معرفی ۱۲ کتاب برای شروع بورس
اگر به دنبال بازاری برای سرمایه‌گذاری هستید که قانونی و شفاف باشد، سود بیشتری نسبت به دیگر بازارها داشته باشد، با سرمایه کم بتوانید به آن وارد شوید و سرمایه‌‌تان به راحتی قابل نقد شدن باشد، بازار بورس برای شما انتخاب مناسبی است. علاوه بر همه موارد گفته شده، سرمایه‌گذاری در بورس بر کل جامعه تاثیر می‌گذارد و باعث رشد اقتصادی و رونق تولید و اشتغال‌زایی می‌شود. اگر سرمایه‌گذاری در بورس را شروع کنید، باید صبور باشید، انتظار یک شبه ثروتمند شدن نداشته باشید، اهل ریسک کردن باشید و تحمل کمی ضرر کردن را داشته باشید. از همه مهم‌تر اینکه مانند تمام بازارهای دیگر، باید علم ورود به این بازار را داشته باشید و بی‌گدار به آب نزنید. در این یادداشت با چند کتاب آموزش بورس آشنا می‌شویم که می‌توانند در این سرمایه‌گذاری به شما کمک کنند.
پیش از خواندن یادداشت پیشنهاد می‌کنیم ویدیو «چگونه در طاقچه کتاب بخریم» را ببینید تا اگر از کتابی خوشتان آمد راحت‌تر بتوانید آن را تهیه کنید.
پیشنهاد می‌کنیم اگر به بورس علاقه‌مند هستید، یادداشت «نگاهی به زندگی و آثار وارن بافت» را هم بخوانید.
سرمایه‌گذاری در سهام به زبان آدمیزاد
سرمایه‌گذاری در سهام به زبان آدمیزاد
نویسنده: پاول ملاژنوویچ
مترجم: شهاب‌الدین ادیب‌مهر
این کتاب نوشته پاول ملاژنوویچ کارشناس، نویسنده و مشاور مالی شناخته شده است که بیش از بیست سال در روز مهم بازار سهام زمینه سرمایه‌گذاری، تدریس و مشاوره بازار بورس فعالیت داشته است.
کتاب در پنج بخش نوشته شده، در بخش اول با مفاهیم اولیه برای شروع سرمایه‌گذاری در بازار بورس آشنا می‌شویم. در بخش دوم به نکاتی اشاره می‌شود که پیش از شروع به معامله باید به آنها توجه کنیم. بخش سوم به چگونگی شناسایی سهم‌های برنده اختصاص دارد. بخش چهارم درباره معرفی تکنیک‌ها و استراتژی‌های سرمایه‌گذاری است. در بخش آخر با عنوان ده‌تایی‌ها، ملاژنوویچ روز مهم بازار سهام ده استراتژی سرمایه‌گذاری موفق به عنوان مکمل بازار سهام ارائه کرده است.
تحلیل تکنیکال بازار سرمایه
تحلیل تکنیکال بازار سرمایه
نویسنده: جان مورفی
مترجم: امید آفاق نیا
یکی از معروف‌ترین، کاربردی‌ترین و مفید‌ترین کتاب‌ها در زمینه آموزش بورس کتاب تحلیل تکنیکال جان مورفی است. این کتاب با ترجمه‌های مختلفی روانه بازار شده است؛ اما کتابی که اینجا می‌بینید با ترجمه‌ای روان منتشر شده و اصطلاحات به کار رفته در این کتاب بومی‌سازی شده و با خیال راحت می‌توان به آموزه‌های آن اتکا کرد.
تحلیل تکنیکال حدود سه قرن قدمت دارد و استفاده از شاخص های تکنیکال و ترسیم نمودارهای تکنیکال را می‌توان در نوشته های قرن هفدهم و هجدهم میلادی نیز مشاهده کرد. شاید بتوان گفت که نخستین استفاده مستقیم اقتصادی مشهور از تحلیل تکنیکال را چارلز داو انجام داده است. چارلز داو که بنیان گذار وال استریت ژورنال است، شاخص میانگین صنعتی داو جونز را نیز طراحی کرد که هنوز، با وجود نواقص این شاخص و نقدهایی که بر آن وارد است، از جمله شاخصهای مهم اقتصادی محسوب می‌شود.
