درک مارجین نگهداری

برای دریافت اطلاعات بیشتر می توانید ویدئو زیر را تماشا کنید.

لیکوئید شدن (liquidation)

لیکوئید شدن اتفاقی است که معامله گران هرگز نمی خواهند در معرض آن قرار بگیرند. با این حال یک عملکرد لازم برای هر صرافی یا پلتفرم ارائه دهنده معاملات ارزهای دیجیتال است. به همین دلیل در معاملات آتی یا اهرمی ارز های دیجیتال، هر تریدری مطمئناً یکبار لیکوئید شدن را تجربه خواهد کرد. در این مقاله شرایطی که منجر به لیکوئید شدن میشود را بررسی می کنیم و توضیح میدهیم که لیکوئید شدن چگونه به ضرر تریدر است و در نهایت با راه های جلوگیری از آن آشنا خواهیم شد.

لیکوئید شدن یعنی چه؟

لیکوئید شدن، بسته شدن موقعیت معامله گر در نتیجه برخورد سطح مارجین اولیه (initial margin) با مارجین نگهداری (maintenance margin) است. عامل این امر، این است که قیمت دارایی به قیمت انحلال می رسد. این اتفاق در همه ی صرافی هایی که از معاملات آتی پشتیبانی می کنند اتفاق می افتد.

به لطف معاملات مارجین و امکان استفاده از لوریج یا اهرم در قرارداد آتی یا معامله فیوچرز، یک معامله گر می تواند از ارزهای رمزپایه قرض گرفته شده از صرافی برای افزایش سایز پوزیشن معاملاتی خود استفاده کند. به عنوان مثال، برای باز کردن پوزیشن 1000 دلاری با اهرم 10: 1 ، یک معامله گر کافی است 100 دلار سرمایه داشته باشد.

طبیعی است که هیچ کس بدون پشتوانه و برای هیچ به کسی پول قرض نمیدهد. بنابراین مشتری صرافی هنگام باز کردن موقعیت معاملاتی، ضمانت (مارجین اولیه یا initial margin) را به صرافی می دهند. به منظور محافظت از خود در برابر از دست دادن پول ، هر صرافی معاملاتی این حق را دارد که روند لیکوئید شدن پوزیشن معامله گر را آغاز کند.

لیکوئید شدن مکانیزمی است که خروج از موقعیت های اهرمی را در سفارشات بازار ایجاد می کند. اصطلاح لیکوئید شدن در واقع به معنای فروش دارایی است که این فروش در صورت تحقق برخی شرایط به طور خودکار اتفاق می افتد.

انحلال یا لیکوئید شدن زمانی اتفاق می افتد که سرمایه گذار یا تریدر قادر به فراهم کردن شرایط مورد نیاز برای یک موقعیت اهرمی نیست. این مفهوم هم در معاملات آتی و هم در معاملات مارجین کاربرد دارد.

مارجین اولیه مبلغی است که شما باید از حاشیه موجود خود برای باز کردن یک موقعیت معاملاتی با اهرم مشخص استفاده کنید. با استفاده از لوریج (اهرم) شما به عنوان یک تریدر پیش بینی هایی را در باره قیمت یک ارز دیجیتال در زمانی مشخص در آینده انجام می دهید و سود حاصل از پیش بینی های صحیح خود را چند برابر می کنید.

اگر ارزش ارز رمزنگاری شده در جهتی پیش بینی شده توسط شما حرکت کند ، سود شما متناسب با اهرمی که در نظر گرفته اید محاسبه می شود. پس از بستن معامله ، پول قرض گرفته شده با کارمزد آن را به صرافی باز می گردانید و بقیه سود را دریافت می کنید. حال اگر نوسان قیمت ارز مخالف جهت پیش بینی شما باشد، صرافی قرارداد شما را منحل می کند و میزانی که به عنوان مارجین اولیه به صرافی داده اید را برداشت می کند. این در واقع لیکوئید شدن است.

در این میان صرافی می تواند از ضرر و لیکوئید شدن افرادی که پیش بینی اشتباه داشته اند، سود چند برابری تریدر هایی که در جهت صحیحی بازار را پیش بینی کرده اند، تامین کند.

قیمت لیکوئید شدن چگونه تعیین می شود؟

هنگام باز کردن یک موقعیت معاملاتی لوریج، قیمت لیکویید شدن آن تعیین می شود. اگر قیمت ارز دیجیتال مورد معامله در قرارداد آتی از این حد قیمتی عبور کند، پوزیشن معامله گر به صورت خودکار بسته می شود و اصطلاحا پوزیشن لیکوئید می شود.

تعیین قیمت لیکویید، به پوزیشن تریدر ، میزان لوریج یا اهرمی که برای موقعیت استفاده می کند و میزان وجوه باقی مانده در حساب او وابسته است. این یعنی شما به عنوان یک تردیر لازم نیست این قیمت را به صورت دستی محاسبه کنید و روند آن به صورت خودکار توسط صرافی انجام می شود.

با این حال اکثر صرافی های معتبر، مانند صرافی بایننس، ابزاری مشابه ماشین حساب برای محاسبه قیمت لیکوئید شدن ارائه می دهند تا کاربران بتوانند قبل از باز کردن پوزیشن با استفاده از آن قیمت لیکوئید شدن را محاسبه کنند. در نظر داشته باشید که به محض آنکه قیمت دارایی به قیمت لیکوئید شدن برسد، دارایی تریدر در پوزیشن صفر خواهد شد.

هنگام باز کردن یک پوزیشن لانگ یا خرید، قیمت لیکوئید پایین‌ تر از قیمت ورودی تعیین می شود. به همین ترتیب هنگام باز کردن پوزیشن شورت یا فروش، قیمت لیکوئید بالاتر از قیمت ورودی تعیین می شود. یعنی در صورت رسیدن قیمت دارایی به نقطه مشخصی بالاتر از قیمت ورود، پوزیشن شما توسط صرافی لیکوئید خواهد شد. در پوزیشن لانگ تریدر پیش بینی می کند که قیمت دارایی در آینده افزایش می یابد در حالی که در پوزیشن شورت تریدر پیش بینی می کند که قیمت دارایی در آینده کاهش خواهد یافت. در واقع در پوزیشن لانگ، معامله گر انتظار دارد از رشد قیمت دارایی سود کسب کند، و در پوزیشن شورت از کاهش آن.

نکته مهمی که باید درباره قیمت لیکوئید شدن به خاطر داشته باشید این است که هرچه سطح لوریجی که انتخاب می کنید بالاتر باشد، احتمال لیکوئید شدن شما بیشتر می شود و درصد پایین تری از تغییر قیمت منجر به لیکویید شدن پوزیشن شما خواهد شد.

چگونه از لیکوئید شدن پوزیشن خود جلوگیری کنیم؟

درک این نکته مهم است که یک تریدر برای باز کردن موقعیت های مارجین نباید تمام سرمایه های خود را استفاده کند، چرا که این معاملات ریسک بسیار بالایی دارند. علاوه بر این هر تریدر پیش از انجام معاملات فیوچرز یا مارجین در صرافی ارائه دهند معاملات ارزهای دیجیتال، باید اطلاعات کافی درباره سازوکار لیکویید شدن پوزیشن ها در آن صرافی کسب کند.

ساده‌ترین و موثرترین راه برای جلوگیری از لیکوئید شدن، استفاده از ابزار های مدیریت ریسک مثل قرار دادن سفارش حد ضرر (Stop loss) است که به شما این امکان را می‌دهد تا اگر روند قیمت، مطابق با پیش‌بینی‌های شما پیش نرفت، پوزیشن خود را در وقت مناسب ببندید تا از ضررهای بیشتر جلوگیری شود.

اینکه تریدر باید حد ضرر را در چه سطحی تعیین کند بستگی به ریسک پذیری و استراتژی معاملاتی وی دارد. به عبارت دیگر برای تعیین سطح مناسب قرارگیری استاپ لاس در معاملات قانون مشخص و ثابتی وجود ندارد که همه تریدر ها و سرمایه گذاران بتوانند با استفاده از آن موقعیت های خود را به بهترین حالت مدیریت کنند. برخی از معامله گران، حدضرر معاملات خود را در نزدیکی قیمت ورود تعیین می‌ کنند. با این‌کار میزان زیان معاملات خود و ریسک لیکوئید شدن را تا حد بسیار زیاد و قابل قبولی کاهش میدهند اما در ازای آن ممکن است با نوسانات کوچک قیمت ها که در بازار ارزهای دیجیتال بسیار رایج است، با ضرر از بازار خارج شوند.

