اهمیت تحلیل SWOT

«موفقیت و درنهایت بقای هر کسب و کار کوچک یا بزرگی به توانایی آن از آخرین تحلیل وابسته است.»

ماتریس Swot چیست و چه کاربردی دارد؟

ادر این مقاله می‌خواهیم به این بپردازیم که تحلیل Swot چیست چه زمانی و چگونه از آن استفاده کنیم. ماتریس Swot یکی از ابزارهایی است که امروزه در فعالیت‌های مختلف هر کسب و کاری ازجمله برنامه ریزی استراتژیک، مدیریت استراتژیک و مدیریت منابع انسانی و… استفاده می‌شود. این ماتریس گاهی با نام ماتریس سوات هم شناخته می‌شود. جدول Swot یک ابزار ساده و پرکاربرد برای تحلیل و طراحی استراتژی است . تحلیل Swot شیوه‌ای از تفکر استراتژیک است که توانسته مسیرهای سخت برنامه‌ریزی با آمار و ارقام و داده‌های کمی را به مسیری کوتاه، زودبازده، شهودی و قابل فهم تبدیل کند.

همین امر باعث شده تا این روش با استقبال بسیاری روبه‌رو شود. ماتریس Swot قبلاً در علوم نظامی در طراحی موقعیت‌های استراتژیک جنگی استفاده می‌شد؛ اما کم‌کم از سال ۱۹۹۰ وارد فرایندهای مدیریتی و برنامه ریزی راهبردی در سازمان‌ها شده است.

بسیاری از مشاوران حوزه کسب و کار از این ماتریس در فرایند مشاوره بیزنیس برای یافتن دیدی کلی و سریع و جامع استفاده می‌کنند. روشی که با گذشت چندین دهه از ظهورش، همچنان جزو پرکاربردترین متدهای تحلیل استراتژیک است.

«موفقیت و درنهایت بقای هر کسب و کار کوچک یا بزرگی به توانایی آن از آخرین تحلیل وابسته است.»

این جمله پیتر دراکر نشان می‌دهد که توانایی تحلیل شرایط برای هر کسب و کاری چقدر حیاتی است. ماتریس تحلیل Swot یکی از ابزارهایی است که دست شما را برای تحلیل وضعیت صنعت، بازار و کسب و کارتان باز می‌گذارد.

در ادامه با چیستی Swot کاربردهای آن در کسب و کار بیشتر آشنا می‌شویم و یک مثال Swot (نمونه تحلیل Swot ) ارائه می‌دهیم.

برای یادگیری حرفه‌ای مباحث مدیریتی پیشنهاد می‌کنیم به دوره آنلاین MBA مدیربان نگاهی بیندازید.

ماتریس Swot چیست؟

ماتریس یا جدول Swot مخفف چیست؟ SWOT مخفف کلمات Strengths به‌معنی قوت‌ها و Weakness به‌معنی ضعف‌ها و Opportunities به‌معنی فرصت‌ها و Threats به‌معنی تهدیدهاست. در ادامه به تعریف مختصری از هرکدام از این چهار کلمه می‌پردازیم.

قبل از ادامه به این نکته اشاره می‌کنیم که ۲ بعد از این ماتریس (قوت‌ها و ضعف‌ها) داخلی و درون‌سازمانی بوده و دو بعد دیگر آن (فرصت‌ها و تهدیدها) خارجی یا برون‌سازمانی است.

قوت‌ها (Strengths)

قوت‌ها مجموعه‌ای از توانمندی‌ها و تخصص‌های قطعی و واقعی سازمان یا کسب و کار شماست که می‌توانید روی آن‌ها ۱۰۰درصد حساب کنید. ویژگی‌هایی که با آن‌ها قادر به انجام ماموریت اصلی سازمان هستید یا می‌توانید هدف اصلی کسب و کار را با آن‌ها محقق کنید.

نقاط قوت در جدول Swot می‌توانند فردی یا سازمانی باشند. شما یک نیروی روابط عمومی قوی و حرفه‌ای دارید (قوت فردی) یا کسب و کار شما در تولید محصولات، خلاق و سریع عمل می‌کند ( قوت سازمانی)؛ پس قابلیت‌ها توانمندی‌های داخلی سازمان شما نقاط قوت هستند.

نقاط ضعف (Weakness)

هرکدام از ما دربارۀ ضعف‌ها و کاستی‌های خودمان یا کسب و کارمان آگاهی‌هایی داریم و با کمی تامل وخودنقادی می‌توانیم فهرستی از آن‌ها را در تهیه کنیم. نقاط ضعف در تحلیل به اشکالات درونی Swot اشاره دارد؛ اشکالاتی که مانع رسیدن ما به اهدافمان می‌شود.

به‌عنوان مثال تاخیر در ارسال سفارش محصولات، استفاده نادرست از مواد اولیه و هدررفتِ درصدی از آن‌ها، تمیزنبودن محیط کاری، کمبود یا نبود نیروی بسته‌بندی و… نمونه هایی از نقاط ضعف در بیزینس هستند.

فرصت‌ها (Opportunities)

فرصت، موقعیتی است در بیرون سازمان که اگر درست استفاده شود، زمینه‌هایی را برای جهش سازمان فراهم می‌کند. فرصت‌ها، بهترین موقعیت‌ها برای به جریان‌افتادنِ قوت‌ها و قدرت‌های آشکار و پنهان سازمان هستند. کسب و کار شما در استفاده به‌موقع از فرصت‌ها می‌تواند راه چندین‌ساله را یکساله طی کند و به موفقیت‌های چشمگیری برسد.

رصد فرصت‌ها توسط مدیر کسب و کار بسیار اهمیت دارد. فرصت‌ها شکل‌های مختلفی دارند؛ ممکن است خلائی که رقبا نمی‌توانند آن را پر کنند، برای شما فرصت باشد یا دسترسی به اطلاعاتی جدید و بکر می‌تواند برای کسب و کارتان فرصت‌ساز باشد.

تهدیدها (Threats)

تهدیدها مسائلی در بیرون از سازمان هستند که موقعیت شما را به خطر می‌اندازند و ادامه مسیر کسب و کارتان را با مشکلاتی مواجه می‌کنند. تهدید، عاملی بیرونی است و قوت‌های شما در ایجاد بهترین موضع‌گیری در برابر این تهدیدها بسیار تعیین‌کننده است.

اگر تهدیدها نادیده گرفته شوند، می‌توانند بقای یک سازمان را تحت‌تاثیر قرار بدهند؛ تهدیدهایی مانند گرانی مواد اولیه، رقبای جدید، فشارهای اقتصادی بر مشتریان (به‌عنوان یکی از ارکان اصلی بیزینس پلن )، تغییر ذائقه و سلیقه مشتریان.

تهدیدها عموما خارج از کنترل شما هستند و پتانسیل ایجاد مشکل برای شما را دارند؛ از چیزهایی مثل یک بیماری همه‌گیر جهانی مانند کوید ۱۹ گرفته تا تغییرات صنعتی مربوط به کسب و کار شما یا تصمیمات دولت‌مردان در امور سیاسی، تجاری و … .

کاربرد ماتریس سوات در کسب و کار

استفاده از Swot در بیزنس دیدی واقع‌بینانه به کسب و کارتان برای شما به اهمیت تحلیل SWOT ارمغان می‌آورد؛ به این صورت که شما با آنچه هست، برنامه ریزی می‌کنید نه با آنچه آرزو دارید. علت شکست بسیاری از کسب و کارها برنامه ریزی بر اساس گزاره‌های ذهنی و غیرواقعی است.

نقش Swot در بیزینس مانند عینک واقع‌بینی است که مدیران کسب و کار را خیلی ساده از ابعاد پنهان کارشان آگاه می‌کند. ماتریس سوات می‌تواند درک مدیر را از نقاط قوت و ضعف آسان‌تر کند و مشوقی برای تقویت تفکر استراتژیک در سازمان باشد.

مدیران با Swot می‌توانند فرصت‌ها را بهتر ببینند و حتی الگوهای دستیابی به آن فرصت‌ها را هم طراحی کنند. با کمک تحلیل Swot مدیران می‌توانند هر لحظه شرایط موجود را تحلیل و سناریوهای موردنیازشان را پیش‌بینی کنند.

چه زمانی به تحلیل Swot نیاز داریم؟

میزان استفاده بهینه از هر ابزاری را هدف از انجام کار تعیین می‌کند. ابزار تحلیل Swot نیز با اهداف مختلفی استفاده می‌شود؛ به‌عنوان مثال اگر می‌خواهید هنگام بررسی یک فرصت یا موقعیت تجاری می‌توانید از این ابزار استفاده کرده و ۴ بخش اصلی ماتریس را درباره آن موقعیت تجاری کامل کنید و به تحلیل برسید.

ممکن است شما برای ابتدای یک پروژه به تجزیه‌وتحلیل نیاز داشته باشید و از سوات استفاده کنید یا در میانه راه برای اینکه بدانید در چه موقعیتی هستید از آن بهره ببرید. Swot در انتهای کار و پروژه هم برای ارزیابی مجدد کاربرد دارد و برای بررسی پایان کار نیز استفاده می‌شود.