تجزیه و تحلیل تکنیکال
تجزیه و تحلیل تکنیکال
نویسنده: ضیاء مفاخر
انتشارات اقلیم مهر
کلیفورد پیستول تجزیه و تحلیل‌های تکنیکال از بازار سرمایه را با زبانی ساده و قابل فهم در کتاب تجزیه و تحلیل تکنیکال ارائه کرده است. تجزیه و تحلیل تکنیکال روشی برای پیش بینی قیمت در بازارها، بر اساس مطالعه و بررسی تاریخچه قیمت و حجم معاملات در آن بازار است. تحلیل تکنیکال در بازار بورس اوراق بهادار، بازار ارز و فارکس و نیز بازارهای بورس کالا مورد استفاده قرار می‌گیرد.
کلیفورد پیستول برای بیان تحلیل تکنیکال از زبانی ساده استفاده کرده و مطالب مفید این کتاب سبب شده تا در زمان کوتاهی کتاب تجزیه و تحلیل تکنیکال تبدیل به یکی از پرفروش‌ترین و معروف‌ترین کتاب‌ها در زمینه تجزیه و تحلیل تکنیکال شود. وجه تمایز تمایز کتاب تجزیه و تحلیل تکنیکال استفاده از زبان ساده در کنار بیان مطالب کاملا علمی و مجموعه تمرین‌ها و جواب‌های اختصاصی برای هر فصل است. از این رو موجب استفاده گسترده آن در بین اساتید به عنوان یک مرجع در زمینه آموزش رفتارهای بازار بورس شده است.
اگر به بورس به عنوان یک منبع درآمدی جدید نگاه می‌کنید، پیشنهاد می‌کنیم یادداشت «بیت کوین چیست؟ به همراه معرفی کتاب‌هایی درباره بیت کوین» را هم بخوانید. این روزها بازار بیت‌کوین هم داغ است و می‌تواند یکی دیگر از روش‌های سرمایه‌گذاری جدید باشد.
صفر تا صد سرمایه‌گذاری در بورس
صفر تا صد سرمایه‌گذاری در بورس
نویسنده: حجت بهادری
موسسه فرهنگی هنری دیباگران تهران
با اینکه پنجاه سال از عمر بازار بورس تهران می‌گذرد، اما هنوز این بازار مهم سرمایه برای بسیاری از مردم ما ناشناخته است. در سالهای اخیر توجه دولت و مردم به بازار بورس بیشتر شده و نیاز جامعه به کتاب‌ها و محصولات آموزشی در این زمینه افزایش یافته‌است.
کتاب «صفر تا صد سرمایه‌گذاری در بورس» برای آشنایی با بازار بورس و روش‌های صحیح سرمایه‌گذاری در این بازار به کوشش حجت بهادری و نسیم کردستانی تالیف شده‌است. این کتاب یکی از کتاب‌های آموزشی انتشارات دیباگران تهران است که با کمک متخصصان مجرب و نیروی انسانی با تجربه به تالیف و ترجمه کتاب‌ها و مقالاتی برای رفع نیازهای علمی کشور می‌پردازد.
بورسباز
بورسباز
نویسنده: سلمان امین
سلمان امین کتاب بورسباز را با بیان خاطره‌ای از خودش آغاز می‌کند. خاطره‌ای از اولین باری که وارد بازار بورس شد و کارهایی که انجام داد تا سرمایه‌اش از دست نرود اما در نهایت اتفاقی که افتاد، ضرر و از بین رفتن سرمایه‌اش بود. بنابراین تصمیم گرفت تا راه جدیدی را امتحان کند، اطلاعاتش را بالا ببرد، خودش را به روز نگه دارد تا دوباره ضرر نکند. اما اینبار هم چندان موفق نبود. بنابراین برای اینکه چنین اتفاقی برای دیگران رخ ندهد به سراغ آموزش تکنیک‌های جادویی سرمایه‌گذاری در بورس رفت و تمام آنچه که آموخته بود، تجربه‌ها و … را در کتاببورس‌باز گردآوری و منتشر کرد.
