کال مارجین در بورس چیست

مارجین کال (margin call)

همانطور که بخش‌های قبلی گفته شد عملا میزان مارجین پرداخت شده به بروکر به عنوان وجه تضمینی به کار می‌رود تا مشتری هیچ گاه بیشتر از سرمایه اولیه زیان نکند. در معاملات زیان ده هر گاه میزان زیان مشتری به حد مرزی برسد بروکر معامله مشتری را به‌طور خودکار بسته و میزان مارجین پرداخت شده قبلی بابت آن معامله را به حساب باز می‌گرداند. در اکثر بروکر‌ها این حد مرزی رسیدن margin level به عدد ۲۰ در صد است. مارجین لول از نسبت تقسیم equity به margin به دست می‌آید.

همانطور که بخش‌های قبلی گفته شد عملا میزان مارجین پرداخت شده به بروکر به عنوان وجه تضمینی به کار می‌رود تا مشتری هیچ گاه بیشتر از سرمایه اولیه زیان نکند. در معاملات زیان ده هر گاه میزان زیان مشتری به حد مرزی برسد بروکر معامله مشتری را به‌طور خودکار بسته و میزان مارجین پرداخت شده قبلی بابت آن معامله را به حساب باز می‌گرداند. در اکثر بروکر‌ها این حد مرزی رسیدن margin level به عدد ۲۰ در صد است. مارجین لول از نسبت تقسیم equity به margin به دست می‌آید. سواپ (swap)

روشن است که ما طی معاملات تجاری در بازار فارکس، ارز‌های رایج کشور‌های مختلف با نرخ‌های بهره متفاوت را باهم جابه‌جا می‌کنیم. در معامله buy aud/usd ارز رایج کشور استرالیا که دارای نرخ بهره بانکی سالانه ۳‌درصد است را می‌گیریم و در ازای آن ارز رایج ایالات متحده که دارای نرخ بهره بانکی سالانه ۲۵/۰‌درصد است می‌دهیم. خوب در این حالت اگر معامله را تا یک سال آینده نگه داریم ۲.۷۵‌درصد بهره سالانه بانکی به ما تعلق‌گرفته و به حساب ما اضافه خواهد شد(که در صورت معامله sell این میزان از کال مارجین در بورس چیست حساب ما کسر می‌شد).

بانک‌ها و بروکر‌ها برای تسویه حساب روزانه معاملات خود میزان بهره یک روز را (در این مثال ۷۵/۲‌درصد/ ۳۶۵) محاسبه و از حساب مشتری کسر یا به آن اضافه می‌کنند. پس در حقیقت اگر ما یک پوزیشن باز داشته باشیم و ساعت به وقت بروکر از ۱۲ نیمه شب بگذرد میزان نرخ بهره شبانه (swap) از حساب ما کسر یا به آن اضافه می‌شود.

قابل ذکر است به دلیل حساسیت ایرانی‌ها و مسلمانان به مسائل مذهبی و شرعی که در آن بهره امری مذموم شمرده شده است، اغلب بروکرهای طرف قرارداد با مسلمانان این امکان را فراهم ساخته‌اند تا حساب‌های بدون نرخ بهره شبانه (free swap) به معامله‌گران ایرانی و مسلمانان ارائه داده تا از این طریق بازار گسترده معامله‌گران خاورمیانه را از دست ندهند.

در پایان این بخش نماد تجاری برخی از ارز‌های رایج دنیا را می‌بینید: یورو اروپا EUR،‌دلار آمریکا USD ،ین ژاپن JPY، ‌دلار کانادا CAD،‌دلار استرالیا AUD،‌دلار نیوزلند NZD، پوند انگلستان GBP، فرانک سوئیس CHF.

معامله مارجین چیست؟

اما برای بسیاری از معامله گران فارکس، “مارجین” یک مفهوم جدید است که اغلب آن را نمی‌فهمند.

سعید مرغ سوخاری و پوره سیب‌زمینی را خوب می‌شناسد اما چیزی از مارجین و اهرم نمی‌داند.

معاملات مارجین این امکان را به شما می‌دهد که موقعیت‌های به‌مراتب بزرگ‌تر از موجودی حساب خود بگیرید.

با کمی پول نقد می‌توانید معامله بسیار بزرگ‌تری را در بازار فارکس برای خود باز کنید.

و سپس فقط با تغییر اندک قیمت به نفع شما، این امکان وجود دارد که به سودهای کلانی برسید.

اما برای بیشتر معامله گران جدید، ازآنجایی‌که معمولاً نمی‌دانند چه می‌کنند، چنین چیزی اتفاق نمی‌افتد.

احتمالاً قیمت حرکت می‌کند، ولی به ضرر آنها.

مثل اتفاقی که برای سعید افتاد.

سعید یک معامله باز کرد.

سعید مطمئن بود که برنده خواهد بود، بنابراین قمار بزرگی کرد.

ناگهان، در کمال ناباوری، معاملات او به‌صورت خودکار بسته شد و متحمل یک ضرر حماسی شد.

پولی که اکنون در حساب سعید باقی‌مانده است حتی برای شروع یک معامله کوچک دیگر هم کافی نیست.

سعید گیج شده و از خودش می‌پرسد، "چه شد"؟

حالا زنگ می‌زند به کارگزاری خود و به او می‌گویند که "مارجین کال برایش فرستاده شده و یک استاپ اوت را تجربه کرده است".

سعید نمی‌داند منظور کارگزار چیست.

به همین دلیل است که درک صحیح نحوه عملکرد معاملات مارجین بسیار ضروری است.

معامله‌گر فارکس باید مارجین را بشناسد

بسیاری از معامله گران تازه‌کار مفهوم کال مارجین در بورس چیست مارجین، نحوه استفاده از آن، نحوه محاسبه آن و نقش مهم آن در معاملات را درک نمی‌کنند.

