ماتریس SWOT چیست؟

SWOT، مخفف واژه‌های Strengths (نقاط قوت)، Weaknesses (نقاط ضعف)، Opportunities (فرصت‌ها) و Threats (تهدیدات) است.

تحلیل SWOT چیست؟

تحلیل SWOT ابزاری کارآمد برای شناسایی شرایط محیطی و توانایی های درونی سازمان است. پایه و اساس این ابزار کارآمد در مدیریت استراتژیک و همین طور بازاریابی، شناخت محیط پیرامونی سازمان است. حروف SWOT که آن را به شکل های دیگر مثل TOWS هم می نویسند، ابتدای کلمات Strength به معنای قوت ، Weakness به معنای ضعف، Opportunity به معنای فرصت و Threat به معنای تهدید است.

ماهیت قوت و ضعف به درون سازمان مربوط می شود و فرصت و تهدید معمولاً محیطی است.در اینجا به معرفی آنالیز SWOT پرداخته شده است و نحوه ی اجرای آن شرح داده نشده است.

قوت ها :

قوت های سازمان همان منابع و توانایی هایی است که در اختیار دارد و می تواند از آنها به منظور ایجاد یک مزیت رقابتی استفاده کند. موارد زیر می توانند از قوت های شرکت به حساب آیند :

اختراعات ثبت شده شرکت.

نام تجاری و برند شناخته شده.

شهرت در ماتریس SWOT چیست؟ بین مشتریان.

مزیت در قیمت تمام شده.

دسترسی اختصاصی به منابع طبیعی.

دسترسی به شبکه های توزیع مناسب.

نیروی انسانی کارآمد و آموزش دیده.

ضعف ها :

نبودن بعضی از توانایی های کلیدی در سازمان می تواند به عنوان یک ضعف در سازمان تلقی شود. موارد زیر می توانند از ضعفهای شرکتها باشند :

عدم پشتیبانی و حفاظت از اختراعات.

نام تجاری و برند ضعیف.

ناشناخته بودن در بین مشتریان.

ساختار پر هزینه در شرکت.

عدم دسترسی به منایع.

عدم دسترسی به شبکه های توزیع.

نیروی انسانی ناکارآمد.

نکته ی حائز اهمیت در اینجا امکان تبدیل شدن ضعفها و قوت ها به یکدیگر در شرایط گوناگون است. برای مثال ظرفیت تولید بالا می تواند یک مزیت و قوت برای شرکت محسوب شود اما همین ظرفیت بالا در شرایط رکود و تغییرات تکنولوژیکی می تواند باعث کاهش چابکی شرکت گردد و به آن لطمه وارد کند.

فرصتها :

شناسایی و بررسی دقیق محیط خارجی می تواند فرصتهای جدیدی را برای مدیران شرکت نمایان سازد و همین فرصتها می توانند آغازگر مسیر جدیدی برای توسعه و رشد باشند، فرصتهای می توانند شامل موارد زیر باشند :

نیاز برطرف نشده مشتری.

ظهور تکنولوژی های جدید.

کم شدن محدودیت های قانونی.

حذف موانع تجارت جهانی.

تهدیدها :

تغییر در متغیرهای خارجی و محیطی می تواند تهدید هایی را برای شرکت در پی داشته باشد. مواردی چون :

تغییر در سلیقه ی مشتری که باعث فاصله گرفتن او از محصولات ما می شود.

ظهور محصولات جایگزین پر قدرت.

افزایش محدودیت های تجاری.

ماتریس SWOT

به هر حال شرکت نباید منتظر به وجود آمدن فرصتهایی استثنایی در محیط خارجی باشد، بلکه باید تلاش کند تا با تقویت قوت های درونی اش مزیت رقابتی جدیدی را برای شرکت یا سازمان خلق کند. خلق این مزیت های رقابتی از طریق هماهنگی بین قوت ها و توانایی های درون سازمانی و فرصتهای کوچک یا بزرگ خارجی است. حتی در برخی مواقع، اهمیت فرصت خارجی به قدری است که سازمان انگیزه ی لازم برای غلبه بر یک ضعف داخلی را نیز پیدا خواهد کرد.

برای توسعه ی این استراتژیها، یعنی همان استراتژیهایی که باعث هماهنگی قوت های درون سازمانی با فرصتهای محیط خارجی است، می توان از ماتریس SWOT بهره برد. به اعتقاد نگارنده ی این مطلب ماتریس SWOT می تواند ابزاری توانمد در شناسایی و اتخاذ استراتژیهای مناسب در انواع کسب و کارها باشد. این متد (روش) در صورت شناخت دقیق و به کارگیری صحیح برای کسب و کارهای کوچک و متوسط بسیار کارآمد خواهد بود. شاید حتی بتوان از این ابزار برای تعیین استراتژیهای شخصی و زندگی افراد نیز بهره برد. به هر حال در اینجا تنها به معرفی این ابزار پرداخته شده است، اما می توانید در سایر مطالب پایگاه اطلاع رسانی صنعت چگونگی پیاده سازی و اجرای عملی آن را نیز مطالعه فرمایید.

ابتدا لازم است لیستی از قوتها، ضعفها،تهدیدها و فرصتها را آماده کنیم، به ماتریس SWOT چیست؟ این لیست پروفایل SWOT می گویند.

ماتریس SWOT یا ماتریس TOWS

ضعفها

قدرتها

استراتژیهای W-O

استراتژیهای S-O

فرصتها

استراتژیهای W-T

استراتژیهای S-T

تهدیدها

توجه: ماتریس SWOT می تواند شکلهای مشابه دیگری نیز داشته باشد که از نظر عملی تفاوتی ندارند.

S-O ؛ استراتژیهایی هستند که در پی استفاده از فرصتها هستند و به خوبی با توانایی های سازمان هماهنگی دارند.

W-O ؛ غلبه بر ضعفها به منظور استفاده از فرصتها است.

S-T ؛ شناسایی روشهایی که شرکت می تواند با استفاده از آنها خطر پذیری خود را از تهدید ها کاهش دهد.

W-T ؛ یک استراتژی کاملاً دفاعی است که مانع آسیب دیدن شرکت به علت ضعفهایش از تهدیدات محیط خارجی می شود.

