EPSnews
اخبار/ گزارش و تحلیل بازار سهام (بورس) درسود نیوز/ قیمت برداشت ذهنی معامله گران از ارزش یک سهم است
تفاوت دارایی های مالی و واقعی در چیست
در بازارها دارایی های مختلفی مورد خرید و فروش قرار می گیرد. در یک طبقه‌بندی کلی، دو نوع دارایی عمده وجود دارد .دارایـی مالی و دارایی واقعی. برای درک بهتر مفهوم بورس، بهتر است ابتدا درباره این دو نوع دارایی توضیح دهیـم.
انواع نیازهای انسان سبب شده است تا در جوامع مختلف، مردم محل هایی را به نام بازار ایجاد نمایند. بازار مکانی عمومی است که در آن خریداران و فروشندگان معاملات خود را مستقیماً یا ازطریق واسطه‌ها انجام می دهند. امروزه، بازارها دیگر صرفا به یک مکان خاص محدود نمی‌شوند و می‌توانند دارایی مالی چیست؟ در قالب یک شبکه ارتباطی مثل اینترنت تشکیل شوند .
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بازار سرمایه(سنا)، در بازارها دارایی های مختلفی مورد خرید و فروش قرار می گیرد. در یک طبقه‌بندی کلی، دو نوع دارایی عمده وجود دارد . دارایـی مالی و دارایی واقعی. برای درک بهتر مفهوم بورس، بهتر است ابتدا درباره این دو نوع دارایی توضیح دهیـم .
منظور از دارایی های فیزیکی یا دارایی‌های واقعی، همان طور که از نام آن برمی‌آید، دارایی‌هایی هستند که جنبه فیزیکی دارند، مثلا خودرو، املاک و مستغلات، لوازم منزل، طلا و.. دارایی‌های فیزیکی هستند اما دارایی‌های مالـی که به آنها دارایی‌های کاغذی هم گفته میشود، دارایی‌هایی هستندکه ارزش آنها به پشتوانه یک دارایی دیگـر تعیین میشود.
به عنوان مثال، دارنده سهام یک شرکت، به نسبت سهام خود در دارایی‌ها و منافع شرکت مذکور سهیم میشود یا دارنده اوراق مشارکت، به واسطه مشارکت در پروژه‌ای که اوراق مذکور برای تأمین مالی آن پروژه منتشر شده، سود به دست می آورد .
به نظر شما در بورس کدام نوع از این دارای‌ها مورد معامله قرار می‌گیرد؟ بورس به عنوان یک بازار، محلی است که انواع دارایی‌ها، اعم از دارایی‌های مالی و یا واقعی در آنجا خرید و فروش میشود. به بورسی که در آن دارایی‌های مالی یا اصطلاحا دارایی های کاغذی خرید و فروش میشود، بورس اوراق بهادار و به بورسی که در آن دارایی‌های واقعی یا کالاهای فیزیکی خرید و فروش میشود، بورس کالا می‌گوییم.
نوع دیگری از بورس به اسم بورس ارز هم وجود دارد که در آنجا، پول رایـج کشورها خرید و فروش میشود .
توجه داشته باشید که ما در این مجموعه برنامه‌ها، بیشتر به معرفی بورس اوراق بهادار یا اصطلاحـا بازار سهام و نحوه سرمایه‌گذاری در این بازار می‌پردازیـم و از معرفی تفصیلی بورس کالا یا بورس ارز صرف نظر می‌کنیم؛ چون بخش عمده خریداران و فروشندگان بورس کالا را اشخاص حقوقی، اعم از شرکتها و سازمان‌ها با رقم‌های معاملاتی بالا تشکیل می‌دهند و بنابراین، موضوعات آن دامنه محدودتری از مخاطبان را در بر می‌گیرد و بورس ارز نیز هنوز در کشور ما راه‌اندازی نشده است .
این در حالی است که بخش زیادی از خریداران و فروشندگان سهام یا اصطلاحا سرمایه‌گذاران در بورس اوراق بهادار، اشخاص حقیقی هستند که بعضا حتی با مبالـغ کم و پس‌اندازهای مازاد خود، ازطریق خرید سهام شرکتها یا سایر اوراق بهاداری که در بورس خرید و فروش میشود، در این بازار سرمایه‌گذاری کرده‌اند.
جالب است بدانید در حال حاضر، بیش از 9 میلیون نفر در بورس کد سهامداری دارند که این موضـوع، نشان‌دهنـده فراگیـر بودن بورس اوراق بهـادار است.
بازدید کنندگان و علاقمندان وبلاگ سود نیوز epsnews.blogfa.com از این پس می توانند در زمان های عدم سرویس از طریق بلاگفا از وبلاگ دوم این گروه epsnews.blogsky.comدر این مجموعه بازدید کنند. وبلاگ سوم این گروه نیز epsnews.mihanblog.com می باشد. مطالب قابل ارائه وبلاگ عبارت است از: 1- آموزش کاربردی و اثربخش سرمایه گذاری در بازار سهام 2- ارائه اخبار مهم روزانه بازار سهام 3- ارائه اخبار مرتبط با اقتصاد جهانی و اقتصاد داخلی مرتبط با بازار سهام 4- بررسی وضعیت شرکتهای پذیرفته شده در بورس و فرا بورس 5- ارائه اخبار مربوط به سود اعلامی شرکتها و تحلیل آنها 6 -مروری بر شایعات و تیپ شناسی آنها 7- سایر موارد بورسی اطلاعیه رفع مسولیت : این وبلاگ فقط جنبه آموزشی و اطلاع رسانی دارد و به هیچ عنوان بر اساس مطالب وبلاگ، بخش نظرات و ایمیلهای ارسالی خرید و فروش نفرمایید. در ضمن بخش نظرات ممکن است حاوی مطالب مختلف از افراد با نیات گوناگون باشد، لطفا مراقب معاملات خود در بازار باشید. نخست دانش و دوم تجربه خود را در بازاربالا ببرید و نهایتا در صورت آمادگی کامل با حداقل سرمایه در این بازار مشغول شوید. بدون آموزش و بررسی توسط خودتان وارد هیچ بازاری نشوید. مسولیت سرمایه گذاری با خودتان است، پس خوب بررسی کنید. جمله مهم برای فعالیت در بازار: هـر حـقـیـقــتی در بازار از سـه مـرحـلـه می گـذرد: ابـتـدا، بـه مـسـخره گـرفـتـه مـی شود بـعـد بـه شـدت بـا آن مـخالـفـت مـی شـود و در آخـر، بـه عـنـوان امـری بـدیهـی پـذیـرفـتـه می شـود. محل تشکیل کلاس های آموزشی بورس مدیر وبلاگ: .