جادوی بورس
جادوی بورس
نویسنده: شهاب سهرابی
کتاب «جادوی بورس» اثر شهاب سهرابی شامل نکات کاربردی و مثال‌های واقعی از بورس ایران است که در سال ۹۶ منتشر شده‌است. این کتاب آموزش بورس حاصل ۵۰۰۰ ساعت تجربه نویسنده در بازار بورس است. بازار بورس بازاری پرسود و در عین حال پرخطر است. اگر با آگاهی کامل وارد این بازار نشوید، نه تنها سود نمی‌کنید بلکه تمام سرمایه خود را از دست می‌دهید. در این کتاب نویسنده به اشتباهاتی این چنین اشاره کرده و هفت باتلاقی را معرفی کرده که درسته پول شما را می‌بلعند!
اگر به موضوعات اقتصادی علاقه دارید، پیشنهاد می‌کنیم یادداشت « معرفی کتاب‌هایی برای شروع مطالعه اقتصاد » را بخوانید.
سرمایه‌گذاری در بورس اوراق بهادار (مقدماتی)؛ قابل استفاده برای همه‌ی افراد جامعه
سرمایه‌گذاری در بورس اوراق بهادار (مقدماتی)؛ قابل استفاده برای همه‌ی افراد جامعه
نویسنده: آوات تیموری
موسسه فرهنگی هنری دیباگران تهران
کتابی با یک عنوان طولانی که خیلی جایی برای معرفی نمی‌گذارد! یک کتاب دیگر از انتشارات دیباگران تهران که با هدف آموزش بورس و سرمایه‌گذاری در بازار بورس تالیف شده‌است. به گفته نویسنده در مقدمه کتاب، این کتاب برای خوانندگانی تدوین شده‌است که با سرمایه‌گذاری در بازار سهام آشنا نیستند. نمی‌توان توقع داشت که با خواندن این کتاب و خرید و فروش سهام در یک سال سود میلیاردی به دست می‌آورید، اما می‌توان گفت که پس از مطالعه این کتاب شما دانشی به دست می‌آورید که مبنای استوار و معتبری برای شروع مسیر سرمایه‌گذاری در سهام در اختیارتان قرار می‌دهد.
۵۰+۱ نکته‌ی یک میلیون تومانی
۵۰+۱ نکته‌ی یک میلیون تومانی
نویسنده: همایون دارابی
انتشارات دنیای اقتصاد
همایون دارابی نویسنده کتاب «۱+۵۰ نکته یک میلیون تومانی» در مقدمه کتاب گفته است: «این مجموعه برداشتی آزاد از مجموعه تجربیات، مقالات و کتاب‌هایی است که سعی در توصیف عملی، و نه علمی صرف، از بازار سرمایه دارند.»
با اینکه آموزه‌های تئوریک و دانشگاهی اهمیت بالایی دارند، اما همه می‌دانیم که این آموزه‌ها افراد را معامله‌گر و سرمایه‌گذار موفق نمی‌کنند. آنچه در دانشگاه‌ها و منابع علمی پیدا نمی‌شود، تجربه‌های عملی بازار سرمایه هستند. تجربیاتی که به عقیده نویسنده نقش «فوت آخر کوزه‌گری» را دارند. این کتاب آموزش بورس ۵۱ بخش دارد که در هر کدام یک نکته برخواسته از تجربیات عملی آمده‌است. اولین آنها «بازار را نمی‌توان شکست داد» است و آخرین‌شان «اقتصاددانان مسیر کلی را می‌بینند».
۷۷ خطای سرمایه‌گذاری؛ خطاهایی که باهوش‌ها نیز مرتکب می‌شوند و راه‌های پرهیز از آنها
۷۷ خطای سرمایه‌گذاری؛ خطاهایی که باهوش‌ها نیز مرتکب می‌شوند و راه‌های پرهیز از آنها
نویسنده: مریم بیدمشگی‌پور
انتشارات دنیای اقتصاد
اسم کتاب به طور کامل گویای محتوای آن است. در سرمایه‌گذاری اطلاع داشتن از عملکرد بازار و اختصاص درست و به‌موقع سرمایه، ضامن موفقیت نیستند. تمایلات طبیعی انسانی و رفتارهایمان، تاثیرات بزرگی بر سرمایه‌گذاری‌مان می‌گذارند؛تاثیراتی که قابل چشم‌پوشی نیستند.
