این بازار را ببینند تا از سرمایه های خود عاقلانه در این بازار پویا استفاده کنند.

پیشنهاد ما پلتفرم معاملاتی گروه بی نظیر است که در صفحه خدمات اختیار معامله فراهم شده و دارای امکانات جذاب و جامعی است که شما را شگفت زده می کند.