آشنایی با انواع بازارهای مالی و بازار سرمایه
وقتی از بازارهای مالی حرف می‌زنیم، بیشتر افراد تصویر بازار شلوغ بورس نیویورک یا معامله‌گران عصبانی تالار معاملات آتی شیکاگو را به یاد می‌آورند. البته این تصاویر دیگر قدیمی شده‌اند، زیرا این روزها معاملات آنلاین جای مبادلات رو در رو را گرفته‌اند. صرافی‌های ارز دیجیتال تنها بخشی از بازارهای مالی هستند؛ زیرا این بازارها مدت‌ها پیش از وجود صرافی‌ها و کارگزاری‌ها به شکل امروزی وجود داشته‌اند. بازارهای مالی از زمانی که بشر به کشاورزی و داد و ستد آن با دیگران روی آورد، وجود داشته اند. اگر کشاورزان برداشت مناسبی نداشتند باید برای کاشت محصول در سال بعد بذر به‌دست می‌آوردند. اگر هم برداشت خوبی داشتند باید تصمیم می‌گرفتند که محصولات مازاد خود را ذخیره یا مبادله کنند. این شرایط آنها را مجبور می‌کرد تا برای به‌دست آوردن بذر یا غذای ذخیره با دیگران معامله کنند.
درآمد ماهیگیران نیز به مقدار صید، نوع ماهی‌ها و آب و هوا وابسته و بی‌ثبات بود. در حقیقت، تصمیمات و مبادلات تمامی آن کشاورزان و ماهیگیران بود که اساس بازارهای مالی و بازار سرمایه امروزی را تشکیل داد. داد و ستد هایی که هدف آن بسیار شبیه بازارهای امروزی است. در این مقاله شما با مفهوم بازار مالی و انواع بازارهای مالی و بازار سرمایه آشنا خواهید شد.
بازارهای مالی چیست؟
بازار مالی (Financial Market) بستری است که افراد و نهادها از آن برای انجام معاملات با انواع دارایی‌ها مانند اوراق بهادار، ارزهای دیجیتال و دیگر دارایی‌های قابل تعویض استفاده می‌کنند. بازار براساس قرار گرفتن فروشندگان و خریداران در یک مکان کار میکند و قانون عرضه و تقاضا نیز قیمت‌ها را در بازار مشخص میکند. در حقیقت، انواع بازارهای مالی به افراد کمک میکند تا به راحتی یکدیگر را پیدا کنند؛ آنها با این کار انجام معامله میان کاربران را تسهیل می‌کنند.
بازارهای مالی انواع مختلفی دارند؛ ویژگی‌های دارایی مورد معامله و نیازهای کاربران است که مشخصات هرکدام از این بازارها را تعیین میکند. بازار سهام، بازار فارکس، بازار ارزهای دیجیتال، بازار پول، بازار اوراق قرضه، بازار کالا و بازار مشتقه از محبوب‌ترین شکل‌های بازارهای مالی هستند. این بازارها بستری هستند که کسب و کارهای مختلف برای جذب سرمایه مورد نیاز خود برای توسعه، از آن استفاده می‌کنند. در واقع، بازارهای مالی مانند کانال‌هایی هستند که جریان سرمایه را از عرضه‌کنندگان به سمت تقاضاکنندگان هدایت می‌کنند.
بازار سرمایه (Capital Market) نیز بخشی مهم از بازارهای مالی است که معاملات ابزارهای مالی مانند سهام، اوراق بدهی، صندوق‌های قابل معامله (ETF) و غیره را تسهیل میکند. همچنین، منبع جذب سرمایه برای افراد، شرکتها و دولت‌های است و نقش مهمی در تقسیم منابع و ایجاد نقدینگی برای کارکارآفرینان بازی میکند. انواع بازارهای مالی را میتوان براساس نوع دارایی مورد معامله و زمان سررسید آنها تقسیم‌بندی کرد.
انواع بازارهای مالی
بازارهای مالی بسیار زیادی در سراسر جهان وجود دارند و هر کشوری حداقل از یکی از انواع آنها استفاده میکند. برخی از این بازارها کوچک‌تر هستند و سرمایه در گردش کمی دارند، برخی دیگر نیز مانند «بازار بورس نیویورک» که روزانه تریلیون دلار معامله در آن انجام میشود در سطح بین‌المللی شناخته شده هستند. در ادامه این مقاله ۶ نوع از شناخته‌شده‌ترین انواع بازارهای مالی را بررسی می‌کنیم:
بازار سهام (Stock Market)
بازار سهام یا بازار بورس، شناخته‌شده‌ترین شکل از بازارهای مالی است. در این بازار سهام شرکتها (سهامی عام) توسط معامله‌گران و سرمایه‌گذاران خرید و فروش میشود. هر سهم قیمتی دارد که براساس عواملی مانند ارزش بازار، دارایی‌های شرکت و عرضه و تقاضا و .. مشخص میشود. زمانی که قیمت این سهم‌ها به دلیل عوامل اقتصادی یا تجاری افزایش می‌یابد، سرمایه‌گذاران می‌توانند با فروش آنها کسب درآمد کنند. در این بازار خرید سهام برای سرمایه‌گذاران ساده است، اما چالش واقعی انتخاب سهامی است که در نهایت سودآور باشد. در واقع، زمانی که سهام را با قیمت کمتر می‌خرید و با قیمت بالاتر می‌فروشید می‌توانید کسب درآمد کنید.