دلایل اهمیت جدول Swot

• ماتریس Swot به شما در شناسایی عوامل موفقیت یا عدم موفقیت کارتان دیدگاه تازه‌ای می‌دهد ؛ عواملی که حیات کسب و کار شما هستند و مزیت رقابتی بیزینس شما را تعیین یا تقویت می‌کنند. جدول Swot به شما این فرصت را می‌دهد تا با تحلیل محیط بیرونی کسب و کارتان از وضعیت رقبا غافل نشوید و نسبت فاصله خود را با آن‌ها مشخص کنید؛
• از دلایل دیگر اهمیت تحلیل Swot شناسایی کمبودهای کسب و کارتان است. این کمبودها راه‌های ورود خطرها و آسیب‌ها به کسب و کار شماست؛ به‌عنوان مثال شناسایی دلایل نارضایتی مشتریان به شما کمک می‌کند تا با دیدی واقع‌بینانه برای حل آن اقدام کنید؛
• یکی دیگر از دلایل اهمیت Swot این است که مانع از بعضی خطاها می‌‌شود؛ به‌عنوان مثال بعضی مدیران تهدیدها را با نقاط ضعف اشتباه می‌گیرند و این خطا باعث اشتباهات راهبردی بعدی در تعیین راه‌حل خواهد شد. ضمن اینکه تهدیدها عوامل خارجی هستند و نقاط ضعف عوامل داخلی و هرکدام به تدبیرهای مخصوص به خود نیاز دارند.

مزایای ماتریس Swot

هر ابزار مدیریتی دارای مزایا و محدودیت‌هایی است. نمی‌توان ابزاری پیدا کرد که تمام خروجی‌های مدنظر ما را داشته باشد. همیشه ترکیبی از ابزارها و تکنیک‌هاست که به کار می‌آید. Swot نیز از این قاعده مستثنا نیست. در ادامه به بعضی از مهم‌ترین مزایا و محدودیت‌های تحلیل Swot می‌پردازیم.

۱. بی‌طرف بودن تحلیل

منظور ما از بی‌طرف بودن آن است که Swot جهت‌گیری خاصی ندارد؛ زیرا عوامل داخلی و خارجی و مثبت و منفی را برمی‌شمارد و مانند آینه‌ای صاف و شفاف وضعیت موجود را نشان می‌دهد؛ این خنثی‌بودن به مدیران آزادی عمل و تفکر می‌دهد.

۲. تحلیل چندجانبه

یک مزیت دیگر ماتریس سوات این است که پس از از تکمیل آن می‌توانید ماتریس را تحلیل کرده و از ترکیب اطلاعات به‌دست‌آمده آن به راه‌حل‌های بسیار بدیعی برسید و کمبودهای سازمان را برطرف کنید؛ به‌عنوان مثال ترکیب فرصت‌ها و قوت‌ها برای ایجاد یک جهش قدرتمند در کسب و کار بسیار مفید خواهد بود.

یا ترکیب قوت‌ها و تهدید‌ها زمینه‌ای فراهم می‌کند که شما می‌توانید تهدیدهای ورودی به کسب و کارتان را با کمک قوت‌های سازمان مهار کنید. یا ترکیب تهدیدها و ضعف‌ها به شما نشان می‌دهد که به‌هیچ عنوان وارد اقدامات یا پروژه‌هایی در آن محدوده نشوید.

۳. ساده و بی‌هزینه

یک امتیاز مثبت این جدول سادگی خاص آن است. این ویژگی به هر فردی با هر میزان دغدغه کمک می‌کند بدون نیاز به مهارت‌های فنی یا پژوهش و تحلیل‌های پیچیده به تحلیل‌ روشنی از وضع خود برسد.

از طرفیswot تحلیل ارزان یا حتی بدون هزینه برای کسب و کار است و مدیر می‌تواند بدون صرف هزینه سنگین برای مشاور، با دانش خودش آن را انجام بدهد.

معایب یا محدودیت‌های جدول Swot

۱. عدم اولویت‌‌بندی

به‌علت کیفی‌بودن گزاره‌ها در ماتریس Swot امکان اولویت‌بندی کمیتی بین گزاره‌های هرکدام از آن ۴ بخش وجود ندارد و این امر بر عهده تحلیل‌کننده گذاشته شده است. این محدودیت باعث می‌شود بعضی مدیران که توان اولویت‌بندی اجرایی آن‌ها پایین‌تر است، دچار سردرگمی شده و نتوانند ابهام به‌وجودآمده را به اقدام تبدیل کنند.

۲. شفافیت کم

در بعضی موارد ممکن است یکی از گزاره‌های ماتریس هم قوت باشد و هم ضعف؛ به‌عنوان مثال اینکه فروشگاه شما در یک خیابان پر رفت‌وآمد قرار دارد، یک قوت است؛ اما اینکه به‌واسطه موقعیت مکانی، هزینه‌های اجاره و نگهداریش بسیار بالاست، یک ضعف محسوب می‌شود.

۳. اعمال نظر شخصی

با‌توجه‌به اینکه عموما در نوشتن ماتریس Swot از اطلاعات ذهنی استفاده می‌شود، نظر و درک شخصی افراد از ۴ عنصر قوت، ضعف، فرصت و تحلیل باهم متفاوت است؛ بنابراین ممکن است داده‌ها به‌اندازه کافی معتبر نباشند یا سوگیری خاصی داشته باشند.

این اشکال باعث تغییر در تحلیل نهایی می‌شود. به همین علت امتیاز کارشناسی و اصولی‌بودن بعضی گزاره‌ها در این نوع تحلیل پایین است.

تحلیل SWOT چیست و چگونه می توان از آن استفاده کرد؟

با رشد تجارت خود، با موانع، چالش ها، فرصت ها و به طور کلی چالش های بیشتری روبرو می شوید. این بخش خوب و طبیعی مقیاس گذاری یک سازمان است، اما اولویت های خود را چگونه تعیین می کنید؟ در ابتدا کدام ابتکارها و خلاقیت ها را باید اجرا کنید و کدام یک از چالش ها را باید سریعاً برطرف کنید؟ از تجزیه و تحلیل SWOT استفاده کنید.

این تجزیه و تحلیل یک چارچوب است که می تواند به شما کمک کند یک نقشه راه برای پیشبرد کسب و کار خود و به حداکثر رساندن فرصت ها و به حداقل رساندن موانع راه در مسیر خود ایجاد کنید.

تحلیل SWOT چیست؟

تجزیه و تحلیل SWOT یک تکنیک برنامه ریزی استراتژیک است که با استفاده از چشم اندازهای زیر تجارت شما را در معرض دید قرار می دهد: نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت ها و تهدیدها. استفاده از تجزیه و تحلیل SWOT به شما کمک می کند فرصت هایی را که کسب و کار شما می تواند آن ها را بهبود بخشد و به حداکثر برسانید، شناسایی کنید، در حالی که عوامل منفی را که ممکن است مانع موفقیت شما شود، به طور همزمان تعیین می کند.

اگر چه از نظر ظاهری ساده به نظر می رسد، اما روش SWOT به شما امکان می دهد ارزیابی های بی طرفانه ای در مورد موارد زیر انجام دهید:

• تجارت یا نام تجاری شما
• موقعیت یابی در بازار
• یک پروژه یا ابتکار جدید
• یک کمپین یا کانال خاص

عملاً هر چیزی که نیاز به برنامه ریزی استراتژیک، داخلی یا خارجی داشته باشد، می تواند از چارچوب روش تحلیل SWOT برای آن استفاده شود، به شما کمک می کند از خطاهای غیر قابل پیش بینی در مسیر به دلیل عدم بینش جلوگیری کنید.

اهمیت تجزیه و تحلیل SWOT

قبلاً متوجه شده اید که SWOT مخفف Strengths ،Weakness ،Opportunities و Threads است. این چارچوب به اندازه کافی ساده به نظر می رسد که وسوسه می شوید از استفاده از آن صرف نظر کنید و در عوض به شهود خود برای در نظر گرفتن این موارد اعتماد کنید.

انجام تجزیه و تحلیل SWOT برای شما حیاتی است، زیرا:

این فرصت را برای شما ایجاد می کند تا نگران باشید و با حقیقت رو به رو شوید. با افزودن تجزیه و تحلیل SWOT به عنوان گام مهمی در روند استراتژیک خود، قبل از انجام هم اقدامی، ارزیابی ها و نکات منفی را در اختیار شما قرار می دهید. با ایجاد نقشه راه برای پروژه یا ابتکار خود، بینش شما در این زمینه به یک پوین مثبت تبدیل می شود.

این تجزیه و تحلیل شما را مجبور می کند متغیرهای خود را تعریف کنید. به جای اینکه ابتدا وارد برنامه ریزی و اجرا شوید، از تمام دارایی ها و سد راه های خود موجودی می گیرید. این ها می توانند به شما کمک کنند تا یک نقشه راه مشخص و موثر تر ایجاد کنید.

این تجزیه و تحلیل به شما این امکان را می دهد تا دایره فعالیت بیشتری داشته باشید و عوامل مختلف را در نظر بگیرید. همان طور که نقاط ضعف و تهدیدات را شناسایی می کنید، بهتر می توانید در ادامه مسیر پاسخ مناسبی برای آن ها داشته باشید و شانس موفقیت خود را بهبود ببخشید.

