لیکوئید شدن چیست و چگونه چگونه از لیکویید شدن ارز دیجیتال جلوگیری کنیم؟
لیکویید یا لیکوئید شدن روی بد بازارهای رمز ارز است. لیکوئید شدن به بیان ساده به معنای از دست رفتن تمام دارایی حساب شما، مثلا حساب فیوچرز در صرافی بایننس است. اما چیزی نیست که نشود از آن جلوگیری کرد. در واقع با چند نکته ریز و راهکار درست می تواند به طور کامل از آن دوری کرد. در این مقاله از رمزینکس به لیکوئید شدن (Liquidation) و راه های جلوگیری از آن پرداخته ایم. در آخر مقاله هم اگر سوالی بود در خدمتیم.
لیکویید شدن (Liquidation) ارز دیجیتال چیست؟
لیکوئید شدن به روند بسته شدن پوزیشن لانگ یا شورت یک معاملهگر به دلیل از دست دادن تمام یا تقریباً همه مارجین (Margin) اولیه معاملهگر است. در اکثر صرافیها اگر قیمت بازار به قیمت لیکویید شدن معاملهگر برسد، پوزیشن او به طور خودکار بسته میشود.
پوزیشنهای لانگ (خرید) دارای قیمت لیکویید شدن کمتر از قیمت ورودی اصلی داشته و این امر برای پوزیشنهای شورت (فروش) بالعکس است.
برای آنایی بیشتر به پوزیشن شورت و لانگ به مقاله «آموزش مفهوم لانگ و شورت، تفاوت معاملات Long و Short در چیست؟» مراجعه کنید.
قراردادهای موجود در صرافی فیمکس (Phemex) . بایننس را میتوان با اهرمهای زیاد خریداری کرد. برای اینکه بتوانید این پوزیشنها را باز نگه دارید باید درصدی از ارزش پوزیشن را در صرافی نگه دارید که به عنوان حداقل وجه تضمین (Maintenance Margin) شناخته میشود.
اگر نتوانید شرایط تضمین خود را برآورده کنید پوزیشنهای شما لیکویید شده و مارجین اولیهتان را از دست میدهید. صرافی فمکس از مکانیزم قیمت گذاری منصفانه (Fair Price Marking) برای کمک به کاربران در جلوگیری از لیکویید شدنهای اجباری به دلیل کمبود نقدینگی یا دستکاری استفاده میکند.
از محدود کنندههای ریسک همچنین میتوان برای پوزیشنهای بزرگتر که به مارجین بیشتر نیاز دارند استفاده کرد. این مارجین اضافی به سیستم لیکویید شدن ما این امکان را میدهد تا کارایی بهتری در رابطه با پوزیشنهای بزرگی که در غیر این صورت بسته شدن ایمن آنها دشوار است، داشته باشد.
در صورت فعال شدن روند لیکویید شدن، سیستم کاربرد معاملات باز ما سعی میکند تمام سفارشهای باز مربوط به آن قرارداد را ببندد تا پول کافی برای باز نگه داشتن پوزیشن معاملاتی فراهم شود.
لیکویید شدن چگونه اتفاق میافتد؟
در مواردی که صرافی قادر به لیکوئید کردن پوزیشنها قبل از رسیدن حساب معاملهگر به تراز منفی نباشد، از روشهای زیر برای پوشش زیان پوزیشنهای ورشکسته استفاده میشود:
- صندوق بیمه: صندوقی است که توسط صرافی ایجاد شده تا به معاملهگران اجازه دهد سود خود را به طور کامل بدست آورند و تضمین کند که معاملهگر ورشکسته متحمل ضررهای غیر ضروری نمیشود.
- سیستم «ضررهای اجتماعی»: در این روش ضررهای پوزیشنهای ورشکسته میان تمام معاملهگران سودکننده توزیع میشود.
- لیکویید شدن کاهش خودکار اهرم (ADL): در این سیستم صرافی پوزیشنهای بازار معاملهگران را بر اساس اولویت، با در نظر گرفتن میزان سود و اهرم انتخاب میکند و به طور خودکار پوزیشنهای آنها را برای پوشش سایر پوزیشنها میبندد.
اکثر معاملهگران درک درستی از چگونگی مدیریت شدن ریسک توسط صرافیهای مشتقات بیت کوین ندارند. اگرچه این اتفاق نظر در میان آنها وجود دارد که سود معاملهگران برنده از حساب معاملهگران بازنده تامین میشود، اما قضیه به همین آسانی که به نظر میرسد نیست.
صندوقهای بیمه در ابتدا برای محافظت از پوزیشنهای کاربران در نوسانات شدید طراحی شده بودند. با این وجود، برخی از صرافیها مانند بیتمِکس (BitMEX) علیرغم نوسانات قابل توجه ۱۰ درصدی یا بیشتر در ساعت، یک صندوق بیمه نسبتاً پایدار دارند.
صندوق بیمه بیتمکس در مقابل قیمت بیت کوین
نمودار فوق نشان میدهد که صندوق بیمه بیتمکس (خط نارنجی) حتی پس از لیکویید شدن پوزیشنهای لانگ به ارزش ۱ میلیارد دلار در ۱۲ مارس تقریباً بدون تغییر مانده است.
هر بار که پوزیشنی به دلیل مارجین ناکافی لیکویید میشود، مسئولیت رسیدگی به این ریسک به عهده صرافی است و روشهای مختلفی برای مدیریت کردن این ریسک وجود دارد. بیشتر مراکز معاملات مشتقات تصمیم به ایجاد صندوق بیمه برای مدیریت این ریسکها گرفتهاند.
پولی که در این صندوق بیمه ذخیره میشود حاصل لیکویید شدنهایی است که در قیمتی بهتر از قیمت ورشکستگی انجام شدهاند و انگیزهای مشکوک برای مدیریت فعالتر این سفارشها ایجاد میکند. با استفاده از سفارشات حد ضرر به راحتی میتوان از این وضعیت جلوگیری کرد، اگرچه اکثر معاملهگران در این کار کوتاهی میکنند.
چرا معاملات لیکویید میشوند؟
حقیقت این است که سفارشات با اهرم بالا معمولاً در بازارهای پرنوسان منجر به ورشکستگی میشوند. به عنوان مثال، هر پوزیشنی که با استفاده از اهرم ۲۰ برابر یا بیشتر باز شده باشد پس از یک حرکت ۴/۸ درصدی قیمت به ناچار لیکویید میشود زیرا با احتساب میزان لورج این میزان کاهش در واقع برابر با ۶۹۶ درصد است.
این مشکل وقتی رخ میدهد که قیمت دارایی خریداری شده در مدت زمان کوتاهی نوسان زیادی تجربه کرده یا در بازار نقدینگی کافی وجود نداشته باشد.
تنها روشی که سیستم لیکویید کردن میتواند پوزیشن ورشکسته یک کاربر را ببندد، اجرای یک سفارش معکوس در بازار برای همان ابزار مالی است. لیکویید شدن ۱۰ میلیون دلاری یک پوزیشن لانگ به این معنی است که صرافی مشتقات باید به اندازه آن مبلغ را در دفتر سفارش خود بفروشد. هرگونه ضرر تحقق یافتهای که بیشتر از مارجین کاربر باشد موجب زیان دیدن صرافی میشود.
در نتیجه راهی که کاربرد معاملات باز پیش روی صرافیهای مشتقات بیت کوین باقی میماند این است که یا بخشی از سودهای مشتریانی که از این خطا بهرهمند شدهاند را پس بگیرند (معروف به clawback یا کاهش خودکار اهرم) یا با امید داشتن به بازگشت قیمت و پایان نوسان شانس خود را بیازمایند.
هر پوزیشنی که با استفاده از اهرم ۲۰ برابر یا بیشتر باز شده باشد پس از یک حرکت ۴/۸ درصدی قیمت به ناچار لیکویید میشود
برخی صرافیها صندوق بیمه خود را به گونهای طراحی کردهاند که در نتیجه لیکویید کردنهایی در قیمتهایی بهتر از قیمت ورشکستگی مشتری (بستن معامله قبل از رسیدن به قیمت لیکویید شدن) مبالغ قابل توجهی را ذخیره کرده و بدین ترتیب این محدودیتهای مالی را دور میزنند.
روش اجرای لیکویید کردن در تمام صرافیهای مشتقات به یک شیوه نیست اما روند تدریجی لیکویید شدن که توسط چند صرافی بزرگ استفاده میشود قطعاً گامی در مسیر درست است. این به این دلیل است که این روش رویکردی فعالانهتر است که احتمال بسته نشدن پوزیشنهای اهرم دار را در زمانهای پرنوسان افزایش میدهد.