می دانید مارجین چیست؟ موجودی استفاده شده چطور؟

موجودی آزاد چیست؟ سطح مارجین چیست؟ مارجین کال چیست؟ استاپ اوت یا مارجین کلوز اوت چیست؟

همان‌طور که مشاهده می‌کنید، "اصطلاحات مارجینی" زیاد در دنیای فارکس استفاده می‌شود.

قبل از اینکه یک کارگزار فارکس انتخاب کنید و معاملات مارجینی خود را آغاز کنید، باید معنی همه اصطلاحات آن را بدانید.

اگر مطلع نباشید، باید مثل سعید ضرر بدهید.

اتفاقات وحشتناکی همچون مارجین کال یا استاپ اوت برای حساب معاملاتی شما می‌افتد و شما حتی نمی‌دانید چه شده یا چرا این اتفاق افتاده است.

اگر واقعاً می خواهید بفهمید که چگونه مارجین در معاملات فارکس استفاده می شود ، باید نحوه واقعی عملکرد حساب معاملات مارجین خود را بدانید.

مرحله اول این است که درک معنای دقیق یک سری اعداد (خیلی مهم) که در نرم‌افزار معاملاتی خود مشاهده می‌کنید است.

ما این اعداد را "معیار" حساب مارجین شما می‌نامیم.

به عنوان مثال، نگاهی به نرم افزار معاملاتی MetaTrader 4 یا همان MT4، بی‌اندازید:

اعداد بالا همگی با هم ارتباط مستقیم دارند.

تغییر در یکی باعث تغییر در دیگری می‌شود.

یک معامله‌گر، از روابط بین این موارد آگاه است .

پیش از آنکه بخواهید اقدام به بازکردن پوزیشن در حساب واقعی کنید و به معامله بپردازید.

هرگاه یک سری از معیارها به زیر یک مقدار خاص برسند، اتفاقات بدی می‌افتد!

بنابراین باید بدانید که این معیارها و اعداد چه هستند و چه کاربردی دارند.

همچنین باید بدانید که این "اتفاقات بد" چه هستند.

اطمینان حاصل کنید که درک دقیق و صحیحی از نحوه کارکرد حساب معاملاتی و استفاده از مارجین دارید.

پس به دل کار برویم.

یک حساب معاملاتی مارجین معیارهای زیر را نشان می‌دهد:

• موجودی یا بالانس (Balance)
• موجودی استفاده شده (Used Margin)
• موجودی آزاد (Free Margin)
• س/ض غیر واقعی (Unrealized P/L)
• اکوییتی (Equity)
• سطح مارجین (Margin Level)

هر معیار چیزی را اندازه‌گیری می‌کند.

به‌عنوان‌مثال، "موجودی" میزان پول نقد در حساب شما را اندازه‌گیری می‌کند. اگر پول نقد شما مقدار مشخصی نباشد، ممکن است "مارجین" کافی برای بازکردن معاملات جدید یا باز نگه‌داشتن معاملات موجود نداشته باشید.

بسته به نرم افزار معاملاتی، ممکن است نام هر معیار متفاوت باشند اما چیزی که اندازه گیری می شود یکی است.

بیایید نگاهی دوباره به معیارهای متاتریدر 4 بیندازیم.

به نظر می رسد "موجودی استفاده شده" نمایش داده نمی شود. اما هست، MetaTrader 4 آن را به نام "مارجین" نمایش می دهد.

در اینجا نمونه دیگری از معیارهای یک نرم‌افزار دیگر را مشاهده می‌کنید:

معیار ها یا متریک های مشابه با MetaTrader 4 اما نام متفاوت.

نگران اسم‌گذاری‌های مختلف نباشید، ما هر معیار مربوط به مارجین را به شما توضیح می‌دهیم، تا بدون توجه به نام، قادر باشید بفهمید کدام معیار اشاره به چه چیزی دارد.

همچنین به شما یاد خواهیم داد که هر معیار خاص با چه اسامی دیگری شناخته می‌شود.

در پایان این بخش آموزشی، یک برگه تقلب برای شما تهیه دیده‌ایم که می‌توانید هنگام معاملات کنار دست خود نگاه دارید تا به بهتر فهمیدن این اصطلاحات کمک می‌کند.

مشکلات معاملات اهرمی بازار ارز دیجیتال چیست؟

اگر به شرایط پرنوسان بازار ارز دیجیتال علاقه مند هستید، باید بدانید که اهرم چگونه کار می کند. معاملات کریپتو اهرمی، تکنیکی است که به شما امکان می‌دهد تا 100 برابر بیشتر از آنچه که سرمایه شما به طور معمول اجازه می‌دهد، معاملات انجام داده و سود و زیان احتمالی را کسب کنید. این نوع معاملات ریسک بالایی داشته که توسط افراد حرفه ای باید انجام شود. با توجه به اینکه این معاملات می‌تواند روی قیمت نیز تأثیر بگذارد حرکت‌ها را در هر دو جهت برجسته می‌کند، بنابراین درک نحوه عملکرد معاملات اهرمی و درک بازار کریپتو مهم است. برای آشنایی با نحوه کار و درک مشکلات معاملات اهرمی بازار ارز دیجیتال، این مقاله را تا انتها مطالعه کنید.