بسیاری از شرکتها از بازار سهام برای جذب سرمایه استفاده می‌کنند؛ آنها این کار را از طریق بازار اولیه یا عرضه اولیه عمومی (IPO) انجام می‌دهند. بازار اولیه (Primary Market) زمانی شکل می‌گیرد که دارایی شرکت برای اولین بار عرضه و فروخته شود. در این بازار، شرکت سرمایه مورد نیاز خود را به طور مستقیم و از طریق فروش سهام به سرمایه‌گذاران تامین میکند. معامله‌گران پس از لیست شدن شرکت و عرضه آن در بازار اولیه، معامله‌گران می‌توانند سهام شرکت را در بازار ثانویه خرید و فروش کنند. در حقیقت، تمامی معاملات سهام در بازار بورس، درون بازار ثانویه (Secondary Market) انجام می‌شوند.
نکته جالب اینجاست که بازار بورس اوراق بهادار از قرن‌ها پیش و زمانی که هیچ فناوری در کار نبوده، وجود داشته است. بزرگترین بازارهای سهام که در کشورهای توسعه یافته مانند آمریکا و ژاپن به شکل امروزی از قرن ۱۹ یا ۲۰ ایجاد شده‌اند.
بازار اوراق قرضه (Bond Market)
بازار اوراق قرضه که با نام بازار درآمد ثابت نیز شناخته می‌شوند، شکل دیگری از بازارهای مالی است. شرکتها، سازمان‌ها و دولت‌ها با فروش اوراق قرضه در این بازار سرمایه مورد نیاز خود برای توسعه را به‌دست می‌آورند. بسیاری از شهرداری‌ها نیز برای تامین مالی مخارج مورد نیاز خود برای ساخت پروژه های عمومی مانند مدرسه، ایستگاه آتش نشانی، پارک‌ها و جاده‌ها اوراق قرضه منتشر می‌کنند. ارواق قرضه (Bond) نوعی سرمایه‌گذاری است که در آن سرمایه‌گذار از طریق خرید اوراق پول قرض می‌دهد؛ در مقابل شرکت یا نهاد فروشنده متعهد میشود تا اعتبار دریافتی را در بازه زمانی مشخص و با پرداخت سود دوره‌ای ثابت بازپرداخت کند.
اوراق قرضه شبیه توافقی میان وام‌دهنده و وام‌گیرنده است که جزییات وام مانند مقدار سرمایه، زمان بازپرداخت و سود پرداختی در آن مشخص شده است. به همین دلیل گاهی اوقات به بازار اوراق قرضه بازار بدهی یا بازار اعتباری نیز می‌گویند. بیشتر معاملات بازار اوراق قرضه در بازار اولیه انجام میشود؛ جایی که در آن سرمایه‌گذاران اوراق قرضه را از فروشندگان (وام‌گیرندگان) خریداری می‌کنند. معامله‌گران می‌توانند اوراق بهاداری را که قبلا منتشر شده در بازار ثانویه خرید و فروش کنند. معمولا این معاملات از طریق بازار بورس یا فرابورس انجام میشود، البته که حجم سرمایه معامله شده در بازارهای اوراق قرضه بسیار بیشتر از بازارهای سهام است.
مهم‌ترین مزیت بازار اوراق قرضه نسبت به بازار سهام، ریسک پایین‌‌تر سرمایه‌گذاری است. همین ویژگی باعث میشود تا اوراق قرضه نسبت به سهام بازدهی و سودآوری کمتری نیز داشته باشد. همچین این نکته را در نظر داشته باشید، با اینکه اوراق قرضه شرکتی نرخ بهره بالاتری دارند اما اوراق تحت حمایت دولت از امنیت بیشتری برخوردار هستند. ورشکستگی بدترین سناریویی است که سرمایه‌گذاران می‌توانند تجربه کنند؛ در این شرایط شرکتها معمولا می‌توانند بخشی از سرمایه را پس بدهند.
بازار کامودیتی (Commodity Market)
بازار کامودیتی یکی دیگر از انواع بازارهای مالی است که تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان در آن به معامله کالای اساسی می‌پردازند. در یک تعریف ساده، کامودیتی کالایی است که میتوان آن را با کالاهای مشابه دیگر معامله کرد. در این بازار کالاهای اساسی را به دو دسته کلی کامودیتی سخت و کامودیتی نرم تقسیم می‌کنند. کالاهای انرژی مانند نفت و گاز و فلزات گران‌بها مانند طلا، نقره و پلاتین در دسته کامودیتیهای سخت قرار می‌گیرند. کالاهای کشاورزی مانند گندم، ذرت و سویا و محصولاتی مانند پنبه، قهوه و شکر را میتوان در دسته کامودیتیهای نرم قرار داد. فلزات اساسی مانند آلومینیوم، مس، روی و آهن نیز در دسته کامودیتیهای جای می‌گیرند.
معاملات در بازار کامودیتی به دو دسته تقسیم میشود: معاملات اسپات (Spot) و معاملات آتی یا فیوچر (Future). در بازار اسپات، کالاهای اساسی با پول مبادله می‌شوند. در بازار آتی نیز کالاهای اساسی در تاریخی از پیش تعیین شده و با قیمتی مشخص معامله می‌شوند. بیشتر معاملات کالاهای اساسی در بازارهای مشتقه و به شکل معاملات اسپات انجام میشود. معامله‌گران همچنین می‌توانند کامودیتی‌ها را بازار بورس، فرابورس و صرافی‌های لیست شده به شکل آتی معامله کنند. بورس کالای شیکاگو (CME) و اینترکانتیننتال اکسچنج (ICE) دو کارگزاری بزرگ برای انجام معاملات کامودیتی در جهان هستند.
بازارهای کامودیتی قدمتی به اندازه تاریخ تمدن بشری دارند، این بازارها یک بستری متمرکز و با قدرت نقدشوندگی بالا برای تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان ایجاد می‌کنند. برای مثال، این بازارها می‌توانند تجارت محصولات کشاورزی را کارآمدتر و هماهنگ‌تر کنند. معاملات آتی بازار کامودیتی، با ایجاد یک مکانیسم خرید تضمین‌شده به بسیاری از کشاورزان کوچک کمک میکند.