این تجزیه و تحلیل به شما کمک می کند یک حساب کتاب دقیق داشته باشید. با رشد و تغییر سازمان، شما قادر خواهید بود SWOT های قدیمی خود را دور بیندازید و با تغییر روش متد های جدیدی را اضافه کنید. در آینده نه چندان دور، نگاه کردن به جایی که شروع کرده اید می تواند روشن کننده ادامه مسیر شما باشد.

در این جا، ما چگونگی انجام بهتر تجزیه و تحلیل SWOT را همراه با ارائه الگوی تجزیه و تحلیل SWOT و انجام تجزیه و تحلیل SWOT در مورد مارک های بزرگ اپل و استار باکس را بررسی خواهیم کرد. وقتی مطالعه این مقاله را تمام کردید، از تمام الهامات و توصیه های تاکتیکی لازم برای مقابله با تجزیه و تحلیل SWOT برای خود برخوردار خواهید شد.

چگونه می توان یک تحلیل SWOT خوب نوشت؟

چندین مرحله وجود دارد که شما می خواهید هنگام ارزیابی کسب و کار خود و انجام یک تجزیه و تحلیل استراتژیک SWOT انجام دهید.

1. رسم جدول ساده

در ابتدا کار لازم است که تمامی مواردی که نیاز دارید را در داخل یک جدول پیاده سازی کنید.

2. هر قسمت را به صورت یک جدول با چهار ستون و چهار ردیف مرتب کنید.

این که آیا شما از الگوی بالا به عنوان مدل استفاده می کنید یا جدول مورد نظر خود را متناسب با نیازهای خود ایجاد می کنید. ابتدا بهتر است که از یک مدل ساده و از پیش تعریف شده استفاده کنید.

3. هدف خود را مشخص کنید.

قبل از شروع به نوشتن مطالب، باید با تجزیه و تحلیل SWOT ارزیابی کنید که چه چیزی را ارزیابی می کنید. و آن چه می خواهید تحلیل کنید را برای خود مشخص کنید. در غیر این صورت، ممکن است تجزیه و تحلیل SWOT شما خیلی گسترده باشد و در هنگام ارزیابی، نتوانید آنالیز درستی را انجام دهید.

اگر در حال ایجاد یک برنامه برای شبکه های اجتماعی هستید، باید برای اطلاع از استراتژی تولید محتوا خود، تجزیه و تحلیل کنید. اگر محصول جدیدی را روانه بازار می کنید، باید موقعیت بالقوه آن را در فضای کار و بازار ها درک کنید. اگر شما در حال طراحی مجدد یک نام تجاری هستید، باید مفاهیم تجاری موجود و آینده را در نظر بگیرید.

همه این ها نمونه هایی از دلایل خوب برای انجام تجزیه و تحلیل SWOT است. با شناسایی هدف خود، قادر خواهید بود ارزیابی خود را متناسب با ایده های عملی تر انجام دهید.

4. نقاط قوت خود را شناسایی کنید.

“نقاط قوت” به آن چه در حال حاضر به خوبی انجام می دهید اشاره دارد. به عواملی که به نفع شما هستند و همچنین فکر کنید چیز هایی که شما ارائه می دهید رقبای شما نمی توانند آن ها را پشت سر بگذارند.

به عنوان مثال، فرض کنید شما می خواهید از یک تجزیه و تحلیل SWOT برای ارزیابی استراتژی جدید خود در شبکه های اجتماعی استفاده کنید.

اگر به یک برنامه جدید رسانه های اجتماعی نگاه می کنید، شاید بخواهید نحوه درک مارک تجاری خود را توسط عموم ارزیابی کنید. آیا به راحتی قابل تشخیص و شناسایی است؟ حتی اگر در گروه گسترده ای محبوب نباشد، مورد استقبال مخاطبان خاص قرار می گیرد یا خیر ؟

در ادامه، به روند کاری خود فکر کنید: آیا این کار موثر است یا فقط در حد یک ایده است؟ آیا ارتباط خوبی بین بازاریابی و فروش شما وجود دارد تا اطمینان حاصل شود که هر دو بخش از واژگان مشابه هنگام بحث درباره محصول شما استفاده می کنند؟

سر انجام، پیام رسانه های اجتماعی خود را ارزیابی کنید، و به ویژه تفاوت آن را با بقیه کسب و کار ها شناسایی کنید، شما می توانید یک لیست طولانی از نقاط قوت مهم استراتژی رسانه های اجتماعی خود نسبت به رقبا خود تهیه کنید، بنابراین سعی کنید از آن جا به نقاط قوت خود بپردازید.

5. نقاط ضعف خود را شناسایی کنید.

به طور مشابه با نقاط قوت شما، موانع جلوگیری از رسیدن به اهداف خود چیست؟ رقبای شما چه پیشنهادی ارائه می دهند که همچنان به نفع شما خواهد بود. این بخش مربوط به منفی بودن کسب و کار شما نیست. بلکه پیش بینی هر گونه مانع احتمالی که می تواند موفقیت شما را کاهش دهد بسیار حیاتی است.

هنگام شناسایی نقاط ضعف، در نظر بگیرید که کدام یک از حوزه های کسب و کار شما کمترین سود را دارد ، در کجا منابع خاصی ندارید و یا چه هزینه هایی برای شما بیشتر وقت و هزینه دارد. از کارمندان بخش های مختلف کمک بگیرید، زیرا احتمالاً نقاط ضعفی را که شما در نظر نگرفته اید مشاهده خواهند کرد.

اگر در حال بررسی یک استراتژی جدید در شبکه های اجتماعی هستید، ممکن است این سوال را از خود بپرسید:

• اول: اگر من یک مصرف کننده بودم، چه عواملی باعث می شود که من این محصول را خریداری نکنم یا با این تجارت درگیر نشوم؟ چه عاملی باعث می شود بر روی لینک خرید کلیک کنم؟
• دوم : بزرگ ترین مانع در برابر بهره وری کارمندان یا توانایی آن ها در انجام کار چیست؟ چه چیزی تلاش آن ها را در شبکه های اجتماعی از بین می برد؟

6. فرصت های خود را در نظر بگیرید.

این شانس شما برای رویای بزرگ است. امیدوار باشید که استراتژی رسانه های اجتماعی شما به موفقیت های زیادی برسد، اما لزوماً انتظار نداشته باشید که به همه آن ها برسید.

به عنوان مثال، شاید شما امیدوار باشید که تبلیغات فیس بوک شما یک جمعیت شناختی جدید و بزرگ تر را جذب کند. شاید شما امیدوار باشید که ویدیوی YouTube شما 10 هزار بازدید داشته باشد و فروش را 10 درصد افزایش دهد.

به هر حال، مهم است که فرصت های بالقوه را در تجزیه و تحلیل SWOT خود بگنجانید. این سوالات را از خود بپرسید: می خواهید تجارت خود از چه فناوری هایی برای کارآیی بیشتر استفاده کند؟ می خواهید به چه دسته از مخاطب هدف جدید دسترسی پیدا کنید؟ چگونه می توان تجارت را در صنعت فعلی بیشتر برجسته کرد؟ آیا چیزی وجود دارد که مشتریان ما از آن شکایت داشته باشند و ما بتوانیم با استراتژی شبکه های اجتماعی خود آن را برطرف کنیم؟

دسته فرصت ها همزمان با دسته ضعف ها همراه است. هنگامی که لیستی از نقاط ضعف تهیه کردید، ایجاد لیستی از فرصت های بالقوه که در صورت رفع نقاط ضعف شما ممکن است به وجود بیاید، آسان خواهد بود.

7. تهدید های خود را در نظر بگیرید.

این احتمال وجود دارد، به ویژه اگر مستعد نگرانی باشید، در حال حاضر لیست خوبی از تهدیدات را در ذهن خود دارید.

در غیر این صورت، کارمندان خود را جمع کنید و با هم فکر کنید: چه موانعی ممکن است مانع رسیدن ما به اهداف خود در شبکه های اجتماعی شود؟ در صنعت یا و یا هدف رقبای ما چه می گذرد که ممکن است موفقیت ما را کاهش دهد؟ آیا فناوری جدیدی وجود دارد که بتواند با محصول ما در تضاد باشد؟

نوشتن تهدیدات به شما کمک می کند تا آن ها را به طور عینی ارزیابی کنید. به عنوان مثال، ممکن است تهدیدات خود را از نظر حداقل، به احتمال زیاد رخ داده، هر یک را تقسیم و تسخیر کنید. اگر یکی از بزرگ ترین تهدید های شما حساب محبوب اینستاگرام رقیب شماست، می توانید با همکاری بخش بازاریابی خود محتوایی تولید کنید که ویژگی های منحصر به فرد محصول شما را به نمایش بگذارد.

نمونه های تجزیه و تحلیل SWOT

الگوی بالا به شما کمک می کند تا تجزیه و تحلیل SWOT خود را شروع کنید.

اما، اگر فردی هستید که می خواهید جزئیات را بدانید، دیدن یک الگو برای شما کافی نیست. برای درک کامل یک مفهوم ، باید ببینید که چگونه در دنیای واقعی عملی می شود.

این مثال های SWOT جامع نیستند، و ما مطمئن هستیم که شما می توانید برخی از آن ها را خودتان اضافه کنید، اما امیدوارم که در هنگام انجام تجزیه و تحلیل سوات، برای شما الهام بخش باشد.

تحلیل SWOT اپل

در ادامه به تحلیل SWOT اپل خواهیم پرداخت.