لاری سوئدرو و آر سی بالابان در این کتاب به ۷۷ خطای سرمایه‌گذاری که به طور مستقیم یا غیرمستقیم از رفتارهایمان ناشی می‌شوند، اشاره کرده‌اند. برای مثال یکی از این خطاها اطمینان بیش ازحد است که ممکن است ما را دچار مشکل کند. اطمینان زیاد باعث می‌شود فکر کنیم تصمیمات ما برپایه عقل و منطق است و تصمیمات دیگران احساسی و اشتباه. همین طرز تفکر ممکن است بدون اینکه متوجه شویم ما را به سمت تصمیمات غلط ببرد.
شهریار در وال‌استریت
شهریار در وال‌استریت
نویسنده: سلمان امین
حتی اگر نیکولو ماکیاولی را نشناسید، احتمالا در جایی اصطلاح ماکیاولیسم را شنیده‌اید. ماکیاولی فیلسوف، شاعر و نمایش‌نامه‌نویس ایتالیایی است که در شهر فلورانس به دنیا آمد. در خدمت خانواده مدیچی سال‌ها کار کرد و کتاب شهریار را برای آنها نوشت. پیشنهاد می‌کنیم اگر اسم‌های مدیچی و شهر فلورانس برایتان آشنا نیست، کتاب صوتی رنسانس را گوش دهید.
ماکیاوولی در کتاب شهریار ایدههایی درباره مملکت‌داری و سیاست نوشت. سلمان امین در کتاب شهریار در وال استریت سعی کرده از این ایده‌ها برای جنگ در بازار بورس استفاده کند. چرا که برای موفقیت در بازار بورس لازم است همانند یک سیاست‌مدار دقیق و هوشمند باشیم.
پیشنهاد می‌کنیم برای آشنایی بیشتر با کتاب‌های مرتبط با موضوع بورس اپلیکیشن طاقچه را نصب کنید و به دسته کتاب‌های بورس بروید.
کالبدشناسی حباب‌های بازار سهام
کالبدشناسی حباب‌های بازار سهام
نویسنده: گئورگی کومارومی
مترجم: مریم ذوالفقار روشن
انتشارات دنیای اقتصاد
«ما می‌دانیم حباب‌ها وجود دارند، اما حتی نمی‌توانیم وجودشان را اثبات کنیم. می‌دانیم که حباب‌ها در شرایط خاص می‌ترکند، اما هنوز نتوانسته‌ایم شرایط لازم و کافی آن را تعریف کنیم.»
این جملات از کتاب «کالبد شناسی حباب‌های بازار سهام» نوشته گئورگی کومارومی است.
«حباب بازار سهام» یکی از اصطلاح‌های تخصصی اقتصاددانان است که در شرایط مختلف آن را به کار می‌برند، اما هیچ نظریه واحدی وجود ندارد که بتواند آن را به درستی توجیه کند. از طیف وسیع تحقیقات انجام شده نتایج متناقض و بی‌ثباتی به دست آمده که بعضا وجود حباب‌ها را هم زیر سوال برده‌است. نویسنده در این کتاب به بررسی نظریه‌های اصلی در این زمینه و نقاط ضعف آنها می‌پردازد.
هنر جنگ در بازار بورس
هنر روز مهم بازار سهام جنگ در بازار بورس
نویسنده: سلمان امین
ژنرال سانزو، نویسنده و جنگجوی چینی قرن‌ها پیش دیدگاه‌ها و نظرات خود را درباره جنگ در رساله‌ای به نام «هنر جنگ» می‌نویسد. نگاه روانشناسانه سانزو به مساله رزم در این کتاب باعث شده تا کتاب از کاربرد اولیه خود فاصله گرفته و آموزه‌های آن به تدریج درباره موضوعاتی که برد و باخت در آنها مطرح است، استفاده شود.