کال مارجین چیست؟ — توضیح به زبان ساده

ترید و معامله در بازارهای مالی نیازمند آگاهی از انواع بازارها و مفاهیم مطرح شده در آن‌ها است. یکی از اصطلاحات اساسی که در هر سه بازار بورس، فارکس و ارزهای دیجیتال به وفور استفاده می‌شود، اصطلاح کال مارجین است. کال مارجین پیام اخطاری است که نشان می‌‌دهد میزان ضرر معاملات یک تریدر به آستانه مارجین تعیین شده رسیده است و معامله‌گر برای جلوگیری از لیکوئید شدن یا خروج از معامله، باید فعالیتی را انجام دهد. کال مارجین در بازارهای اهرم‌دار استفاده می‌شود و در بازارهای مالی داخلی نیز مختص بازار آتی در بورس کالا است. در این مقاله می‌خواهیم به طور مفصل به سوال کال مارجین چیست پاسخ دهیم و نحوه مقابله با آن را بررسی کنیم.

کال مارجین چیست ؟

«کال مارجین» (Call Margin) که اصطلاح درست‌تر آن «مارجین کال» (Margin Call) است به پیامی گفته می‌شود که از تریدرها می‌خواهد پول بیشتری به حساب معاملاتی خود اضافه کنند یا برخی از موقعیت‌های معاملاتی خود را ببندند تا مارجین بیشتری برای معامله داشته باشند. برای درک مارجین نگهداری درک بهتر این مفهوم نیاز به بررسی مفهوم مارجین است.

مارجین در واقع سرمایه واقعی کاربر است که برای تضمین معاملات استفاده می‌‌شود. زمانی که از اهرم در معاملات استفاده می‌شود، تریدرها با مبلغ بیشتری از سرمایه اصلی خود وارد معاملات می‌شوند اما این به این معنی نیست که میزان ضرر آن‌ها می‌تواند بیشتر از پول اصلی آن‌ها باشد. مارجین در واقع به مقدار پولی گفته می‌شود که تریدر باید در حساب معاملاتی خود داشته باشد تا بتواند ضررهای محتمل را جبران کند.

ارتباط بین مارجین و اهرم ارتباط معکوس است به این معنی که هر چه اهرم استفاده شده توسط یک معامله‌گر بیشتر باشد، میزان مارجین درگیر در معامله برای آن کمتر است اما در مقابل ریسک معامله بیشتر و احتمال کال مارجین شدن معامله بالا است. زمانی که بازار در جهت خلاف روند معامله یک تریدر حرکت می‌کند، مارجین کاربر کاهش می‌یابد. زمانی که مقدار مارجین به درصد تعیین شده برای مارجین کال برسد، پیام مارجین کال از طرف بروکر یا کارگزاری به تریدر ارسال خواهد شد. بنابراین، کال مارجین یک هشدار برای معامله‌گر است تا متوجه در ضرر بودن موقعیت‌های معاملاتی خود باشد.

کال مارجین در بازار آتی بورس کالا چیست ؟

کال مارجین زمانی معنی پیدا می‌‌کند که کاربر از اهرم برای معاملات خود استفاده کرده باشد. بنابراین، در معاملات سهام بازار بورس و معاملات اسپات بازار رمزارزها این مفهوم مورد استفاده قرار نمی‌گیرد. در این بازارها میزان تغییرات ارزش دارایی کاربران، به همان اندازه تغییرات واقعی قیمت است و تا زمانی که معامله‌گر دارایی خود را نفروشد، همچنان مالک آن است.

در معاملات اهرم‌دار مثل بازار آتی (فیوچرز) و بازار مارجین در کریپتو، بخشی از سرمایه درگیر در معاملات، از طرف صرافی‌ها و تامین‌کنندگان نقدینگی تامین می‌شود. به همین دلیل با استفاده از مفهوم مارجین کال و «سطح خروج از بازار» (Stop Out Level) سعی می‌شود دارایی قرض گرفته شده آسیب نبیند و تنها پول اصلی تریدر در معرض خطر باشد.

بازار سهام بورس ایران تنها دارای معاملات اسپات است و معاملات اهرم‌دار آتی در آن وجود ندارد. برخلاف بازار سهام، بورس کالا امکان انجام معاملات آتی بر روی کالاهای مشخص را به کاربران می‌دهد. در این بازار کاربران کالاها را برای یک تاریخ مشخص در آینده با قیمت امروز معامله می‌‌کنند. برای این که معامله از دو طرف تضمین شود هر دو کاربر باید مبلغی را به عنوان «وجه تضمین اولیه» در اختیار کارگزاری قرار دهند.

در این بازار امکان انجام هر دو نوع معادله خرید و فروش وجود دارد و میزان سود و ضرر معامله هر نیم ساعت یکبار به روز می‌شود. مفهوم کال مارجین در این بازار با مفهومی به نام «حداقل وجه تضمین» تعریف می‌شود. میزان حداقل وجه تضمین برای هر کالا توسط سازمان بورس تعیین می‌شود و می‌تواند با تغییر شرایط تغییر کند. حداقل وجه تضمین در واقع میزان پولی است که در صورت ضررده بودن معامله و رسیدن ارزش دارایی کاربر به آن، کال مارجین اتفاق می‌افتد.

معمولا این مقدار در بازار بورس آتی کالای ایران برابر با 70 درصد وجه تضمین اولیه است. بنابراین، اگر وجه تضمین اولیه برای شرکت در معامله آتی یک کالا 1 میلیون تومان باشد، کاربر برای فعالیت در این بازار حداقل باید 1 میلیون در حساب معاملاتی آتی خود داشته باشد و در صورت ضررده بودن معامله و رسیدن ارزش آن به 700 هزار تومان کاربر کال مارجین خواهد شد.

Margin Call در بازار آتی بورس کالا چگونه محاسبه می‌شود ؟

برای محاسبه کال مارجین در بازار آتی بورس کالا، ابتدا باید مقادیر مربوط به وجه تضمین اولیه برای هر معامله و حداقل وجه تضمین مشخص شوند. فرض کنید برای ورود به هر معامله زعفران در بازار آتی وجه تضمین اولیه مورد نیاز 500 هزار تومان است و حداقل وجه تضمین برای معامله درک مارجین نگهداری برابر با 70 درصد است. اگر کاربری بخواهد ده معامله بر روی خرید زعفران باز کند، باید 5 میلیون تومان را به عنوان وجه تضمین در اختیار کارگزار قرار دهد. حال قیمت زعفران به صورت روزانه تغییر می‌‌کند و وضعیت معاملات کاربران هر نیم ساعت یکبار به‌روز می‌شود.

با توجه به حداقل وجه تضمین 70 درصدی معاملات، اگر مجموع قیمت معاملات کاربر به زیر 3/5 مییون تومان برسد در این صورت معاملات کاربر کال مارجین می‌شود و پیام هشدار از طرف کارگزاری به کاربر ارسال خواهد شد. کاربر می‌تواند با اضافه کردن پول جدید یا بستن چند تا از معاملات خود، مارجین معاملات را به سطج بالاتری برساند در غیر اینصورت، کارگزاری به صورت اتوماتیک این کار را انجام می‌دهد. بستن یکی از معاملات در آستانه کال مارجین باعث آزاد شدن 350 هزار تومان می‌شود که این مبلغ می‌تواند به 9 معامله دیگر اضافه شود و مارجین آن‌ها را به حدود 390 هزار تومان برساند که بالاتر از سطح کال مارجین است.

اصطلاحات معاملات فیوچرز در یک نگاه

برای اول موضوع اجازه بدهید به مفهوم درک مارجین نگهداری معاملات فیوچرز بپردازیم که درواقع معاملات فیوچرز (futures contract) چه کاربردی دارند و چه هستند؟ معاملات فیوچرز در اصل قراردادی برای خرید یا فروش یک کالا، ارز دیجیتال یا سایر چیزها است که با قیمت از قبل مشخص شده در زمان آینده مورد استفاده قرار میگیرد. اول از همه باید در مورد بایننس فیوچرز اطلاعات مفیدی داشته باشید که می توانید مقاله صفر تا صد بایننس فیوچرز (Binance Future)+نکات بسیار مهم 2021 را به صورت کامل مطلاعه کنید.

برخلاف بازارهای معمولی، در بازار فیوچرز، معامله های انجام شده به صورت آنی تسویه نمی شوند. اما در عوض دو طرف معامله در قرارداد ترید می کنند که در واقع تسویه این معامله در آینده انجام می شود. همچنین بازار فیوچرز (futures market) به کاربران این اجازه را نمی دهد که به صورت مستقیم ارز دیجیتالی را خریداری و یا به فروش بگذارند. در عوض به عنوان نماینده های آن معامله ترید میکنند و معامله در آینده تحقق پیدا میکند و آنجا است که معامله با دارایی و یا پول نقد انجام می شود.

اگر بخواهیم مثال ساده در رابطه با این موضوع بزنیم، میتوانیم معامله فیوچرز را یک جسم فیزیکی و یک کالا در نطر بگیریم، مانند گندم یا طلا. در بازارهای معمولی فیوچرز (traditional futures markets)، این معاملات برای تحویل دادن مشخص شده اند. به این شکل که کالا به صورت فیزیکی تحویل داده می شود. یعنی همه چیز مانند واقعیت پیش می رود و کالا به صورت واقعی وجود دارد.