چگونه میتوان از لیکوئید شدن جلوگیری کرد؟
دو نوع اهرم وجود دارد:
- مارجین ایزوله (isolated)
- کراس (cross)
در حالت اول، وثیقه معامله فقط به خود تعهد محدود میشود. به عبارت دیگر، در صورت لیکویید شدن، صرافی تمام سرمایه معاملهگر را از حساب او برداشت نمیکند.
مارجین ایزوله برای کسانی که فقط یک پوزیشن دارند مناسب است. در این حالت، معاملهگر حتی پس از باز کردن یک معامله میتواند اهرم اولیه را تغییر دهد و وثیقه اولیه خود را از وجوه باقی مانده در حساب خود افزایش دهد.
اول و کاربرد معاملات باز مهمترین نکته این است که معاملهگران نباید هرگز اجازه دهند موتورهای لیکویید شدن به صورت اتوماتیک فعال شوند. تنها راه دستیابی به این هدف این است که معاملهگر سفارشات حد ضرر هر معامله را به صورت دستی ثبت کند. اکثر صرافیهای مشتقات قیمت لیکوئید شدن هر پوزیشن را به معاملهگر اعلام میکنند.
قیمت لیکویید شدن قرارداد آتی در بخش فیوچرز صرافی بایننس
در مثال بالا، قیمت لیکوئید شدن برای این پوزیشن لانگ با در نظر گرفتن لورج ۲۰ تقریبا ۴۳۲۷ دلار است. معاملهگر برای جلوگیری از لیکویید شدن باید سفارش حد ضرری را بالاتر از این قیمت وارد کند و همچنین بهتر است برای جلوگیری از نوسانات شدید، اندازه پوزیشن را به تدریج کاهش داد.
هیچ قانون طلایی و مشخصی برای اینکه سفارش حد ضرر را در چه قیمتی قرار دهید وجود ندارد، اگرچه معمولاً از اسپرد ۵۰ تا ۳۰۰ دلاری استفاده میشود. سفارش حد ضرر برای پوزیشنهای لانگ، یک سفارش فروش / شورت است، در حالی که معاملهگر شورت باید برای کاهش پوزیشن خود سفارش خرید قرار دهد.
دادههای سفارش حد ضرر در صرافی بیتمکث
در سفارشات حد ضرر معاملهگر باید همیشه گزینه بستن در تریگر (close on triggers) یا همان reduce-only را فعال کند. با این کار معاملهگر مطمئن میشود که هیچ پوزیشن اضافی به اشتباه ایجاد نمیشود و فقط اجازه میدهد چنین سفارشی ریسک معامله او را کاهش دهد.
یکی دیگر از تنظیماتی که معاملهگران معمولاً فراموش میکنند گزینه تریگر (ماشه) است. تریگر سه گزینه دارد: last price که منحصراً مبتنی بر سطح قرارداد آتی است، index price که با گرفتن میانگین قیمت لحظهای صرافیهای مرجع محاسبه میشود و mark price که از index price بعلاوه نرخ بهره تشکیل میشود.
باید از گزینه last price خودداری کرد زیرا ممکن است قیمت قراردادهای آتی با قیمت دارایی مورد نظر متفاوت باشد.
اصطلاحات معاملات فیوچرز در یک نگاه
برای اول موضوع اجازه بدهید به مفهوم معاملات فیوچرز بپردازیم که درواقع معاملات فیوچرز (futures contract) چه کاربردی دارند و چه هستند؟ معاملات فیوچرز در اصل قراردادی برای خرید یا فروش یک کالا، ارز دیجیتال یا سایر چیزها است که با قیمت از قبل مشخص شده در زمان آینده مورد استفاده قرار میگیرد. اول از همه باید در مورد بایننس فیوچرز اطلاعات مفیدی داشته باشید که می توانید مقاله صفر تا صد بایننس فیوچرز (Binance Future)+نکات بسیار مهم 2021 را به صورت کامل مطلاعه کنید.
برخلاف بازارهای معمولی، در بازار فیوچرز، معامله های انجام شده به صورت آنی تسویه نمی شوند. اما در عوض دو طرف معامله در قرارداد ترید می کنند که در واقع تسویه این معامله در آینده انجام می شود. همچنین بازار فیوچرز (futures market) به کاربران این اجازه را نمی دهد که به صورت مستقیم ارز دیجیتالی را خریداری و یا به فروش بگذارند. در عوض به عنوان نماینده های آن معامله ترید میکنند و معامله در آینده تحقق پیدا میکند و آنجا است که معامله با دارایی و یا پول نقد انجام می شود.
اگر بخواهیم مثال ساده در رابطه با این موضوع بزنیم، میتوانیم معامله فیوچرز را یک جسم فیزیکی و یک کالا در نطر بگیریم، مانند گندم یا طلا. در بازارهای معمولی فیوچرز (traditional futures markets)، این معاملات برای تحویل دادن مشخص شده اند. به این شکل که کالا به صورت فیزیکی تحویل داده می شود. یعنی همه چیز مانند واقعیت پیش می رود و کالا به صورت واقعی وجود دارد.
اگر نمی دانید بایننس فیوچرز چیست و چگونه باید شروع کنیم؟، حتماً به مقاله مربوطه مراجعه کنید.
بنابراین باید از طلا یا همان گندم فرضی ما محافظت شود و همینطور حمل شود تا به مقصد برسد که به خودی خود هزینه های اضافی به بار می آید. با این وجود بازارهای فیوچرز زیادی وجود دارند که هم اکنون پرداخت های نقدی دارند و تسویه می شوند. منظور از پرداخت نقدی یعنی ارزش مادی آن تسویه خواهد شد و هیچ تبادل فیزیکی و رفت و آمدی وجود ندارد.
همچنان بر اساس مثال پیش می رویم؛ ممکن است قیمت طلا (معامله فیوچرز) در مارکت های فیوچرز با یکدیگر متفاوت باشد که البته بستگی به تاریخ تسویه آن دارد. هرچه فاصله زمانی و هزینه حمل و نقل بیشتر باشد، عدم اطمینان در آینده وجود دارد و اختلاف قیمت بین بالقوه ای بین بازار معاملات و بازار فیوچرز نیز بیشتر خواهد شد.
چرا کاربران از معاملات فیوچرز استفاده می کنند؟
1. پوشش و مدیریت ریسک (Hedging and risk management): این مهمترین دلیل بای ایجاد معاملات فیوچرز بود.
2. مواجهه کوتاه مدت (Short exposure): معامله گران (تریدرها) حتی در صورت نداشتن سرمایه می توانند در برابر عملکرد بازار، پیش بینی خود را عملی کنند.
3. اهرم اعتبار (Leverage:): معامله گران می توانند پوزیشن هایی بیشتر از موجودی خود وارد کنند.
معامله فیوچرز دائمی (perpetual futures contract) چیست؟
معامله های فیوچرز همیشگی یکی از گونه های خاص معاملات فیوچرز هستند؛ اما برخلاف شیوه مرسوم و معمولی، تاریخ انقاضی برای آنها وجود ندارد. علاوه بر آن معاملات فیوچرز دائمی، بر اساس یک قیمت شاخص (Index Price) و اصولی انجام می شوند. قیمت شاخص نیز با توجه به حجم بازار و حجم معاملات نسبی آنها از میانگین قیمت یک دارایی تشکیل شده است.
در نتیجه بر خلاف معاملات فیوچرز معمولی و ساده، قراردادهای همیشگی (perpetual contracts)، اغلب با قیمت هایی معادل بازار (spot markets) و یا بسیار نزدیک به آن معامله می شوند. بنابراین با این شرایط بازار، ممکن است قیمت گذاری بازار (mark price) از قیمت بازار (spot market price) خارج شود. اما هنوز هم مهم ترین تفاوت بین معاملات فیوچرز معمولی و دائمی، تاریخ تسویه حساب قبلی است.
مارجین اولیه (initial margin) چیست؟
مارجین اولیه (Initial margin) کمترین مقداری است که باید برای باز کردن یک معامله بپردازید. معامله ای که با اهرم (لوریج)«leveraged position» همراه است. برای مثال می توانید 1000 BNB را با لوریج 100 BNB خریداری کنید که مقدار اهرم 10 برابر (10x leverage) خواهد بود. به این ترتیب مقدار مارجین اولیه شما 10 درصد از سفارش شما است. درواقع مارجین اولیه از موقعیت اهرمی (leveraged position) شما حمایت می کند و به نوعی حکم وثیقه (collateral) را برای آن دارد.
برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص لوریج، می توانید مقاله لوریج در صرافی بایننس چیست؟ + راهکاری برای افزایش سود را مطالعه کنید.
مارجین نگهداری (maintenance margin) چیست؟
Maintenance margin حداقل مقدار وثیقه ای است که باید برای باز نگه داشتن پوزیشن های معاملاتی قرار بگیرد. اگر موجودی مارجین شما پایین تر از این حد قرار بگیرد، یا پیغامی دریافت می کنید که از شما خواسته می شود موجودی حساب خود را افزایش دهید یا به طور کلی لیکویید می شوید. بیشتر ارزهای دیجیتال از نوع دوم استفاده می کنند.