سلمان امین در کتاب «هنر جنگ در بازار بورس» کوشیده تا برخی از سخنان سانزو را با کاربردی‌ترین سرفصل‌های بازار بورس تطبیق دهد و شرح مختصری راجع به آن ارائه دهد.
در بازار بورس برای کسب سود به دانش و تجربه احتیاج دارید. دانش مورد نیاز را با مطالعه می‌توانید به دست آورید. کسب تجربه نیاز به صرف زمان بیشتری دارد اما با خواندن این کتاب ها می‌توانید از تجربه متخصصان این زمینه برای شروع استفاده کنید و در تشخیص مسیر درست و پرسود بهتر عمل کنید. شما چه کتاب را برای آشنایی بیشتر با دنیای بورس معرفی می‌کنید؟ آیا به نظر شما برای موفقیت در بازار بورس خواندن کتاب کافی است؟
اگر این مطلب را دوست داشتید، پیشنهاد می‌کنیم که مطلب زیر را هم مطالعه کنید
روز مهم بازار سهام
اکوایران: دیروز شاخص به فاصله 16 هزار واحدی کانال یک میلیون و 600 هزار واحد رسید و روندهای درونی بازار نشان می‌دهد که توان صعود به کانال بالاتر را دارد. با این حال تحلیلگران تکنیکی سقف مقاومت را قدرتمند می‌دانند. از این جهت معاملات سهشنبه برای معاملهگران مهم است.
به گزارش اکوایران، بورسی‌ها در شرایطی به استقبال معاملات روز سهشنبه می‌روند که روز گذشته شاخصهای بازار سهام قرمزپوش شدند. برای پیش بینی بورس امروز –سهشنبه 27 اردیبهشت- به روند بازار سهام در روز گذشته نگاه می‌کنیم. دیروز شاخص کل صعود 10 هزار و 820 واحدی داشت و شاخص کل هموزن 4 هزار و 252 واحد صعود کرد. شاخص کل فرابورس نیز 130 واحد بالا آمد.
در پایان معاملات روز دوشنبه، 425 نماد رشد قیمت داشتند و قیمت سهام 199 نماد کاهش یافت، به عبارت دیگر، 68 درصد بازار رشد قیمت داشتند و 32 درصد بازار افت قیمت داشتند.
بیشترین افزایش قیمت
دیروز در بورس شرکت کربن ایران (شکربن)، شرکت سیمان خزر (سخزر) و شرکت صنایع بهشهر ایران (وصنا) بیشترین افزایش قیمت را ثبت کردند. در فرابورس نیز شرکت حمل و نقل گهر ترابر سیرجان (حگهر)، شرکت تولیدی و خدمات صنایع نسوز توکا (کتوکا) و شرکت سرمایه گذاری مسکن شمال غرب (ثغرب) بیشترین افزایش قیمت را داشتند.
بیشترین کاهش قیمت
در بورس نمادهای غشصفا (شرکت شیر پاستوریزه پگاه اصفهان)، سپید (شرکت سپید ماکیان) و وبشهر (شرکت توسعه صنایع بهشهر) در روز دوشنبه بیشترین کاهش قیمت بازار را داشتند و در معاملات فرابورس شرکت شیر پاستوریزه پگاه آذربایجان شرقی (غپآذر)، شرکت کشاورزی مکانیزه اصفهان کشت (زکشت) و شرکت کشت و صنعت شریف آباد (زشریف) بیشترین کاهش قیمت را داشتند.
عرضه و تقاضای بازار
دیروز ارزش صف‌های فروش پایانی بازار نسبت به روز کاری قبل 138 درصد کاهش یافت و 62 میلیارد تومان شد. ارزش صف‌های خرید نیز نسبت به پایان روز کاری گذشته 99 درصد رشد کرد و در رقم 682 میلیارد تومان ایستاد.