آنالیز SWOT می تواند همان طور که اشاره شد، بسیار کارآمد باشد، و علاوه بر تصمیم گیری استراتژیک در بازاریابی نیز موثر باشد. شما می توانید با استفاده از چهار عامل SWOT برای جایگاه یک شرکت کوچک در بازار هم از همین ابزار استفاده کنید. موضوعی که در مطالب دیگر پایگاه اطلاع رسانی صنعت به آن پرداخته شده است.

کیفیت آنالیز SWOT صوت گرفته بسیار وابسته به ورودیهای ماتریس SWOT است؛ لازم است در تعیین عوامل قوت و ضعف، فرصت و تهدید، از جوانب مختلف به محیط داخلی و خارجی سازمان نگریسته شود تا بتوان ورودیهای صحیحی را در ماتریس SWOT و یا آن چیزی که به پروفایل SWOT شناخته می شود داشته باشیم.

هر چند نگارنده معتقد است، تحلیل SWOT ابزاری بسیار مفید خصوصاً برای کسب و کارهای کوچک است و در دنیا نیز بسیار از آن بهره گرفته می شود. اما برخی منتقدان اعتقاد دارند؛ در برخی موارد بیش از اندازه در شناخت محیط با استفاده از این روش ساده انگاری می شود و معتقدند تفسیر جریانات محیط داخلی و خارجی به یکی از عوامل SWOT قدری دور از واقعیت خواهد بود. هر چند اکثر کارشناسان SWOT را با تمام فرضهایش به عنوان روشی کارآمد می شناسند.

تحلیل SWOT چیست؟ معرفی تحلیل و ماتریس SWOT

چه بخواهید پروژه جدیدی را در کسب و کارتان آغاز کنید، چه بخواهید کسب وکار جدیدی به راه بیاندازید و چه بخواهید برای ادامه راه شرکتتان آماده شوید، نیاز به یک نقشه راه یا نقشه ذهنی خواهید داشت. تحلیل SWOT همین نقشه راه است که کمک می‌کند یک استراتژی بازاریابی مناسب را تدارک ببینید.

تحلیل SWOT چیست؟

تحلیل SWOT روشی است که به کمک آن نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت‌ها و تهدیدهای بیزنس خود را بفهمید. استفاده از تحلیل سوات باعث می‌شود که بفهمید کسب و کار شما در چه حوزه‌‌هایی امکان پیشرفت دارد، و در عین حال بدانید چه حوزه‌ّهایی موجب شکست شما می‌شوند و باید از آن‌ها دوری کنید.

تحلیل SWOT یا سوات، مخفف ۴ واژه زیر است:

Strength یا نقاط قوت

اولین المان تحلیل سوات، نقاط قوت است. نقاط قوت شامل تمام فعالیت‌هایی است که شرکت شما در آن عملکرد خوبی دارد. ویژگی‌های زیر می‌توانند جزو نقاط قوت شما باشند:

• فعالیت‌هایی که کسب و کار شما به خوبی از عهده آن‌ها برمی‌آید
• ارزش‌های شما نسبت به رقیبان
• منابع داخلی مانند نیروی انسانی کارآزموده و خلاق
• دارایی‌های محسوس مانند تکنولوژی خاص یا محل کار مناسب

Weakness یا نقاط ضعف

بعد از شناسایی نقاط قوت، نوبت به نقاط ضعف می‌رسد. هر آنچه که درون کسب و کار شما باشد و باعث شود شرکت شما از اهدافش دور بماند و پیشرفت نکند جزو نقاط ضعف دسته‌بندی می‌شود. از جمله:

• کمبودهای شرکت شما
• ارزش‌های رقیبان نسبت به شما
• کمبود منابع مالی
• نداشتن برنامه درآمدی مناسب

Opportunities یا فرصت‌ها

عوامل خارجی هستند که می‌توانند به رشد فوق‌العاده شما منجر شوند. مانند:

• بازارهای مناسب برای محصولات خاص
• کم بودن تعداد رقیبان
• تقاضای بالا برای محصولات شما
• پوشش رسانه‌ای برند شما
• تکنولوژی‌های جدید

Threats یا تهدیدها

در مقابل فرصت‌ها، تهدیدها قرار دارد. هر عامل خارجی که بتواند شرکت شما را عقب براند برای شما یک تهدید است. از جمله:

• رقیب‌های زیاد و متنوع
• فشار رسانه‌ای و تاثیر منفی آن
• تغییر نگرش مشتریان به برند
• تغییرات اقتصادی و سیاسی (مانند شیوع ویروس کرونا)

فاکتورهای داخلی و خارجی

فاکتورهای تحلیل SWOT را می‌توان به دو دسته داخلی و خارجی تقسیم کرد. نقاط قوت و ضعف، در دسته داخلی قرار می‌گیرند. به این معنی که تحت تاثیر شرایط داخلی کسب و کار شما هستند و کنترل آن‌ها در دست شماست. مثلا میزان توانایی تیم شما، یکی از مواردی است که روی آن تسلط کامل دارید.

تهدیدها و فرصت‌ها عوامل خارجی تحلیل سوات هستند. این عامل‌ها، بیرون از کسب و کار شما وجود دارند و تسلطی بر آن‌ها ندارید. به عنوان مثال، شما نمی‌توانید تعداد رقیبانتان را تعیین کنید.

اهمیت تحلیل SWOT

چرا به تحلیل SWOT برای کسب و کارتان نیاز دارید؟ در این بخش بعضی از مزایای استفاده از تحلیل سوات را بیان می‌کنیم.

• تحلیل SWOT کمک می‌کند تا وضعیت کسب و کارتان را به خوبی تحلیل کنید.
• آنالیز SWOT با نشان دادن جنبه‌ّهای مختلف کسب و کار، کمک می‌کند تا استراتژی مناسبی را در برای پیشرفت کار در نظر بگیرید.
• این تحلیل اهمیت اهداف کوتاه مدت و بلند مدت را برای شما مشخص می‌کند. به این ماتریس SWOT چیست؟ ترتیب خواهید دانست که کدام اهداف برای شما در اولویت هستند.
• آنالیز SWOT کمک می‌کند تا بتوانید از میان انبوه راه‌هایی که پیش روی شما قرار دارد، بهترین راه را برای موفق شدن برگزینید.