به بیان دیگر، مارجین اولیه مقداری است برای باز کردن یک پوزیشن استفاده می کنید و مارجین نگهداری به کمترین موجودی برای باز نگه داشتن یک معامله نیاز دارد. maintenance margin یک فعال است و تغییر پذیر است که این تغییر با توجه به موجودی شما (وثیقه) و قیمت بازار رخ می دهد.
لیکویید شدن به چه معناست؟
اگر مقداری که به عنوان وثیقه در نظر گرفته اید سقط کند و به زیر خط Maintenance margin برسد، ممکن است که سرمایه شما لیکویید (liquidation) شود. در اصل لیکویید شدن به معنای منحل شدن و از بین رفتن است. با در نظر گرفتن ریسک و اهرمی (لوریج) که هر کاربر در بایننس دارد (بر اساس وثیقه و در معرض قرار گرفتن آن)، لیکویید شدن به روش های مخلتفی انجام می شود. هرچه پوزیشن و معامله بزرگ تر باشد، مارجین نیز بزگتر خواهد بود.
این عملکرد بستگی به بازار و معاملات انجام شده، متفاوت است. اما بایننس کارمزد تقریباً کمی یعنی 0.5% برای لیکوییدهای نوع Tier 1 می گیرد (قرار گرفتن تحت مقدار خالص 500,000 USDT ). اگر حساب بعد از لیکویید، مقدار اضافه داشته باشد، یعنی اگر از آن باقی مانده باشد، به حساب کاربر بازگردانده می شود. اگر این مقدار کمتر باشد، کاربر یا تریدر ورشکسته (bankrupt) می شود.
برای آشنایی با اپلیکیشن بایننس و آموزش آن روی لینک کلیک کنید.
توجه داشته باشید که در صورت لیکویید شدن باید هزینه و کارمزدهای اضافی پرداخت کنید. برای جلوگیری از این موضوع می توانید پوزیشن و معاملات خود را قبل از رسیدن به قیمت لیکویید، ببندید و یا موجودی بیشتری به وثیقه خود اضافه کنید. این کار سبب می شود که قیمتی که به عنوان قیمت لیکویید انتخاب شده است از قیمت فعلی بازار فاصله بیشتری بگیرد.
برای دریافت اطلاعات بیشتر می توانید ویدئو زیر را تماشا کنید.
فاندینگ ریت (funding rate) چیست؟
فاندینگ (funding) شامل پرداخت های منطم بین خریداران و فروشندگان، با توجه به مقدار فاندینگ کنونی است. زمانی که فاندینگ ریت بیشتر از صفر باشد(مثبت باشد)، تریدرهایی که از معاملات لانگ (خریداران معاملات) استفاده می کنند، مجبور به پرداخت حق تریدرهایی هستند که از معاملات کوتاه (فروشندگان معاملات) استفاده می کنند. اما در طرف مقابل یعنی زمانی که فاندینگ ریت زیر صفر است و منفی می باشد، تمام عملکردهای گفته شده برعکس می شود.
فاندینگ ریت بر اساس دو مؤلفه کلی است:
1. نرخ بهره (interest rate)
2. حق بیمه (premium)
در بازار فیوچرز (futures market) نرخ بهره ثابت است که مقدار آن 0.03% می باشد. اما حق بیمه با توجه به تفاوت بین بازار فیوچرز و سایر بازارها، متغیر است. بایننس برای انتقال فاندینگ ریت هیچ کارمزد و هزینه ای دریافت نمی کند؛ چون به صورت مستقیم بین معامله گران رخ می دهد.
قیمت مارکت (mark price) چیست؟
mark price درواقع ارزش واقعی معامله (قیمت منصفانه) در مقایسه با قیمت معاملات واقعی آن (آخرین قیمت) است. محاسبه mark price مانع لیکویید شدن در بازارهایی می شود که ثبات بسیار کمی دارند. بنابراین زمانی که قیمت شاخص (Index Price) به قیمت بازارهای محلی مرتبط است، mark price نشان دهنده قیمت واقعی و منصفانه آن معامله فیوچرز است. آنچه که بایننس در مورد mark price می گوید این است که mark price بر اساس قیمت شاخص (Index Price) و فاندینگ ریت مشخص می شود؛ همچنین بخش مهم و اساسی از محاسبه تحقق نیافته سود و ضرر (PnL) است.
PnL چیست؟
PnL مخفف سود و زیان(profit and loss) است و می تواند به واقعیت بپیوندد یا غیر واقعی باشد. زمانی که یک معامله فیوچرز دائمی باز دارید، PnL شما غیر واقعی است، به این معنی که در واکنش به حرکت های بازار همچنان تغییر می کند. زمانی که پوزیشن های خود را می بندید، PnL تحقق نیافته به صورت جزئی یا کامل اثر خود را می گذارد و اجرا می شود.
از آنجا که PnL اجرا شده به سود یا زیان ناشی از پوزیشن های بسته اشاره دارد، هیچ ارتباط مستقیمی با mark price ندارد، بلکه فقط با قیمت اجرا شده (executed price) سفارشات ارتباط دارد. از طرف دیگر، PnL غیر واقعی، دائماً در حال تغییر است و عامل اصلی لیکوییدها می باشد؛ بنابراین، mark price برای اطمینان از دقیق و عادلانه بودن محاسبه PnL (سود و ضرر) غیر واقعی استفاده می شود.
صندوق بیمه (Insurance Fund) چیست؟
به بیان ساده، صندوق بیمه همان چیزی است که مانع از افت موجودی معامله گران به زیر صفر می شود، در عین حال این اطمینان را می دهد که تریدرهای برنده سود خود را دریافت می کنند. برای درک بهتر مطلب به مثال زیر توجه کنید:
فرض کنید آلیس 2000 دلار در حساب بایننس فیوچرز خود دارد که برای باز کردن یک پوزیشن 10x BNB لانگ با 20 دلار در هر کوین استفاده می شود. توجه داشته باشید که آلیس معاملات و خرید خود را از معامله گر دیگری خرید می کند نه از بایننس. بنابراین در طرف دیگر ترید، ما باب را در نظر می گیریم، با موقعیت شورت و به همان میزان.
به علت وجود اهرم (leverage) 10 برابر آلیس 1000 BNB به ارزش 20 هزار دلار به علاوه 2 هزار دلار وثیقه دارد. با این وجود اگر قیمت بایننس کوین از 20 دلار به 18 دلار برسد، آلیش می تواند پوزیشن خود را به صورت خودکار ببند. یعنی سرمایه و دارایی های آلیس لیکویید شده و وثیقه 2000 دلاری او به صورت کلی از بین می رود.
اگر به هر علتی سیستم نتواند معاملات آلیس را به موقع ببندد و قیمت بازار ریزش بیشتری داشته باشد، صندوق بیمه فعالیت خود را آغاز می کند تا ضررها را پوشش دهد تا پوزیشن بسته شود. با این وجود تغییر زیادی برای آلیس رخ نخواهد داد؛ چون سرمایه آن لیکویید ده و موجودی صفر دارد. اما این اطمینان وجود دارد که باب می تواند سود خود را دریافت کند. اگر صندوق بیمه وجود نداشته باشد، موجودی حساب آلیس علاوه بر اینکه از 2000 دلار به صفر می رسد، بلکه ممکن است منفی شود.
در هر صورت پوزیشن لانگ آن احتمالاً از قبل بسته شده است، چون maintenance margin او کمتر از حداقل مورد نیاز است. هزینه های تصفیه مستقیماً به صندوق بیمه می رود و وجوه باقیمانده به کاربران بازگردانده می شود. کارمزدهای لیکوییدی به صورت مستقیم وارد صندوق بیمه می شوند و باقی مانده آن به کاربران برگردانده می شود. بنابراین صندوق بیمه مکانیزمی است که برای استفاده از وثیقه های گرفته شده از تریدرهایی است که لیکویید شده اند و برای پوشش دادن حساب های ورشکسته ایجاد شده است. در شرایط معمولی بازار، این انتظار وجود دارد که صندوق بیمه با لیکویید شدن کاربران به شکل مستمر رشد کند.
اگر خلاصه بگوییم، صندوق بیمه زمانی رشد می کند و بزرگ می شود که کاربران قبل از رسیدن به ارز منفی (negative value) پوزیشن هایشان، لیکویید شوند. اما در مواردی که اوضاع شدیدتر است، این امکان وجود دارد که سیستم نتواند همه معاملات شما را ببندد که در این شرایط از صندوق بیه کمک گرفته می شود تا خسارت احتمالی جبران شود. هر چند غیرمعقول است، اما این رویداد می تواند در دوره هایی که نوسان زیادی دارند و یا زمانی که نقدینگی بازار کم است، رخ دهد.