بیشترین تقاضاها
در روز دوشنبه نماد آسیاتک (شرکت انتقال داده‌های آسیاتک) با صف خرید 138 میلیارد تومانی در صدر جدول تقاضای بازار قرار گرفت. پس از آسیاتک، نمادهای مدیریت (شرکت سرمایه گذاری و خدمات مدیریت صندوق بازنشستگی کشوری) و حگهر (شرکت حمل و نقل گهر ترابر سیرجان) بیشترین صف خرید را داشتند.
بیشترین عرضه‌ها
بیشترین صف فروش بازار در پایان معاملات دوشنبه به نماد سیمرغ (شرکت سیمرغ) تعلق داشت که ارزش آن 11 میلیارد تومان بود. پس از سیمرغ، نمادهای غبشهر، زکشت، فلوله و زماهان بیشترین صف فروش را داشتند.
پیش بینی بورس امروز
روز دوشنبه شاخص کل بورس تهران پس از یک روز وقفه رشد کرد و شاخص هم وزن نیز برای پنجمین روز متوالی صعود کرد. دیروز نمادهای فولاد، فملی، وامید، ومعادن، کگل، خودرو، وصندوق، فخوز، شاراک، تاصیکو، شستا، خبهمن، وغدیر، خگستر، کاوه، وبملت، کالا، شبریز و خپارس نمادهای بزرگ بورس بودند که بیشترین تأثیر را در رشد شاخص کل داشتند.
دیگر اتفاق مهم معاملات دیروز ورود سرمایه حقیقی به بازار سهام بود. ارزش خالص تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی بازار 148 میلیارد تومان بود. فملی، فولاد، مدیریت، فخوز، ثشاهد، سهرمز، فاسمین، فزر، تجلی و سفارس بیشترین ورود پول حقیقی را در معاملات روز دوشنبه داشتند.
در میان گروه‌های صنعتی نیز بیشترین ورود سرمایه حقیقی به گروه‌های «فلزات اساسی» و «استخراج کانه‌های فلزی» اختصاص داشت.
روز دوشنبه ارزش صف‌های خرید پایانی بازار –نسبت به روز یکشنبه- رشد 99 درصدی داشت و به 682 میلیارد تومان بالغ شد. رشد تقاضای حقیقی و ورود پول حقیقی دو نشانه مثبت معاملات دیروز بود.
به علاوه دیروز در پایان معاملات تعداد نمادهای صف خرید بیش از نمادهای صف فروش بود. رشد صف‌های خرید در پایان معاملات دیروز می‌تواند امروز نیز بازار را سبزپوش کند. شاخص در محدوده‌ای در حال حرکت است که به سقف مقاومت تاریخی نزدیک شده است. دیروز شاخص به فاصله 16 هزار واحدی کانال یک میلیون و 600 هزار واحد رسید و روندهای درونی بازار نشان می‌دهد که توان صعود به کانال بالاتر را دارد. با این حال تحلیلگران تکنیکی سقف مقاومت را قدرتمند می‌دانند. از این جهت معاملات سهشنبه برای معاملهگران مهم است.
یک اتفاق مهم در بازار سهام
سرویس اقتصادی - این در حالی است که بر اساس آخرین اخبار منتشرشده احتمالا تا یک هفته موضوع واگذاری سهام تودلی نمادهای بورسی خودرو و خساپا تعیین‌‌تکلیف می‌شود تا بلکه مقداری از کلاف سردرگم در بازار سهام باز‌شود و بازار و سرمایهگذاران را از بلاتکلیفی در این‌باره نجات دهد.
به گزارش سرویس اقتصادی برخط نیوز به نقل از فرارو - بازار سهام روز گذشته را با افت شاخص کل بورس و همچنین شاخص هم وزن به پایان رساند. در این روز معضل همیشگی قیمت گذاری دستوری در صنعت خودرو دگرباره خبرساز شد؛ این در حالی است که در تلاطم خبرهای مختلف درخصوص واگذاری سهام تحت تملک شرکت های ایران خودرو و سایپا که به سهام تودلی معروف شده، رئیس سازمان خصوصی سازی از مشخص شدن سازوکار نهایی برای واگذاری خودروسازها خبر داد و علاوه بر آن وعده پایان قیمت گذاری دستوری تا پایان سال را نیز ارائه کرد، چراکه در وضعیت فعلی قربانزاده، غالب مداخله های دولت را مضر می داند.