معاملات اهرمی بازار ارز دیجیتال

بخش عمده ای از معاملات در بازارهای مالی معاملاتی، در صرافی های خارجی است که به اختصار فارکس خوانده می شود. استفاده از اهرم اساساً بازده بالقوه در یک معامله معین را با یک ضریب ثابت به عنوان مثال 10x تقویت می کند اما بدون اینکه به سرمایه معادل نیاز باشد. برای انجام یک معامله اهرمی، یک معامله گر به یک کارگزار یا مبادله نیاز دارد تا اساساً اعتبار را افزایش دهد تا بتواند معاملات اهرمی را انجام دهد اما این اعتبار بی قید و شرط نیست. باید خطوط قرمزی برای محدود کردن ضرر وجود داشته باشد که از نظر تئوری بسیار بیشتر از چیزی است که معامله‌گر در اختیار دارد که این می تواند یکی از مشکلات معاملات اهرمی بازار ارز دیجیتال باشد.

اگر همه چیز به خوبی پیش برود، این معاملات اهرمی بازدهی بیشتری را بدون نیاز به کاهش سرمایه زیاد ایجاد می کند. با این حال، اگر معامله در جهت اشتباه پیش رود، زیان ها نیز به اندازه اهرم کاربردی افزایش می یابد و کارگزار یک محرک ایجاد می کند که قرارداد اعتباری فراتر از آن تمدید نخواهد شد. برای آشنایی با مشکلات معاملات اهرمی بازار ارز دیجیتال، در ادامه به معرفی برخی از این اصطلاحات می پردازیم. درک این اصطلاحات و معنای آنها برای آشنایی با نحوه عملکرد معاملات اهرمی بسیار مهم است.

اصطلاحات موجود در معاملات اهرمی چیست؟

• مارجین: این مقدار پولی است که در حساب معاملاتی مارجین خود قرار می دهید و وثیقه ای را ارائه می دهد که صرافی مایل به تمدید اعتبار است.

• اهرم: درجه ای که صرافی به شما امکان می دهد مارجین خود را تقویت کنید که به صورت 2x، 5x، 10x، 100x و غیره نشان داده می شود.

• نسبت مارجین: مقدار مارجین مورد نیاز مبادله نسبت به موقعیت که این معکوس سطح اهرم است. بنابراین اهرم 2x به این معنی است که نسبت مارجین شما 50 درصد خواهد بود. معاملات اسپات اساساً دارای مارجین 100 درصدی است زیرا برای انجام یک معامله Spot باید به طور کامل پوزیشن را از موجودی حساب خود تأمین کنید.

• حداکثر پوزیشن: مارجین شما در اهرم ضرب می شود. بنابراین اگر 1000 دلار در حساب مارجین خود قرار دهید و اهرم موجود 10x باشد، حداکثر پوزیشن شما 10,000 دلار خواهد بود.

• مارجین کال: نقطه‌ای که صرافی از شما می‌خواهد سرمایه بیشتری را به حساب مارجین خود اضافه کنید تا نسبت مارجین را حفظ کنید، با توجه به کاهش موقعیت شما مقدار اهرم را کاهش دهید.

• لیکوئید شدن: زمانی که مارجین شما به طور خودکار فروخته می شود تا زیان های متحمل شده توسط موقعیت شما را پوشش دهد.

• پوزیشن های Short/Long: هنگام استفاده از اهرم و شرط بندی که قیمت بالا می رود، شما یک Long Position می گیرید، برعکس گرفتن یک Short Position مناسب است.

• حد ضرر: تعیین سطحی از ضرر که در آن معامله به طور خودکار لغو شود. معامله گران با استفاده از این نقطه، از ضرر بیشتر در معاملات خود جلوگیری می کنند. عدم استفاده از Stop Loss بسیار خطرناک است زیرا معامله می تواند کل سرمایه را از بین ببرد که این گزینه می تواند یکی از مشکلات معاملات اهرمی بازار ارز دیجیتال باشد.

نمونه ای از معاملات اهرمی ارز دیجیتال

اگر با 1000 دلار در صرافی خود اقدام به معامله معمولی یا غیر اهرمی کنید، زمانی که به سود 10 درصدی رسید، در این صورت 100 دلار (1000*0.10) درآمد خواهید داشت و در نهایت معامله با 10100 دلار تمام می شود و کل سرمایه خود را 1 درصد افزایش می دهید (100/10,000). اگر معامله 10 درصد ضرر داشته باشد، 100 دلار از دست می‌دهید و در نهایت با 9900 دلار یا 99 درصد از سرمایه خارج می شوید که در این صورت، ضرر سرمایه معادل 1 درصد از سرمایه معاملاتی است. اگر صرافی به شما اهرم 10x را پیشنهاد می کرد، می توانید همان معامله را انجام دهید، اما 10,000 دلار شما به عنوان مارجین عمل می کند و می توانید حداکثر پوزیشن 100,000 دلار را معامله کنید، زیرا نسبت مارجین شما 10 درصد خواهد بود. با این اهرم، نیازی با انجام معاملات زیادی نیست تا پول شما را دوبرابر کند یا به طور بالقوه شما را از بین ببرد، با اهرم 100x هر یک از سناریوها ممکن است با یک معامله اتفاق بیفتد.

وام های مسکن نمونه ای از معاملات اهرمی است. اکثریت خریداران خانه برای اولین بار سرمایه لازم برای خرید ملک را به صورت نقدی ندارند. در عوض، در برابر کل هزینه ای که سپرده گذاری می کنند، بانک به آنها یک وام اعتباری با نرخ بهره ثابت یا شناور ارائه می دهد. نسبت سپرده به وام کلی، با نام مستعار LTV (وام به ارزش) نوعی اهرم است زیرا خریدار خانه را قادر می‌سازد تا با کسری از کل هزینه، ملکی را خریداری کند. تفاوت اهرم با وام مسکن این است که گزینه ای برای تثبیت نرخ بهره وجود دارد یا به عبارت دیگر، برای حل کردن مشکل ریسک است، این شرایط مشابه Stop Loss است زیرا هزینه بدهی شما را تعیین می کند.