Auto-deleveraging چیست؟
Auto-deleveraging یا تخریب خودکار روشی است که برای لیکویید طرف مقابل است و در صورتی اجرایی می شود که عملکرد صندوق بیمه متوقف شود که البته در شرایط خیلی خاصی این اتفاق رخ می دهد. هر چند این موضوع بعید است اما چنین اتفاقی نیاز به معامله گران پرسودی دارد که قسمتی از سود خود را برای جبران ضرر و زیان معامله گران پرداخت کنند. متأسفانه نمی توان به صورت کامل جلوی این عملکرد را گرفت زیرا نوسانات موجود در بازار کریپتوکارنسی و اهرم های بالا که کابران از آنها استفاده می کنند، باعث این موضوع شده است.
به بیان دیگر، لیکویید شدن طرف مقابل آخرین مرحله ای است که صندوق بیمه نمی تواند همه معاملات ورشکسته شده را پوشش دهد. معمولاً معاملاتی که بیشترین سود را دارند (به همراه لوریج)، معاملاتی هستند که کمک بیشتری می کنند. بایننس از شاخصی استفاده می کند که به کاربران می گوید در کجای صف خودکار Auto-deleveraging قرار دارند.
در بازار بایننس فیوچرز سیستم تمام کارهای لازم را انجام می دهد تا از Auto-deleveraging جلوگیری کند و چند مورد از ویژگی های آن در به حداقل رساندن این امر تأثیر گذار است. در صورت رخ دادن، لیکویید شدن فرد مقابل بدون هیچ هزینه ای در مارکت انجام می شود و بلافاصله اطلاعیه ای برای معامله گران متضرر ارسال می شود. کاربران در هر زمان که بخواهند دوباره وارد معاملات شوند، می توانند اقدام کنند. در مقاله بعدی به این سؤال پاسخ میدهیم: چطور از حالت Multi-Assets (چند جفت ارزی) استفاده کنیم؟
مزایا و معایب معاملات خودکار
با نظارت کامپیوترها بر بازارها و دستیابی به فرصتهای معاملاتی و اجرا کردن آنها لیست بلند بالایی از مزایا برای سیستمهای معاملاتی اتوماتیک ( معامله خودکار در متاتریدر) تعریف میشود که در ادامه به آنها اشاره میکنیم.
۱٫نقش احساسات را کم میکند
سیستمهای نرم افزار معاملات خودکار در بورس ایران موجب کاهش احساسات در طول روند معامله میشوند. با کنترل احساسات، معمولاً معاملهگران زمان بیشتری را صرف برنامهریزی میکنند.
هنگامیکه قوانین معامله تنظیم میشوند، سفارشها بهطور اتوماتیک انجام میشود. عوامل روانشناختی که معمولاً اجرای آنها ساده نیست، بهصورت اتوماتیک در پوزیشنها لحاظ میشود. عواملی مانند:
- حجم معامله
- Stop loss
- Take profit
- عکسالعمل در برابر ضرر
- عکسالعمل در برابر سود
۲٫قابلیت پیش تست
قابلیت پیش تست، قوانین معاملاتی را به دادههای تاریخی بازار اعمال میکند تا رفتار استراتژی را درگذشته بازار بیازماید. هنگام طراحی یک سیستم معاملاتی اتوماتیک، تمام قوانین باید مطلق باشند تا هیچ فضایی برای تفسیر ایجاد نشود. (کامپیوتر نمیتواند حدس بزند). باید دقیقاً به کامپیوتر بگوییم که چه میخواهیم.
معاملهگران میتوانند مجموعهای از قوانین را گردآوری کنند تا قبل از اینکه ریسک سرمایهگذاری را بپذیرند معامله مستقیم خود را با دادههای تاریخی تست کنند.
یک پیش تست دقیق این امکان را برای معاملهگران فراهم میکند تا ایده معاملاتی و انتظارات خود را از سیستم معاملاتی اتوماتیک دریابند. از نکات مهمی که بعد از تست درگذشته بازار میتوانیم به دست آوریم میتواند به موارد زیر اشاره کرد:
- درصد معاملات برنده به بازنده
- میزان سود
- میزان ضرر
- حداکثر میزان باخت در یک یا چند ضرر پشت سر هم (Maximum Draw Down)
- متوسط میزان سود به ضرر (tp/sl)
- تعداد معاملات در بازه زمانی مورد تست
۳٫حفظ نظم
بعدازاینکه قوانین معاملات تنظیم شد و اجرای معاملات بهصورت اتوماتیک (معاملات خودکار) صورت گرفت، نظم و انضباط برقرار میشود. اغلب به دلیل عوامل احساسی که در حین معامله اتفاق میافتد نظم و انضباط برقرار نمیشود. نمونهای از این عوامل ترس از زیان یا علاقه به کسب سود بیشتر است.
سیستم معاملات اتوماتیک سبب برقراری نظم و حفظ آن میشود زیرا طرح معاملاتی بهصورت دقیق دنبال میشود. علاوه بر این، میزان خطا به کمترین مقدار خود میرسد. بهعنوانمثال سفارش خرید ۱۰۰ سهم هیچ موقع بهعنوان سفارش فروش ۱۰۰۰ سهم ثبت نمیشود.(در ادامه مقاله سفارش شرطی ، تریدرهای مبتدی و نرم افزار تحلیل تکنیکال را هم بخوانید)
۴٫دستیابی به ماندگاری
همواره یکی از بزرگترین چالشها، طرحهای تجاری بوده است. حتی اگر یک طرح تجاری پتانسیل سودآوری داشته باشد اما معاملهگران، قوانین را نادیده بگیرند باید توقعشان از سیستم معاملاتی اتوماتیک را اصلاح کنند. هیچ طرح تجاری وجود ندارد که در همه زمانها قابلیت سودآوری داشته باشد. درواقع زیانها بخشی از بازی هستند.
زیانها میتواند ازلحاظ روانشناسی آسیبزا باشد؛ بنابراین معاملهگری که دو یا سه بار دچار زیان شده ممکن است تصمیم بگیرد معامله بعدی را کنار بگذارد. حال اگر فرض بگیریم این معامله برای او سودآور میبود تمام باورها و انتظارات او از سیستم به هم میریزد.
۵٫سرعت ورود سفارش افزایش مییابد
ازآنجاییکه کامپیوترها بهسرعت به شرایط بازارهای در حال تغییر پاسخ میدهند، سیستمهای اتوماتیک قادرند بهمحض تنظیم و برقراری ضوابط، سفارشهایی تولید کنند. باید به این نکته توجه داشت که ورود به یک معامله یا خروج از آن در کسری از ثانیه میتواند تفاوت زیادی درنتیجه معامله ایجاد کند..(شما میتوانید دوره روانشناسي معامله گري و سبد سهام را هم مطالعه کنید)
بهمحض ورود کاربرد معاملات باز به یک وضعیت، شرایط سفارش بهطور اتوماتیک تولید میشوند که شامل اهداف سود و زیان برای حمایت بیشتر میشود.
بازارها بهسرعت در حال حرکتاند. بدیهی است که معاملات سنتی موجب تضعیف معاملات و خطا در برآورد سطح سود و زیان هستند. یک سیستم معاملاتی اتوماتیک از این اتفاق جلوگیری میکند.
۶٫معاملات متنوع
سیستمهای معاملاتی اتوماتیک به کاربران اجازه میدهد یک حساب چندگانه داشته باشند و استراتژیهای گوناگون را تجزیهوتحلیل کنند.
همچنین وجود ابزارهای مختلف سبب افزایش قدرت ریسک و کاهش عوامل مزاحم میشود. کار با کامپیوتر که میتواند در هزارم ثانیه معاملات را انجام دهد توسط انسان و بهصورت دستی امکانپذیر نیست.
کامپیوترها قادرند فرصتهای تجاری را در طیف وسیعی از بازارها رصد کنند و سفارشها را تولید کنند. علاوه بر این بر معاملات نظارت داشته باشند.
۷٫دقیق کردن استراتژی
هنگام تست درگذشته میتوانیم پارامترهای ورودی استراتژی را دقیق کنیم. بهعنوانمثال فرض کنید که استراتژی معاملاتی ما شامل یک میانگین متحرک ۵۰ کندلی است و ما میخواهیم وقتی قیمت از سمت پایین، میانگین را رو با بالا قطع کرد بخریم (معامله فروش باز قبلی را میبندیم) و هرگاه قیمت، میانگین را از سمت بالا به سمت پایین قطع کرد، بفروشیم (معامله بازِ خرید قبلی را میبندیم). برای سادهسازی مثال تنها شرط ورود و خروج، عبور قیمت از میانگین متحرک است.