نقاط قوت

اول از همه، نقاط قوت. در حالی که اپل نقاط قوت بسیاری دارد ، بگذارید سه مورد برتر را شناسایی کنیم:

• تشخیص مارک
• قیمت های بالا
• محصولات نو آورانه

مارک اپل غیر قابل انکار با ارزش است و تجارت آن ها با ارزش ترین تجارت در جهان شناخته می شود. از آن جا که به راحتی شناخته می شود، اپل می تواند محصولات جدیدی تولید کند و تقریباً از طریق نام تجاری خود درجه خاصی از موفقیت را تضمین کند.

این درجه شناخت به توانایی اپل در فروش محصولات کمک می کند. به عنوان مثال، در سال 2019، اپل 72.9 میلیون آیفون فروخت در مقایسه با 70 میلیون تلفن Galaxy توسط سامسونگ. این در حالی است که اختلاف قیمت بین این دو وجود ندارد ( تلفن گل سرسبد گلکسی 100 دلار ارزان تر است). غالباً ، مردم به همان اندازه که به شناخت برند اهمیت می دهند، به قیمت اهمیت نمی دهند.

سرانجام، محصولات ابتکاری آن ها: اپل شهرت خود را برای هیچ چیز کسب نکرد. آن ها محصولات بسیار ابتکاری ایجاد می کنند که اغلب در خط مقدم صنعت قرار دارند.

نقاط ضعف

در مرحله بعدی، بیایید سه مورد از نقاط ضعف اپل را بررسی کنیم.

• قیمت های بالا
• اکوسیستم بسته
• عدم آزمایش

اگر چه قیمت های بالا مانع از ایجاد مشتری در کلاس متوسط ​​و سطح بالای اپل نمی شود، اما مانع توانایی اپل در دستیابی به جمعیتی طبقه پایین می شود.

اپل نیز از انحصاری بودن خود رنج می برد. اپل کلیه خدمات و محصولات خود را در داخل کنترل می کند و در حالی که بسیاری از مشتریان به همین دلیل طرفدار مارک وفادار می شوند، به این معنی است که همه بارها بر دوش کارمندان اپل است.

در نهایت، کنترل شدید اپل بر روی توزیع محصولات آن ها محدودیت بازار آن ها را محدود می کند.

سرانجام، اپل هنگام ایجاد و توزیع محصولات از استاندارد بالایی برخوردار است. مارک اپل از اعتبار بالایی برخوردار است، اما این سطح شناخت اپل را از خطر پذیری و آزمایش آزادانه محصولات جدیدی که ممکن است شکست بخورد، منع می کند.

فرصت ها

حال، بیایید نگاهی به فرصت های اپل بیندازیم.

به محض بررسی نقاط ضعف اپل، شناسایی فرصت های پیشرفت آسان است. در این جا لیستی از سه مورد ارائه شده است:

• گزینه های توزیع را گسترش دهید
• خطوط تولید جدید ایجاد کنید
• پیشرفت تکنولوژی

یکی از بزرگ ترین نقاط ضعف اپل شبکه توزیع آن است که به نام انحصار نسبتاً کوچک باقی مانده است. اگر اپل شبکه خود را گسترش داده و مشاغل شخص ثالث را قادر به فروش محصولات خود کند، می تواند در سراسر جهان به افراد بیشتری برسد، در حالی که برخی از استرس هایی که در حال حاضر برای کارمندان داخلی ایجاد می شود را کاهش می دهد.

همچنین فرصت های زیادی برای تولید محصولات جدید برای اپل وجود دارد. اپل می تواند برای دستیابی به جمعیتی بزرگ تر، یا گسترش در صنایع جدید، محصولات ارزان قیمت تری را ایجاد کند – شاید اتومبیل های خودران اپل کمی قیمت غیر قابل قبولی داشته باشند.

سرانجام، اپل می تواند به پیشرفت فن آوری محصولات خود ادامه دهد. اپل می تواند محصولات موجود را باز نگری کند و آن ها را اصلاح کند و اطمینان حاصل کند که هر محصول ویژگی های منحصر به فرد هر چه بیشتر را ارائه می دهد.

تهدیدها

در آخر، بیایید تهدید های اپل را بررسی کنیم.

در اینجا سه ​​مورد از بزرگ ترین تهدید های اپل وجود دارد:

• رقابت سخت
• دعاوی حقوقی
• مسائل بین المللی

اپل تنها شرکت فناوری نو آور موجود نیست و هم چنان با رقابت سخت سامسونگ، گوگل و دیگر شرکت های اصلی روبرو است. بسیاری از نقاط ضعف اپل مانع توانایی اپل در رقابت با شرکت های فناوری است که آزادی بیشتری در آزمایش دارند، یا در یک اکوسیستم بسته فعالیت نمی کنند.

تهدید دوم برای اپل پرونده های قضایی است. اپل به خصوص بین اپل و سامسونگ با یک سری پرونده های قضایی رو به رو شده است و تا کنون فقط در یک پرونده برنده شده است. این پرونده های قضایی با تصویر معتبر اپل تداخل می کند و می تواند برخی از مشتریان را به سمت خرید در مکان های دیگر سوق دهد.

سرانجام، اپل باید سطح دسترسی خود را در سطح بین المللی بهبود بخشد. این نیست که فقط یک دست رسی در یک کشور مانند چین درست کند، زیرا یک رابطه بسیار مثبت با دولت چین ندارد. سپس، در هند، که یکی از بزرگ ترین بازار های مصرف در جهان را دارد، سهم بازار اپل کم است و این شرکت در آوردن فروشگاه ها به بازار هند مشکل دارد.

اگر اپل نتواند در سطح جهانی همانند سامسونگ یا گوگل رقابت کند، خطر عقب ماندن در صنعت را دارد.

چه موقع از تجزیه و تحلیل SWOT استفاده کنید؟

در نهایت ، تجزیه و تحلیل SWOT می تواند چالش های بزرگ و کوچک، فرصت ها و نقاط قوت و ضعف بزرگ و کوچک را بسنجد و آن ها را برطرف کند.

در حالی که مثال های بالا به طور کلی بر روی مشاغل تمرکز دارد، شما همچنین می توانید از تحلیل سوات برای ارزیابی و پیش بینی نحوه عملکرد یک محصول واحد در بازار استفاده کنید.

امیدوارم شما با مطالعه این مقاله، با روش تحلیل SWOT و نحوه ی ارزیابی آن آشنا شده باشید و بتوانید از آن برای شناخت نقاط منفی و مثبت کسب و کار خود استفاده کنید و بتوانید موانع راه را برطرف کنید تا بتوانید از رقبای خود پیشی بگیرید و فروش بیشتری در زمینه کسب و کار خود داشته باشید.

ماتریس SWOT چیست و در کسب و کار چه کمکی به ما می‌کند؟

برای راه اندازی یک کسب و کار موفق، باید به طور منظم فرآیندهای خود را تجزیه و تحلیل کنید تا مطمئن شوید که تمام آنها کارآمد پیش می‌روند و کارها طبق اصول هستند. در حالی که روش‌های متعددی برای ارزیابی فعالیت‌های شرکت وجود دارد، اما یکی از موثرترین روش‌ها تجزیه و تحلیل به روش ماتریس SWOT است.

ماتریس SWOT (نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدها) یک فرآیند برنامه‌ریزی است که به شرکت شما کمک می‌کند تا بر چالش‌ها غلبه کند و همچنین روش‌های جدید را برای فعالیت‌ها استفاده کند.

هدف اصلی استفاده از ماتریس SWOT کمک به سازمان‌ها برای ایجاد آگاهی کامل از تمام عوامل دخیل در تصمیم گیری تجاری است. این روش در دهه ۱۹۶۰ توسط آلبرت هامفری از موسسه تحقیقاتی استنفورد در طی مطالعه‌ای برای شناسایی علت شکست برنامه ریزی شرکتی، به وجود آمد. SWOT از زمان ظهور خود به یکی از مفیدترین ابزارها برای صاحبان کسب و کارها برای راه اندازی و رشد شرکت‌های خود تبدیل شده است.

بررسی و ارزیابی دقیق آینده یک کسب و کار کوچک با ارزیابی اولیه آن، که شامل نگاهی جامع به تمام منابع و تهدیدات داخلی و خارجی می‌شود، همراه است. SWOT این کار را در چهار مرحله ساده انجام می‌دهد که حتی صاحبان کسب و کارهای نوپا نیز می‌توانند آن را درک کنند و از آن بهره‌ی بسیاری ببرند.

ماتریس SWOT چیست؟

ماتریس SWOT جدولی است که برای ارزیابی موقعیت شرکت و توسعه برنامه ریزی استراتژیک آن استفاده می‌شود. SWOT عوامل داخلی و خارجی و همچنین پتانسیل فعلی و آینده شرکت‌ها را ارزیابی می‌کند.

این ماتریس به شرکت‌ها کمک می‌کند تا نگاه واقع بینانه و مبتنی بر نقاط قوت و ضعف داشته باشند. با کمک این ماتریس می‌توان از تفکرهای قدیمی و سنتی گذر کرد و کسب و کار را بر اساس واقعیت راه اندازی کرد و به سمت هدف پیش برد. شرکت‌ها باید از این ماتریس در کنار دیگر روش‌ها، به عنوان راهنما استفاده کنند.