چگونه یک تحلیل SWOT انجام دهیم؟

در یک شرکت، انجام دادن تحلیل سوات به عهده مدیران و رهبران شرکت است. در یک استارتاپ نیز انجام دادن تحلیل SWOT یکی از مراحل اصلی برای چیدن نقشه بیزنس (بیزنس پلن) محسوب می‌شود.

با این حال، خوب است که برای انجام دادن این تحلیل، تمام اعضایی که می‌توانند تاثیرگذار باشند حضور داشته باشند. پس برای انجام آنالیز SWOT اعضای تیم‌های مختلف (تولید محتوا، روابط عمومی، توسعه فنی و …) را به یک جلسه دعوت کنید.

برای انجام تحلیل سوات در جلسه می‌توانید از طوفان فکری استفاده کنید. به اعضای جلسه حدود ۱۰ دقیقه وقت بدهید تا نقاط قوت و ضعف، فرصت‌ها و تهدیدها را از دیدگاه خود روی کاغذ بنویسند. بدین ترتیب مطمئن خواهید بود که از نظر تمام اعضا استفاده کرده‌اید.

برای رسیدن به هریک از موارد فهرست سوات، می‌توانید از سوال‌های زیر استفاده کنید:

نقاط قوت

• کدام روندهای بیزنسی برای شرکت شما سودآور بوده‌اند؟
• تیم شما چه پتانسیل‌هایی دارد؟ دانش، تجربه و اعتبار اعضا جزوی از این پتانسیل‌ّها هستند.
• چه پتانسیل‌های مادی (بودجه، تکنولوژی، مشتری و …) دارید؟
• چه ارزش‌های رقابتی نسبت به رقیبان دارید؟

نقاط ضعف

• بیزنس شما در چه زمینه‌ّهایی باید قوی‌تر شود؟
• چه فرایندهایی نیاز به بهبود دارند؟
• تیم شما چه کمبود‌هایی دارد؟
• آیا موقعیت فعلی شما برای رسیدن به موفقیت مناسب است؟

فرصت‌ها

• آیا تقاضا برای محصول شما در حال افزایش است؟
• آیا ترند جدیدی وجود دارد که بتوانید از آن استفاده کنید؟
• آیا در آینده نزدیک رویدادهایی (مانند نمایشگاه‌ها و جشنواره‌ّها) وجود دارد که بتوانید از آن برای افزایش درآمد استفاده کنید؟
• آیا مشتریان نظر مثبتی به کسب و کار شما دارند؟

تهدیدها

• آیا رقیب‌های بالقوه‌ای دارید که با ورود به بازار برای کسب و کار شما خطر ایجاد کنند؟
• آیا مواد اولیه محصولی که تولید می‌کنید همیشه در دسترس خواهند بود؟
• آیا تکنولوژی‌های جدی می‌توانند کسب و کار شما را تهدید کنند؟
• آیا ترندهایی وجود دارند که روی درآمد شما اثر منفی بگذارند؟

پس از جمع‌آوری پاسخ این پرسش‌ها، برای هریک از موارد تحلیل SWOT رای‌گیری انجام بدهید. برای هر قسمت، ۴ یا ۵ موردی را که رای بالاتری دارند انتخاب کنید.

سپس مراحل زیر را انجام بدهید. (برای راحتی، در ادامه فرض کنید که شما مدیر یک رستوران هستید و قصد دارید تحلیل SWOT را انجام بدهید.)

ماتریس SWOT را باید رسم کنید. یکی از دلایل ترسیم، روانشناسی شکل است که در گرفتن نتیجه بهتر تاثیرگذار است. ماتریس به شکل زیر رسم می‌شود:

یک جدول دو در دو بکشید. یک ردیف این جدول به پارامترهای مثبت (نقاط قوت و فرصت‌ها) و یک ردیف به پارامترهای منفی (نقاط منفی و تهدیدها) اختصاص دارد. ستون‌ها نیز به دو ستون فاکتورهای داخلی (نقاط قوت و ضعف) و فاکتورهای خارجی (فرصت‌ها و تهدیدها) تعلق دارد. این جدول را می‌توانید در شکل زیر ببینید.

در ادامه، انواع استراتژی‌های ماتریس SWOT را معرفی می‌کنیم.

استراتژی SO

اولین و محبوب‌ترین استراتژی است. استراتژی SO یا نقاط قوت-فرصت‌ها، از فاکتورهای مثبت داخل شرکت استفاده می‌کند تا بهترین استفاده را از فاکتورهای مثبت خارج شرکت ببرد.

به عنوان یک مثال خوب، می‌توانیم از استارتاپ ایسمینار یاد کنیم که در دوران شیوع ویروس کرونا، با استفاده از نقاط قوتش (داشتن تکنولوژی و پلتفرم آموزش آنلاین) و فرصت‌ها (تعطیل شدن تمام رویدادهای آموزشی حضوری)، موفق شد به رشد فوق‌العاده‌ای دست یابد.

استراتژی WO

استراتژی نقاط ضعف-فرصت‌ها، از فرصت‌های بیرون شرکت استفاده می‌کند تا نقاط ضعف درون شرکت را جبران کند و آن‌ها را بهبود ببخشد. این استراتژی بهترین استراتژی برای کاهض نقاط ضعف و بهره‌برداری حداکثری از فرصت‌هاست.

به عنوان مثال، یک کسب و کار یا شرکت تازه‌کار که در زمینه کاری خود با کمبود نیروی متخصص مواجه است، می‌تواند این کمبود را با شریک شدن با شرکتی دیگر که نیروی متخصص مورد نیازش را دارد، جبران کند.

استراتژی ST

در استراتژی نقاط قوت-تهدیدها، شرکت شما از تمام پتانسیل‌هایش استفاده می‌کند تا به تهدیدهای خارج از شرکت غلبه کند و به موفقیت برسد.

به عنوان مثال زمانی که رقیب جدیدی وارد بازار می‌شود، شما باید از تمام پتانسیل‌ّهایتان از جمله نیروی انسانی، تکنولوژی و بودجه استفاده کنید تا از اون جلو بیوفتید و نگذارید جایتان را در بازار بگیرد.

استراتژی WT

استراتژی نقاط ضعف-تهدیدها، کم طرفدارترین استراتژی در ماتریس SWOT است. در این بخش از ماتریس SWOT ، شرکت سعی می‌کند با توجه به تهدیدهای بیرونی، نقاط ضعف خود را برطرف کند.