اگر نمی دانید بایننس فیوچرز چیست و چگونه باید شروع کنیم؟، حتماً به مقاله مربوطه مراجعه کنید.

بنابراین باید از طلا یا همان گندم فرضی ما محافظت شود و همینطور حمل شود تا به مقصد برسد که به خودی خود هزینه های اضافی به بار می آید. با این وجود بازارهای فیوچرز زیادی وجود دارند که هم اکنون پرداخت های نقدی دارند و تسویه می شوند. منظور از پرداخت نقدی یعنی ارزش مادی آن تسویه خواهد شد و هیچ تبادل فیزیکی و رفت و آمدی وجود ندارد.

همچنان بر اساس مثال پیش می رویم؛ ممکن است قیمت طلا (معامله فیوچرز) در مارکت های فیوچرز با یکدیگر متفاوت باشد که البته بستگی به تاریخ تسویه آن دارد. هرچه فاصله زمانی و هزینه حمل و نقل بیشتر باشد، عدم اطمینان در آینده وجود دارد و اختلاف قیمت بین بالقوه ای بین بازار معاملات و بازار فیوچرز نیز بیشتر خواهد شد.

چرا کاربران از معاملات فیوچرز استفاده می کنند؟

1. پوشش و مدیریت ریسک (Hedging and risk management): این مهمترین دلیل بای ایجاد معاملات فیوچرز بود.

2. مواجهه کوتاه مدت (Short exposure): معامله گران (تریدرها) حتی در صورت نداشتن سرمایه می توانند در برابر عملکرد بازار، پیش بینی خود را عملی کنند.

3. اهرم اعتبار (Leverage:): معامله گران می توانند پوزیشن هایی بیشتر از موجودی خود وارد کنند.

معامله فیوچرز دائمی (perpetual futures contract) چیست؟

معامله های فیوچرز همیشگی یکی از گونه های خاص معاملات فیوچرز هستند؛ اما برخلاف شیوه مرسوم و معمولی، تاریخ انقاضی برای آنها وجود ندارد. علاوه بر آن معاملات فیوچرز دائمی، بر اساس یک قیمت شاخص (Index Price) و اصولی انجام می شوند. قیمت شاخص نیز با توجه به حجم بازار و حجم معاملات نسبی آنها از میانگین قیمت یک دارایی تشکیل شده است.

در نتیجه بر خلاف معاملات فیوچرز معمولی و ساده، قراردادهای همیشگی (perpetual contracts)، اغلب با قیمت هایی معادل بازار (spot markets) و یا بسیار نزدیک به آن معامله می شوند. بنابراین با این شرایط بازار، ممکن است قیمت گذاری بازار (mark price) از قیمت بازار (spot market price) خارج شود. اما هنوز هم مهم ترین تفاوت بین معاملات فیوچرز معمولی و دائمی، تاریخ تسویه حساب قبلی است.

مارجین اولیه (initial margin) چیست؟

مارجین اولیه (Initial margin) کمترین مقداری است که باید برای باز کردن یک معامله بپردازید. معامله ای که با اهرم (لوریج)«leveraged position» همراه است. برای مثال می توانید 1000 BNB را با لوریج 100 BNB خریداری کنید که مقدار اهرم 10 برابر (10x leverage) خواهد بود. به این ترتیب مقدار مارجین اولیه شما 10 درصد از سفارش شما است. درواقع مارجین اولیه از موقعیت اهرمی (leveraged position) شما حمایت می کند و به نوعی حکم وثیقه (collateral) را برای آن دارد.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص لوریج، می توانید مقاله لوریج در صرافی بایننس چیست؟ + راهکاری برای افزایش سود را مطالعه کنید.

مارجین نگهداری (maintenance margin) چیست؟

Maintenance margin حداقل مقدار وثیقه ای است که باید برای باز نگه داشتن پوزیشن های معاملاتی قرار بگیرد. اگر موجودی مارجین شما پایین تر از این حد قرار بگیرد، یا پیغامی دریافت می کنید که از شما خواسته می شود موجودی حساب خود را افزایش دهید یا به طور کلی لیکویید می شوید. بیشتر ارزهای دیجیتال از نوع دوم استفاده می کنند.

به بیان دیگر، مارجین اولیه مقداری است برای باز کردن یک پوزیشن استفاده می کنید و مارجین نگهداری به کمترین موجودی برای باز نگه داشتن یک معامله نیاز دارد. maintenance margin یک فعال است و تغییر پذیر است که این تغییر با توجه به موجودی شما (وثیقه) و قیمت بازار رخ می دهد.

لیکویید شدن به چه معناست؟

اگر مقداری که به عنوان وثیقه در نظر گرفته اید سقط کند و به زیر خط Maintenance margin برسد، ممکن است که سرمایه شما لیکویید (liquidation) شود. در اصل لیکویید شدن به معنای منحل شدن و از بین رفتن است. با در نظر گرفتن ریسک و اهرمی (لوریج) که هر کاربر در بایننس دارد (بر اساس وثیقه و در معرض قرار گرفتن آن)، لیکویید شدن به روش های مخلتفی انجام می شود. هرچه پوزیشن و معامله بزرگ تر باشد، مارجین نیز بزگتر خواهد بود.

این عملکرد بستگی به بازار و معاملات انجام شده، متفاوت است. اما بایننس کارمزد تقریباً کمی یعنی 0.5% برای لیکوییدهای نوع Tier 1 می گیرد (قرار گرفتن تحت مقدار خالص 500,000 USDT ). اگر حساب بعد از لیکویید، مقدار اضافه داشته باشد، یعنی اگر از آن باقی مانده باشد، به حساب کاربر بازگردانده می شود. اگر این مقدار کمتر باشد، کاربر یا تریدر ورشکسته (bankrupt) می شود.

برای آشنایی با اپلیکیشن بایننس و آموزش آن روی لینک کلیک کنید.

توجه داشته باشید که در صورت لیکویید شدن باید هزینه و کارمزدهای اضافی پرداخت کنید. برای جلوگیری از این موضوع می توانید پوزیشن و معاملات خود را قبل از رسیدن به قیمت لیکویید، ببندید و یا موجودی بیشتری به وثیقه خود اضافه کنید. این کار سبب می شود که قیمتی که به عنوان قیمت لیکویید انتخاب شده است از قیمت فعلی بازار فاصله بیشتری بگیرد.

برای دریافت اطلاعات بیشتر می توانید ویدئو زیر را تماشا کنید.

فاندینگ ریت (funding rate) چیست؟

فاندینگ (funding) شامل پرداخت های منطم بین خریداران و فروشندگان، با توجه به مقدار فاندینگ کنونی است. زمانی که فاندینگ ریت بیشتر از صفر باشد(مثبت باشد)، تریدرهایی که از معاملات لانگ (خریداران معاملات) استفاده می کنند، مجبور به پرداخت حق تریدرهایی هستند که از معاملات کوتاه (فروشندگان معاملات) استفاده می کنند. اما در طرف مقابل یعنی زمانی که فاندینگ ریت زیر صفر است و منفی می باشد، تمام عملکردهای گفته شده برعکس می شود.

فاندینگ ریت بر اساس دو مؤلفه کلی است:

1. نرخ بهره (interest rate)

2. حق بیمه (premium)

در بازار فیوچرز (futures market) نرخ بهره ثابت است که مقدار آن 0.03% می باشد. اما حق بیمه با توجه به تفاوت بین بازار فیوچرز و سایر بازارها، متغیر است. بایننس برای انتقال فاندینگ ریت هیچ کارمزد و هزینه ای دریافت نمی کند؛ چون به صورت مستقیم بین معامله گران رخ می دهد.

قیمت مارکت (mark price) چیست؟

mark price درواقع ارزش واقعی معامله (قیمت منصفانه) در مقایسه با قیمت معاملات واقعی آن (آخرین قیمت) است. محاسبه mark price مانع لیکویید شدن در بازارهایی می شود که ثبات بسیار کمی دارند. بنابراین زمانی که قیمت شاخص (Index Price) به قیمت بازارهای محلی مرتبط است، mark price نشان دهنده قیمت واقعی و منصفانه آن معامله فیوچرز است. آنچه که بایننس در مورد mark price می گوید این است که mark price بر اساس قیمت شاخص (درک مارجین نگهداری Index Price) و فاندینگ ریت مشخص می شود؛ همچنین بخش مهم و اساسی از محاسبه تحقق نیافته سود و ضرر (PnL) است.

PnL چیست؟

PnL مخفف سود و زیان(profit and loss) است و می تواند به واقعیت بپیوندد یا غیر واقعی باشد. زمانی که یک معامله فیوچرز دائمی باز دارید، PnL شما غیر واقعی است، به این معنی که در واکنش به حرکت های بازار همچنان تغییر می کند. زمانی که پوزیشن های خود را می بندید، PnL تحقق نیافته به صورت جزئی یا کامل اثر خود را می گذارد و اجرا می شود.