نحوه انجام تجزیه و تحلیل با استفاده از ماتریس SWOT

ماتریس SWOT تکنیکی برای ارزیابی عملکرد، رقابت، ریسک و پتانسیل یک کسب و کار و همچنین ارزیابی بخش‌هایی از یک کسب و کار مانند تولید است.

با استفاده از داده‌های داخلی و خارجی، این تکنیک می‌تواند کسب‌وکارها را به سمت استراتژی‌هایی هدایت کند که احتمال موفقیت‌شان بیشتر است و از استراتژی‌هایی که در آن‌ها موفقیت کسب کردند و دیگر کارایی ندارد یا احتمالاً کمتر موفق هستند، فاصله بگیرند. تحلیلگران ماتریس SWOT، سرمایه گذاران یا رقبا نیز می‌توانند شرکت‌ها را در مورد اینکه آیا شرکت و محصول آنها یا صنعتی که در آن فعالیت می‌کنند پتانسیل موفقیت دارد یا خیر، راهنمایی کنند.

تحلیلگران، ماتریس SWOT را به صورت مربعی ارائه کردند که به چهار ربع تقسیم شده است که هر یک به یک عنصر SWOT اختصاص دارد. تصویری که در بالا مشاهده می‌کنید، یک نمای کلی از موقعیت شرکت شما ارائه می‌دهد. اگرچه ممکن است همه نکات در بخش‌های مختلف این ماتریس دارای اهمیت یکسانی نباشند، اما همه آنها باید نمایانگر بینش کلی از فرصت‌ها و تهدیدها، مزایا و معایب و غیره در شرکت شما باشند.

نکته: ماتریس SWOT برای اولین بار برای تجزیه و تحلیل مشاغل مورد استفاده قرار گرفت. در حال حاضر این ماتریس توسط دولت‌ها، سازمان‌های غیرانتفاعی و افراد از جمله سرمایه‌گذاران و کارآفرینان استفاده می‌شود.

نقاط قوت

پرداختن به نقاط قوت به هر سازمان و شرکتی نشان می‌دهد که در چه موضوعاتی نسبت به رقبا برتری دارد و چه چیزی آن را از رقبا جدا می‌کند. برند کارفرمایی قوی، فرهنگ سازمانی قوی، مشتریان وفادار، ترازنامه قوی، فناوری منحصر به فرد و غیره.

نقاط ضعف

نقاط ضعف، سازمان را از عملکرد در سطح عالی خود باز می‌دارد. نقاط ضعف مواردی هستند که کسب و کار برای ماندن در رقابت باید در مسیر بهبود آنها قدم بردارد: برند کارفرمایی ضعیف، گردش مالی بالاتر از حد متوسط، سطح بالای بدهی، زنجیره تامین ناکافی یا کمبود سرمایه.

فرصت‌ها

فرصت‌ها به عوامل خارجی‌ای گفته می‌شود که می‌توانند به یک سازمان مزیت رقابتی بدهند. به عنوان مثال، اگر برخی محدودیت‌ها در صنعت خودرو برداشته شود، یک خودروساز می‌تواند خودروهای خود را به بازار جدیدی صادر کند و فروش خود را افزایش دهد و سهم بیشتری از بازار داشته باشد.

تهدیدها

تهدیدها به عواملی گفته می‌شوند که پتانسیل آسیب رساندن به سازمان را دارند. به عنوان مثال، خشکسالی تهدیدی برای یک شرکت تولیدکننده گندم است، زیرا ممکن است تولید و بهره‌برداری این محصول را دچار مشکل کند. سایر تهدیدات رایج عبارت‌اند از مواردی مانند افزایش هزینه مواد، افزایش رقابت، کمبود نیروی کار و غیره.

جدول SWOT

نقاط قوت

1. مزیت رقابتی ما چیست؟
2. چه منابعی در اختیار داریم؟
3. کدام محصول ما فروش و بازخورد بهتری در بازار داشته است؟

تهدیدها

1. چه مقررات جدیدی کار و شرکت ما را تهدید می‌کند؟
2. رقبای ما در چه کاری بهتر هستند؟
3. کدام رفتار مصرف کننده تجارت را تهدید می‌کند؟

نقاط ضعف

1. در کدام بخش امکان پیشرفت داریم؟
2. کدام محصول ما فروش کم و بازخورد منفی دارد؟
3. کجا کمبود منابع داریم؟

فرصت‌ها

1. از چه فناوری برای بهبود کار خود استفاده کنیم؟
2. آیا امکان گسترش فعالیت برای ما وجود دارد؟
3. در چه بخش‌هایی از بازار کار نکردیم؟

نحوه استفاده از ماتریس SWOT

تا به اینجای کار در مورد مفهوم و مزایای SWOT برای شرکت‌ها گفتیم، در حال حاضر زمان آن رسیده به نحوه استفاده از آن بپردازیم.

عوامل داخلی

آنچه در درون شرکت رخ می‌دهد، به عنوان یک منبع عالی اطلاعات در دسته بندی نقاط قوت و ضعف برای ماتریس SWOT عمل می‌کند. نمونه‌هایی از عوامل داخلی شامل منابع مالی و انسانی، دارایی‌های مشهود و نامشهود (برند کارفرمایی) و کارایی عملیاتی می‌شود.

سوالات مهم برای فهرست کردن عوامل داخلی عبارت‌اند از:

• (نقاط قدرت) چه کاری را خوب انجام می‌دهیم؟
• (نقاط قدرت) قوی‌ترین دارایی ما چیست؟
• (نقاط ضعف) منتقدان ما چه کسانی هستند؟
• (نقاط ضعف) خطوط تولید ما با ضعیف‌ترین عملکرد کدامند؟

عوامل خارجی

آنچه در خارج از شرکت اتفاق می‌افتد به همان اندازه برای موفقیت یک شرکت مهم است که عوامل داخلی. تأثیرات خارجی، مانند سیاست‌های پولی، تغییرات بازار و دسترسی به تأمین‌کنندگان، مقوله‌هایی هستند که باید از آنها برای ایجاد فهرستی از فرصت‌ها و تهدیدها استفاده کرد.

سوالات مهم برای فهرست کردن عوامل خارجی عبارت‌اند از:

• (فرصت) چه ترندهایی در بازار وجود دارد؟
• (فرصت) کدام مخاطبین را هدف قرار نداده‌ایم؟
• (تهدید) رقبا چه تعدادی هستند و سهم آنها از بازار چقدر است؟
• (تهدید) آیا مقررات جدیدی وجود دارد که بتوانند به روند کار یا محصولات ما آسیب برسانند؟

از ماتریس SWOT برای شناسایی چالش‌های تأثیرگذار بر کسب‌وکارتان و فرصت‌هایی که می‌توانند آنها را افزایش دهند، استفاده کنید. با این حال، توجه داشته باشید که این یکی از چندین تکنیک برای ارزیابی کسب و کارتان است و تنها روش برای ارزیابی نیست. برای نتیجه گیری بهتر، خوب است که از چند روش برای ارزیابی کسب و کار خود استفاده کنید.

مثالی درباره استفاده از ماتریس SWOT

در سال ۲۰۱۵، شرکتی ماتریس SWOT را آماده کرد و به نقاط قوتی مانند نام برند مشهور جهانی، شبکه توزیع گسترده و فرصت‌های بسیار برای حضور در بازارهای نوظهور دست یافت. با این حال، همچنین به نقاط ضعف و تهدیدهایی مانند نوسانات ارز خارجی، افزایش علاقه عمومی به نوشیدنی‌های “سالم” و رقابت از سوی ارائه دهندگان نوشیدنی سالم اشاره کرد.

ماتریس SWOT، شرکت ارزیابی کننده را وادار کرد تا سؤالات سختی در مورد استراتژی کوکاکولا مطرح کند، اما در نهایت اعلام داشت که این شرکت “در سال‌های آینده باز هم به عنوان یکی از شرکت‌های درجه یک در ارائه نوشیدنی باقی می‌ماند” که برای سرمایه گذاران “منبع درآمد مطمئن و بازگشت سرمایه” خواهد داشت.

پنج سال بعد، ماتریس SWOT موثر واقع شد، زیرا کوکاکولا ششمین برند قوی در جهان شد (همان‌طور که در آن زمان بود). ارزش سهام کوکاکولا (که با نماد KO معامله می‌شود) طی پنج سال پس از تکمیل ماتریس بیش از ۶۰ درصد افزایش یافت.

برای بدست آوردن تصویر بهتری از ماتریس SWOT، مثالی از یک شرکت ساخت اسموتی ارگانیک را در نظر بگیرید. این شرکت برای درک بهتر اینکه چگونه در بازار اسموتی رقابت کند و چه کاری را می‌تواند بهتر از دیگران انجام دهد، یک ماتریس SWOT تهیه کرد. از طریق این تجزیه و تحلیل، مشخص شد که نقاط قوت آن منبع خوب مواد، خدمات مشتری عالی و رابطه قوی با تامین کنندگان است. این شرکت با بررسی در عملیات خود، چند نقطه ضعف را شناسایی کرد: تنوع کم محصول، نرخ گردش مالی بالا و تجهیزات قدیمی.