بازار ارزهای دیجیتال (Crypto Market)
گسترش فناوری بلاک چین در سال‌های گذشته باعث شده تا ارزهای دیجیتال به عنوان یک دارایی ارزشمند مورد توجه بسیاری قرار بگیرند. از سال ۲۰۱۸ بازارهای ارزهای دیجیتال به عنوان بخشی از بازارهای مالی رشد بسیار سریعی را تجربه کرده‌اند. بیت کوین (BTC)، اتریوم (ETH) و سایر رمز ارزها، همگی دارایی‌های دیجیتال غیر متمرکز مبتنی بر بلاک چین هستند. در حال حاضر، نزدیک به ۱۴ هزار کوین و توکن متفاوت در حدود ۵۰۰ صرافی ارز دیجیتال در سراسر جهان معامله می‌شوند. معامله‌گران و سرمایه‌گذاران بازار رمز ارزها برای خرید و فروش و نگهداری این دارایی‌ها دیجیتالی نیاز به استفاده از یک کیف پول ارز دیجیتال خواهند داشت.
ماهیت دیجیتال و ناشناس بازارهای دیجیتال باعث میشود تا بستر مناسب‌تری برای انجام پروژه‌های پانزی یا کلاهبرداری باشد. در این بازار، صرافی‌هایی که از آنها برای انجام معاملات استفاده میشود به دوسته صرافی‌های متمرکز (CEX) و صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX) تقسیم می‌شوند. صرافی‌های متمرکز همانطور که از نامشان پیداست پلتفرم‌های متمرکزی برای معامله رمز ارزها هستند. صرافی‌های غیرمتمرکز بدون هیچ مرجع مرکزی کار می‌کنند؛ این صرافی امکان مبادله بدون واسطه و همتا به همتا (P2P) ارزهای دیجیتال را برای کاربران خود فراهم می‌کنند.
با اینکه بازار کریپتوکارنسی یک بازار مالی بسیار جوان است اما در دهه گذشته به طور شگفت انگیزی گسترش یافته است. بر طبق گزارش وب‌سایت coinmarketcap، ارزش کل بازارهای ارزهای دیجیتال بیش از ۲.۵ تریلیون دلار است. برخی افراد عقیده دارند که عدم وجود یک سیستم قانون‌گذاری مشخص، بزرگترین مشکل این بازار است. کشورهای مختلف قوانین متفاوتی در رابطه با استفاده از رمز ارزها دارند؛ در حقیقت بسیاری از کشورها بازار ارزهای دیجیتال را به‌جای نوآوری یک خطر برای اقتصاد خود می‌دانند.
بازار فارکس (Forex Market)
فارکس (Forex) مخفف عبارت Foreign Exchange به معنی تبادل ارزهای خارجی است. بازار فارکس مهم‌ترین نوع بازارهای مالی است؛ این بازار امکان انجام معاملات جفت ارزهای مختلف را برای معامله‌گران فراهم میکند. سرمایه‌گذاران خرد، بانک‌ها، شرکتها، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و شرکتهای مدیریت سرمایه گذاری همگی از بازار فارکس برای انجام سفته‌بازی و پوشش ریسک (Hedging) استفاده می‌کنند. برخلاف تصور بسیاری از افراد، اولین شکل از بازارهای فارکس قرن‌ها قدمت دارند و به دوره بین النهرین باز می‌گردند.
معامله‌گران می‌توانند ۱۷۰ جفت ارز مختلف را در بازار فارکس معامله کنند. امروزه، حجم معاملات روزانه بزرگترین بازار مالی چیزی در حدود ۶.۶ تریلیون دلار و بیش از مجموع بازارهای سهام، بازارهای مشتقه و بازار ارزهای دیجیتال است. فارکس یک بازار مالی گسترده است، در واقع شبکه گسترده‌ای از کامپیوترها و واسطه‌ها در سراسر جهان این بازار را تشکیل داده‌اند. همچنین، کارگزاران فارکس می‌توانند به عنوان بازارساز (Market Maker) عمل کنند و قیمت‌های بید (Bid) و اسک (Ask) پیشنهاد دهند که با قیمت رقبا در بازار متفاوت است.
بازار فارکس را میتوان به دو بخش تقسیم کرد: بازار بین بانکی و بازار خارج بورس (OTC). بازار بین بانکی (Interbank Market) شبکه‌ای جهانی است که بانک‌ها و موسسات مالی از آن برای مبادله ارزها و سایر مشتقات ارزی میان خود استفاده می‌کنند. سرمایه‌گذاران و معامله‌گران نیز می‌توانند با استفاده از کارگزاری یا بروکر‌ها به معامله در بازار خارج از بورس (OCT) فارکس بپردازند.
بازار مشتقه (Derivatives Market)
بازار مشتقه یکی از مدرن‌ترین انواع بازارهای مالی است. به زبان ساده، بازار مشتقه بستری را فراهم میکند که در آن خریداران و فروشندگان دارایی مورد نظر خود را بر روی یک قیمت توافقی پیش خرید یا پیش فروش می‌کنند. در این بازار، دارایی‌ها و کالاها به شکل اوراق مشتقه مانند قراردادهای آتی و اختیار معامله، مورد خرید و فروش قرار می‌گیرند. این قراردادهای مالی ارزش خود را از یک کالای اساسی یا گروهی از دارایی‌ها مانند سهام، اوراق قرضه، ارزها و غیره به دست می‌آورند به همین علت به اوراق مشقه، اوراق ثانویه نیز می‌گویند.
سرمایه‌گذاران از اوراق مشتقه برای پوشش ریسک (Hedge)، کاهش ریسک و با سفته‌بازی استفاده می‌کنند. به این معنی که آنها ریسک با انتظار پاداش می‌پذیرند. بسیاری از افراد سرمایه‌گذاری در بازار مشتقه را به عنوان شکلی پیشرفته از سرمایه‌گذاری در نظر می‌گیرند. قراردادهای اوراق مشتقه به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: لاک (Lock) و آپشن (Option). در قراردادهای لاک مانند قراردادهای آتی، طرفین معامله از ابتدا در مورد شرایط و مدت زمان قرارداد متعهد می‌شوند. در قراردادهای آپشن یا اختیار معامله مانند قراردادهای سهام، به طرفین این اجازه را می‌دهند تا پیش از پایان زمان قرارداد، حق خرید یا فروش دارایی خود را داشته باشند.
سوالات متداول
سهم بازار کریپتو و فارکس از بازار مالی چقدر است؟
یبشتر از ۹۹ درصد حجم بازار در اختیار مارکت فارکس و حدود ۰.۱ درصد در بازار کریپتوکارنسی در حال گردش است.