یک مثال از ماتریس SWOT

در این بخش برند نوکیا را به عنوان یک شرکت موفق که از سه استراتژی ماتریس سوات استفاده کرده است، بررسی می‌کنیم

استراتژی SO

• افزایش سهم و حضور در بازار با ارائه دادن محصولات و خدمات متنوع به مشتریان
• حضور در بازار آسیا و اقیانوسیه با رویکرد مشتری‌ محور

استراتژی ST

• تبلیغات هدفمند
• کاهش قیمت محصولات با توجه به حضور سایر رقیبان در بازار

استراتژی WO

• تمرکز روی خدمات پس از فروش به مشتریان
• به راه انداختن یک خط محصولات جدید برای آمریکا

تحلیل SWOT یا آنالیز سوات، تحلیلی کاربردی است که در هر کسب و کاری به کمک شما می‌آید و باید آن را انجام بدهید. برای انجام این تحلیل، حضور تمام افرادی که نقش کلیدی در شرکت شما دارند الزامی است. در نهایت نیز با رسم ماتریس SWOT می‌توانید انواع استراتژی‌های پیش رویتان را ببینید و با توجه به وضعیت شرکتتان، یک یا چند استراتژی بازاریابی برونگرا یا درونگرا را از بین آن‌ها انتخاب کنید.

تحلیل SWOT چیست و چه کاربردی در کسب و کارها دارد؟

سوات چیست؟ SWOT از اصطلاحات رایج و تحلیل‌های کاربردی در دنیای دیجیتال مارکتینگ است. هربار که می‌خواهید میزان عملکرد کسب و کارتان را بسنجید، آن را بهبود بدهید، در بازار برای خودتان اسم و رسمی به هم بزنید یا استراتژی بازاریابی جدیدی را پیاده کنید، تحلیل سوات پای ثابت ماجرا خواهد بود. در این مطلب از سوات می‌گوییم و چند مثال عینی و معروفش را با هم بررسی ‌می‌کنیم.

سوات (SWOT) فقط مختص کسب‌وکارها نیست

قبل از این‌که برویم سراغ سوات (SWOT) یا به قول ویکی‌پدیا «تحلیل اس دبیلو او تی» و تعریفش کنیم، باید بگوییم که این تحلیل برای زندگی شخصی و رشد فردی هم کاربرد دارد. اگر همین الان به انگلیسی در اینترنت راجع به SWOT for personal development جستجو کنید، کلی نتیجه خواهید دید که هرکدام اطلاعات خیلی خوبی راجع به رشد فردی می‌دهند.

اگر کارشناس دیجیتال مارکتینگ باشید و می‌خواهید تحلیل سوات را برای خودتان انجام دهید، این تحلیل برای نمونه کمک‌تان می‌کند.

پس تحلیل سوات می‌تواند در تمامی جنبه‌های کسب و کار و زندگی شخصی شما هم کاربرد داشته باشد. به شرطی که اصول آن را بدانید و مدام تمرین کنید تا بتوانید به تمامی بخش‌هایش آگاهی داشته باشید.

سوات یعنی چه؟

حالا با اولین سوال شروع می‌کنیم: سوات چیست؟ SWOT مخفف چهار کلمه‌ی انگلیسی است:
S= strengths (نقاط قوت)
W= weaknesses (نقاط ضعف)
O= opportunities (فرصت‌ها)
T= threats (تهدیدها)

با تعریف این 4 بخش، از همین اول تکلیف‌مان مشخص شد. تحلیل swot به ما کمک می‌کند که نقاط ضعف و قوت‌مان را بشناسیم و آن‌ها را بنویسیم. بعد از آن باید ببینیم با توجه به شرایط کنونی بازار یا حتی در زندگی شخصی‌مان چه فرصت‌هایی پیش روی ماست یا از آن طرف با نگاهی به رقبا و وضعیت‌مان، با چه تهدیدهایی روبرو هستیم. از جاهایی که می توان از این روش استفاده کرد سئو سایت است.هرچند که شناسایی این نکات، ساده به نظر می‌رسد، اما باید بگوییم با تحلیل درست از سوات، می‌توانیم گام بلندی برای رسیدن به اهداف موردنظرمان برداریم.
پس چه یک نفر باشید، چه دو نفر که به صورت هم بنیان‌گذار، استارتاپی راه انداختید و چه شرکت 500 نفره‌ای را اداره می‌کنید، سوات به شما کمک خواهد کرد تا عملکرد خود را بهبود بدهید.

دوره دیجیتال مارکتینگ منتوریکس، قدم آخر حرفه‌ای شدن است.

سوات از کی نقل محافل شد؟

در دهه‌ی 1960 و 1970 میلادی،آلبرت هامفرِی (Albert Humphrey)، در مرکز تحقیقاتی اِستنفورد (Stanford) مشغول تحقیق روی موضوع مهمی بود: چرا کسب و کارها شکست می‌خورند؟ او مشاور مدیریت بود و با تحقیق روی 500 شرکت قرار بود که به جواب برسد. هامفری و تیمش مدل swot را ارائه دادند: راهی برای ارزیابی عملکرد و رسیدن به اهداف موردنظر. این مدل از آن زمان تاکنون مورد استفاده خیلی‌ها قرار گرفته.
هامفری مدل تحلیلی سوات را براساس فاکتورهای مهمی مثل محصولات، روند تولید، مشتریان، اقتصاد شرکت و مدیریت درست کرد.

کمی عمیق‌تر شویم

حالا که تاحدودی با سوات آشنا شدیم و فهمیدیم کارش چیست، نوبت تعریف دقیق هر بخش رسیده. به طور کلی می‌توانید سوات را مثل تصویر زیر مدنظر داشته باشید: یک مربع با 4 بخش که هرکدام مخت یکی از قسمت‌های سوات است. بعد از تعریف دقیق هر بخش و اشاره به مثال‌هایش، سراغ 2 تا از برندهای معتبر دنیا یعنی زارا و کوکا کولا می‌رویم تا ببینیم می‌شود برای‌شان سوات تعریف کرد؟

برای یاد گرفتن سوات، کافیست همین مربع‌ها را روی کاغذ بکشید و پا به پای ما مطلب را بخوانید.