به شکل زیر دقت کنید، در محل عبور قیمت از میانگین متحرک، رو با بالا میخریم و هنگام عبور از بالا روبه پایین قیمت، از میانگین متحرک، میفروشیم.
در پلتفرمهای معاملاتی، هر اندیکاتور ورودیهای خاص خود را دارد (البته بعضی از اندیکاتورها ورودی ندارند و محاسبات خود را روی قیمت انجام میدهند).
در متاتریدر (۴ و ۵) اندیکاتور میانگین متحرک، دارای ۴ مقدار ورودی است که در شکل نشان دادهشده است:
هرکدام از مقادیر ورودی هم میتواند دارای مقادیر متنوع باشد.
بهعنوانمثال ما در استراتژی خود فرض کردهایم که میانگین متحرک ۵۰ کندلی داشته باشیم. ولی معلوم نیست که عدد ۵۰ بهترین عدد باشد و برای اینکه بفهمیم چه مقداری بیشترین سود را به ما میدهد باید با هر یک از مقادیر ورودی، درگذشته بازار تست کنیم تا مطمئن شویم کدام حالت بهینه است.
اگر فرض کنیم که هر یک از مقادیر ورودی ۴ حالت مختلف میتواند داشته باشد، پس ۴*۴*۴*۴=۲۵۶ حالت مختلف از پارامترهای ورودی خواهیم داشت.
بررسی ۲۵۶ حالت برای یک محصول کاری بسیار دشوار و خستهکنندهای برای انسان است.
اگر بخواهیم این استراتژی را برای چند محصول مختلف بررسی کنیم، تعداد حالات بیشتر و بررسی آنهم سختتر خواهد شد؛ اما اگر این استراتژی را بهصورت برنامه اتوماتیک درآوریم، تنها با فشار یک دکمه میتوانیم برای تمام حالات ممکن استراتژی را درگذشته بازار تست کنیم و از بین نتایج، بهترین گزینه را انتخاب کنیم.
البته انتخاب بهترین گزینه هم شرایط و پارامترهای مخصوص خود را دارد که نیاز به تخصص و درک مفاهیم آماری دارد.
۸٫معامله ۲۴ ساعته:
یکی دیگر از مزایای استفاده از برنامه خودکار (اکسپرت) برای معاملهگران این است که نیاز نظارت مستمر معاملهگر را بر بازار را کم میکند.
در بازارهای جهانی که بازار ۲۴ ساعته باز است، این نکته بسیار بااهمیتتر میشود.
معایب و واقعیتهای سیستمهای معاملات خودکار
سیستمهای معاملات خودکار (معامله خودکار در متاتریدر) در بورس ایران دارای مزایای زیادی هستند اما معایبی هم وجود دارد که معاملهگران باید از آن آگاه باشند.
۱٫کد نویسی با دقت پایین
من کامپیوتر را به موجودی کمهوش ولی بسیار دقیق تعبیر میکنم. برای اینکه استراتژی معاملاتی خود را با تمام جزییات به کامپیوتر بفهمانیم، باید با او بسیار دقیق صحبت کنیم.
کد نویسی باید بسیار دقیق انجام شود و بهدقت در بازارهای آزمایشی (Demo) بررسی شود سپس آن را در حساب واقعی بهکارگیریم. درصورتیکه دقت کافی را در این مرحله نداشته باشیم، میتواند منجر به از دست دادن پول ما در بازار شود.
۲٫خرابیهای مکانیکی
نظریهای که پشت معاملههای اتوماتیک وجود دارد به نظر ساده است. تنظیم نرمافزار، برنامهریزی قوانین و نظارت بر معاملات.
در حقیقت معاملات اتوماتیک یک روش پیچیده برای انجام معاملات است ولی بیعیب نیست. بسته به پلت فرم معاملاتی، سفارش معاملات میتواند بر روی یک کامپیوتر قرار گیرد.
این بدان معنا است که اگر اتصال به اینترنت قطع شود ممکن است سفارش به بازار ارسال نشود.
هرگونه نقص در کامپیوتر و برق یا اینترنت که امکان اتصال برنامه شمارا با کارگزار قطع کند، میتواند باعث بروز اشکال در اجرای صحیح شود؛ و این قطعی میتواند باعث زیان شما شود.
فرض کنید در استراتژی معاملاتی شما stop loss وجود ندارد و سیستم هنگامیکه میزان زیان از ۳ درصد کل موجودی بیشتر میشود، تمام موقعیتهای زیاد ده را میبندد.
در این حالت اگر اتصال شما به کارگزار (در اثر خرابی سختافزاری، قطعی برق، قطعی اینترنت) قطع شود، کنترل سیستم هوشمند شما بر معاملاتتان از بین میرود و این میتواند موجب زیان برای شما بشود.
۳٫ نظارت
برای نظارت بر سیستمهای معاملاتی اتوماتیک، کامپیوتر باید در طول روز روشن باشد و این قضیه میتواند سبب مشکلات مکانیکی مانند مسائل ارتباطی، اتلاف توان و اختلالات و تهدیدات سیستمی شود. یک سیستم معاملاتی اتوماتیک ممکن است دارای ناهنجاریهایی باشد که منجر به سفارشها نادرست، یا سفارشهای تکراری شود.برای دانستن اوراق بدهی در بورس چیست به این مقاله مراجعه کنید
اگر نظارت خوبی وجود داشته باشد بسیاری از این مشکلات را میتوان بهسرعت شناسایی و حل کرد.
۴٫خطای بک تست
مهمترین مسئلهای که معاملهگر را به خطا میاندازد این موضوع است که فکر میکند که اگر اکسپرت درگذشته خوب جواب داد، به این معنی است که در آینده هم بهخوبی گذشته جواب خواهد داد.
در هیچکدام از پدیدههای جهان هستی، نمیتوان با بررسی گذشته یک سیستم، آینده آن را با دقت ۱۰۰% پیشبینی کرد. تنها میتوان با درصدی از خطا، آینده را پیشبینی کرد ولی حتی اگر دقت پیشبینی ما ۹۹ درصد هم باشد، بازهم میتواند آن ۱ درصد اتفاق بیفتد و تمام محاسبات ما را تغییر دهد.(مقاله تارگت های ارز دیجیتال و ارز دیجیتال چیست؟ و چه کاربردی دارد؟ را هم بخوانید)
از این موضوع شیادان بازار بسیار استفاده میکنند و گزارش بک تست را در بازه زمانی محدودی که اکسپرت در آن بسیار خوب جواب داده را به خریداران اکسپرت نشان میدهند و باقیمت بالایی آن را میفروشند. ولی بعد از مدت معمولاً کوتاهی، اکسپرت در زیان میرود و تمام سودی را که تا الآن نصیب خریدار کرده را پس میگیرد.
از دید من اکسپرت مثل یک نوزاد است و هرلحظه نیاز به مراقبت و بهینهسازی دارد. اگر ما اکسپرتی را درگذشته بازار بهینهسازی کردهایم و آن را به سودرسانی رساندهایم، معنای آن این است که مقادیر پارامترهای ورودی بهدستآمده، برای گذشته است ولی احتمال اینکه در آینده هم با همین دقت کار نکند، وجود دارد.(توصیه میکنم مقاله معاملات کد به کد در بورس را هم بخوانید)
پس یکی از وظایف معاملهگرانی که از اکسپرت (معاملات اتوماتیک بورس) استفاده میکنند، این است که بهطور مستمر مشغول بهینهسازی و سازگاری اکسپرت با شرایط جدید بازار باشند. در فصل آخر روش بهینهسازی در متاتریدر ۴ و ۵ را با فیلمهای آموزشی بیان خواهم کرد.
۵٫همهچیز را نمیتوان تبدیل به برنامه کامپیوتری کرد!
نمیتوان تمام پارامترهایی که مدنظر ما هستند را تبدیل به برنامه کامپیوتری کنیم. مثلاً فرض کنید ریسکهای اقتصادی و سیاسی و یا اخبار مربوط سهم موردنظرمان را نمیتوان به برنامه کامپیوتری تبدیل کرد و انتظار داشته باشیم که برنامه ما این متغیرها را در معاملات خود مدنظر قرار دهد.
شاید این نکته ازجمله مهمترین نکاتی است که مخالفان معاملات خودکار بیان میکنند. مخصوصاً کسانی که تمرکز بیشترشان بر استفاده از تحلیل فاندمنتال است، استفاده از اکسپرتهای تمام اتوماتیک را منطقی نمیدانند اما در کد نویسی میتوان پارامترهای تحلیلی را به پارامترها عددی تبدیل کرد و از آنها استفاده کرد.