معاملان مشتقات چیست؟
به مجموع معاملات آپشن و مارجین معاملات مشتقات می‌گویند.
نکته: توجه داشته باشید این مقاله صرفا با هدف راهنمایی و آشنایی شما با بازارهای مالی نوشته شده است و آکادمی ارز تودی مسئولیتی در مقابل تصمیمات یا عواقب مالی آن برای افراد ندارد.
حسابدار
دارایی عبارت است از حقوق نسبت به منافع اقتصادی آتی یا سایر راههای دستیابی مشروع به آن منافع که درنتیجه‌معاملات یا سایر رویدادهای گذشته به کنترل واحد تجاری درآمده‌است. دارایی چیست:
دارایی در علم حسابداری، عبارتست از کلیه اموال و حقوقی که دارای ارزش پولی باشند. دارایی‌های یک واحد ممکن است پدیده‌های عینی و مشهود باشند. مثل زمین، ساختمان، موجودی نقدی و موجودی کالا، یا به صورت حقوق مالی و امتیازات غیر قابل رویت، مثل سرقفلی و مطالبات از اشخاص. دارایی‌ها عرفا از نقطه‌نظر اراده در ترازنامه به گروههای متمایزی تقسیم می‌شوند. دو گروه که مورد استفاده بیشتری دارند عبارتند از دارایی‌های جاری و دارایی‌های ثابت. طبق تعریف جدیدتری که در کتاب مبانی نظری حسابداری از دارایی شده، دارایی مفهومی مالی است یعنی اموال و حقوقی که منافع آتی قابل تقویم به پول دارند و بر اثر معاملات، عملیات یا رویدادهای مشخص به مالکیت یا تسلط مالکانه یک واحد تجاری درآمده‌اند دارایی آن واحد محسوب می‌شوند. دارایی یکی از عناصر حسابداری نشان‌دهندهٔ وضعیت مالی واحد انتفاعی است.
تعریف بدهی
بدهی عبارت از تعهد انتقال منافع اقتصادی توسط واحد تجاری ناشی از معاملات یا سایر رویدادهای گذشته‌است.
تعریف سرمایه
سرمایه عبارت از باقیمانده‌ای است که از کسر جمع بدهی‌های واحد تجاری از جمع دارایی‌های آن حاصل میشود.
سرمایه، بدهی موجودیت اقتصادی به صاحبان آن است.
به نام آن خداوند بی منت که هرچه می بخشددر آن نیست منت
آن دم که باتو باشم بک سال هست روزی
ان دم که بی توباشم یک لحظه هست سالی
ابزار های مالی
فعالان بازار و کارشناسان این خطه باور دارند کمرنگ بودن نقش ابزار های مالی مانند آپشن، فیوچرز، قرارداد آتی و… شده است، بازار سهام ایران به بازاری پر ریسک و تک بعدی تبدیل شده است.
به معنای واقعی می توان گفت که بازار سهام، سود خود را از طریق رشد قیمت به دست می آورد و با سقوط قیمت، روند کاهشی و نزولی را در پیش می گیرد.
استفاده از ابزار های مالی به این دلیل است که بتوان در زمان کاهش قیمت ها، از سقوط بازار جلوگیری به عمل آید.
اگر استفاده از ابزار های مالی رایج نباشد، هم سرمایه گذاران خارجی و هم داخلی، تمایل خود را برای سرمایه گذاری از دست می دهند و بازار سهام با استقبال مواجه نمی گردد.
ابزار های مالی:
در دنیای سرمایه گذاری، ابزار مالی (financial instrument) به هر نوع دارایی قابل معامله می گویند، مانند موارد زیر که قرضه که ارزش مبادله ای داشته باشد.
- پول نقد
- ملک
- سند رسمی (قانونی)
- برگه سهام
- اوراق بهادار
- اوراق قرضه
طبق استاندارد های گزارشگری مالی بین المللی، ابزار های مالی به گروه های زیر تقسیم می‌شوند، که عبارتند از:
- ابزار های نقد
- ابزار های مشتقه
لازم به ذکر است که به منظور پوشش نیاز های متنوع سرمایه گذاران، ابزار های مالی جدیدی معرفی می شوند که استفاده از آنها در بازار سهام به بهبود سرمایه گذاری کمک می کند.
نقش ابزار های مالی:
ابزار های مالی، سه نقش متمایز زیر را دارند که در زیر به دارایی مالی چیست؟ آنها اشاره شده است:
نقش اول: این ابزار ها وسیله ای برای نقل و انتقال وجوه سهامداران هستند که تمایل به سرمایه گذاری با مازاد سرمایه خود دارند و از این طریق، سرمایه خود را در اختیار افرادی می گذارند که نیاز به سرمایه دارند.
نقش دوم: کار ابزار های مالی در انتقال وجوه به شکلی صورت می گیرد که ریسک سیستماتیک جریان نقدی را کاهش دهند. این ریسک ناشی از سرمایه گذاری در دارایی های حقیقی، بین متقاضیان و عرضه کنندگاه وجوه نقد می باشد.
نقش سوم: انباشته کردن پس انداز ها به منظور تامین مالی برای طرح های کلان سرمایه گذاری، بدون تجمیع امکان پذیر نمی باشد. تجمیع بخش تفکیک نا پذیری از نظام مالی به شمار می رود که به وسیله ابزار های مالی این کار صورت می گیرد.
انواع ابزار های مالی:
ابزار های مالی در دنیای سرمایه گذاری کنونی، در چهار قالب مورد استفاده هستند که در زیر به آنها اشاره شده است:
- ابزار های سرمایه ای (مالکیتی)
- ابزار های استقراضی (بدهی)
- ابزار های مشتقه
- ابزار های ترکیبی
به منظور پوشش نیاز هایی که روز به روز تنوع آنها بیشتر می شود، ابزار های مشتقه و ابزار های ترکیبی به وجود آمده اند.
موسسه مشاوران مطالعه مقاله معامله سلف را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.
انواع ابزار های مالی
دارایی های مالی:
در برابر دارایی های حقیقی، دارایی های مالی نامشهود طبقه بندی می شوند که سهم الشرکه ای از یک مجموعه دارایی های شرکت می باشند.