از آنجا که PnL اجرا شده به سود یا زیان ناشی از پوزیشن های بسته اشاره دارد، هیچ ارتباط مستقیمی با mark price ندارد، بلکه فقط با قیمت اجرا شده (executed price) سفارشات ارتباط دارد. از طرف دیگر، PnL غیر واقعی، دائماً در حال تغییر است و عامل اصلی لیکوییدها می باشد؛ بنابراین، mark price برای اطمینان از دقیق و عادلانه بودن محاسبه PnL (سود و ضرر) غیر واقعی استفاده می شود.

صندوق بیمه (Insurance Fund) چیست؟

به بیان ساده، صندوق بیمه همان چیزی است که مانع از افت موجودی معامله گران به زیر صفر می شود، در عین حال این اطمینان را می دهد که تریدرهای برنده سود خود را دریافت می کنند. برای درک بهتر مطلب به مثال زیر توجه کنید:

فرض کنید آلیس 2000 دلار در حساب بایننس فیوچرز خود دارد که برای باز کردن یک پوزیشن 10x BNB لانگ با 20 دلار در هر کوین استفاده می شود. توجه داشته باشید که آلیس معاملات و خرید خود را از معامله گر دیگری خرید می کند نه از بایننس. بنابراین در طرف دیگر ترید، ما باب را در نظر می گیریم، با موقعیت شورت و به همان میزان.

به علت وجود اهرم (leverage) 10 برابر آلیس 1000 BNB به ارزش 20 هزار دلار به علاوه 2 هزار دلار وثیقه دارد. با این وجود اگر قیمت بایننس کوین از 20 دلار به 18 دلار برسد، آلیش می تواند پوزیشن خود را به صورت خودکار ببند. یعنی سرمایه و دارایی های آلیس لیکویید شده و وثیقه 2000 دلاری او به صورت کلی از بین می رود.

اگر به هر علتی سیستم نتواند معاملات آلیس را به موقع ببندد و قیمت بازار ریزش بیشتری داشته باشد، صندوق بیمه فعالیت خود را آغاز می کند تا ضررها را پوشش دهد تا پوزیشن بسته شود. با این وجود تغییر زیادی برای آلیس رخ نخواهد داد؛ چون سرمایه آن لیکویید ده و موجودی صفر دارد. اما این اطمینان وجود دارد که باب می تواند سود خود را دریافت کند. اگر صندوق بیمه وجود نداشته باشد، موجودی حساب آلیس علاوه بر اینکه از 2000 دلار به صفر می رسد، بلکه ممکن است منفی شود.

در هر صورت پوزیشن لانگ آن احتمالاً از قبل بسته شده است، چون maintenance margin او کمتر از حداقل مورد نیاز است. هزینه های تصفیه مستقیماً به صندوق بیمه می رود و وجوه باقیمانده به کاربران بازگردانده می شود. کارمزدهای لیکوییدی به صورت مستقیم وارد صندوق بیمه می شوند و باقی مانده آن به کاربران برگردانده می شود. بنابراین صندوق بیمه مکانیزمی است که برای استفاده از وثیقه های گرفته شده از تریدرهایی است که لیکویید شده اند و برای پوشش دادن حساب های ورشکسته ایجاد شده است. در شرایط معمولی بازار، این انتظار وجود دارد که صندوق بیمه با لیکویید شدن کاربران به شکل مستمر رشد کند.

اگر خلاصه بگوییم، صندوق بیمه زمانی رشد می کند و بزرگ می شود که کاربران قبل از رسیدن به ارز منفی (negative value) پوزیشن هایشان، لیکویید شوند. اما در مواردی که اوضاع شدیدتر است، این امکان وجود دارد که سیستم نتواند همه معاملات شما را ببندد که در این شرایط از صندوق بیه کمک گرفته می شود تا خسارت احتمالی جبران شود. هر چند غیرمعقول است، اما این رویداد می تواند در دوره هایی که نوسان زیادی دارند و یا زمانی که نقدینگی بازار کم است، رخ دهد.

Auto-deleveraging چیست؟

Auto-deleveraging یا تخریب خودکار روشی است که برای لیکویید طرف مقابل است و در صورتی اجرایی می شود که عملکرد صندوق بیمه متوقف شود که البته در شرایط خیلی خاصی این اتفاق رخ می دهد. هر چند این موضوع بعید است اما چنین اتفاقی نیاز به معامله گران پرسودی دارد که قسمتی از سود خود را برای جبران ضرر و زیان معامله گران پرداخت کنند. متأسفانه نمی توان به صورت کامل جلوی این عملکرد را گرفت زیرا نوسانات موجود در بازار کریپتوکارنسی و اهرم های بالا که کابران از آنها استفاده می کنند، باعث این موضوع شده است.

به بیان دیگر، لیکویید شدن طرف مقابل آخرین مرحله ای است که صندوق بیمه نمی تواند همه معاملات ورشکسته شده را پوشش دهد. معمولاً معاملاتی که بیشترین سود را دارند (به همراه لوریج)، معاملاتی هستند که کمک بیشتری می کنند. بایننس از شاخصی استفاده می کند که به کاربران می گوید در کجای صف خودکار Auto-deleveraging قرار دارند.

در بازار بایننس فیوچرز سیستم تمام کارهای لازم را انجام می دهد تا از Auto-deleveraging جلوگیری کند و چند مورد از ویژگی های آن در به حداقل رساندن این امر تأثیر گذار است. در صورت رخ دادن، لیکویید شدن فرد مقابل بدون هیچ هزینه ای در مارکت انجام می شود و بلافاصله اطلاعیه ای برای معامله گران متضرر ارسال می شود. کاربران در هر زمان که بخواهند دوباره وارد معاملات شوند، می توانند اقدام کنند. در مقاله بعدی به این سؤال پاسخ می‌دهیم: چطور از حالت Multi-Assets (چند جفت ارزی) استفاده کنیم؟

راهنمای کامل معاملات پرپچوال (Perpetual) یا همیشگی + راهنمای مخصوص ترید در بایننس

در این مقاله به چیستی معاملات پرپچوال (Perpetual) یا همیشگی خواهیم پرداخت و پس از مطالعه‌ی آن، میتوانید در این مقاله با ترید قراردادهای پرپچوال فیوچرز در صرافی بایننس آشنا شده و از آن کسب درآمد کنید.

قرارداد فیوچرز (Futures) یا آتی چیست؟

قرارداد یا معامله آتی در واقع توافقنامه‌ای جهت خرید یا فروش یک کالا، ارز یا دیگر ابزارهای مالی، در یک قیمت از پیش تعیین شده و در زمان مشخص در آینده است.
برخلاف یک بازار اسپات (Spot Market) سنتی، در بازار معاملات فیوچرز (Futures Market) با تریدرها سریعا تسویه حساب صورت نمی‌گیرد. بلکه در عوض ، دو طرف معامله قراردادی را که نحوه تسویه حساب را در تاریخی در آینده مشخص می‌کند، ترید می‌کنند. همچنین، یک بازار معاملات آتی اجازه خرید یا فروش مستقیم خود کالا یا ارز دیجیتال را به کاربران نمی‌دهد. بلکه به جای این کار، طرفین درگیر قراردادی را که نمادی از این کالاها یا ارزهای دیجیتال هستند معامله می‌کنند و ترید واقعی دارایی‌ها (یا پول نقد)، در آینده یعنی زمانی که تاریخ انقضاء و سررسید قرارداد فرا برسد، اتفاق می‌افتد.
به‌عنوان مثال، قرارداد فیوچرز برای یک کالای فیزیکی مانند گندم یا طلا را در نظر بگیرید. در برخی از بازارهای آتی سنتی، این قراردادها دارای علامت ارسال نیز هستند، به این معنا که ارسال واقعی کالا در آن‌ها وجود دارد. در نتیجه، طلا یا گندم باید انبار و سپس حمل و نقل شود که در این صورت، هزینه‌های مازادی (که به‌عنوان هزینه حمل شناخته می‌شوند) را ایجاد می‌کند. البته بسیاری از بازارهای آتی امروزی امکان تسویه از طریق پول نقد را نیز فراهم کرده‌اند، به این معنا که معادل نقدی کالای مربوطه پرداخت می‌شود و ارسال فیزیکی صورت نمی‌گیرد.

علاوه بر این‌ها، قیمت طلا یا گندم در بازار معاملات آتی بسته به فاصله تا تاریخ سررسید ممکن است متفاوت باشد. هر چه این فاصله زمانی بیشتر باشد، هزینه حمل، عدم قطعیت بالقوه هزینه در آینده و پتانسیل گپ و فاصله قیمتی بین بازار فیوچرز و اسپات نیز بیشتر خواهد شد.