مثل فرض کنید یکی از پارامترهای تصمیمگیری برای انجام معامله “ریسک افزایش قیمت مواد اولیه” است. میتوان این ریسک را عددی بین ۰ تا ۱۰۰ در نظر گرفت و با توجه به تحلیلی که انجام میدهیم، این پارامتر را بهصورت دستی مقدار میدهیم.
حال در برنامه میتوان شرطی گذاشت که (مثلاً) اگر این ریسک بالاتر از ۶۰ بود، وارد معامله نشو.
تنظیم الگوتریدینگ در متاتریدر
برای انجام معاملات خودکار و نیز ایجاد یک سیستم معاملاتی خودکار در متا تریدر، حتماً باید دکمه اتو تریدینگ در متاتریدر (auto trading) همانطور که در شکل زیر نشان دادهشده روشن باشد.
مفهوم PnL در ترید رمز ارزها چیست؟ ابزاری برای محاسبه سود و زیان معاملات
اگر در بازار رمز ارزها به عنوان تریدر فعالیت میکنید، حتما با اصطلاح PnL مواجه شدهاید. پی ان ال مخفف Profit and Loss و به منظور محاسبه سود و زیان سرمایهگذاری مورد استفاده قرار میگیرد. در کنار آن دو مفهوم Realized و Unrealized نیز استفاده میشود که در این مقاله این مفاهیم را معرفی کرده و نحوه محاسبه و کاربرد آن را نیز آموزش خواهیم داد.
PnL چیست؟
پی ان ال اصطلاحی رایجی است که در بازارهای مالی و معاملات داراییها مورد استفاده قرار میگیرد. PNL به صورت مشخص برای محاسبه سود و زیان کل ایجاد شده در یک معامله یا تعدادی از معاملات در یک بازه زمانی مشخص مورد استفاده قرار میگیرد. P در این کلمه مخفف Profit و به معنی سود، L مخفف کلمه Loss و به معنی زیان و کلمه N مخفف And است. در برخی مراجع این کلمه به صورت P&L نشان داده میشود. برای محاسبه PnL عموما باید یک بازه زمانی مشخصی را انتخاب کنیم. مثلا محاسبه PnL در یک روز یا محاسبه آن در یک ماه، سه ماه و یک سال و… . این اصطلاح مفهوم پیچیدهای ندارد اما ممکن است PNL Realized (محقق شده) یا PNL Unrealized (محقق نشده) کمی گیج کننده باشد. اما مفهوم این PNL محقق شده و محقق نشده چیست؟
به طور خلاصه، زمانی که پوزیشن معاملاتی شما باز باشد برای نمایش سود یا زیان این معامله از PNL Unrealized استفاده میکنند. برعکس زمانی که پوزیشن معاملاتی خود را میبندید و دارایی خریداری شده رو به فروش میرساند، سود و زیان شما محقق شده و بر روی اکانت شما تاثیر گذاشته است.
PNL محقق شده چیست؟
Realized PnL یا سود و زیان محقق شده اشاره به سود و زیان قطعی شما در یک معامله دارد. این شاخص زمانی محاسبه میشود که تریدر پوزیشن معاملاتی خود را ببندد. در واقع برای محاسبه آن، از قیمت بسته شدن پوزیشن معاملاتی و قیمت باز شدن آن پوزیشن معاملاتی استفاده میکنیم و به این صورت میزان سود یا زیان مشخص خواهد شد. در ادامه محاسبه آن را آموزش خواهیم داد.
برای مثال یک تریدر در بازار رمز ارزها، اتریوم را در قیمت ۱,۵۰۰ دلار خریداری کرده و در قیمت ۲,۵۰۰ دلار آن را به فروش میرساند. از آنجا که این دارایی به فروش رسیده برای محاسبه سود و زیان از سود و زیان محقق شده استفاده میکنیم. در نتیجه، برای محاسبه سود و زیان، باید قیمت اتریوم در زمان فروش و قیمت اتریوم در زمان خرید را در محاسبات خود استفاده کنیم.
PnL محقق نشده چیست؟
این شاخص زمانی استفاده میشود که تریدر هنوز پوزیشن معاملاتی خود را باز نگه داشته است. مثلا او اتریوم ۱,۵۰۰ دلاری را خریده و همچنان آن را نگهداشته و قصد فروش آن را ندارد؛ در نتیجه برای محاسبه این سود یا زیان، قیمت لحظهای آن دارایی مورد استفاده قرار میگیرد. از آنجا که قیمت لحظهای مدام در حال تغییر است، پس این سود و زیان نیز متغیر است. از همین نظر به آن سود و زیان محقق نشده گفته میشود.
اما برای محاسبه PnL محقق شده و محقق نشده، علاوه بر قیمت رمزارز در زمان باز کردن پوزیشن معاملاتی و قیمت آن در زمان بستن پوزیشن معاملاتی و همچنین قیمت لحظهای آن، به اطلاعات دیگری نیز نیاز داریم. در ادامه روش محاسبه PnL را آموزش خواهیم داد.
محاسبه PnL در معاملات اسپات
هرچند PnL بیشتر در معاملات مارجین و فیوچرز مورد استفاده قرار میگیرد و محاسبه آن در بازار اسپات خیلی رایج نیست؛ با این حال ما در این مقاله این شاخص را در معاملات اسپات نیز محاسبه میکنیم. در معاملات اسپات، تریدر امکان استفاده از لوریج یا حساب مارجین را ندارد. همچنین در این بازار، امکان شورت کردن (قرارداد فروش یک دارایی و کسب درآمد از ریزش قیمت) را ندارد. در نتیجه، برای محاسبه PnL محقق شده از فرمول زیر استفاده میکنیم:
PnL = تعداد کوین * (قیمت فروش – قیمت خرید)
مثلا یک تریدر تعداد ۰.۱۵ بیت کوین را در قیمت ۳۰,۰۰۰ دلار خریداری کرده و در قیمت ۴۲,۰۰۰ دلار آن را کاربرد معاملات باز به فروش رسانده است. از آنجا که این پوزیشن معاملاتی بسته شده، در نتیجه PnL محقق شده به صورت زیر محاسبه میشود:
$PnL = ۰.۱۵ * (۴۲,۰۰۰ – ۳۰,۰۰۰) = ۱,۸۰۰
برای محاسبه PnL محقق نشده یا Unrealized به جای عدد قیمت فروش، قیمت لحظهای بیت کوین را قرار میدهیم.
محاسبه PnL در معاملات فیوچرز
برای محاسبه سود و زیان در معاملات لوریج دار، فرمول بالا کمی تغییر خواهد کرد. در این معاملات تریدرها میتوانند با استفاده از لوریج یا اهرم معاملاتی، میزان سود و زیان خود را چند برابر کنند. با اینکه این معاملات مخصوصا در بازار ارزهای دیجیتال ریسک بسیار بالایی دارد، اما از لوریج برای بسیاری از افراد جذابت زیادی دارد. در معاملات فیوچرز و مارجین، دو نوع معامله قابل انجام است؛ معاملات شورت و معاملات لانگ. که در معاملات شورت، تریدرها از ریزش قیمت یک دارایی سود خواهند کرد و در معاملات لانگ، بالا رفتن قیمت منجر به کسب سود خواهد شد.
محاسبه PnL در معاملات لانگ:
فرض کنید که قصد دارید یک پوزیشن۱۰,۰۰۰ دلاری (سرمایه اصلی * لوریج) روی قیمت بیت کوین قرارداد لانگ باز کنید. قیمت هر واحد بیت کوین در زمان باز کردن پوزیشن را ۵۰,۰۰۰ دلار و قیمت آن در زمان بستن پوزیشن را معادل ۵۵۰۰۰ دلار فرض کنید. برای محاسبه PnL محقق شده از فرمول زیر استفاده خواهیم کرد:
PnL = (۱/ قیمت باز کردن پوزیشن) – (۱/ قیمت بستن پوزیشن) * سایز پوزیشن
برای مثال بالا، مقدار PnL به صورت زیر محاسبه میشود:
PnL = (۱/۵۰,۰۰۰ – ۱/۵۵,۰۰۰) * ۱۰,۰۰۰ = ۰.۰۱۸ BTC
اکنون برای محاسبه میزان سود و زیان دلاری، باید PnL را در قیمت بیت کوین ضرب کنیم:
PnL = ۰.۰۱۸ * ۵۵,۰۰۰ = ۱,۰۰۰$
محاسبه PnL در معاملات شورت:
در معاملات شورت، تریدرها وضعیت قیمت را ریزشی پیشبینی میکنند در نتیجه با باز کردن قرارداد Short، به دنبال کسب سود از ریزش قیمتها هستند. فرض کنید تریدری قصد دارد یک پوزیشن ۱۰,۰۰۰ دلاری (سرمایه اصلی تریدر * لوریج) روی قیمت بیت کوین قرارداد شورت باز کند. قیمت هر واحد بیت کوین در زمان باز کردن پوزیشن را ۵۰,۰۰۰ دلار و قیمت آن در زمان بستن پوزیشن را ۴۵,۰۰۰ دلار فرض کنید. برای محاسبه سود و زیان محقق شده در معاملات شورت، از فرمول زیر استفاده میکنیم:
PnL = (۱/ قیمت بستن پوزیشن) – (۱/ قیمت باز کردن پوزیشن) * سایز پوزیشن
برای مثال بالا، مقدار PnL محقق شده به صورت زیر محاسبه میشود:
PnL = (۱/۴۵,۰۰۰ – ۱/۵۰,۰۰۰) * ۱۰,۰۰۰ = ۰.۰۲۲ BTC
اکنون برای محاسبه میزان سود و زیان دلاری، باید PnL را در قیمت بیت کوین ضرب کنیم:
PnL = ۰.۰۲۲ * ۴۵,۰۰۰ = ۱,۰۰۰$
نکته: ما در تمامی فرمولهای ذکر شده در فوق، PnL Realized را محاسبه کردیم. برای محاسبه PnL Unrealized یا سود و زیان محقق نشده، به جای قیمت بستن پوزیشن باید از قیمت لحظهای آن رمز ارز استفاده کرد.