با بررسی اینکه چگونه محیط خارجی بر تجارت آن تأثیر می‌گذارد، فرصت‌هایی را در فناوری نوظهور، مخاطبانی که تا به حال به آنها پرداخته نشده و تغییر فرهنگ به سمت زندگی سالم شناسایی کرد. همچنین به تهدیدهایی مانند سرمازدگی محصولات در زمستان که به محصولات زیان وارد می‌کند، یک بیماری همه‌گیر جهانی و پیچیدگی‌هایی در زنجیره تامین دست پیدا کرد. در ارتباط با سایر تکنیک‌های برنامه‌ریزی، این شرکت از تجزیه و تحلیل SWOT برای استفاده از نقاط قوت و فرصت‌های خارجی خود برای حذف تهدیدها و تقویت بخش‌هایی که در آنها ضعیف است، استفاده کرد.

سخن پایانی

ماتریس SWOT یک راه عالی برای تدوین استراتژی در کسب و کارها است. به واسطه این ماتریس، همه افراد در جلسات درباره نقاط قوت و ضعف صحبت می‌کنند، فرصت‌ها و تهدیدها را تعریف کنند و با طوفان فکری به ایده‌هایی ناب دست پیدا می‌کنند. اغلب، ماتریس SWOT که در جلسات نوشته می‌شود، دستخوش تغییر می‌شود و این تغییرات است که می‌تواند کسب و کارها را زنده نگه دارد.

یک شرکت می‌تواند از SWOT برای استراتژی کلی کسب و کار یا برای بخش خاصی مانند بازاریابی، تولید یا فروش استفاده کند. به این ترتیب، می‌توانید ببینید که چگونه استراتژی کلی تدوین شده توسط SWOT چگونه به بخش مهمی از سازمان تبدیل می‌شود.

اگرچه SWOT یک ابزار برنامه ریزی مفید است، اما محدودیت‌هایی نیز در استفاده از آن وجود دارد. این یکی از چندین تکنیک برنامه ریزی کسب و کار است که باید از آن استفاده کرد و نباید به تنهایی مورد استفاده قرار گیرد. همچنین، هر یک از نکات ذکر شده در دسته‌ها دارای اولویت یکسان نیستند. SWOT میزان اهمیت هر کدام از بخش‌ها را در نظر نمی‌گیرد. بنابراین، با استفاده از تکنیک‌های دیگر همراه با SWOT می‌توانید برنامه دقیق‌تری برای آینده کسب و کار خود داشته باشید.

تحلیل SWOT چیست و چه زمانی از آن استفاده می‌کنیم

وقتی با یک تصمیم تجاری بزرگ مواجه می‌شوید، یکی از هوشمندانه‌ترین کارهایی که می‌توانید در طول فرآیند برنامه‌ریزی انجام دهید، اجرای تحلیل SWOT است.

SWOT کلمه‌ای است که بر اساس حروف ابتدایی کلمات نقاط قوت (strengths)، نقاط ضعف (weaknesses)، فرصت‌ها (opportunities)، و تهدیدها (threats) ساخته شده و چارچوبی تحلیلی است که به شرکت شما کمک می‌کند تا بتواند با بزرگ‌ترین چالش‌ها روبه‌رو شده و بهترین و جدیدترین بازارها را پیدا کند. این روش در دهه‌ی ۱۹۶۰ میلادی و توسط افراد بانفوذی در علم اقتصاد، مانند ادموند پی. لِرند (Edmund P. Learned)، رونالد کریستِنسون (Roland Christensen)، کنِت اندرو (Kenneth Andrews) و ویلیام دی. بوک ( William D. Book) در کتابی به نام «سیاست‌گذاری کسب‌و‌کار، متن و موارد مطالعاتی» (Business Policy, Text and Cases) به چاپ رسید. این مقاله را بخوانید تا با تحلیل SWOT بیشتر آشنا شوید.

تحلیل SWOT سازمان‌ها را قادر می‌سازد عوامل مؤثر داخلی و خارجی را شناسایی کنند. طبق گفته‌ی بانی تیلور (Bonnie Taylor)، استراتژيست بازاریابی در شرکت CCS Innovations، اصلی‌ترین هدف SWOT کمک به سازمان‌ها در رسیدن به آگاهی کامل از تمامی عواملی است که در تصمیم‌گیری مؤثر هستند.

اگر کسب‌وکاری را از تمامی زوایا بررسی نکنیم، نمی‌توانیم به طور دقیق برای آینده‌ی آن برنامه‌ریزی کنیم. این بررسی شامل نگاهی جامع به تمامی منابع داخلی و خارجی و تهدیدها اهمیت تحلیل SWOT می‌شود. تحلیل SWOT این کار را در چهار مرحله‌ی ساده که حتی برای تازه‌کارترین صاحبان مشاغل هم قابل درک است، انجام می‌دهد.

چه زمانی می‌توانیم از تحلیل SWOT استفاده کنیم

تحلیل SWOT معمولا در طول برنامه‌ریزی استراتژیک انجام می‌شود و پیش‌درآمدی است برای تمامی اقدامات شرکت، از جمله کشف نوآوری‌های تازه، تصمیم‌گیری درباره‌ی سیاست‌های جدید، شناسایی حوزه‌هایی که به تغییر نیاز دارند یا اصلاح و تغییر اقدامات و برنامه‌ها.

به قول اندرو شرِیگ (Andrew Schrage)، مدیر عامل شرکت Money Crashers، انجام تحلیل SWOT همچنین راه خیلی خوبی برای بهبود اقدامات تجاری است. او می‌گوید: «این تحلیل به من اجازه داد حوزه‌های کلیدی‌ای که شرکت در آنها عملکرد خیلی خوبی داشت و همچنین مناطقی که باید بیشتر روی آنها کار می‌شد را مشخص کنم. بعضی از صاحبان مشاغل کوچک، این نوع تحلیل‌ها را به صورت غیر‌رسمی انجام می‌دهند و با این کار مرتکب اشتباه بزرگی می‌شوند. بهتر است زمان کافی گذاشته و تحلیل SWOT را به صورت رسمی و دقیق انجام دهید تا بتوانید راه‌هایی برای سرمایه‌گذاری بر روی نقاط قوت شرکت خود و بهبود نقاط ضعف یا حذف آنها پیدا کنید.»

با اینکه مطمئنا صاحب کسب‌و‌کار باید به شخصه درگیر اجرای تحلیل SWOT باشد، اما اضافه کردن دیگر اعضای تیم به این کار نیز می‌تواند بسیار مفید باشد. شان والش (Shawn Walsh)، رئیس و مدیر‌عامل شرکت مشاوره‌ی کامپیوتری پارادایم می‌گوید اعضای تیم مدیریتی‌اش با هم تحلیل SWOT را انجام می‌دهند. او می‌گوید: «خِرَد گروهی باعث از بین رفتن نقاط ضعفی می‌شوند که اگر کشف نشده باقی بمانند، موجب نابودی تجارت ما و روابط‌مان با مشتریان می‌شوند.»

عناصر تحلیل SWOT

تحلیل SWOT بر چهار موردی که در اسمش مشخص شده، تمرکز می‌کند و شرکت‌ها را قادر می‌سازد نیروها، اقدامات یا نوآوری‌هایی که بر استراتژی تأثیر می‌گذارند را شناسایی کنند. شناخت این عوامل مثبت و منفی به شرکت‌ها کمک می‌کنند تا ارتباط مؤثرتری با بخش‌هایی از برنامه که نیازمند بررسی هستند داشته باشند.

افراد معمولا زمانی که تحلیل SWOT انجام می‌دهند، جدولی با چهار ستون رسم می‌کنند تا عوامل مؤثر را نوشته و با هم مقایسه کنند. معمولا نقاط قوت و ضعف با لیستی که از فرصت‌ها و تهدید‌ها تشکیل شده هماهنگی ندارند، گرچه باید به اهمیت تحلیل SWOT طریقی با هم ارتباط پیدا کنند چون به هر حال به نوعی به هم گره خورده‌اند. بیلی بوئر (Billy Bauer)، مدیر شرکت Royce Leather، عقیده دارد که پیدا کردن ارتباطی بین تهدیدات بیرونی و نقاط ضعف داخلی، جدی‌ترین مشکلاتی که شرکت با آنها رو‌به‌رو است را برای مدیران مشخص می‌کند.

بعد از اینکه خطرات را مشخص کردید، می‌توانید تصمیم بگیرید آیا بهترین کار حذف نقاط ضعف داخلی، از طریق افزایش منابع شرکت برای اصلاح مشکل است یا کاهش تهدیدات خارجی با کنار گذاشتن مناطق تهدیدآمیز برای فعالیت تجاری.

عوامل درونی

دو حرف اولی که در این نام اختصاری دیده می‌شوند نقاط قوت (S) و نقاط ضعف (W) هستند که به عوامل درونی مربوط می‌شوند و به معنی منابع و تجربیاتی هستند که در دسترس شما قرار دارند. مثال‌هایی از حوزه‌هایی که معمولا این دو مورد را در برمی‌گیرند شامل موارد زیر هستند:

• منابع مالی، مثل بودجه، منبع درآمد و فرصت‌های سرمایه‌گذاری
• منابع فیزیکی، مثل مکان شرکت، امکانات و تجهیزات
• منابع انسانی، مثل کارکنان، داوطلبان و مخاطبان هدف
• دسترسی به منابع طبیعی، علائم تجاری، گواهی‌نامه‌ها و حق‌تألیف‌ها
• فرآیندهای جاری، مانند برنامه‌های مربوط به کارمندان، سلسله‌مراتب بخش‌ها و سیستم‌های نرم‌افزاری

به قول میچل وِیس (ٰMitchell Weiss)، استاد دانشگاه هاتفورد، «تا زمانی که عوامل داخلی به خوبی ارزیابی نشده باشند، شرکت‌ها نمی‌توانند از منابع خارجی نهایت استفاده را ببرند.»