با این حال، برخی از خریداران دوست دارند که از نرخ بهره وام بانکی را استفاده کنند، این می‌تواند به معنای بازپرداخت بسیار پایین‌تر در هنگام کاهش نرخ بهره باشد اما به همان اندازه، اگر نرخ‌های بهره ناگهان شروع به افزایش کنند، پرداخت‌های ماهانه می‌تواند بسیار گران شود. اگرچه نرخ های بهره، مانند نرخ های رمزارز خارجی بی ثبات نیستند، افزایش اندک می تواند تأثیر زیادی بر هزینه ماهانه بازپرداخت ها داشته باشد.

رویدادهای Black Swan، می‌توانند بر نرخ‌های بهره تأثیر بگذارند. نمونه ای که می توانید بررسی کنید، اتفاقی بود که در دهه 1970 افتاد یا حمله جورج سوروس به پوند بریتانیا ایجاد سلب مالکیت، که معادل وام مسکن اهرمی است و با LTVهای بالا مرتبط است.

اهرم و نوسانات در بازار ارز دیجیتال

نکته ای که در مورد اهرم وجود دارد این است که ارزش عملی دارد: خرید خانه و یا معامله در بازار فارکس. اگر به اشتباه استفاده شود، می تواند به سادگی کل سرمایه را از بین ببرد که یکی از مشکلات معاملات اهرمی بازار ارز دیجیتال است. کریپتو یک دارایی بی ثبات است، بنابراین معامله گران نیازی به اهرم برای ایجاد فرصت هایی برای سود کوتاه مدت نخواهند داشت. در صورتی که دارایی های بلندمدت مانند بیت کوین و اتریوم در طی زمان، دستاوردهای نجومی ایجاد کرده اند.

مسئله این است که سرمایه گذاری با اهرم کم برای همه مناسب نیست. بسیاری از معامله‌گران به سودهای حاصل از یک دهه نگاه می‌کنند و اساساً می‌خواهند آن‌ها را یک شبه با استفاده از اهرم به دست آورند. با 100x می توانید در عرض یک کندل 15 دقیقه ای یا کمتر از آن بسازید کال مارجین در بورس چیست یا از دست بدهید، چیزی که ممکن است به اندازه یک سرمایه گذاری طولانی زمان ببرد.

در بازار ارز دیجیتال، انجام معاملات اهرمی نیاز به پذیرش ریسک دارد، در صورتی که استفاده از اهرم در بازارهای مالی می تواند اثرات منفی به همراه داشته باشد. یکی از اثرات منفی، تاثیری است که از تولید یا مصرف یک کالا یا خدمات گسترش می یابد. استخراج بیت کوین اغلب به عنوان تأثیر منفی زیست محیطی ذکر می شود اما تأثیر اهرم، همان تأثیری است که می تواند بر روی قیمت یک دارایی دیجیتال داشته باشد.

حرکت های بزرگ بازار را می توان با اهرم تقویت کرد، به خصوص زمانی که بازار روند نزولی دارد. نمونه ای که در این زمینه می توان بیان کرد، ممنوعیتی که کشور چین بر روی استخراج بیت کوین انجام داد. در این شرایط قیمت به سطحی رسید که تعداد زیادی از معاملات اهرمی تعیین می‌شوند، قیمت معاملات اسپات را پایین آورده و فشار فروش بیشتری را برای حمایت از مارجین ایجاد می‌کند.

همه اینها در زمان واقعی اتفاق می‌افتد و به تحلیلگران فرصتی نمی‌دهد تا معامله‌گرانی که کندل های قرمز را می‌بینند و به سمت خروجی‌ها حرکت می‌کنند، آرام کنند. پس از هر روند نزولی بزرگ، جایی که اهرم به عنوان بزرگترین عامل کمک کننده در نظر گرفته می شود، درخواست هایی برای ممنوعیت اهرم بیش از حد وجود دارد. تأثیر اهرم را تنها می‌توان با یک بازار با نوسان کمتر به حداقل رساند اما به دلیل تأثیر تقویت‌کننده اهرم بر قیمت، دستیابی به این ثبات قیمتی دشوار است.

مارجین (Margin) در فارکس چیست و چگونه محاسبه می شود؟

وجود مارجین و ضریب اهرمی یا لوریج، یکی از جذابیت های بازار بین المللی فارکس است. اما مارجین (Margin) در فارکس چیست و چگونه محاسبه می شود؟ شاید با شنیدن این جمله که با سرمایه ایی بسیار اندک هم می توان به معامله گری در فارکس پرداخت و سودهای زیادی به دست آورد، این سوال برایتان پیش بیاید که چگونه چنین چیزی ممکن است. در واقع به دلیل وجودِ مفهوم مارجین و حساب هایی که از مارجین استفاده می کنند، این امکان به وجود می آید که شما بتوانید با سرمایه ایی کم، درصد سود بیشتری نسبت به موجودی حساب تان به دست بیاورید.

مارجین (Margin) چیست؟

زمانی که افراد در معاملات خود از ضریب اهرمی یا لوریج استفاده می کنند بروکر مبلغی از حساب آن ها را به عنوان مارجین و برای تضمین نزد خود نگه می دارد. همان طور که می دانید، شما می توانید در بازار فارکس با استفاده از لوریج های مختلف و با سرمایه ایی بیشتر از موجودی حساب معاملاتی خود معامله کنید. مثلا فرض کنید موجودی حساب شما ۲۰۰ دلار است اما می خواهید معامله ای به ارزش ۱۰۰۰ دلار انجام دهید.