نقاط قوت: Strengths

پیدا کردن نقاط قوت معمولا راحت است. کافی‌ست خودتان را با رقبا مقایسه ‌کنید. متوجه چه نقاط قوتی می‌شوید؟ منظورمان این است که در چه بخش‌هایی قوی هستید؟ آن ارزش خاص و منحصر به فردی که شما دارید و بقیه ندارند چیست؟ منظورمان از ارزش می‌تواند خدمات شما، موقعیت فروشگاه و مغازه، معروفیت و محصولات متنوع یا خاصش باشد. خلاصه باید ببینید شما چه چیزی دارید که بقیه ندارند و از طرف دیگر در ارائه‌ی آن قوی هستید، یعنی مزیت رقابتی؛ این مزیت می‌تواند استفاده از تکنولوژی خاصی باشد یا دسترسی راحت به منابع اولیه برای تولید محصولی خاص. مثلا استارباکس، قهوه‌ی مخصوص خودش را پرورش می‌دهد و به تمامی شعبه‌هایش در سراسر جهان ارسال می‌کند.

این جدول به شما کمک می‌کند تا با تحلیل سوات بیشتر آشنا شوید.

تعریف نقاط قوت شما، در حقیقت موقعیت کنونی کسب و کارتان را تعریف می‌کند. پس با این کار می‌توانید نگاهی دقیق‌تر به مزایای کارتان بیندازید و از آن به عنوان اهرم فشار روی رقبا هم استفاده کنید و نظر مشتری‌های‌شان را به سمت خود جلب کنید.

نقاط ضعف: Weaknesses

همانطور که معلوم است، نقاط ضعف نقطه‌ی مقابل نقاط قوت شماست. شاید برای‌تان سخت باشد که از ضعف‌ها یا بدی‌های کسب و کار و خودتان بنویسید اما باور کنید این قسمت خیلی خیلی مهم است. در این بخش باید ببینید رقبای شما در چه زمینه‌هایی از شما بهتر هستند و چه مزیت رقابتی نسبت به شما دارند؟
از طرف دیگر می‌توانید به خدمات و محصولات‌تان هم نگاهی بیندازید. آیا می‌توانید بهبودی در ارائه‌ی خدمات‌تان داشته باشید؟ کمبودی در خدمات پس از فروش یا حتی ارتباط با مشتری دارید؟ سرعت وبسایت‌تان در مقایسه با رقبا پایین است؟ رقیبان شما در شبکه‌های اجتماعی فعال هستند اما شما نیستید؟ تمامی این‌ها می‌تواند ضعف‌های شما باشد. همانطور که متوجه شدید، نقاط قوت و ضعف، عواملی هستند که از داخل سازمان و شرکت شما نشات می‌گیرند.

فرصت‌ها: Opportunities

بعد از این‌که راجع به عوامل داخلی کسب و کارتان تحقیق کردید، حالا باید نگاهی به بازار بیندازید. یعنی آنچه که در بازار برای شما به عنوان فرصت وجود دارد. باید ببینید که از چه فرصت‌هایی می‌شود استفاده کرد. معمولا می‌توان از تغییرات مثبتی یا حتی منفی که در صنعت موردنظر شما اتفاق می‌افتد، به عنوان فرصت استفاده کرد. مثلا شرکت‌های نایک و آدیداس با همه‌گیری کرونا، از این فرصت استفاده کردند و خط تولید ماسک را راه‌اندازی کردند.

تهدیدها: Threats

یکی دیگر از عوامل سوات که بسته به فضای بیرونی کسب و کار شما دارد، تهدیدهاست. با این‌که شما هیچ دخالتی در ایجاد تهدیدها ندارید، اما آن‌ها اثرشان را روی ماتریس SWOT چیست؟ شما خواهند گذاشت. درست مثل کرونا که چه روی کسب و کارها و چه روی سلامت روانی ما تاثیرش را گذاشته. می‌بینید؟ با استفاده درست از تهدیدها می‌توان آن‌ها را به فرصت تبدیل کرد. درست مثل کاری که نایک انجام داد.
حتی بعضی وقت‌ها نقاط قوت شما ممکن است به تهدید شما هم تبدیل شود. مثلا زنجیره‌ای بودن فروشگاه‌ها در سطح یک کشور اگرچه نقطه ‌قوت است اما اگر اجناس و کالای فروشگاه‌های زنجیره‌ای به خوبی و سر موقع تامین نشود، به تهدید تبدیل خواهد شد. مثلا ممکن است آن شرکتی که اجناس فروشگاه را تامین می‌کند، کارشکنی کند.
پیدا کردن تهدیدها سخت است. شما باید به دقت همه چیز را بررسی کنید تا آن‌ها را پیدا کنید. مطمئن باشید اگر خیلی سریع توانستید تهدیدی را پیدا کنید، یعنی اینکه کار از کار گذشته و خیلی دیر شده تا رفعش کنید. در این زمینه باید خیلی حواس‌تان جمع باشد. مثلا در واحد ارتباط با مشتریان خود به لحن حرف زدن یا برخورد مشتریان دقت کنید. آیا تغییری در رفتارشان می‌بینید؟ اگر جواب‌تان بله است، باید دنبال دلیل اصلی‌اش بگردید.

سوات در زارا و کوکا کولا

تحلیل سوات زارا (ZARA): حالا وقتش رسیده که این همه تعریف از سوات را با مثال بخوانیم. از این راه، خیلی راحت‌تر متوجه قضیه خواهیم شد. اول با زارا (ZARA) شروع می‌کنیم. زارا بخشی از شرکت بزرگ ایندیتکس است که چندتا برند بزرگ مثل برشکا هم دارد. هدف اصلی زارا تولید لباس‌های مقرون به صرفه و ارزان اما با قیمت مناسب نسبت به سایر برندها است.

تحلیل سوات برند زارا

تحلیل سوات کوکا کولا: نوشابه‌ی کوکا کولا آشناترین تصویری است که از شرکت کوکا کولا در ذهن ما ایرانی‌ها نقش بسته. اما در اصل این شرکت، شرکتی چند ملیتی است که کلی برند زیرمجموعه دارد، مثل اسپرایت، فانتا و کوکا کولا زیرو. کوکا کولا معروف‌ترین برند تولید نوشیدنی‌های غیرالکلی است اما با این حال نقاط ضعف و تهدیدهای خودش را هم دارد. به تحلیل سوات زیر نگاه کنید تا متوجه قضیه شوید.