چرا کاربران قراردادهای آتی و فیوچرز را معامله می‌کنند؟

• ایجاد پوشش و مدیریت ریسک: این امر اصلی‌ترین دلیل اختراع معاملات آتی است.
• داشتن پوزیشن شورت (فروش): تریدرها با استفاده از این نوع قراردادها می‌توانند از ریزش قیمت یک دارایی سود ببرند، حتی اگر صاحب آن نباشند.
• لوریج یا اهرم (Leverage): قابلیت ورود به پوزیشن‌هایی بزرگتر از تراز و موجودی حساب وجود دارد. در صرافی بایننس، قراردادهای فیوچرز پرپچوال را می‌توان تا لورج ۱۲۵ معامله کرد. باید توجه داشت همانطور که لورج میتواند با پولی کمتر سودی بیشتر به ما برساند، ریسک و احتمال از دست دادن سرمایه را هم به همان نسبت بیشتر میکند. لذا اگر مبتدی باشید، بازار فیوچرز میتواند ضررهای خیلی بیشتری از بازار اسپات به شما وارد کند

قرارداد آتی پرپچوال (Perpetual Futures) بایننس چیست؟

قرارداد یا معاملات پرپچوال یا همیشگی (به اشتباه به آن آتی هم گفته میشود که البته معاملات آتی معاملات فوچرز اند که کمی با پرپچوال متفاوتند) نوع خاصی از قراردادهای فیوچرز است که تاریخ انقضایی ندارد. بنابراین، امکان نگهداری پوزیشن تا زمان دلخواه وجود دارد. علاوه بر این، معامله قراردادهای Perpetual بر اساس قیمت شاخص یا ایندکس پرایس (Index Price) دارایی مربوطه صورت می‌گیرد. قیمت شاخص متشکل از میانگین قیمت در بازارهای اسپات بزرگ و حجم معاملاتی دارایی مربوطه است.

بنابراین، بر خلاف قراردادهای آتی سنتی، معاملات پرپچوال با قیمتی برابر یا نزدیک به بازارهای اسپات ترید می‌شوند. البته در زمان نوسانات شدید بازار، قیمت مارک (Mark Price) ممکن است با قیمت بازار اسپات متفاوت باشد. اما بزرگترین تفاوت قراردادهای فیوچرز سنتی با معاملات آتی همیشگی، «تاریخ تسویه (Settlement Date)» در حالت سنتی است.

مارجین اولیه (Initial Margin) چیست؟

مارجین اولیه کمترین هزینه‌ای است که برای باز کردن یک پوزیشن لوریج دار و اهرمی باید بپردازید. به‌عنوان مثال، برای خرید ۱۰۰۰ واحد بایننس کوین (BNB) با لوریج ۱۰ برابر، باید ۱۰۰ واحد BNB بپردازید. بنابراین مارجین اولیه شما، 10 درصد کل سفارش خواهد بود. مارجین اولیه در واقع هزینه‌ای است که به‌عنوان وثیقه (Collateral) عمل کرده و از پوزیشن اهرمی شما محافظت می‌کند.

مارجین نگهداری (Maintenance Margin) چیست؟

مارجین نگهداری کمترین مقدار وثیقه‌ای است که برای باز نگه داشتن پوزیشن باید داشته باشید. در صورتی که موجودی و تراز مارجین شما به زیر این مقدار برسد، یا از شما درخواست می‌شود حسابتان را شارژ کنید (که به آن Margin Call می‌گویند) یا لیکوئید (در ادامه با آن آشنا میشوید) می‌شوید. اکثر صرافی‌های رمز ارزی به طور پیشفرض لیکوئید شدن حساب را انجام می‌دهند.
به عبارت دیگر، مارجین اولیه هزینه‌ای است که برای باز کردن حساب متقبل می‌شوید و مارجین نگهداری هم به مقدار مینیمومی که برای باز نگه داشتن حساب نیاز دارید اطلاق می‌شود. مقدار مارجین نگهداری، پویا و دینامیک بوده و بر اساس قیمت بازار و تراز حساب (همان وثیقه یا Collateral) تغییر می‌کند.

لیکوئیدیشن (Liquidation) یا نقد شدن چیست؟

اگر ارزش وثیقه‌های شما به زیر مقدار مارجین نگهداری برسد، حساب فیوچرز نیز ممکن است در معرض لیکوئید شدن قرار بگیرد. در صرافی بایننس، بسته به میزان ریسک و لوریج هر کاربر (بر اساس وثیقه و دارایی خالص آن‌ها)، لیکوییدیشن به طرق مختلفی اتفاق می‌افتد. هرچه پوزیشن کل شما بزرگتر باشد، مارجین مورد نیاز نیز بزرگتر خواهد بود.

این مکانیسم بر اساس صرافی و بازار متفاوت است، اما بایننس برای لیکوئیدیشن تایر ۱ (یعنی رسیدن تفاوت پوزیشن لانگ و شورت که به آن Net Exposure گفته می‌شود، به زیر ۵۰۰،۰۰۰ تتر) کارمزد ۰/۵ درصدی دریافت می‌کند. اگر پس از لیکوئید شدن مبلغ اضافی در حساب وجود داشته باشد، الباقی آن به کاربر بازگردانده می‌شود. اگر این مقدار کمتر باشد، کاربر اصطلاحا ورشکسته خواهد شد.

به خاطر داشته باشد زمانی که حساب شما لیکوئید می‌شود، کارمزد اضافی باید بپردازید. برای جلوگیری از این اتفاق، یا باید پوزیشن‌تان را پیش از لیکویید شدن ببندید، یا مبلغ بیشتری به حساب واریز کنید؛ که این اتفاق باعث ایجاد فاصله بیشتر بین قیمت لیکوئید شدن و قیمت فعلی بازار می‌شود.

فاندینگ ریت (Funding Rate) در قراردادهای دائمی چیست؟

فاندینگ به‌معنای پرداخت‌های منظم بین خریداران و فروشندگان، طبق فاندینگ ریت فعلی است. زمانی که مقدار فاندینگ ریت بالای صفر (یعنی مثبت) باشد، تریدرهایی که پوزیشن لانگ (خرید) گرفته‌اند به کسانی که پوزیشن شورت (فروش) گرفته‌اند، مبلغی را پرداخت می‌کنند. در طرف مقابل، فاندینگ ریت منفی به معنای پرداخت از سوی شورت تریدرها به لانگ تریدرهاست.
فاندینگ ریت بر اساس دو مشخصه کار می‌کند: یکی نرخ سود و دیگری وجه تضمین یا پریمیوم (Premium). در معاملات فیوچرز بایننس، نرخ سود ثابت و برابر ۰.۰۳ درصد و وجه تضمین بسته به تفاوت قیمت بین بازارهای اسپات و فیوچرز متفاوت است. از آنجایی انتقال فاندینگ ریت به‌صورت مستقیم بین کاربران صورت می‌گیرد؛ صرافی بایننس هیچ کارمزدی برای این کار دریافت نمی‌کند.

بنابراین، زمانی که قرارداد پرپچوال آتی بر اساس یک وجه تضمین (بالاتر از قیمت بازارهای اسپات) معامله می‌شود، به‌خاطر فاندینگ ریت مثبت معامله‌گران لانگ باید به شورت‌ها مبلغی را پرداخت کنند. بنابراین در چنین شرایطی چون پوزیشن‌های لانگ بسته شده و شورت‌های جدیدی باز می‌شوند، انتظار می‌رود که قیمت کاهش یابد.

قیمت مارک (Mark Price) در معاملات همیشگی چیست؟

قیمت مارک یا مارک پرایس تخمینی از ارزش واقعی (قیمت منصفانه) یک قرارداد در مقایسه با قیمت واقعی معاملاتی (آخرین قیمت) آن است. محاسبه قیمت مارک، از لیکوئید شدن‌های غیرمنصفانه‌ای که در زمان نوسان شدید بازار اتفاق می‌افتد، جلوگیری می‌کند.

بنابراین قیمت شاخص یا ایندکس پرایس (Index Price) به قیمت در بازارهای اسپات مربوط می‌شود، اما قیمت مارک نمایانگر ارزش منصفانه یک قرارداد آتی پرپچوال است. در صرافی بایننس، قیمت مارک بر اساس قیمت شاخص و فاندنیگ ریت محاسبه شده و همچنین بخش ضروری محسابه سود و زیان محقق‌نشده (unrealized PnL) محسوب می‌شود.