عوامل بیرونی

نیروهای بیرونی بر تمامی شرکت‌، افراد و بخش‌ها تأثیر می‌گذارند. این عوامل به صورت مستقیم یا غیرمستقیم بر فرصت‌ها و تهدید‌ها تأثیر دارند و باید به صورت کامل نوشته و بررسی شوند. عوامل بیرونی، معمولا چیزهایی هستند که از کنترل شما و شرکت‌تان خارج هستند، مانند:

• گرایشات بازار، مثل محصولات و تکنولوژی‌های جدید یا تغییر نیاز مخاطبان
• گرایشات اقتصادی، مثل گرایشات مالیِ محلی، ملی یا بین‌المللی
• بودجه‌هایی که از موقوفات، مجلس و منابع دیگر می‌آیند
• عوامل جمعیتی، مثل سن، نژاد، جنسیت و فرهنگ مخاطبان هدف
• رابطه با شرکا و تأمین‌کنندگان
• قوانین سیاسی، محیطی و اقتصادی

بعد از اینکه ستون‌های مربوط به ۴ عامل را پر کردید، باید بر اساس نتیجه، به استراتژی‌های جدید فکر کنید. لیندا پوفال (Linda Pophal)، مدیرعامل شرکت مشاوره‌‌ی Strategic Communications، می‌گوید این استراتژی‌ها باید از نقاط قوت و فرصت‌ها به عنوان اهرمی برای غلبه بر نقاط ضعف و تهدیدها استفاده کنند. «این در اصل حوزه‌ای از توسعه‌ی استراتژیک است، جایی که سازمان‌ها این فرصت را دارند تا بیشترین خلاقیت را داشته باشند و همین‌‌جا است که ایده‌های جدید ظهور پیدا می‌کنند. اما برای رسیدن به این مرحله، تحلیل باید با دقت آماده شده باشد.»

الگوی تحلیل SWOT

برایان ویوِر (Bryan Weaver)، یکی از شرکای شرکت حقوقی ساخت‌وساز Scholefield، مسئول تهیه‌ی تحلیل SWOT برای شرکتش بود. او الگویی را که برای تحلیل SWOT در شرکتش استفاده کرده بود در اختیار Business News Daily قرار داد.

نقاط قوت

این شرکت حقوقی از کارکنانی تشکیل شده که هم در زمینه‌ی حقوق آموزش دیده‌اند و هم مهندسین یا پیمانکاران ساختمانی حرفه‌ای هستند. تجربیات آنها تجارب منحصر‌ به فردی در اختیار شرکت قرار می‌دهد.

نقاط ضعف

هیچ کس تا به حال میانجی حقوقی (mediator) (در ایران شبیه به وظیفه‌ای است که اعضای شوراهای حل اختلاف بر عهده دارند) نبوده است و هیچ کس آموزش حرفه‌ای در زمینه‌ی میانجی‌گری ندیده است. البته یکی از کارکنان در بخش میانجی‌گری فعالیت داشته ولی فقط به عنوان یک فرد بی‌طرف.

فرصت‌ها

اکثر قراردادهای ساخت‌و‌ساز نیاز به میانجی دارند. با اینکه صدها میانجی در بازار وجود دارد، فقط تعداد کمی از آنها در این زمینه باتجربه هستند. برای اختلافات جزئی، میانجی‌ها به صورت تیمی کار نمی‌کنند و فقط انفرادی کار می‌کنند. کارکنان Scholefield می‌توانند گروهی از افراد بی‌طرف را برای رفع اختلاف در اختیار شرکت‌های دیگر بگذارند.

تهدیدها

هر کسی می‌تواند میانجی شود، بنابراین دیگر شرکت‌های حقوقی ساخت‌و‌ساز هم می‌توانند خدمات میانجی‌گری ارائه دهند. بیشتر مشتریان بی‌القوه، نگرش منفی‌ای نسبت به میانجی‌گری دارند، چون فکر می‌کنند میانجی‌ها مشکلات آنها را درک نمی‌کنند یا به آنها اهمیت نمی‌دهند و فقط می‌خواهند به سرعت مشکلات را حل کنند.

استراتژی نتیجه: برای از بین بردن نقطه‌ضعف باید دوره‌های میانجی‌گری ترتیب داده شوند و شرکت میانجی‌گری Scholefield هم راه‌اندازی شود تا ثابت کند که خدمات و تجارب سازمان ما در زمینه‌ی حقوق و قوانین ساخت‌وساز منحصر به فرد هستند.

ویور می‌گوید: «تحلیل SWOT، ما را وادار کرد تا نگاه بی‌طرفانه‌ و قاعده‌مندی به قسمت‌هایی که باید بر روی آنها بیشتر کار کنیم و فرصت‌هایی که بازار در اختیارمان قرار می‌دهد، بیندازیم. سپس، طرح کسب‌و‌کار خود را طوری تغییر دادیم تا بر مزایای نقاط قوت خود تکیه کنیم، و در عین حال از فرصت‌هایی که نقاط ضعف بازار در اختیارمان قرار می‌دهند استفاده کنیم.»

مکمل‌ها و جایگزین‌های تحلیل SWOT

تحلیل ٰSWOT، یک استراتژی ساده و قابل فهم برای شناسایی نقاط ضعف و تهدیدها در کنار نقاط قوت و فرصت‌ها است. ولی تحلیل SWOT فقط یکی از ابزار مورد استفاده در جعبه‌ی ابزار استراتژی است. وقتی SWOT در کنار مدل‌های تحلیلی دیگر مورد استفاده قرار بگیرد، مطمئن باشید که ارزش وقتی که بر آن می‌گذارید را دارد و می‌تواند روند تصمیم‌گیری شما را هدایت کند.

ابزارهای تحلیلی دیگری که می‌توانید استفاده کنید، شامل PEST (عوامل سیاسی (political)، اقتصادی (economic)، اجتماعی (social)، و تکنولوژیک (technological)) تحلیل MOST (ماموریت (mission) هدف (objective)، استراتژی‌ها (strategies) و تدابیر (tactics)) و تحلیل SCRS (استراتژی، وضعیت کنونی (current state)، نیازها (requirements) و راه حل (solution)) هستند.

همچنین تحلیل SWOT می‌تواند باعث شود کسب‌و‌کار ما به روش متعادل‌تر و عمیق‌تری استراتژی‌ها را بررسی و اجرا کند. تحلیل SWOT در حل مشکلاتی که در حین توسعه‌ی طرح کسب‌و‌کار با آنها مواجه می‌شویم مفید است، اما فراتر از این نمی‌رود. استفاده از تحلیل SWOT به تنهایی ارزش‌هایی اصلی کسب‌و‌کار شما را مشخص نمی‌کند، برنامه‌ریزی بدون شناخت هدف و بدون معیارهایی که پیشرفت شما را در راه رسیدن به آن اهداف اندازه‌گیری کنند، بی‌فایده و ناکارآمد خواهد بود.

ماتریس SWOT چیست؟

ابزارها و روش‌های زیادی برای تجزیه و تحلیل دقیق و استراتژیک یک سازمان وجود دارد. یکی از قوی‌ترین ابزارهایی که به طور مکرر برای تجزیه و تحلیل استراتژیک مورد استفاده قرار می‌گیرد، ماتریس SWOT یا همان تجزیه و تحلیل SWOT است.SWOT مخفف چهار کلمه Strengths ,Weaknesses ,Opportunities and Threat، به معنای نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت‌ها و تهدیدها است.

آنچه که درباره ی ماتریس SWOT در این مقاله خواهید خواند:

استراتژی، فرآیندی طولانی مدت است که طی آن مدیران یک شرکت تصمیم می‌گیرند مسیر سازمان را تا چند سال و حتی یک دهه تعیین کنند. هنگام شکل گیری و تعیین استراتژی، شرکت باید موقعیت فعلی خود در بازار را شناسایی کند. علاوه براین، باید بداند به کدام جهت حرکت می‌کند و برای غلبه بر چالش‌های پیش رو به چه منابعی نیاز دارد. چنین تجزیه و تحلیلی را می‌توان با استفاده از ماتریس SWOT انجام داد.

SWOT شامل چیست؟

همانطور که عنوان کردیم، تجزیه و تحلیل SWOT که به عنوان تحلیل داخلی نیز شناخته می‌شود مخفف نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت‌ها و تهدیدها است. تجزیه و تحلیل SWOT شامل تجزیه و تحلیل مسائل داخلی و خارجی است که در طول برنامه ریزی‌های استراتژیک شرکت و هنگام تصمیم گیری در مورد استراتژی‌های سازمان، اهمیت و عملکردی قابل ملاحظه دارد. تصمیمات استراتژیک تنها زمانی می‌توانند اتخاذ شوند که سازمان‌ها همه چیز را در مورد خود بدانند و از جایگاه‌شان در بازار اطلاع داشته باشند. بنابراین از «تحلیل داخلی» یا ماتریس SWOT استفاده می‌کنند.