با این‌که کوکا کولا حسابی معروف است و به خاطر نوشابه‌هایش معروف، اما همین نوشابه‌ها نقطه ضعفش هم هست.

وقتی مشغول تحلیل سوات هستید، حتما تمامی جوانب را بسنجید و از همه‌ی زوایا به کسب و کارتان نگاه کنید. تمام سعی‌تان را بکنید تا چیزی را از قلم نیندازید. در آخر این را هم یادتان باشد که یکی از بدترین موقعیت‌هایی که ممکن است با تحلیل سوات، برای‌تان آشکار شود، بالا بودن ضعف‌های شما و همزمانی آن با تهدیدهای بیرونی است. برای مشاوره دیجیتال مارکتینگ با منتوریکس در تماس باشید.

اگر این مطلب برای‌تان مفید بود، پیشنهاد می‌کنیم مطلب «چطور مثل گوگل هدف‌گذاری کنیم؟» را هم بخوانید.

شیما یه عالمه باستانشناسی خونده. منتها بیشترین حفاری که کرده درون خودش بوده. یعنی مرتب تلاش می‌کنه همه زوایای پنهان و جالب وجودش رو کشف و دنبال کنه. به طور کلی اون عشق وافری به دنبال کردن و پیدا کردن داره.
شیما تو ادوردز - به قول گزارشگرهای کشتی- برای خودش صاحب سبکه و ضمناً دست به قلم خوبی هم داره.

انتشار مطالب فوق تنها با ذکر مرجع به همراه لینک وب‌سایت منتوریکس مجاز می‌باشد.
لطفا به حقوق هم احترام بگذاریم.

ضعف تحلیل سوات یا ماتریس سوات چیست؟

ایجاد تمایز بین محیط داخلی و خارجی بنگاه ماتریس SWOT چیست؟ در بیشتر روش‌های تحلیل استراتژی ، رایج است. مشهورترین و پراستفاده‌ترین روش، چارچوب یا ماتریس سوات است که تأثیرات مختلف بر استراتژی بنگاه را به چهار دسته تقسیم می‌کند: نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت‌ها و تهدیدها.

SWOT، مخفف واژه‌های Strengths (نقاط قوت)، Weaknesses (نقاط ضعف)، Opportunities (فرصت‌ها) و Threats (تهدیدات) است.

دو مورد اول (نقاط قوت و ضعف) مربوط به محیط داخلی هستند، دو مورد آخر (فرصت‌ها و تهدیدها) مربوط به محیط خارجی است.

شناسایی این عناصر یا همان SWOT ها، به این علت مهم است که می توان از آنها در برنامه ریزی برای دستیابی به اهداف بعدی استفاده کرد.

تصمیم گیرندگان باید در ابتدا با توجه به عناصر SWOT تعیین کنند ماتریس SWOT چیست؟ که آیا اهداف مورد نظر قابل دستیابی هستند یا خیر.

ضعف ماتریس سوات چیست؟

کدام بهتر است، جداسازی دو طرفه بین تاثیر داخلی و خارجی یا طبقه‌بندی سوات چهار طرفه؟

مسئله‌ی اصلی این است که آیا دسته‌بندی عوامل داخلی به نقاط قوت و ضعف و دسته‌بندی عوامل خارجی به فرصت‌ها و تهدیدها، منطقی و مفید است یا خیر. در عمل، این جداسازی‌ها دشوار است.

الکس فرگوسن برای باشگاه منچستر یونایتد یک نقطه قوت است یا نقطه ضعف؟

او به عنوان با تجربه‌ترین و‌ موفق‌ترین مربی فوتبال نقطه قوت است. به عنوان یک پیرمرد ۷۰ ساله که هیچ جانشین مشخصی ندارد، نقطه ضعف است.

گرمایش جهان برای تولیدکنندگان خودرو فرصت است یا یک تهدید؟

با تشویق افزایش مالیات بر سوخت وسایل موتوری و محدودیت‌های استفاده از خودرو، این موضوع تهدید است. با تشویق مصرف‌کنندگان برای تغییر جهت به سمت خودروهای کم‌مصرف و الکتریکی، این موضوع فرصتی برای فروش جدید را فراهم می‌کند.

نکته اینجاست که دسته‌بندی عوامل خارجی به فرصت‌ها و تهدیدها و دسته‌بندی عوامل داخلی به نقاط قوت و ضعف، اختیاری است. موضوع مهم، شناسایی دقیق نیروهای خارجی و داخلی موثر بر بنگاه و سپس تحلیل نتایج آنها است.

تجزیه و تحلیل SWOT چیست؟

تجزیه و تحلیل SWOT چیست؟

تجزیه و تحلیل SWOT چیست؟

تجزیه و تحلیل SWOT (یا ماتریس SWOT ) یک تکنیک برنامه ریزی استراتژیک و مدیریت استراتژیک است که برای کمک به شخص یا سازمان در شناسایی نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدهای مرتبط با رقابت تجاری یا برنامه ریزی پروژه استفاده می شود. گاهی اوقات به آن ارزیابی موقعیتی یا تحلیل موقعیتی می گویند. مخفف های اضافی با استفاده از اجزای مشابه عبارتند از TOWS و WOTS-UP.

این تکنیک برای استفاده در مراحل اولیه فرآیندهای تصمیم گیری طراحی شده است و می تواند به عنوان ابزاری برای ارزیابی موقعیت استراتژیک سازمان ها در انواع مختلف (شرکت های انتفاعی، دولت های محلی و ملی، سازمان های غیر دولتی و غیره) استفاده شود. هدف آن شناسایی عوامل داخلی و خارجی است که برای دستیابی به اهداف سرمایه گذاری یا پروژه مطلوب و نامطلوب هستند. کاربران تجزیه و تحلیل SWOT اغلب سوالاتی را می پرسند و پاسخ می دهند تا اطلاعات معنی داری برای هر دسته تولید کنند تا ابزار مفید باشد و مزیت رقابتی آنها را شناسایی کنند . SWOT به عنوان یک ابزار آزمایش شده و واقعی برای تحلیل استراتژیک توصیف شده است، اما به دلیل محدودیت های آن نیز مورد انتقاد قرار گرفته است و جایگزین هایی نیز توسعه داده شده است.