محاسبه PnL سبد سرمایهگذاری
تا اینجا محاسبه PnL روی هر خرید و فروش را معرفی کردیم. اما از آنجا که تمامی صرافیها این مقدار را به ما نمایش میدهند، این مفهوم استفادههای بیشتری نیز پیدا کرده است. یکی کاربرد معاملات باز کاربرد معاملات باز از این کاربردها، محاسبه سود یا زیان روی سبد سرمایهگذاری است. حالتی را در نظر بگیرید که شما چند رمز ارز مختلف را با دید بلندمدت خریداری کردهاید. این سبد شامل چند ارز دیجیتال بوده و طبیعتا با توجه به تغییرات قیمت در بازار، مقدار PnL کل سبد شما به صورت لحظهای نیز تغییر خواهد کرد.
بسیاری از صرافیها نموداری از PnL سبد سرمایهگذاری تریدرها را به صورت روزانه، هفتگی و ماهانه نمایش میدهند. صرافی بایننس در سال ۲۰۲۰ میلادی در حساب توییتر خود از این سرویس رونمایی کرد.
همانطور که در تصویر مشخص است، عدد PnL به صورت روزانه، ماهانه و به صورت تجمعی نشان داده میشود. این بخش برای مدیریت سرمایه و درک بهتر میزان سود و زیان سبد سرمایهگذاری، بسیار کاربردی است.
کاربرد PnL در مدیریت ریسک
یکی دیگر از کاربردهای PnL، مدیریت ریسک سرمایهگذاری است. حتما با اصطلاح حد سود و حد ضرر در معاملهگری آشنا هستید. حد ضرر در مواقعی استفاده میشود که تحلیل ما از روند آتی قیمت اشتباه بوده و قیمت در خلاف جهت مورد انتظار ما حرکت کاربرد معاملات باز میکند. در چنین مواقعی با تعریف حد ضرر، از افزایش میزان ضرر معامله جلوگیری میکنیم. حد سود نیز یکی دیگر از ابزارهای مدیریت سرمایه است. زمانی که یک پوزیشن معاملاتی را باز میکنیم و قیمت در جهت مورد انتظار ما حرکت میکند، ما از تغییرات قیمت سود کسب خواهیم کرد. اما روند قیمت تا ابد در جهت دلخواه ماه حرکت نخواهد کرد. لذا برای آن حد سود تعیین میکنیم. یعنی به محض رسیدن به سود دلخواه خود، از بازار خارج میشویم. این دو ابزار، حدسود و حدضرر، روی هر خرید و فروش اعمال میشود.
برخی از تریدرها، برای مدیریت بهتر سرمایه خود، حد سود و حد ضرر را بر روی سبد سرمایهگذاری خود نیز اعمال میکنند. برای این منظور، این افراد PnL سبد خود را محاسبه میکنند (البته همه صرافیها این کار را به صورت خودکار انجام میدهند). اما کاربرد این کار چیست؟ فرض کنید احمد یک تریدر روزانه است که در بازار رمز ارزها معامله میکند. ارزش سبد سرمایهگذاری او ۱۰,۰۰۰ دلار است. او برای سبد خود PnL +-۵% روزانه ( پی ان ال مثبت منفی ۵ درصد) را تعیین کرده است. به مثال زیر توجه کنید.
ارزش دلاری سبد سرمایهگذاری احمد ۱۰,۰۰۰ دلار است. او روز معاملاتی خود را آغاز میکند، پس از انجام چند معامله موفق در روز، ارزش سبد او به ۱۰,۵۰۰ دلار میرسد. به عبارتی او امروز موفق به کسب ۵ درصد سود روی کل سبد خود شده است. در نتیجه، معاملات خود را متوقف کرده و تمام پوزیشنهای خود را میبندد. احمد تا فردا اجازه ترید نخواهد داشت. برعکس حالتی را در نظر بگیرید که او معاملات موفقی را انجام نداده و ارزش سبد او به ۹,۵۰۰ دلار میرسد. او براساس استراتژی معاملاتی خود تمام پوزیشنهای باز خود را بسته و تا فردا تریدی نخواهد کرد.
این کار بیشتر برای تریدرهای روزانه که در یک روز تریدهای زیادی را انجام میدهند، کاربرد دارد. این کار برای کنترل احساسات تریدرها توصیه میشود.
پرسش و پاسخ
PnL مخفف Profit and Loss و به معنی سود و زیان در معاملات است.
- تفاوت PnL Realized و PnL Unrealized چیست؟
PnL محقق شده یا Realized در مواقعی استفاده میشود که تریدر پوزیشن معاملاتی خود را ببند. اما PnL محقق نشده یا Unrealized در مواقعی استفاده میشود که پوزیشن معاملاتی تریدر همچنان باز بوده و با قیمت لحظهای ارز دیجیتال، میزان سود و زیان نیز تغییر میکند.
- کاربرد PnL در معاملات رمز ارزها چیست؟
از PnL برای محاسبه مقدار سود و زیان در هر معامله و همچنین در مدیریت سرمایهگذاری و ارزیابی میزان سود و زیان روزانه، هفتگی و ماهانه یک سبد سرمایهگذاری استفاده میشود.
سخن پایانی
در این مقاله با مفهوم PnL یا Profit and Loss در معاملهگری بازار رمز ارزها آشنا شدیم. این اصطلاح به منظور محاسبه سود و زیان یک معامله، یا سود و زیان یک سبد سرمایهگذاری مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین با دو اصطلاح PnL Realized و PnL Unrealized آشنا شدیم. این دو مفهوم نیز به معنی سود و زیان محقق شده و محقق نشده در ترید ارزهای دیجیتال استفاده میشوند. در صورتی که تریدر پوزیشن معاملاتی خود را نبسته باشد سود و زیان را به صورت محقق نشده و به محض بستن پوزیشن معاملاتی خود، سود و زیان به صورت محقق شده تعریف میشود
راهنمای انتخاب بهترین تایم فریم در تحلیل تکنیکال و معاملات ارزهای دیجیتال
بهترین تایم فریم برای تحلیل قیمت ارزهای دیجیتال کدام است؟ استفاده از کدام تایم فریم در روش ایچیموکو مناسبتر است؟ آیا برای تحلیل تکنیکال یک ارز دیجیتال باید از استراتژی مولتی تایم فریم استفاده کرد؟ برای نوسانگیری در بازار رمز ارزها چطور؟ کدام تایم فریم بهتر است؟ این موارد بخشی از دغدغههای مهم تریدرهاست که ما در این مقاله به سراغ آن رفته و پاسخ آنها را خواهیم داد.
در این مقاله قصد داریم تا به بررسی معامله در تایم فریم های مختلف پرداخته و مزایا و معایب آنها را بررسی کنیم. انتخاب تایم فریم مناسب یکی از مهمترین عوامل در ترید بوده چرا که تایم فریم اشتباه، سرمایهی شما را نابود میکند. در واقع بسیاری از افرادی که تجربهی زیادی نداشته وارد بازار شده و جذب تایم فریمهای 1 دقیقه، 5 دقیقه و 15 دقیقه میشوند. این تایم فریمها همیشه مناسب نبوده و کاربردِ خاصی دارند. در ادامه به شما کمک خواهیم کرد تا تایم فریم مناسب خود را انتخاب کنید. انتخاب تایم فریم به رفتار معاملهگری شما بستگی دارد. از این رو، در ادامه با توجه به استراتژیهای مختلف انجام معامله در بازار ارزهای دیجیتال، بهترین تایم فریم هر روش را نیز پیشنهاد خواهیم داد.