تامین مالی مالکیت دارایی نامشهود، به وسیله انتشار یکی از انواع دارایی های مالی و در قالب ابزار سرمایه ای یا ابزار بدهی (استقراضی) صورت می گیرد.
سرمایه گذاران با خرید اوراق بهادار و یا اوراق قرضه، بخشی از سرمایه شرکت را به مالکیت خود در می آورند که برای آنها با عایدی همراه می باشد. این عایدی، از فعالیت شرکت ها به دست می آید.
انواع دارایی های مالی:
دارایی های مالی به سه گروه دسته بندی می گردند که در زیر به شرح آنها پرداخته می شود.
گروه اول، ابزار با درآمد ثابت:
دارایی های مالی گروه اول، بدهی هایی هستند که ادعای مقابل آنها ثبت می باشند. صاحب این اوراق، مبلغ ثابتی از سود را مطالبه می کند که به این ابزار، ابزار با درآمد ثابت می گویند.
گروه دوم:
در این گروه سهامدار مانده سود را مطالبه می کند. در واقع یعنی، پس از پرداخت سود به افرادی که ابزار بدهی دارند، مبلغی نیز به عنوان عایدی به دارنده این نوع از دارایی ها پرداخته می شود.
گروه سوم:
در گروه سوم، اوراقی جای دارد که تلفیقی از دو گروه بالا می باشند و به این ابزار مالی، ابزار دو زیستی یا دو رگه می گویند که دارای انواع زیر می باشد.
- سهام ممتاز
- اوراق قرضه قابل تبدیل
علاوه بر این سه گروه، دارایی های مالی دیگری نیز وجود دارند که مشتق شده از سه گروه دارایی های مالی که ذکر شد، هستند.
توافق نامه بازخرید:
توافق نامه بازخرید یا رپو (repurchase agreement)، یکی از مهم ترین ابزار های بازار پول محسوب می شود که نقش مهمی در تخصیص سرمایه در بازار های مالی دارد.
این نوع توافق نامه، به وام وثیقه ای شباهت زیادی دارد که توافقی بین دو طرف است به صورتی که یک طرف قرارداد، اوراق بهادار خود را به قیمت مشخص به طرف دیگر معامله می فروشد و در قبال آن تعهد می کند که همان اوراق بهادار را در آینده و به قیمت مشخص مجددا خرید نماید (بازخرید کند).
نکته ۱: نرخ بهره ای که در قرارداد ذکر می شود نرخ بهره رپو نامیده می شود.
نکته ۲: توافق نامه بازخرید معکوس نقطه مقابل توافق نامه بازخرید می باشد.
ابزار رپو در بازار مالی ایران از نظر تاریخ سررسید به سه دسته تقسیم می شود:
- توافق نامه بازخرید یک شبکه (ovemight repo) که به سررسید یک روزه اطلاق می شود.
- توافق نامه بازخرید با دوره زمانی مشخص (term repo)، که سررسید آن بیشتر از یک روز و در توافق نامه ذکر می شود.
- توافق نامه بازخرید باز (open repo)، که از ویژگی های آن عدم سررسید مشخص و قابلیت فسخ توافق نامه توسط هریک از طرفین می باشد.
نکته: نرخ بهره رپو به طور معمول، روزانه و بر اساس نرخ بهره بازار تعدیل می شود.
موسسه مشاوران مطالعه مقاله قرارداد سوآپ را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.
توافق نامه بازخرید
انواع توافق نامه بازخرید:
توافق نامه بازخرید به چهار شکل انجام می شود:
توافق نامه باز خرید کلاسیک (classic repo):
در این توافق نامه، اگر در طول دوره توافق، به اوراق بهاداری که به وثیقه گذاشته شده است سودی تعلق بگیرد، این وجوه به صاحب اصلی اوراق بهادار (وام گیرنده) پرداخت می شود.
توافق نامه بازخرید- فروش و خرید متقابل (buysell back repo):
تفاوت اصلی این توافق نامه با توافق نامه بازخرید کلاسیک در این است که هر گونه بهره تعلق گرفته به اوراق بهادار در طول دوره قرارداد به وام دهنده تعلق می گیرد.
توافق نامه بازخرید نگهداری در حساب ها (hold in oostody):
بر اساس این توافق نامه، دریافت کننده وام، وثیقه را به وام دهنده منتقل نمی کند و به جای آن دارایی مورد وثیقه را در طول دوره قرارداد در حسابی داخلی به نام قرض دهنده نگهداری می کند.
این نوع قرارداد فقط برای موسسات با ثبات از نظر مالی استفاده می شوند که دلیل آن ریسک بالای این قرارداد ها برای وام دهنده می باشد.
توافق نامه سه طرفه (tri-party repo):
در نوع آخر توافق نامه ها، به اتاق پایاپای یا بانک به عنوان یک واسطه بین دو طرف نگاه می شود و اجرای معامله که شامل موارد زیر است را به عهده دارد.
- نگهداری وثیقه
- انتقال وثیقه
- به روز کردن حساب ها
وجود وثیقه در توافق نامه های بازخرید، باعث می شود که ریسک اعتباری این توافق نامه ها به میزان زیادی کاهش یابد. این کاهش ریسک به معنی حذف کامل ریسک نمی باشد و میزانی از ریسک باقی می ماند. دلیل وجود این ریسک این است که ممکن است وام گیرنده به تعهد خود پایبند نباشد و در سررسید قرارداد خود بازخرید را انجام ندهد.
سپس وام دهنده، می تواند اوراق بهادار را ضبط کند و بفروشد اما لازم به ذکر است که ممکن است در این مدت زمان از ارزش اوراق مذکور کاسته شود.
نکته: ریسک اعتباری به عوامل مختلفی مانند دوره قرارداد و نقد شوندگی وثیقه بستگی دارد.
اگر این مطلب برای شما رضایت بخش بوده است، مطالعه مقاله نهادهای مالی را به شما پیشنهاد می کنیم.
آموزش تهیه صورت های مالی به زبان ساده
ما در این مقاله از شرکت حسابداری اقتصاد قرن به آموزش تهیه صورت های مالی می پردازیم. قبل از هر چیز باید آشنایی کلی با مفاهیمی که در تهیه یک صورت مالی استفاده می شوند و در واقع اصل و اساس حسابداری را تشکیل می دهند مثل هزینه، درآمد، بدهی و… داشته باشیم پس به صورت مختصر مفاهیم کلی در ادامه مقاله آموزش تهیه صورت های مالی بیان خواهد شد.