اگر در این معامله از لوریج ۱۰ استفاده کنید، بروکر ۱۰۰ دلار از حساب شما را به عنوان ضمانت یا همان مارجین نزد خود نگه می دارد و در عوض ۹۰۰ دلار به شما قرض می دهد تا بتوانید معامله ایی که ارزش آن ۱۰۰۰ دلار است را انجام دهید. در واقع مارجین همانند ودیعه ای است که شما برای گرفتن وام به بانک می سپارید. در مورد بازار فارکس، بروکرها در ازای پولی که به شما قرض می دهند، مبلغی را به عنوان مارجین نزد خود نگه می دارند.

نکته ای که در این جا باید به آن دقت داشته باشید، محاسبه میزان سود و ضرر در این شیوه معامله گری است. زمانی که معامله شما در مثال بالا به اندازه ۵ درصد وارد سود می شود، شما به اندازه ۵۰ دلار سود می کنید در صورتی که اگر با همان ۱۰۰ دلار خود و بدون استفاده از مارجین معامله می کردید با افزایش ۵ درصدی قیمت، سود شما به اندازه ۵ دلار می بود.

به هنگام استفاده از مارجین باید این نکته را نیز مدنظر قرار دهید که اگر به جای افزایش قیمت با کاهش ۵ درصدی قیمت مواجه شوید، ضرر شما به اندازه ۵۰ دلار خواهد بود. پس به خاطر داشته باشید که با استفاده از مارجین در معاملات، ریسک بالایی را قبول کرده اید.

شرط مارجین (Margin requirement) چیست؟

با شیوه های دیگری به غیر از لوریج نیز می توان از مارجین استفاده کرد. یکی از این روش ها شرط مارجین (Margin requirement) است. شرط مارجین درصدی از میزان کل پوزیشن معاملاتی است که در بروکرهای مختلف، متفاوت است. مثلا اگر در بروکر شما، شرط مارجین برای جفت ارز یورو به دلار (EUR/USD) ۲ درصد باشد، برای باز کردن یک پوزیشن معاملاتی، بروکر دو درصد از حجم کل معامله شما را به عنوان مارجین یا ودیعه نگه می دارد.

یعنی اگر شما قصد داشته باشید، معامله ای با حجم یک لات که معادل ۱۰۰۰۰۰ هزار دلار است بر روی جفت ارز یورو به دلار انجام دهید، باید حساب معاملاتی خود را به اندازه ۲ درصد یعنی مبلغ ۲۰۰۰ دلار شارژ کنید تا بتوانید معامله مورد نظر را انجام دهید.
با استفاده از شرط مارجین می توانید بدون استفاده از لوریج به معامله کردن با سرمایه ایی کمتر از حجم مورد نظرتان بپردازید.

مارجین لول (Margin Level) چیست؟

یکی دیگر از مفاهیم مهم مرتبط با مارجین، سطح مارجین یا Margin Level است. این عدد که به صورت درصدی نمایش داده می شود بدین معنی است که به جز مارجینی که برای معاملات باز خود استفاده کرده ایم، چه مقدار سرمایه برای انجام معاملات جدید داریم.

فرمول محاسبه مارجین لول حاصل تقسیم Equity (میزان خالص دارایی) به مارجین استفاده شده است که در نهایت برای تبدیل آن به درصد در عدد ۱۰۰ ضرب می شود.

فرض کنید ۵۰۰۰ دلار حساب معاملاتی خود را شارژ کرده اید. پس میزان Equity شما برابر با ۵۰۰۰ دلار است. شما اولین معامله ۱۰۰۰۰۰ دلاری خود با سطح مارجین ۱ درصد را انجام می دهید. بنابراین ۱۰۰۰ دلار از حساب شما به عنوان مارجین در نظر گرفته می شود. به باقی مانده پول شما که می توانید با آن معاملات جدید باز کنید، مارجین آزاد گفته می شود. در این مثال مارجین آزاد شما معادل ۴۰۰۰ دلار است.

حالا برای محاسبه مارجین لول، عدد ۵۰۰۰ را به ۱۰۰۰ تقسیم می کنیم و آن را در ۱۰۰٪ ضرب می کنیم. عدد به دست آمده معادل ۵۰۰٪ است.

کال مارجین (Margin Call) چیست؟

احتمالا اسم کال مارجین زیاد به گوشتان خورده باشد. کال مارجین یکی از مباحث مهم مربوط به معامله گری در فارکس است. اگر میزان Equity حساب شما با مارجین نگه داشته توسط بروکر برابر شود، پیام هشداری از طرف بروکر برای شما صادر می شود که به آن کال مارجین می گویند.

مطابق مثال بالا اگر میزان Equity شما به عدد ۱۰۰۰ برسد، مارجین لول شما ۱۰۰٪ می شود و زمان هشدار فرا می رسد. در این زمان است شما باید به عنوان معامله گر نسبت به باز نگه داشتن یا بستن معاملات خود اقدام کنید چرا که خطر از بین رفتن کل سرمایه تان وجود دارد. این درصد اگر به ۵۰٪ برسد (البته این میزان در بروکرهای مختلف متفاوت است) بروکر تمام معاملات شما را به صورت خودکار می بندد و شما کال مارجین می شوید.

مفهوم مارجین و نحوه استفاده صحیح آن از اهمیت زیادی در بین معامله گران برخوردار است. این مفهوم همانند شمشیری دو لبه است که در صورت استفاده صحیح از آن شما را به سود آوری می رساند اما در صورت استفاده نادرست، تنها از دست دادن سرمایه است که نصیب تان می شود.