سود و زیان یا PNL در معاملات پرپچوال چیست؟

کلمه PNL سرنام عبارت Profit and Loss و به‌معنای سود و زیان است که به دو صورت محقق شده یا واقعی (Realized) و محقق‌نشده (Unrealized) یا غیرواقعی وجود دارد. زمانی که در یک بازار فیوچرز پرپچوال پوزیشن بازی داشته باشید، PNL شما محقق‌نشده یا غیرواقعیست، به این معنا که هنوز هم در واکنش به تحرکات بازار تغییر می‌کند. هنگامی که پوزیشن را می‌بندید، PNL محقق‌نشده (Unrealized) به محقق‌شده یا واقعی (realized) تبدیل می‌شود، حال یا به صورت کامل یا بخشی از آن.
از آنجایی که PNL واقعی به سود و زیان حاصل از پوزیشن‌های بسته شده مربوط می‌شود، رابطه‌ی مستقیمی با قیمت بازار نداشته و صرفا به قیمت سفارشات انجام گرفته مرتبط است. اما PNL غیرواقعی، دائما در حال تغییر بوده و محرک اصلی لیکوئیدیشن به‌شمار می‌رود. بنابراین، از قیمت مارک برای حصول اطمینان از اینکه سود و زیان واقعی شما دقیق و درست است، استفاده می‌شود.

صندوق بیمه (Insurance Fund) چیست؟

به زبان ساده، صندوق بیمه چیزی است که از منفی شدن تراز حساب تریدرهای بازنده جلوگیری کرده و در عین حال هم سودآوری معامله‌گران برنده را تضمین می‌کند.

برای درک بهتر، اجازه دهید مثالی را با هم بررسی کنیم. فرض کنید آلیس ۲۰۰۰ دلار در حساب فیوچرز بایننس خود دارد، که برای باز کردن یک پوزیشن لانگ ارز دیجیتال بایننس کوین (BNB) به مبلغ ۲۰ دلار برای هر کوین و با لوریج ۱۰ استفاده کرده است. فقط در نظر داشته باشید که آلیس این قرارداد را از فرد دیگری خریده است نه بایننس. بنابراین در طرف مقابل معامله، الکس را داریم که یک پوزیشن شورت به همین اندازه گرفته است.
به‌خاطر لوریج ۱۰ برابری، پوزیشن آلیس هم‌اکنون با وثیقه ۲۰۰۰ دلاری، دارای ۱۰۰۰ واحد BNB و ارزشی معادل ۲۰،۰۰۰ دلار است. حالا اگر قیمت BNB از ۲۰ دلار به ۱۸ دلار کاهش یابد، پوزیشن آلیس می‌تواند به‌صورت خودکار بسته شود. این اتفاق به این معناست که دارایی‌های وی لیکوئید شده و ۲۰۰۰ دلار وی هم کاملا از دست می‌رود.

حال اگر به هر دلیلی سیستم نتواند به‌موقع پوزیشن آلیس را ببندد و قیمت در بازار بیشتر افت کند، صندوق بیمه فعال شده و زیان‌های وارده را تا زمان بسته شدن پوزیشن جبران می‌کند. این اتفاق تغییری برای آلیس ایجاد نمی‌کند، چراکه پوزیشن وی قبلا لیکوئید شده و تراز حساب‌اش به صفر رسیده است. اما این امر باعث می‌شود باب سود خودش را از این معامله دریافت کند. بدون وجود صندوق بیمه، تراز آلیس تنها از ۲۰۰۰ دلار به صفر نرسیده و حتی ممکن است منفی شود.
البته در عمل، پوزیشن لانگ آلیس پیش از وقوع این اتفاقات بسته خواهد شد. دلیل این است که مارجین نگهداری وی، کمتر از مقدار حداقلی و مینیموم لازم است. کارمزد لیکوئید شدن حساب مستقیما وارد صندوق بیمه شده و مبالغ اضافی به کاربران بازگردانده می‌شود.
بنابراین، صندوق بیمه مکانسیمی است که برای استفاده از وثیقه‌های تریدرهای لیکوئید شده جهت پوشش زیان یا ورشکستگی حساب‌ها، طراحی شده است. در شرایط عادی بازار، انتظار می‌‌رود با لیکوئید شدن بیشتر تریدرها، موجودی صندوق بیمه نیز افزایش یابد.
به طور خلاصه، زمانی که کاربران پیش از رسیدن به نقطه سربه‌سری یا منفی شدن حساب‌شان لیکوئید می‌شوند، صندوق بیمه بزرگ و بزرگتر می‌شود. اما در شرایط حادتر، این سیستم شاید نتواند تمامی پوزیشن‌ها را ببندد، که در این صورت از صندوق بیمه برای پوشش زیان‌های بالقوه استفاده خواهد شد. با اینکه این اتفاق شایع نیست، درک مارجین نگهداری اما در زمان نوسانات شدید یا قدرت نقدشوندگی (Liquidity) پایین بازار، احتمال رخ دادن آن وجود دارد.

کاهش لوریج خودکار (Auto-deleveraging) چیست؟

اوتو دی‌لوریجینگ یا کاهش خودکار لوریج و اهرم، روشی برای لیکوئیدیشن متقابل است که تنها در صورت عدم کارکرد صندوق بیمه اتفاق می‌افتد. با اینکه این اتفاق نیز نادر است، اما این امر نیازمند تریدرهای سودآوری است که بخشی از سود خود را برای جبران ضرر و زیان معامله‌گران بازنده اختصاص دهند. متاسفانه، به دلیل وجود نوسان شدید در بازار ارزهای دیجیتال و لوریج بالای ارائه شده به کاربران، حذف کامل این احتمال ممکن نیست.
به عبارت دیگر، لیکوئیدیشن متقابل آخرین مرحله‌ای است که در صورت عدم پوشش پوزیشن‌های ورشکسته شده توسط صندوق بیمه انجام می‌گیرد. عموما، پوزیشن‌های دارای سود (و اهرم) بالاتر، آن‌هایی هستند که بیشترین مشارکت را دارند. بایننس از یک اندیکاتور برای اطلاع دادن به کاربران درباره جایگاهی که در صف کاهش لوریج خودکار دارند، استفاده می‌کند.
در بازار فیوچرز بایننس، سیستم از هر روشی برای جلوگیری از کاهش خودکار اهرم استفاده کرده و ویژگی‌های مختلفی برای مینیموم کردن اثر آن دارد. در صورت رخ داد این اتفاق، لیکوئیدیشن متقابل بدون دریافت هیگونه کارمزدی انجام شده و سریعا اطلاعیه‌ای به کاربران مربوطه ارسال می‌شود. کاربران می‌توانند در هر زمانی مجددا وارد پوزیشن شوند.

جمع بندی

در آخر خوب است بدانید که بسیاری از تریدرها برای کسب سود مستمر از ترید به دانش و مهارت زیادی نیاز دارند و به همین دلیل بسیاری از تریدرها در اوایل کارشان ترید کردن را با راهنمایی گرفتن از تحلیلگران یا تریدرهای حرفه‌ای شروع میکنند؛ حتی بعضی خودشان ترید نکرده و حاضرند سرمایه‌شان را به تریدری که درباره‌ی سود گرفتنش شنیده‌اند داده تا او با سرمایه‌شان ترید کرده و به آن‌ها سود دهد. سرویس کپی تریدینگ اکسلایت، سرویسیست که میتواند این کاربرد را به مراتب با کیفیت‌تر برای شما انجام دهد. به این صورت که شما تنها دسترسی ترید اکانت فیوچرزتان (تنها دسترسی ترید اکانت پرپچوال فیوچرز خود و نه سرمایه یا نام کاربری و رمز عبور خود!) را به پلتفرم اکسلایت داده، از بین تریدرهای حرفه‌ای اکسلایت یکی را بر اساس کارنامه‌اش انتخاب میکنید تا هر تریدی که او میکند برای شما کپی شود؛ بدون اینکه سرمایه‌تان را به آن تریدر داده باشید.
در صورت داشتن هر نوع سوالی درباره‌ی سرویس کپی تریدینگ یا سرویس‌های دیگر مثل ارائه سیگنال یا در مورد طریقه کار بایننس، خوشحال می‌شویم از طریق چت سایت یا باقی راه‌های ارتباطی، بی‌درنگ آن را از اکسلایت بپرسید.
لازم به ذکر است که در نوشتن این مقاله، از آکادمی بایننس (academy.binance) هم کمک گرفته‌ایم.

معامله اهرمی چیست و لوریج در ارز دیجیتال چه کاربردی دارد؟

معامله اهرمی چیست و استفاده از لوریج در ارز دیجیتال پرسش‌های پرتکراری است که می‌تواند آغاز یک راه پرفرازونشیب در ترید باشد. معامله اهرمی امکان کسب سود بیشتر با سرمایه کم را فراهم می‌کند. از سویی دیگر این معاملات ممکن است منجر به از دست رفتن تمامی سرمایه شما بشوند. لازمه ورود به این معاملات پذیرش ریسک آن و همچنین تحقیق و بررسی‌های فراوان است. در ادامه بیشتر با اینکه اهرم در ارز دیجیتال چیست و معامله شورت و لانگ در ارز دیجیتال چگونه انجام می‌شوند؛ آشنا خواهید شد.