این تجزیه و تحلیل داخلی، توانایی‌ها و نقاط ضعف سازمان را شناسایی و تعیین می‌کند و بر همین اساس به تصمیم گیری درمورد فرصت‌هایی که باید استفاده شوند و تهدیدهایی که باید کاهش یابند، کمک می‌کند. سپس سازمان‌ها با استفاده از این تجزیه و تحلیل، بهترین راه حل را در مورد نحوه انتقال از نقطه A (موقعیت فعلی شرکت) به نقطه B (موقعیتی که شرکت می‌خواهد به دست آورد) ارائه خواهند داد.
زمانیکه شرکت‌ها قصد دارند محصول جدیدی را روانه بازار کنند، تجزیه و تحلیل SWOT تعیین می‌کند که آیا شرکت آماده راه اندازی محصول است یا هنوز نیاز به زمان دارد. درواقع می‌توان گفت، به کارگیری ماتریس SWOT باعث راحت‌تر شدن تصمیم گیری‌های مهم و هموارتر شدن مسیر خواهد شد.

مقاله زیر را حتما بخوانید:

ترسیم و درک ماتریس SWOT

نقاط قوت و ضعف جز مواردی هستند که سازمان‌ها باید خودشان درمورد آن‌ها تصمیم بگیرند. این دو مولفه برای تحلیل عوامل داخلی در نظر گرفته می‌شوند و باید با دیدگاه بیطرفانه‌ای به آن‌ها پرداخت. شرکت‌ها براساس تجزیه و تحلیل‌های نادرست ممکن است تصور کنند نقاط قوت زیاد یا نقاط ضعف بسیار کمی دارند. به همین دلیل، تجزیه و تحلیل داخلی باید به درستی انجام شود و در صورت نیاز از افراد دیگر و یا مشاورانی بی‌طرف کمک بگیرند.
فرصت‌ها و تهدیدها از مولفه‌ها و عوامل خارجی هستند. به عنوان مثال، سیاست‌های دولت و رونق بازار از عوامل و مولفه‌های خارجی محسوب می‌شوند. این عوامل بیرونی فرصت‌های جدیدی را به شرکت می‌دهند و در عین حال تهدیدهای جدیدی را نیز برای شرکت به همراه دارند. به همین دلیل فرصت‌ها و تهدیدها به عنوان عوامل محیطی خارجی در نظر گرفته می‌شوند.

چنانچه شرکتی خواهان پیشرفت است، باید از هر چهار مولفه ماتریس SWOT استفاده کند تا بتواند در تعیین مسیر رشد و پیشرفت سازمان به درستی تصمیم گیری نماید. چنانچه یک شرکت فرصتی برای ورود به بازاری جدید و گسترش فعالیت‌هایش را دارد، باید نقاط قوت خود را بررسی کند. به طور مثال باید برای گسترش در بازار جدید، ثبات مالی اهمیت تحلیل SWOT خود را بسنجد. علاوه براین، نقاط ضعف سازمان نیز باید ارزیابی شود. به عنوان مثال شرکت باید با توجه به فشار کاری و مسئولیت‌های موجود، توان پرسنل فروش جهت اداره موقعیت جدید را بسنجد. سرانجام سازمان باید تهدیدهای خود را مورد بررسی قرار دهد. بازار جدیدی که قصد ورود به آن را دارد، ممکن است در شرایط فعلی با قیمت‌های پایینی عرضه شود و با قیمت‌های شرکت مطابقت نداشته باشد. بنابراین ورود و گسترش فعالیت در آن بازار سودی نخواهد داشت.

با توجه به آن چه ذکر شد، می‌توان از موثر بودن ماتریس SWOT در تصمیم گیری سریع‌تر و برنامه ریزی‌های استراتژیکی اطمینان یافت.

عناصر ماتریس SWOT

نقاط قوت

همانطور که عنوان کردیم، یک سازمان ابتدا باید نقاط قوت خود را بررسی کند. به عبارت دیگر، زمانیکه قصد دارید تصمیمی بگیرید ابتدا باید تشخیص دهید قادر به انجام چه کارهایی هستید. چنانچه نقاط قوت شما با برنامه های‌تان مطابقت ندارد، بهتر است برنامه‌ها را به تأخیر بیندازید یا به راه‌های دیگری که با نقاط قوت و توانایی‌های شما مطابقت دارد، فکر کنید.

نمونه‌هایی از نقاط قوت در تجزیه و تحلیل SWOT

• سهم شرکت در بازار چقدر است؟
• نحوه مدیریت شرکت چگونه است؟
• تقاضای صنعت افزایش می‌یابد یا کاهش می‌یابد؟
• تلاش بازاریابی شرکت چگونه است؟
• ارزش برند و ارزش ویژه شرکت چقدر است؟
مواردی مانند: ارزش برند، خلاقیت و وفاداری مشتری، نمونه‌هایی از نقاط قوت سازمان‌ها هستند.

نقاط ضعف

تحلیل نقاط ضعف حتی بیشتر از نقاط قوت می‌تواند در بررسی فرصت‌ها جهت تصمیم گیری‌های شرکت کمک کند. به این شکل که شما فرصتی را بررسی می‌کنید و چنانچه سودآوری لازم را نداشته باشد، آن را رها کرده و به سراغ فرصت دیگری می‌روید.
به عنوان مثال فرض می‌کنیم شرکت شما یک شرکت بهینه سازی سایت و یا یک شرکت مهندسی است و نیروی انسانی ماهری ندارد یا پس از جذب نیرو، افراد توسط مدیرها آموزش‌های لازم را نمی‌بینند. در این صورت می‌توان گفت شرکت شما دارای ضعف بزرگی است و رقبا می‌توانند از این ضعف نهایت بهره را به سود خود ببرند. در صورتیکه شما می‌توانید از تمام نقاط ضعف‌تان به عنوان فرصتی در جهت رشد و پیشرفت خود استفاده کنید. چنانچه شرکتی به ارزش پایین برند خود آگاه اهمیت تحلیل SWOT است، می‌تواند از بهینه‌سازی برند به عنوان فرصتی برای خود استفاده کند.

نمونه‌هایی از نقاط ضعف در تجزیه و تحلیل SWOT

• آیا شرکت از منابع بهینه استفاده می‌کند؟
• وضعیت مالی شرکت چگونه است؟
• آیا شرکت در رقابت شکست خورده است؟
• قدرت کانال شرکت چگونه است؟
• وفاداری سهامداران، از جمله مشتریان داخلی و خارجی چگونه است؟
• فرهنگ سازمانی شرکت چگونه است؟

بنابراین، دانستن نقاط ضعف می‌تواند به شرکت شما کمک کند تا تهدیدات را از بین ببرید و همچنین فرصت‌های موجود را افزایش دهید.

فرصت‌ها

مبنای اصلی تجزیه و تحلیل SWOT کشف فرصت‌های برند است. لزومی ندارد همه این فرصت‌ها مورد بررسی قرار گیرند. به یاد داشته باشید ماتریس SWOT از چهار ضلع ساخته شده و همه اضلاع می‌توانند در تصمیم-گیری‌ها شما را پشتیبانی و کمک کنند. بنابراین، تمام فرصت‌های ممکن را ذکر کنید، سپس با توجه به نقاط قوت و ضعف، مناسب یا نامناسب بودن آن فرصت را تعیین نمایید.
فرصت‌های یک شرکت از طریق عوامل محیطی بیرونی مانند رقبا، هنجارهای تاثیرگذار دولت در صنعت، تاکتیک‌ها و استراتژی‌های متداول بازار، ارائه و بررسی می‌شود. برای گرفتن یک تصمیم درست تر می توانید مشاور بازاریابی آنلاین نیز کمک بگیرید.

نمونه‌های از فرصت‌ها در تجزیه و تحلیل SWOT

• ایا امکان نوآوری و خلاقیت وجود دارد؟
• بازارها و مناطق جغرافیایی را درنظر گرفته اید؟
• برای پوشش فرصت ها، بازارهای خاصی وجود دارد؟
• از کدام فناوری‌های جدید می‌توان برای بهبود درآمد عملیاتی یا درآمد خالص استفاده کرد؟
• آیا در حال توسعه مشارکت‌هایی با سود متقابل هستید؟
• امکان خرید یا ادغام با یک محصول یا شرکت مشابه را دارید؟

تهدیدها

پیش‌تر نیز عنوان کردیم که، تهدیدها جزو عوامل داخلی شرکت نیستند و اصولاٌ ماهیت خارجی دارند. تهدیدهای شرکت می‌توانند ناشی از عوامل مختلفی باشد و برنامه ریزی شرکت جهت مقابله با این تهدیدها، امری مهم محسوب می‌شود. سازمان‌ها در حالیکه فرصت جدیدی را بررسی می‌کنند، همزمان نباید اجازه دهند تهدیدی به بازار فعلی‌شان حمله کند. اقدام و تعدیل در مقابله با تهدیدهای شرکت، تحت هر شرایطی مهم و ضروری است.

نمونه‌هایی از تهدیدها در تجزیه و تحلیل SWOT

• افزایش رقابت
• تغییر در قیمت‌گذاری
• افزایش درآمد خالص و کاهش درآمد عملیاتی
• کنترل اعتبار
• فن آوری‌های قدیمی
• کنترل ضعیف هزینه
• فرایندهای بی‌اثر
• تأثیرات سیاسی و زیست محیطی