مارجین کال چیست؟ وقتی برای ادامه معامله باید اعتبار بیشتری واریز کنیم

هر کسی که در بازار بورس فعالیت می‌کند، می‌داند که احتمال پیش‌بینی نادرست همیشه وجود دارد. به هر حال روند بازار ممکن است برخلاف پیش‌بینی برخی از افراد تغییر کند. در این صورت تعدادی از سرمایه‌گذاران در پی این پیش‌بینی نادرست متضرر خواهند شد. اما در بازار آتی، از آن‌جا که تسویه‌ حساب‌ها به صورت روزانه انجام می‌شود، معامله‌گرانی که دچار زیان شده‌اند، در معرض یک مسئله دیگر هم قرار می‌گیرند. وضعیتی که به آن مارجین کال یا کال مارجین گفته می‌شود. برای آن‌که بهتر متوجه شویم منظور از مارجین کال چیست، بهتر است ابتدا دو وضعیت دیگر حساب را در بازار آتی بررسی کنیم. پس از آن متوجه می‌شویم که سیستم کال مارجین به چه صورتی عمل می‌کند و چگونه می‌توان با پیش‌بینی وضعیت حساب، پیش از آن‌که مارجین کال (Margin Call) اتفاق بیفتد از این وضعیت خارج شد.

انواع وضعیت حساب

هر فردی که می‌خواهد در بازار آتی فعالیت کند، باید پیش از آن‌که اقدام به خرید یا فروش کند، ابتدا حساب عملیاتی خود را به میزانی که موردنیاز است شارژ کند. می‌دانیم که بازار آتی یکی از بازارهای بورس کالا است که ماهیتی تعهدی دارد. به همین دلیل خریدار و فروشنده باید مبلغی را به عنوان وجه تضمین به حساب عملیاتی خود واریز کنند. حال با این تعریف می‌توانیم بگوییم مارجین چیست. مارجین به وجه تضمین اولیه‌ای گفته می‌شود که برای اخذ موقعیت معاملاتی باید پرداخت شود.

پس از این‌که موقعیت خرید یا فروش اخذ شد، بورس، وجه مذکور را در کال مارجین در بورس چیست حساب معامله‌گر و در قالب وجه تضمین بلوکه می‌کند. حساب عملیاتی در طول مدت جلسه معاملاتی و با در نظر گرفتن قیمت تسویه به‌روزرسانی می‌شود. این تازه‌سازی هر نیم ساعت یک‌بار اتفاق می‌افتد. اما با توجه به این‌که میزان موجودی حساب عملیاتی در مقایسه با وجه تضمین اولیه چقدر است، می‌توان حالات مختلف وضعیت حساب را در سه شکل زیر دسته‌بندی کرد:

1. وضعیت نرمال
2. وضعیت ات ریسک (At Risk)
3. وضعیت کال مارجین

در ادامه برای این‌که متوجه شویم مارجین کال چیست، هر یک از این حالات را توضیح می‌دهیم.

وضعیت نرمال حساب

اگر پس از این‌که تسویه حساب انجام شد، معامله‌گر سود کند، موجودی حساب عملیاتی‌اش به همان میزان افزایش پیدا می‌کند. دقت کنید کارمزد معاملات از این مبلغ کسر می‌شود. به این شرایط که در آن موجودی حساب عملیاتی در مقایسه با وجه تضمین اولیه بیشتر یا دست‌کم با آن برابر است، به اصطلاح وضعیت نرمال گفته می‌شود.

وضعیت ات ریسک (At Risk)

اما اگر پس از تسویه حساب مشخص شود که معامله‌گر ضرر کرده است، این مبلغ از موجودی حساب عملیاتی‌اش کم می‌شود. اما قرارداد آتی چند ویژگی دارد. یکی از این ویژگی‌ها این است که اگر موجودی حساب عملیاتی در مقایسه با وجه تضمین اولیه تا ۳۰ درصد کمتر باشد، مشکلی پیش نمی‌آید. به عبارت دیگر موجودی حساب عملیاتی در بدترین حالت برابر با ۷۰ درصد وجه تضمین اولیه خواهد بود.

تا این‌جا مشخص است که به دلیل زیان، موجودی حساب عملیاتی معامله‌گر کمتر از وجه تضمین اولیه می‌شود. اما اگر این موجودی حداقل برابر با ۷۰ درصد وجه تضمین اولیه یا بیشتر از آن باشد، در واقع حساب در شرایط خطر قرار می‌گیرد. به این وضعیت At Risk گفته می‌شود. درست است که در این حالت موجودی حساب عملیاتی از وجه تضمین کمتر است، اما به دلیل رعایت شرط ۷۰ درصدی، هیچ مشکلی معامله‌گر را تهدید نمی‌کند. در چنین شرایطی معامله‌گر باید مدیریت حساب خود را طوری انجام دهد که شرایط مارجین کال پیش نیاید.

مارجین کال (Margin Call)

اما اگر پس از به‌روزرسانی موجودی حساب عملیاتی، موجودی آن کمتر از ۷۰ درصد وجه تضمین اولیه شود با وضعیت کال مارجین مواجهیم. دقت کنید اگر موجودی حساب عملیاتی حتی یک ریال کمتر از ۷۰ درصد وجه تضمین اولیه شود، باز هم این وضعیت برقرار خواهد بود.

اما رسیدیم به پرسش اصلی که مارجین کال چیست. در واقع این اصطلاح بیان‌گر وضعیتی است که در آن میزان ضرر در معاملات از حد مجاز عدول می‌کند. یعنی ضرر بیش از ۳۰ درصد وجه تضمین اولیه است. به همین دلیل معامله‌گر اخطاری مبنی بر افزایش وجه تضمین جبرانی دریافت می‌کند. پس مشخص است که مارجین کال به معنای فراخوانی اعتبار است.