فهرست مطالب این صفحه
ماهیت دارایی در صورتهای مالی چیست؟
یکی از مفاهیمی که باید برای آموزش تهیه صورت های مالی با آن آشنا باشید دارایی است. هر آنچه متعلق به هر کس باشد دارایی او محسوب میشود و نسبت به آن حق مالکیت دارد. بنابراین هر چه متعلق به واحد اقتصادی باشد نیز دارایی آن قلمداد میشود چه مشهود باشد مانند وجه نقد، اثاثیه، اتومبیل چه نامشهود باشد مانند سرقفلی و حق الاختراع. اینجا باید به دو نکته توجه کرد که دارایی ها وابسته به عمر خود به دو دسته تقسیم می‌شوند:
- دارایی ثابت: دارایی‌هایی که عمری بیش از یک سال دارند و مستهلک می شوند مانند آپارتمان و اتومبیل (تنها دارایی ثابتی که مستهلک نمی‌شود زمین است.)
- دارایی هایی که عمری کمتر از یک سال دارند مانند پیش پرداخت‌ها، صندوق و ملزومات (دارایی هایی مانند خودکار، جوهر، صابون و …)
دارایی ها بر اساس میزان قدرت نقدشوندگی به دو نوع جاری و بلندمدت تقسیم می‌شوند. دارایی های جاری شامل وجه نقد و اوراق بهادار و حسابهای دریافتنی است. دارایی های بلندمدت به عنوان نمونه به ماشین آلات و ساختمان شرکت که نقد نیستند اما برای کار لازم هستند گفته میشود. این نوع دارایی ها در بلند مدت دچار استهلاک میشود و به آنها می توان دارایی ثابت نیز گفت.
ماهیت هزینه در صورتهای مالی چیست؟
مفهوم دیگری که باید برای آموزش تهیه صورت های مالی با آن آشنا باشید هزینه است. هزینه در لغت نامه به معنای خرج است. یعنی هر آنچه در مقابل کسب منفعت مجبور است خرج شود. پس اینگونه باید گفت برای کسب منفعت مجبور به تحمل بعضی پرداخت ها هستیم که هزینه تعریف می‌شوند مانند هزینه آب، برق، تلفن و…
هزینه ها بسته به ارتباطشان با فعالیت تعریف شده حسابداری به سه دسته تقسیم می شوند. هزینه‌ها به سه گروه عملیات غیر عملیاتی و بهای تمام شده کالا یا سرمایه ای تقسیم می‌شوند. هزینه تمام شده یا سرمایه به هزینه‌هایی که برای خرید مواد اولیه، هزینه سربار و هزینه تولید اطلاق میشود. هزینه عملیاتی شامل هزینه های بازاریابی اداری، فروش و غیره است. هرگونه هزینه که در گروههای بالا دسته بندی نشود هزینه غیرعملیاتی در نظر گرفته میشود.
هزینه‌های عملیاتی چیست؟
هزینه‌هایی که به طور مستقیم با فعالیت واحد اقتصادی ارتباط دارند و مستقیما متولد فعالیت‌های مستمر واحد اقتصادی هستند و مرتب تکرار می‌شوند مانند قیمت نهایی کالای فروخته شده، هزینه‌هایی که در بخش هایی مانند اداری، بخش فروش، تحقیق و توسعه صرف می شوند.
هزینه‌های غیر عملیاتی چیست؟
هزینه‌هایی که غیر تکرار شونده هستند و هیچ انتسابی به فعالیت مستمر واحد اقتصادی ندارند.
هزینه‌های سرمایه‌ای چیست؟
هزینه‌هایی است که برای ایجاد سود در آینده صرف می‌شوند. هزینه‌های سرمایه ای صرف خرید دارایی های ثابت و مولد جدید یا افزودن ارزش دارایی‌های ثابت و مولد موجود میشود. عمر مفید یک دارایی باید از باقیمانده یک سال مالیاتی که در آن هزینه شده است حتما بیشتر باشد. از نمونه هزینه‌های سرمایه‌ای میتوان به خریدن ساختمان شرکت یا زمین کارخانه، ماشین آلات یا تجهیزاتی که در یک کسب و کار به کار می روند اشاره کرد. هزینه های سرمایه ای اغلب دارایی‌های ثابت و درازمدت هستند. اصل بهای تمام شده کالاها و خدماتی که موسسه می‌خرد، مصرف میکند و میفروشد علاوه بر قیمت های تحقق یافته در معاملات ارزش های گوناگونی مانند ارزش واقعی، ارزش جاری، ارزش جایگزینی و … دارند.
ماهیت بدهی در صورتهای مالی چیست؟
مفهوم دیگری که باید برای آموزش تهیه صورت های مالی با آن آشنا باشید بدهی است. دیون واحد اقتصادی که در یک بازه زمانی معین باید تسویه شوند مانند بستانکاران (حساب پرداختنی) وام پرداختنی، اسناد پرداختنی (بدهی‌هایی که به وسیله تضمین ایجاد شده مانند چک سررسید دار- سفته) تمامی حساب های پرداختنی بدهی هستند. بدهی نیز دو نوع دارد. بدهی جاری شامل حساب پرداختنی و مالیات بر درآمد است و به وام و مالیات معوقه بدهی بلند مدت اطلاق می شود.
ماهیت سرمایه در صورتهای مالی چیست؟
مفهوم دیگری که باید برای آموزش تهیه صورت های مالی با آن آشنا باشید سرمایه است. تعریف سرمایه از دید حسابداری کاملا متفاوت از تعریف آن نزد عوام است. در این حرفه سرمایه برابر است با مابه التفاوت دارایی و بدهی.
سرمایه یا حقوق صاحبان سهام چیست؟
میزان آورده صاحبان و سهامداران شرکت را سرمایه می‌گویند که در صورت مالی جزء بدهی ها محسوب میشود.