مقدمه؛ با اهرم در ارز دیجیتال آشنا شوید

برای کسب سود از بازار ارزهای دیجیتال روش‌های مختلفی وجود دارد. برای نمونه آنچه در بازار معاملاتی ارز دیجیتال نوبیتکس ارائه می‌شود؛ از نوع بازار اسپات (Spot) است. به‌طورکلی در بازار ارزهای دیجیتال علاوه بر بازار اسپات، بازارهایی مانند بازار مارجین و بازار آتی یا فیوچرز نیز در دسترس کاربران است. در این بازارها می‌توان از ابزاری به نام اهرم استفاده کرد.

اصطلاح اهرم، به استفاده یک شخص از سرمایه قرض گرفته‌شده برای انجام معاملات اشاره دارد. در معاملات اهرمی به‌واسطه استفاده از لوریج (leverage)، قدرت خرید یا فروش شما تقویت می‌شود. در واقع شما حتی اگر سرمایه اولیه زیادی ندارید، امکان سود کردن بیشتر از یک معامله را خواهید داشت.

باید در نظر داشت، استفاده از لوریج در ارز دیجیتال ممکن است سود بالقوه انجام یک معامله را چند برابر کند؛ اما در همین حال ریسک از دست رفتن کل سرمایه اولیه را نیز افزایش می‌دهد. هوشیاری و استفاده درست از چنین ابزاری در بازار بی‌ثبات رمزارزها امری ضروری است در غیر این صورت متحمل شدن ضررهای غیرقابل‌جبران امری اجتناب‌ناپذیر است.

چگونگی انجام معاملات اهرمی می‌تواند برای بسیاری از تازه‌کاران بسیار گیج‌کننده باشد بنابراین پیش از ورود به چنین بازارهایی بد نیست بدانید با چه چیزی سروکار دارید و به‌طورکلی بر چه اساسی کار می‌کند. تمرکز این مقاله بر روی معاملات لوریج در بازار رمزارزها است اما بخش بزرگی از این اطلاعات در بازارهای سنتی نیز معتبر است.

اهرم در ارز دیجیتال چیست و چه کاربردی دارد؟

همان‌طور که گفتیم اهرم به استفاده از پول یا سرمایه قرض گرفته‌شده برای ترید در بازارهای مالی اشاره دارد. به زبان ساده اهرم نوعی گرفتن وام است و قدرت خرید یا فروش شما را در معاملات افزایش می‌دهد. بنابراین به کمک این ابزار می‌توانید با سرمایه‌ای بیشتر از آنچه در حال حاضر در اختیار دارید؛ ترید کنید.

معمولاً مقدار اهرم به صورت یک نسبت تعریف می‌شود. به عنوان مثال نسبت یک به پنج ۱:۵، به صورت ۵x نمایش داده شده یا نسبت یک به بیست ۱:۲۰ به صورت ۲۰x نمایش داده می‌شود. بر این اساس می‌توان دریافت که سرمایه اولیه معامله‌گر ضربدر چند شده است.

برای نمونه تصور کنید که سرمایه اولیه‌ای که در اختیار دارید ۱۰۰ دلار است اما می‌خواهید موقعیتی به ارزش ۱۰۰۰ دلار در بیت کوین (BTC) باز کنید. با اهرم ۱۰ برابری (۱۰x)، صد دلار شما همان قدرت خرید هزار دلار را خواهد داشت. در صورتی که معامله شما به سود ختم شود، میزان سود شما بر اساس هزار دلار محاسبه می‌شود.

از اهرم یا لوریج می‌توان برای بازار مشتقات مختلف رمزارزها استفاده کرد. رایج‌ترین معاملات اهرمی در معاملات مارجین، توکن‌های اهرمی و قراردادهای فیوچرز یا درک مارجین نگهداری آتی است.

معاملات اهرمی چگونه کار می‌کند؟

وثیقه در معامله اهرمی

پیش از آنکه بتوانید برای ترید از پلتفرم‌ها پول قرض کنید؛ باید میزانی دارایی به‌حساب معاملاتی خود واریز کنید. این پول در اصل سرمایه اولیه‌ای است که به عنوان وثیقه عمل می‌کند. مقدار این وثیقه به‌اندازه اهرم و ارزش کل موقعیتی که می‌خواهید باز کنید(مارجین)؛ بستگی دارد.

البته نگران این بخش نباشید. وبسایت‌های ارائه‌دهنده این خدمات، میزان سرمایه اولیه مورد نیاز برای شروع این معاملات و اندازه قابل دسترس اهرم را نیز در اختیار کاربران قرار می‌دهند. این میزان بر اساس سرمایه کاربر محاسبه می‌شود.

فرض کنید می‌خواهید ۱۰۰۰ دلار در بیت کوین (BTC) با اهرم ۱۰x سرمایه‌گذاری کنید. مارجین مورد نیاز ۱/۱۰ از ۱۰۰۰ دلار خواهد بود؛ بنابراین باید حسابتان را ۱۰۰ دلار به عنوان وثیقه شارژ کنید. اگر از اهرم ۲۰x استفاده کنید، مارجین مورد نیاز شما کمتر می‌شود (۱/۲۰ از ۱۰۰۰ دلار = ۵۰ دلار). اما به خاطر داشته باشید که هر چه اهرم بیشتر باشد؛ خطر لیکویید شدن یا از دست وثیقه حساب نیز بیشتر خواهد شد.

آستانه نگهداری مارجین چیست؟

به غیر از سپرده اولیه مارجین، همچنین باید یک آستانه نگهداری مارجین نیز برای معاملات در نظر بگیرید. چرا که وقتی بازار شروع به حرکت کرد، میزان مارجینی که در ابتدا به شما نمایش داده شد هم می‌تواند تغییر کند. بنابراین زمانی که بازار برخلاف موقعیت شما حرکت می‌کند ناگهان مارجین از آستانه حفظ موقعیت شما کمتر شده و اگر مدیریت نشود؛ منجر به لیکویید شدن یا صفر شدن حساب شما می‌شود. بهتر است همیشه میزان بیشتری دارایی در حساب خود قرار دهید تا به عنوان یک آستانه تحمل عمل کند. این آستانه با عنوان حاشیه نگهداری یا maintenance margin نیز شناخته می‌شود.

معامله شورت و لانگ چیست؟

اهرم را می‌توان در دو موقعیت لانگ و شورت استفاده کرد. باز کردن یک موقعیت لانگ به این معنی است که انتظار دارید قیمت یک دارایی افزایش یابد . به موقعیت لانگ موقعیت خرید هم می‌گویند.

در مقابل باز کردن یک موقعیت شورت به این معنی است که انتظار دارید قیمت یک دارایی کاهش یابد. به موقعیت شورت، موقعیت فروش هم می‌گویند.

چنین مسئله‌ای در بازار معاملات اسپات مسئله‌ای عادی است. هر تریدری تلاش می‌کند تا دارایی دیجیتال مورد نظر را در قیمت پایینی خریداری کند و در قیمتی بالاتر به فروش برساند. اما در معاملات اهرمی همه چیز به نحو دیگری صورت می‌گیرد.

معاملات اهرمی به شما امکان می‌دهد که فقط بر اساس وثیقه خود و نه بر اساس دارایی خود، دارایی‌ها را بخرید یا بفروشید. بنابراین لازم نیست حتماً در کیف پول خود بیت کوین داشته باشید تا بتوانید بر روی آن پوزیشن لانگ یا شورت بگیرید.

برای درک درست‌تر این درک مارجین نگهداری مفهوم لازم است بدانید در بازار فیوچرز(Futures) تنها قرارداد آتی خرید (لانگ) یا فروش (شورت) معامله می‌شود. بنابراین نیازی نیست حتماً صاحب یک دارایی به خصوص باشیم. شما تنها با قراردادن مقداری دارایی (وثیقه) و انتخاب یک موقعیت لانگ یا شورت می‌توانید وارد این معاملات شده و از روند آن‌ها کسب درآمد کنید.

این وثیقه می‌تواند در پلتفرم‌های مختلف متفاوت باشد اما معمولاً تتر، بیت کوین، اتر و بایننس کوین به عنوان وثیقه مورد قبول پلتفرم‌ها قرار می‌گیرد.

باید توجه داشت که قیمت‌های بازار آتی رمزارزها کمی با بازار اسپات آن‌ها متفاوت است. برای دنبال کردن قیمت بازار فیوچرز در وبسایت تریدینگ ویو (Trading view) باید عبارت Perpetual Futures را جست و جو کنید. برای نمونه با جست و جوی BTC Perpetual Futures Contract به نمودار قیمتی بازار آتی صرافی بایننس را مشاهده خواهید کرد.

استفاده از لوریج در ارز دیجیتال برای معامله شورت و لانگ

حالا که با معامله شورت و لانگ در ارز دیجیتال آشنا شدید؛ بد نیست یک مثال استفاده از اهرم معاملاتی را با یکدیگر مرور کنیم:

فرض کنید می‌خواهید یک موقعیت لانگ ۱۰,۰۰۰ دلاری با اهرم ۱۰x در بیت کوین باز کنید. پس برای این موقعیت به ۱۰۰۰ دلار به عنوان وثیقه نیاز دارید. اگر قیمت بیت کوین ۲۰ درصد افزایش پیدا کند؛ سود خالص ۲۰۰۰ دلاری منهای مقداری کارمزد به دست خواهید آورد. این میزان بسیار بیشتر از ۲۰۰ دلاری است که با خرید ۱۰۰۰ دلار بیت کوین به دست می‌آوردید.