انجام معامله روی مارجین، در بیشتر سهام و اوراق قرضه و هم‌چنین فارکس نیز امکان‌پذیر است. هرچند برخی از اوراق بهادار چنین قابلیتی ندارند یا در برخی از این اوراق از آن‌جا که مشکلاتی بر سر راه قیمت‌گذاری وجود دارد، انجام معامله روی مارجین مقدور نیست.

بیشتر بخوانید

چند نکته در مورد کال مارجین

• همان‌گونه که پیش‌تر گفتیم، به‌روزرسانی حساب عملیاتی هر نیم‌ ساعت یک‌بار و طی جلسه معاملاتی اتفاق می‌افتد. قبلا تنها یک‌بار و آن‌هم بعد از پایان جلسه معاملاتی بود که به‌روزرسانی حساب انجام می‌شد.
• زمانی که حساب‌ها به‌روزرسانی می‌شوند، ضررها هر نیم‌ ساعت یک‌بار روی حساب عملیاتی اعمال خواهند شد. اما اگر معامله‌گر سود کرده باشد، تمامی سودها در انتهای جلسه معاملاتی لحاظ خواهند شد.
• در بازار آتی ممکن است با دو اصلاح کال مارجین و مارجین کال مواجه شوید. هر دو اصطلاح مذکور به معنای همان Margin Call است و تفاوتی با هم ندارد.

دلایل وقوع کال مارجین چیست؟

برای درک مفهوم کال مارجین باید ابتدا علت آن را درک کنیم. به طور کلی برخی از اقدامات معامله‌گران موجب بروز چنین شرایطی می‌شود. از جمله این اقدامات می‌توان به سه مورد زیر اشاره کرد:

• معامله‌گر هم‌چنان در یک معامله ناموفق باقی می‌ماند. این امر منجر به ضرر می‌شود و در نهایت مارجین قابل استفاده از دست خواهد رفت.

بیشتر بخوانید

• زمانی که معامله‌گر بیش از اندازه از اهرم استفاده کند و هم‌چنان اصرار داشته باشد که در موقعیت ناموفق باقی بماند، Margin Call اتفاق می‌افتد.
• وقتی حساب معامله‌گر دارای سرمایه کمی است، این امر او را وادار می‌کند که معاملاتی انجام دهد که مارجین قابل استفاده آن‌ها کم‌تر است.

پس به طور خلاصه، اگر بیش از حد در یک معامله ناموفق باقی بمانید و یا سرمایه‌تان کافی نباشد، یا بیش از اندازه به استفاده از اهرم روی بیاورید، وقوع مارجین کال امری بدیهی به نظر می‌رسد.

مثالی از Margin Call

این‌گونه در نظر بگیرید که قراردادهای آتی زعفران وجه تضمین اولیه‌ای معادل ۴۸۰ هزار تومان دارند. پس معامله‌گر باید مبلغ ۴۸۰ هزار تومان را به حساب عملیاتی خود واریز کند تا بتواند یک موقعیت معاملاتی باز کند. فرض کنید پس از اتمام جلسه معاملاتی، موجودی حساب معامله‌گر در روز‌های مختلف به این شکل است:

روز	موجودی حساب	وضعیت حساب
اول	۴۸۰.۰۰۰	نرمال
دوم	۴۹۰.۰۰۰	نرمال
سوم	۴۶۰.۰۰۰	At Risk
چهارم	۴۹۵.۰۰۰	نرمال
پنجم	۴۳۰.۰۰۰	At Risk
ششم	۳۸۰.۰۰۰	At Risk
هفتم	۳۲۰.۰۰۰	کال مارجین

باتوجه به آن‌چه گفتیم، حساب عملیاتی باید حداقل برابر با ۷۰ درصد وجه تضمین اولیه باشد. یعنی:

تومان ۳۳۶.۰۰۰ = ۷۰% * ۴۸۰.۰۰۰

یعنی اگر موجودی حساب عملیاتی معامله‌گر کمتر از این میزان باشد، وضعیت حساب کال مارجین خواهد بود.
گفتیم که در این مثال وجه تضمین اولیه برابر است با ۴۸۰ هزار تومان. هم‌چنین با انجام یک محاسبه ساده دریافتیم که حداقل وجه تضمین برابر است با ۳۳۶ هزار تومان. زمانی که موجودی حساب عملیاتی، مبلغی ما بین این دو عدد است، وضعیت At Risk پیش می‌آید. مجددا یادآور می‌شویم که در این شرایط، موجودی حساب معامله‌گر بیشتر از حداقل وجه تضمین مشخص‌شده است. اما میزان آن از وجه تضمین اولیه کمتر است.

راه خروج معامله‌گر از وضعیت کال مارجین چیست؟

پس از این‌که حساب‌های عملیاتی به‌روزرسانی شوند، مشخص خواهد شد که موجودی کدام‌یک از حساب‌ها کمتر از حداقل وجه تضمین است. در نتیجه افرادی که کال مارجین شده‌اند، از این امر مطلع خواهند شد. معامله‌گران این امکان را دارند که از طریق مراجعه به سامانه معاملاتی آنلاین‌ خود، وضعیت حساب عملیاتی‌شان را بررسی کنند. هم‌چنین کارگزار با برقراری ارتباط تلفنی و پیامک با معامله‌گرانی که کال مارجین شده‌اند، به آن‌ها اطلاع می‌دهد که وضعیت حساب‌شان چگونه است. این افراد باید طی مدتی که از جانب کارگزار مشخص می‌شود، وجه خود را تکمیل کنند یا چند موقعیت باز خود را ببندند تا از وضعیت کال مارجین خارج شوند.
به این ترتیب مشخص است که راه خروج از مارجین کال چیست. به طور کلی سه راه‌حل در این مورد وجود دارد که عبارت‌اند از:

• واریز وجه
• بستن موقعیت‌های باز
• ترکیبی از دو روش قبلی؛‌ یعنی واریز وجه و بستن موقعیت‌های باز

زمان لازم برای واریز وجه مورد نیاز برای خروج از مارجین کال چقدر است؟

معامله‌گرانی که در این وضعیت به سر می‌برند، باید مطابق با دستورالعمل کارگزاری عمل کنند. کارگزاری به این افراد مهلت می‌دهد تا به منظور تضمین وجه جبرانی، مبلغی را به حساب عملیاتی واریز کنند. اما اگر معامله‌گر مبلغ مذکور را در زمان تعیین‌شده واریز نکند یا موقعیت‌های باز خود را نبندد، چه خواهد شد؟‌

بنابر دستورالعمل، اگر فردی طی مدتی که کارگزاری مشخص کرده، هم‌چنان مارجین کال باقی بماند، کارگزار باید تعدادی از موقعیت‌های باز وی را ببندد تا از این حالت خارج شود. مثلا ممکن است فرد سه موقعیت باز داشته باشد. اما وجه تضمینش تنها برای دو موقعیت کافی باشد. از این رو کارگزاری یک موقعیت را می‌بندد تا وضعیت حساب معامله‌گر از مارجین کال خارج شود.پس چنان‌چه شخصی Margin Call شود و چند موقعیت باز داشته باشد، تنها آن تعداد از موقعیت‌های او بسته می‌شود که موجب خروج از سیستم مارجین کال شود.

اگر معامله‌گر اقدامی برای خروج از کال مارجین انجام ندهد چه می‌شود؟

ممکن است به هر دلیلی فرد وجه لازم را برای خروج از این موقعیت واریز نکند. یا تعدادی از موقعیت‌های باز خود را نبندد. اگر صف‌های زیادی در بازار تشکیل شده باشد و کارگزار هم نتواند موقعیت فرد مذکور را ببندد، راه چاره برای خروج از کال مارجین چیست؟ در چنین شرایطی، کارگزار سفارشی را با قیمت سرخطی تابلو ثبت می‌کند تا بتواند موقعیت او را ببندد.

بیشتر بخوانید

چنان‌چه شاهد صف در بازار باشیم، سفارش تا انتهای جلسه معاملاتی در سیستم باقی می‌ماند تا نهایتا انجام شود و منجر به بسته شدن موقعیت شود. اما اگر این اتفاق تا پایان جلسه معاملاتی رخ ندهد و سفارش انجام نشود، بازار جبرانی تشکیل خواهد شد تا بعد از پایان یافتن جلسه معاملاتی، موقعیت باز معامله‌گر در این بازار بسته شود.

در این بازار و در دوره زمانی اول، دامنه نوسان دارایی دوبرابر می‌شود. چنان‌چه باز هم سفارشی در سمت مقابل وجود نداشته باشد، در دوره زمانی بعدی دامنه نوسان سه‌ برابر خواهد شد. اگر در این دوره هم معامله‌ای انجام نشود، در دوره زمانی بعدی محدودیت دامنه نوسان برداشته می‌شود.

بیشتر بخوانید

راه جلوگیری از مارجین کال چیست؟

تا کنون گفتیم که مارجین کال چیست و چطور می‌توان از این شرایط خارج شد. اما اجازه دهید کمی به عقب برگردیم و یک سوال مهم‌تر کال مارجین در بورس چیست بپرسیم. چه‌کاری می‌توان انجام داد تا اصلا چنین شرایطی پیش نیاید؟ در این‌جا لازم است از ابزار مهمی به نام اهرم نام ببریم. اگر با مفهوم اهرم آشنایی ندارید، پیشنهاد می‌کنیم که مقاله «اهرم مالی چیست؛ سود بیشتر با سرمایه کمتر» را بخوانید.

اهرم مانند یه شمشیر دولبه عمل می‌کند. یعنی همان‌قدر که می‌تواند منجر به سود شما شود، احتمال دارد زیان شما را نیز افزایش دهد. هر چقدر اهرمی که برای نگه‌داری معاملات خود آن را مورد استفاده قرار می‌دهید بزرگ‌تر باشد (چندین برابر موجودی حساب)، به همان میزان مارجین قابل ‌استفاده نیز کمتر خواهد بود. چرا که زمانی که یک معامله روندی بر خلاف پیش‌بینی شما داشته باشد، این شمشیر موجب ایجاد شکاف عمیق‌تری خواهد شد و به محض این‌که مارجین قابل استفاده به میزان صفر درصد برسد، اخطار Margin Call را دریافت خواهید کرد. به همین خاطر است که توجه به محدوده محافظتی برای کاهش ضرر به کمترین میزان ممکن، اقدامی بسیار هوشمندانه به شمار می‌رود.

جمع‌بندی

در این مطلب کوشیدیم به بیانی ساده توضیح دهیم که مارجین کال چیست. با توجه به توضیحاتی که ارائه شد دریافتیم سیستم کال مارجین به چه صورتی عمل می‌کند. به طور خلاصه زمانی که موجودی حساب عملیاتی معامله‌گر به کمتر از ۷۰ درصد وجه تضمین اولیه کاهش یابد، شرایط کال مارجین اتفاق می‌افتد. سپس برای خروج از این وضعیت، یا باید وجه لازم تامین شود تا این میزان جبران شود، یا باید چند موقعیت بسته شوند تا حساب از حالت Margin Call خارج شود. به طور کلی توصیه می‌شود که در هنگام استفاده از اهرم‌های مالی به احتمال مارجین کال توجه داشته باشید زیرا هر چه اهرم معاملات شما بزرگ‌تر باشد، به همان میزان مارجین قابل ‌استفاده نیز کمتر خواهد بود.