تجزیه و تحلیل SWOT یکی از ابزارهای ساده در عین حال قدرتمند جهت تدوین استراتژی برای شرکت‌های مختلف است. تجزیه و تحلیل SWOT به شما کمک می‌کند با در نظر گرفتن تمامی نقاط قوت و ضعف کسب و کار خود و همچنین فرصت‌ها و تهدیدهایی که در بازار با آن روبرو می‌شوید، یک استراتژی قوی برای سازمان تدوین کنید.

تا بحال برای‌تان پیش آمده است که خیلی برنامه‌ریزی و تلاش بکنید ولی در نهایت نتیجه‌ای که می‌خواهید را به دست نیاورید؟ اگر چنین تجربه‌ای دارید، چاره کار شما تحلیل سوات (آنالیز SWOT) است.

واژه SWOT یعنی چه؟

در ابتدا بیایید کمی در مورد خود واژه "SWOT" حرف بزنیم و ببینیم که اصلا این واژه انگلیسی چه معنی دارد.

واژه SWOT از کنار هم قرار دادن حروف اول چهار کلمه‌ی Strengths (نقاط قوت)، Weaknesses (نقاط ضعف)، Opportunities (فرصت‌ها) و Threats (تهدید‌ها) ساخته شده است. همانطور که از اسمش پیداست، این تکنیک به ما کمک می‌کند تا به نقاط قوت و ضعف خودمان پی ببریم، فرصت های پیش روی خودمان را بشناسیم، و تهدیدهای احتمالی را به شیوه موثری مدیریت کنیم.

جزیه و تحلیل SWOT برای تسهیل بررسی واقع‌بینانه، مبتنی بر واقعیت و داده محور نقاط قوت و ضعف سازمان طراحی شده است. سازمان باید با اجتناب از اعتقادات از پیش ایجادشده یا مناطق مبهم، تجزیه و تحلیل را دقیق انجام دهد و بر حقایق و واقعیت‌ها متمرکز شود. شرکت‌ها باید از این تحلیل به عنوان راهنما و نه لزوماً به عنوان یک توصیه استفاده کنند.

آنالیز SWOT از کجا به وجود آمد؟

آلبرت هامفری، مبدع تحلیل سواتحول و حوش دهه‌های 60 یا 70 میلادی بود که یک استاد دانشگاه به اسم آلبرت هامفری در دانشگاه استنفورد آمریکا مسئول یک پروژه تحقیقاتی بود. این استاد برای اینکه برنامه‌های استراتژیک خودشان را ارزیابی کرده و متوجه دلیل شکست آن بشود، یک تکنیک ارائه داد که اسمش تکنیک SOFT بود. دقیقا مثل روش SWOT، در روش SOFT هم حروف اول چهار کلمه کنار هم چیده شده‌اند:

حرف S به جای کلمه Satisfactory (به معنی رضایت‌بخش) برای بخش‌هایی از کار که در حال حاضر رضایت‌بخش هستند.

حرف O به جای کلمه Opportunities (به معنی فرصت‌ها) برای فرصت‌هایی که می‌توان در آینده برای پیشرفت استفاده کرد.

حرف F به جای کلمه Faults (به معنی ایرادها) برای شناسایی ایرادهای موجود در کار.

و حرف T به جای کلمه Threats (به معنی تهدیدها) برای نشان دادن تهدیدهایی که پیشرفت و موفقیت کار را عقب می‌اندازند.

حالا ممکن است بپرسید که روش سافت (SOFT) چطور به سوات (SWOT) تبدیل شد؟ در سال 1964، سمیناری به اسم "برنامه‌ریزی بلندمدت" در زوریخ (سوئیس) برگزار شد. در این سمینار، یکی از سخنرانان برای اولین بار مدل سوات را معرفی کرد و به حضار هم گفت که این مدل، اقتباسی از مدل SOFT آقای هامفری است.

درک تجزیه و تحلیل SWOT

تجزیه و تحلیل SWOT یک تکنیک برای ارزیابی عملکرد، رقابت، ریسک و پتانسیل کسب و کار و همچنین بخشی از آن مانند خط تولید محصول یا نهادهای دیگر است.

تجزیه و تحلیل SWOT با استفاده از داده‌های داخلی و خارجی می‌تواند به شرکت بگوید که باید چه پیشرفت داخلی داشته باشد و همچنین به توسعه برنامه‌های استراتژیک کمک می‌کند.

این تکنیک همچنین می‌تواند کسب و کارها را به سمت استراتژی‌هایی که به احتمال زیاد موفقیت‌آمیز هستند، هدایت نماید. تجزیه و تحلیل SWOT به تحلیل‌گران، ذینفعان یا رقبای مستقل می‌گوید که آیا شرکت، خط تولید یا صنعت قوی یا ضعیف است و دلیل این قوی یا ضعیف بودن چیست.

swot

تحلیل‌گران تجزیه و تحلیل SWOT را در قالب یک چهار ضلعی ارائه می‌دهند. این چیدمان بصری یک مرور کلی از موقعیت شرکت فراهم می‌سازد. اگرچه ممکن است همه نکات از اهمیت یکسانی برخوردار نباشند، اما همه آن‌ها باید بینش‌های کلیدی در مورد توازن فرصت‌ها و تهدیدها، مزایا و معایب و موارد دیگر را نشان دهند.

تجزیه و تحلیل SWOT اولین بار برای تجزیه و تحلیل کسب و کار مورد استفاده قرار گرفت. اکنون اغلب توسط دولت‌ها، موسسات غیرانتفاعی و افرادی از جمله سرمایه‌گذاران و کارآفرینان استفاده می‌شود.

نقاط قوت (Strengths)

نقاط قوت توصیف می‌کنند که سازمان‌ها چه برتری دارند و چه چیزی آن‌ها را از رقبا جدا می‌کند: برای مثال نقطه قوت می‌تواند یک برند قدرتمند، وفاداری به مشتری، فناوری منحصر به فرد و غیره باشد. مثلا یک صندوق محافظت از سرمایه‌گذاری ممکن است یک استراتژی کسب و کار اختصاصی تهیه کرده باشد که نتایج ضرر بازار را بازگرداند. این سازمان باید تصمیم بگیرد که چگونه از این نتایج برای جذب سرمایه‌گذاران جدید استفاده کند.