ماهیت درآمد در صورتهای مالی چیست؟
مفهوم دیگری که باید برای آموزش تهیه صورت های مالی با آن آشنا باشید درآمد است. درآمد یعنی در مقابل کاری که انجام می دهید دستمزد دریافت کنید مانند یک مدرس که در مقابل تدریسی که انجام می‌دهد حق‌التدریس دریافت میکند یا پزشکی که در مقابل معاینه بیماران ویزیت می گیرد.
کسب منفعت از طریق فعالیت اقتصادی شرکت را در آمد می گویند. درآمدها با توجه به محل کسب به دو دسته تقسیم می شوند.
درآمد عملیاتی (منظم) : درآمدهایی که به طور مستمر در راستای هدف تعریف شده واحد اقتصادی ایجاد شوند مانند هتلی که با اجاره اتاق کسب درآمد میکند یا شرکت بیمه که با بیمه کردن افراد حقیقی یا حقوقی کسب درآمد میکند.
درآمد غیر عملیاتی (غیر منظم) : درآمدهایی که در کنار فعالیت تعریف شده ایجاد می‌شوند و غیرمستمر هستند مانند آژانس هواپیمایی که به غیر از فروش بلیت خدمات بیمه هم انجام دهد.
درآمد به دو نوع عملیاتی (نتیجه بازده کاری شرکت) و غیر عملیاتی (مثل سود حاصل از فروش زمین شرکت) تقسیم میشود.
دوره مالی چیست؟
مفهوم دیگری که باید برای آموزش تهیه صورت های مالی با آن آشنا باشید دوره مالی است. بازه زمانی را که عملیات حسابداری باید انجام شود، حسابهای حسابدار بسته شود و دفاتر مالی تنظیم شده و ارائه شود دوره مالی گویند. باید به این نکته دقت کرد دوره مالی اصولاً یک سال شمسی است اما بسته به تعریف فعالیت اقتصادی موسسه متغیر است، به عنوان مثال دوره مالی شرکتهای کشتی سازی سه سال شمسی است و یا شرکتهای پیمانکاری شش ماه یا ۱۸ ماه است.
صورت مالی چیست؟
قبل از آموزش تهیه صورت های مالی ابتدا ببینیم مفهوم صورت مالی چیست؟ ارائه یک گزارش به صورت خلاصه و طبقه بندی شده در مورد اطلاعات مالی یک سازمان از قبیل دارایی و بدهی صورت مالی نامیده میشود. نتایج عملکرد واحد اقتصادی را نمی‌توان دارایی مالی چیست؟ با اندازه گیری دقیق به دست آورد مگر آنکه آن واحد عملیات خود را متوقف و دارایی هایش را پس از فروش به وجه نقد تبدیل و بدهی هایش را پرداخت کند. اما سرمایه‌گذاران، اعتبار دهندگان و سایر استفاده کنندگان از اطلاعات مالی، اطلاعاتی درباره واحد اقتصادی قبل از خاتمه فعالیت‌های آن لازم دارند؛ از این رو ضروری است که درباره نتیجه عملیات و وضعیت مالی و تغییرات آن گزارش هایی برای دوره‌ها و مقاطع زمانی خاص تهیه شود که معمولاً بر اساس قوانین برای دوره یک ساله تهیه میشود که به آن صورت مالی گویند.
اطلاعاتی که در دفتر ها و مدارک حسابداری ثبت می‌شوند و در صورت های مالی ارائه می‌شوند باید به مستندات و شواهد عینی کافی متکی باشند. درآمدها در زمان تحقق و هزینه‌ها در دوره وقوع، بدون در نظر گرفتن زمان دریافت یا پرداخت آنها شناسایی و در حسابها ثبت و در صورتهای مالی دوره مربوطه گزارش می‌شوند. در ادامه به آموزش تهیه صورتهای مالی می پردازیم، با ما همراه باشید.
انواع مختلفی صورت های مالی در یک سازمان تهیه می‌شوند که به چهار مورد زیر صورتهای مالی اساسی گویند.
- ترازنامه
- صورت حساب سود و زیان
- صورت حساب سود و زیان جامع
- صورت گردش جریان وجوه نقد
آموزش تهیه صورت های مالی : ترازنامه چیست؟
ترازنامه یا بیلان به صورت طبقه بندی شده میزان درآمد، سرمایه و بدهی را در دوره های مالی مختلف نشان می دهد.
آموزش تهیه صورت های مالی : صورت حساب سود و زیان
مقدار پولی که در پایان یک دوره مالی به دست می‌آید درآمد و مقدار پولی که خرج شده هزینه در نظر گرفته میشود و در پایان هر دوره مالی اول مقدار درآمدها را ثبت کرده سپس هزینه های انجام شده را کم کرده و صورت حساب سود و زیان به دست می آید.
برای محاسبه سود و زیان ابتدا درآمد عملیاتی و درآمد غیر عملیاتی را از هزینه عملیاتی کم می کنیم. سپس دو عدد به دست آمده از محاسبه بالا از هم کم شده و سود و زیان قبل مالیات به دست می‌آید. اگر مالیات از این مبلغ کم شود سود و زیان ویژه را به دست می آوریم.
آموزش تهیه صورت های مالی : صورت گردش وجوه نقد
فعالیت‌های پولی یک سازمان با سایر سازمان‌ها را بررسی میکند و برای محاسبه باید پولی که هزینه شده از پول دریافتی کم شود.
آموزش تهیه صورت های مالی : صورت سود و زیان جامع
هدف از صورت سود و زیان جامع بررسی تمام درآمد ها و هزینه ها در یک دوره مالی است که قابل پرداخت به سهامداران و صاحبان سرمایه است. در سود و زیان جامع همه درآمدها و هزینه ها به تفکیک و تجزیه شده ارائه می شوند. در واقع صورت سود و زیان نیز یکی از زیر شاخه های سود وزیان جامع است. حسابدار باید تمام صورت حساب های سود و زیان شرکت را برای تصمیم‌گیری دقیق سهامداران جمع آوری کند. در واقع این صورت مالی برای محاسبه میزان رشد یا کاهش حقوق مالکان و سهامداران شرکت بر اساس درآمدها و هزینه‌ها تهیه میشود.
همچنین توصیه می نماییم مقالات آموزش حسابداری رایگان اقتصاد قرن را از دست ندهید.
دیدگاه شما