یک: بهترین تایم فریم در ترید روزانه
ترید روزانه به حالتی گفته میشود که معاملهگر یا تریدر تمامی پوزیشنهای معاملاتی خود را در یک شبانهروز و پیش از خوابیدن، ببندد. در واقع در این روش، تریدر هیچ ارز دیجیتال یا توکن یا کوینی را برای بیشتر از یک روز نگهداری نمیکند.
معاملات روزانه بیشترین محبوبیت را بین معاملهگران داشته و سرمایهگذاران بازارهای ارزهای دیجیتال تمایل زیادی به ترید روزانه دارند. بهترین تایم فریمها برای ترید روزانه، تایم فریمهای یک دقیقه الی 15 دقیقه هستند. توجه داشته باشید که تایم فریمهای بزرگ مثل هفتگی و ماهانه کاربردی در ترید روزانه ندارند. در این روش کاربران معاملات خود را در آغاز روز باز کرده و تا پایان روز میبندند.
مزایای ترید روزانه در بازار ارزهای دیجیتال
معاملات روزانه هیجان زیادی داشته و فرصت بیشتری در اختیار تریدرها قرار میدهند. در این روش خطر از دست رفتن سریعِ سرمایه وجود نداشته و سرمایهگذاران بهسرعت در جریان اتفاقات قرار گرفته و از آنها استفاده میکنند. همچنین در این روش سرمایهگذاران نیازی به ریسک بالا برای بهدستآوردن سود زیاد ندارند. از آنجا که در این روش، تریدر پیش از خوابیدن، تمامی پوزیشنهای معاملاتی خود را میبندد، اسیر اتفاقات غیرعادی همچون ریزش لونا در بازار نمیشود. در این روش، تریدر همواره بازار را رصد کرده و کمتر از سایر روشها اتفاقات غیرعادی را تجربه میکند.
معایب ترید روزانه در بازار رمز ارزها
ترید روزانه علاوه بر مزایای زیاد، معایبی نیز دارد. اولین نکتهی منفی، هزینهی تراکنش بسیار بالا است. کاربران معاملات زیادی انجام داده و به همین خاطر، کارمزد تراکنش آنها افزایش مییابد. همین موضوع، درآمد سرمایهگذاران از ترید را تحتالشعاع قرار میدهد. دیگر نقطهضعف این روش، خطر از دست دادن سرمایه با ریسک بالا است. یکی دیگر از معایب آن، نیاز به تمرکز و زمان زیاد است. برخلاف سایر روشها، ترید روزانه به تمرکز و زمان زیادی نیاز داشته و اگر وقت کافی ندارید، این مدل از ترید اصلا مناسب شما نیست.
دو: بهترین تایم فریم در ترید میانمدت
یکی دیگر از روشهای ترید، انجام معاملات در میانمدت است. یکی از اصلیترین ویژگیهای ترید در میانمدت، قابلیت انجامِ آن در کنار یک شغل دیگر است. معاملهگران در این روش از تایم فریمهای یک ساعته الی چهار ساعته استفاده کرده و گاهی تایم فریمهای بالاتر را نیز انتخاب میکنند. در واقع بهترین تایم فریم در این روش، تایم فریم های ساعتی است. توجه کنید که تایم فریمهای کوچک مثل 1 دقیقه و تایم فریمهای خیلی بزرگ مثل ماهانه مناسب استفاده در این روش نیستند. در این روش معاملات برای ساعتهای طولانی باز بوده و افراد برای کسب سود شکیبایی زیادی به خرج میدهند.
مزایای ترید در میانمدت
همانطور که پیشتر گفتیم، یکی از اصلیترین مزایای ترید در میانمدت، قابلیت انجامِ آن در کنار یک شغل دیگر است. همچنین در این روش سرمایهگذاران فرصت زیادی برای فکر کردن دارند. در واقع سرمایهگذاران فرصت زیادی برای تجزیه و تحلیل بازار داشته و فشاری روی آنها نیست. همچنین کاربران در مقایسه با ترید روزانه، کارمزد کمتری پرداخت میکنند.
معایب ترید در میانمدت
یکی از بزرگترین معایبِ معاملات میانمدت، احتمال خراب شدن معاملات در چند ساعت است. بهعنوان مثال شما باید 8 ساعت در روز خوابیده و در این مدت پوزیشن خود را باز بگذارید. در همین حین، خبری منتشر شده و رمز ارز موردنظر شما دچار افزایش یا کاهش قیمت شدید شده و بدین صورت پوزیشن شما خراب میشود.
دیگر عیب ترید در میانمدت، استرس زیاد است. بسیاری از تریدرها خوابِ موردنیاز را از دست داده و تمام مدت پیگیر پوزیشن خود هستند. درصورت انجام این روش، باید ساعات کار مناسبی برای خود در نظر گرفته و ظرفیت صبر خود را افزایش دهید. باید از احساسات در ترید دوری کرده و منطقی تصمیم بگیرید.
سه: بهترین تایم فریم در ترید بلندمدت
پس از بررسی ترید در زمانهای مختلف، به بررسی سرمایهگذاری در بلندمدت میپردازیم. بهترین تایم فریم در این روش معاملاتی، تایم فریمهای بزرگ همچون روزانه، هفتگی و ماهانه است که تریدرها پوزیشنهای معاملاتی خود را در طول هفته و حتی ماه باز نگه میدارند. توجه کنید که معاملات کوچک همچون یک ساعت و 15 دقیقه، مناسب استفاده در ترید بلندمدت نیستند. در این روش سرمایهگذاران بهدنبال کسب سود از اتفاقات بزرگ بازار هستند.
مزیت ترید بلندمدت
اصلیترین مزیت ترید در بلندمدت این است که کاربران نیازی به بررسی دائم و شبانهروزی بازار ندارند. در واقع به همین علت است که تایم فریمهای کوچک کاربردی در این روش ندارند. دیگر مزیت ترید در بلندمدت، پرداخت کارمزد کمتر است. در ترید بلندمدت کاربران معاملات کمتری انجام داده و به همین خاطر، کارمزد کاربرد معاملات باز کمتری نسبت به ترید در کوتاهمدت و میانمدت پرداخت میکنند. آخرین مزیت این روش، فرصت زیاد برای تحلیل و فکر کردن است. سرمایهگذاران فرصت زیادی برای تحلیل بازار و واکنش به اخبار و اتفاقات آن دارند.
معایب ترید بلندمدت
معاملات بلندمدت نیازمند فرصتهای بزرگ بوده که این فرصتها نیز بهندرت در بازار رخ میدهند. برای ترید در بلندمدت کاربران باید شناخت خوبی نسبت به تحلیل فاندامنتال داشته باشند. علاوه بر این موارد، ترید در بلندمدت نیازمند صبر و شکیبایی است. همچنین بهرهگیری از این روش نیازمند سرمایهی زیادی بوده چرا که کاربران باید بتوانند چند پوزیشن را در مدت زمان طولانی باز کنند. در نهایت این روش نیازمند ذکاوت زیادی بوده و به تریدرهای تازهکار توصیه نمیشود.
ترید در تایم فریم های مختلف در یکنگاه
در ادامه به بررسی اینفوگرافیک ترید در تایم فریمهای مختلف میپردازیم.
اینفوگرافیک ترید در تایم فریمهای مختلف
سخن پایانی
هدف ما از این مقاله، بررسی معامله در تایم فریمهای مختلف و انتخاب بهترین تایم فریم برای انجام تحلیل تکنیکال و معامله در بازار ارزهای دیجیتال و مزایا و معایب آنها بود. شما عزیزان در ابتدا باید هدف خود از معامله را مشخص کرده و پس از آن، تایم فریم مناسبِ را انتخاب کنید. توجه کنید که انتخاب تایم فریم نامناسب در ترید منجر به ضرر زیادی شده و منطقی نیست. بهعنوان مثال، تایم فریمهای کوچک همچون 5 دقیقه، مناسب ترید بلندمدت نیستند. شما همراهان توکن باز در چه تایم فریمی معامله میکنید؟ لطفا نظرات و تجربههای خود را از ترید در تایم فریمهای مختلف را با ما و سایر کاربران به اشتراک بگذارید. ممنون از اینکه تا پایان این مطلب همراه ما بودید.
سوالات متداول
در این روش از ترید، از تایم فریمهای کوچک مثل 1 دقیقه و نهایتا 1 ساعت استفاده میشود.
طی این روش، از تایم فریمهای متوسط همچون یک روز و یک هفته استفاده میشود.
در این روش نیز از تایم فریمهای بزرگ مثل ماهانه و سالانه استفاده میشود.
در این مبحث، بهترینی وجود نداشته و شما عزیزان باید بر مبنای نیازِ خود تایم فریم مناسب را انتخاب کنید. در راستای انتخاب تایم فریم، مزایا و معایب هرکدام از آنها را نیز درنظر بگیرید.
دیدگاه شما