نقاط ضعف (Weaknesses)

نقاط ضعف نمی‌گذارند عملکرد سازمان به حد مطلوب برسد. آن‌ها نقاطی هستند که کسب و کار باید برای برتری پیدا کردن نسبت به رقبا، بهبود بخشد. نقاط ضعف رایج عبارتند از یک برند ضعیف، نرخ ریزش کارکنان بالاتر از متوسط، سطح بالای بدهی، زنجیره تأمین ناکافی یا فقدان سرمایه.

فرصت‌ها (Opportunities)

فرصت‌ها به عوامل خارجی مطلوب اشاره می‌کنند که می‌توانند مزیت رقابتی در اختیار سازمان قرار دهند. به عنوان مثال، اگر یک کشور تعرفه‌ها را کاهش دهد، یک تولیدکننده اتومبیل می‌تواند اتومبیل‌های خود را به بازار جدید صادر کند و باعث افزایش فروش و سهم بازار شود.

تهدیدها (Threats)

تهدیدها دربرگیرنده عواملی هستند که احتمال آسیب رساندن به سازمان را دارند. به عنوان مثال، خشکسالی تهدیدی برای یک شرکت تولید گندم است، زیرا ممکن است باعث از بین رفتن یا تضعیف عملکرد محصول شود. سایر تهدیدات رایج شامل مواردی مانند افزایش هزینه مواد، افزایش تعداد رقبا، عرضه شدید نیروی کار و غیره هستند.

نمونه های آنالیز SWOT

نمونه اول آنالیز SWOT: یک وبسایت رزرو هتل ایرانی

تابستان سال 96 بود یکی از سایت‌های رزرو هتل کشور فیلتر شد. پس ما تا اینجا یک تهدید (T) داریم و آن فیلترشدن سایت است. فکر می‌کنید سایت مذکور چطور این تهدید را به یک فرصت (O) ارزشمند تبدیل کرد؟ کافی بود تا به تیترهای خبری که در همه جا پخش شده بود نگاهی بیاندازید. تیتر خبرها این بود: وبسایت فلان، بزرگترین وب‌سایت رزرو هتل در کشور، فیلتر شد!

این وب‌سایت با یک حرکت هوشمندانه، این تهدید را به یک فرصت تبدیل کرد تا خودش را به عنوان "بزرگترین وب‌سایت رزرو هتل در کشور" در همه جا معرفی کرده و به این شکل برندسازی کند! البته شناخت نقاط قوت هم در این حرکت، نقش مهم و کلیدی داشت. مثلاً در متن خبر می‌خوانید که این شرکت دارای گواهینامه‌های معتبر و مورد اعتماد است و هیچ‌گونه تخلفی مرتکب نشده است. پس با شناخت نقاط قوت درونی شرکت توانستند تهدیدات بیرونی را به فرصتی برای رشد و برندسازی تبدیل کنند!

نمونه دوم آنالیز SWOT:شرکت کوکا کولا

در سال ۲۰۱۵، یک شرکت مستقل تجزیه و تحلیل SWOT برای شرکت کوکا کولا انجام داد که نقاط قوت مانند برند مشهور در جهان، شبکه توزیع گسترده و فرصت‌های موجود در بازارهای نوظهور را شناسایی کرد. این تحلیل ضعف‌ها و تهدیداتی از قبیل نوسانات ارزهای خارجی، افزایش علاقه عمومی به نوشیدنی‌های سالم و رقابت از سوی شرکت‌های نوشیدنی سالم را نیز مورد توجه قرار داد.

طبق تجزیه و تحلیل SWOT انجام شده برای شرکت کوکا کولا، این شرکت به یک شرکت نوشیدنی برتر تبدیل خواهد شد که آن را به گزینه مناسبی برای سرمایه‌گذاران محافظه کار و همچنین یک منبع درآمد قابل اعتماد در مقابل سرمایه کم مورد نیاز، تبدیل می‌کند.

پنج سال بعد، تحلیل صورت گرفته اثبات شد، زیرا کوکا کولا ششمین برند قدرتمند جهان (آن زمان) باقی ماند. سهام کوکا کولا طی پنج سال پس از اتمام تجزیه و تحلیل، بیش از ۶۰ درصد افزایش یافته است.

نمونه دوم آنالیز SWOT: استفاده از آنالیز SWOT توسط کمپانی بین المللی استارباکس

مطمئنا حداقل برای یک بار هم که شده، اسم استارباکس به گوشتان خورده است و شاید حتی با خودتان فکر کرده‌اید که چه عواملی باعث موفقیت جهانی این کمپانی شده است. در ویدئوی زیر، تحلیل سوات بر روی این کمپانی پیاده شده است تا هم به جواب سوال‌تان برسید و هم چگونگی استفاده از آنالیز سوات را یاد بگیرید.

مزایای استفاده از تجزیه و تحلیل SWOT

تجزیه و تحلیل SWOT یک روش عالی برای هدایت جلسات استراتژیک کسب و کار است. این امکان وجود دارد که همه افراد در جلسه بتوانند در مورد نقاط قوت و ضعف اصلی شرکت بحث کنند و سپس فرصت ها و تهدیدها را تعریف نمایند و در آخر به ایده‌های اصلی بپردازند. غالباً، تجزیه و تحلیل SWOT نمایانگر عواملی است که از آن‌ها بی‌خبر بوده‌اید و بدون انجام این تحلیل، متوجهِ آن‌ها نخواهید شد.

شرکت‌ها می‌توانند از SWOT برای جلسات مربوط به استراتژی کلی کسب و کار یا برای یک دپارتمان خاص مانند بازاریابی، تولید یا فروش استفاده کنند. به مرور خواهید دید که چگونه استراتژی کلی توسعه‌یافته از تجزیه و تحلیل SWOT در زیرمجموعه‌های دپارتمان‌ها نیز اعمال خواهد شد.

جمع بندی آنالیز SWOT

همانطور که کسب و کارها گسترش می یابند و جهان به هم پیوسته تر ماتریس SWOT چیست؟ می شود، مهارت های تجزیه و تحلیل کسب و کار بیش از هر زمان دیگری اهمیت پیدا می کند. خوشبختانه، به لطف مجموعه ای از تکنیک های نوآورانه، نرم افزارهای پیشرفته و دوره های آنلاین که به افراد و شرکت ها امکان می دهد این مهارت ها را بدست آورند، یادگیری این مهارت ها نیز ساده تر می شود.