بااین‌حال نکته مهم این است اگر قیمت بیت کوین در همین زمان ۲۰ درصد کاهش پیدا کند؛ موقعیت شما ۲۰۰۰ دلار از دست می‌دهد. از طرفی سرمایه اولیه شما (وثیقه) تنها ۱۰۰۰ دلار بوده است. در نتیجه افت ۲۰ درصدی قیمت به معنی لیکویید شدن ۱۰۰۰ دلار وثیقه شما است و موجودی شما صفر می‌شود. نکته تلخ‌تر ماجرا این است که در واقع، حتی اگر بازار تنها ۱۰ درصد هم سقوط کند باز هم امکان لیکویید شدن حساب شما وجود دارد. ارزش لیکویید شدن به صرافی‌ای که استفاده می‌کنید بستگی دارد.

برای جلوگیری از صفر شدن حساب، باید دارایی بیشتری را به کیف پول اضافه کرد تا وثیقه افزایش پیدا درک مارجین نگهداری کند. معمولاً صرافی‌ها پیش از لیکویید شدن حساب، کاربر را با خبر می‌کنند. شاید اصطلاح کال مارجین را شنیده باشید. این همان پیام استرس‌آوری است که اطلاع می‌دهد شما در خطر از دست رفتن سرمایه‌تان قرار دارید.

تقریباً همه چیز در موقعیت شورت شبیه موقعیت لانگ است با این تفاوت که قیمت ارز مورد نظر شما باید کاهش پیدا کند تا سود کنید.

چگونه ریسک معاملات با اهرم را مدیریت کنیم؟

در ابتدا باید با صراحت بیان کنیم اگر در بازار ارزهای دیجیتال تازه‌وارد محسوب می‌شوید؛ به سراغ معاملات اهرمی نروید. بهتر است خریدوفروش این نوع دارایی‌ها را موقتاً تا زمانی که آمادگی لازم را به دست نیاورده‌اید؛ در بازار معمول (اسپات) رمزارزها دنبال کنید.

درست است که معامله با استفاده از اهرم بزرگ ممکن است به سرمایه کمتری نیاز داشته باشد و در شروع انتخاب مناسبی به نظر بیاید، اما هرچه مقدار اهرم انتخابی بیشتر شود، شانس لیکویید شدن نیز بالاتر می‌رود.

در واقع این اشتباه مشترکی است که معامله‌گران تازه‌کار و کسانی که سرمایه زیادی ندارند؛ مرتکب می‌شوند. معامله‌گران کوچک تصور می‌کنند که با توجه به سرمایه کم خود باید از اهرم‌های بزرگ استفاده کنند تا به‌سرعت سودی به دست آورده و بار خود را ببندند. این تصور و همین‌طور طمع حاصل از آن باعث صفر شدن سرمایه اولیه آن‌ها می‌شود و علاوه بر این منجر به کناره‌گیری آن‌ها از بازارهای مالی می‌شود.

در صورتی که عدد اهرم خیلی بزرگ تعیین شود، حتی یک درصد تغییر قیمت هم می‌تواند منجر به از دست رفتن کل سرمایه شود. هر چه اهرم بزرگ‌تر باشد؛ به همان میزان تحمل نوسانات قیمتی نیز کمتر می‌شود.

به‌طورکلی استفاده از اهرم کوچک‌تر به این معنی است که ریسک از دست دادن کل حساب معامله‌گر کاهش می‌یابد.

نکته حائز اهمیت این است که در بازه‌های زمانی کوچک‌تر، بازار به‌طور لحظه‌ای در حال نوسان است. بنابراین اگر اهرم انتخابی، عددی معقول (بین ۱x تا ۵x) باشد؛ التهاب لحظه‌ای بازار، موقعیت شما را کمتر تهدید خواهد کرد.

استراتژی‌های مدیریت ریسک مانند تعیین حد ضرر و حد سود، امکان از دست رفتن سرمایه شما را به حداقل می‌رساند.

با تعیین حد ضرر، موقعیت به صورت خودکار در قیمتی معین و با تحمل میزان مشخصی ضرر بسته خواهد شد. در نتیجه زمانی که بازار علیه موقعیت شما حرکت کند؛ چندان ضرر نخواهید کرد و وثیقه را کاملاً از دست نخواهید داد. تعیین حد سود عملکردی عکس حد ضرر دارد. با تعیین حد سود زمانی که سود معامله به مقدار مشخصی برسد؛ معامله به‌طور خودکار بسته می‌شود. با استفاده از حد سود، شما می‌توانید پیش از آنکه موقعیت بازار به روند نزولی تغییر حالت بدهد، سود خود را برداشت کنید.

تعیین حد سود برای تبدیل‌شدن به یک تریدر حرفه‌ای مسئله مهمی است. یک تریدر حرفه‌ای با مشخص کردن حد سود، انتظار خود را از یک موقعیت مشخص می‌کند و از سود بالقوه‌ای که دست نیافتن به آن می‌تواند منجر به ضرر هنگفتی شود؛ دست می‌کشد. کنترل حس طمع و علم به اینکه در بازار موقعیت‌های امن بسیاری وجود دارد؛ از مهم‌ترین مشخصات یک تریدر حرفه‌ای است. برای اطلاعات بیشتر در این خصوص می‌توانید به مقاله حد سود و ضرر چیست و چگونه از آن‌ها استفاده کنیم ، مراجعه کنید.

آیا استفاده از لوریج در ارز دیجیتال برای شما مناسب است؟

همان‌طور که خواندیم؛ معامله اهرمی در ارز دیجیتال شمشیر دو لبه‌ای است که می‌تواند سود بسیار زیادی داشته باشد و هم ضرر بسیار زیادی. به‌طورکلی ریسک معاملات اهرمی در تمامی بازارها بالاست و این ریسک در بازار پرنوسان ارزهای دیجیتال بسیار بیشتر است.

در حال حاضر به دلیل ملاحظات قانونی امکان انجام این معاملات در یک پلتفرم ایرانی وجود ندارد و علاقه‌مندان به معاملات اهرمی باید از پلتفرم‌های خارجی برای این منظور استفاده کنند. این مسئله نیز به‌خودی‌خود فاکتور ریسک دیگری را برای کاربران ایرانی به همراه خواهد داشت.

اگر مایل به انجام معاملات اهرمی هستید؛ پیش از هر چیز دانش و مسئولیت‌پذیری را در قبال هر اقدام خود رعایت کنید. احتیاط کنید و بدون تحلیل و تحقیق وارد هیچ موقعیتی نشوید. از سویی دیگر پلتفرم مورد نظر برای معامله اهرمی ارز دیجیتال را نیز با تحقیق، به‌درستی انتخاب کنید.

بسیاری از صرافی‌هایی که امکان معاملات اهرمی را فراهم می‌کنند؛ بارها به دست‌کاری بازار، از کار افتادن ابزارهای تعیین حد سود یا حد ضرر و خدماتشان در لحظه‌های حساس بازار، متهم شده‌اند. بنابراین انتخاب پلتفرم مناسب به تحقیق بسیار زیادی نیاز دارد.

قربانی طمع نشوید. ورود به چنین بازارهایی بدون علم و تحقیق، جز ضرر چیزی به همراه نخواهد داشت. بازار پر نوسان ارز دیجیتال حتی سرمایه‌گذاری در بازار اسپات را با چالش مواجه می‌کند چه رسد که ریسک این سرمایه‌گذاری در معاملات اهرمی چندین برابر هم خواهد بود. تا جایی که عده بسیاری معتقدند ورود به معاملات اهرمی در ارز دیجیتال، بیشتر از سرمایه‌گذاری، قمار است.

سخن پایانی

اهرم در ارز دیجیتال، سرمایه‌گذاری اولیه با پول کم و سود بیشتر را امکان‌پذیر می‌کند. بااین‌حال نوسانات بازار می‌تواند منجر به از دست رفتن همان سرمایه اندک شود. مخصوصاً اگر از اهرم‌های بزرگی مانند ۱۰۰x استفاده کنید. همیشه با احتیاط معامله را آغاز کنید و پیش از انجام معامله با اهرم، ریسک آن را ارزیابی کنید. هرگز اموال و دارایی‌هایی را که نمی‌توانید از دست بدهید را وارد هیچ معامله‌ای نکنید. بد نیست پیش از امتحان کردن معاملات اهرمی، به تعداد حساب‌ها و رقم‌هایی که به‌طور روزانه در صرافی‌ها لیکویید می‌شوند نیز توجه کنید.