به گزارش دنیای اقتصاد، در چنین شرایطی بسیاری از کارشناسان این حوزه معتقدند واگذار کردن تصمیم گیری در این حوزه به عهده خود مردم، در چارچوب سازوکار بازار، بهترین راهکار برای خروج از بحران کنونی در بازار خودرو است، با این حال با توجه به اینکه حجم سهام یادشده به حدی بالاست که نمی توان آن را در معاملات خرد بازار سهام فروخت. احتمالا اگر ورود به بازار برای معاملات بلوکی باشد، از این رو نمی توان این اتفاق را فشاری بر عرضه در سهام «خساپا» و «خودرو» دانست، با این حال اگر خصوصی سازی و خروج از سیاست های دستوری این بار به نحوی اصولی انجام شود، می توان به بهبود اوضاع این شرکت ها امیدوار بود.
بورس از دریچه اخبار
بورس اوراق بهادار تهران در دومین روز هفته بر مداری نزولی نوسان کرد، به طوری که دماسنج اصلی بازار با کاهش ۴۱/ ۰ درصدی به محدوده یک میلیون و ۴۴۴ هزار واحد عقب نشینی کرد و نماگر هم وزن بازار نیز با افت ۴۳/ ۰ درصدی در سطح ۴۰۸ هزار واحد قرار گرفت؛ این در حالی است که ارزش معاملات خرد سهام در روز یک شنبه در مقایسه با روز گذشته با کاهش ۵/ ۱۳ درصدی مواجه شد و رقم دو هزار و ۱۰۳ میلیارد تومان را به ثبت رساند. از طرفی سهامداران حقیقی در ادامه بلاتکلیفی و سردرگمی خود حدود ۱۸۰ میلیارد تومان از بازار خارج کردند، اما فارغ از نگاه آماری به معاملات بورس تهران در روز گذشته، صحبت های حسین قربانزاده، رئیس کل سازمان خصوصی سازی مهم ترین خبری بود که به بازارها مخابره شد. قربانزاده ضمن اینکه بر ارزشمند تر بودن سهام خودروسازها بیشتر از قیمت تابلو آنها اشاره کرد، از مشخص شدن تکلیف شیوه واگذاری خودروسازها خبر داد.
این خبر در حالی به بازارها مخابره شد که فرصت اندکی برای اجرایی شدن دستور رئیس جمهور جهت خصوصی سازی شرکت های ایران خودرو و سایپا باقی مانده است، اما حتی بدون درنظر گرفتن نتیجه این سیاستگذاری روند کوتاه مدت معاملات بازار سهام در روزهایی که گذشت تحت تاثیر متغیرهای کلان تاثیرگذار بر بازار و تصمیمات ضد ونقیض سیاستگذاران به ویژه جدال میان وزارت صمت و سازمان بورس (به منظور عرضه خودرو در بورس کالا) در مداری نوسانی قرار گرفت، به طوری که با انتشار هر خبری پیرامون واگذاری سهام تودلی ایران خودرو و سایپا، آزادسازی واردات خودرو و عرضه خودرو در بورس کالا روند معاملات تاثیرگذارترین نمادهای خودرویی حاضر در بورس تهران را دستخوش تغییر می کند.
پایان قیمت گذاری دستوری؟
این در حالی است که بر اساس آخرین اخبار منتشرشده احتمالا تا یک هفته موضوع واگذاری سهام تودلی نمادهای بورسی «خودرو» و «خساپا» تعیین تکلیف می شود تا بلکه مقداری از کلاف سردرگم در بازار سهام باز شود و بازار و سرمایه گذاران را از بلاتکلیفی در این باره نجات دهد. رئیس سازمان خصوصی سازی درخصوص عرضه های تودلی شرکت های ایران خودرو و سایپا گفت: «سایپا و ایران خودرو، سهام مستقیم دولت را دارند. شرکت می تواند شرکت های زیرمجموعه خود را به فروش برساند یا ارزشگذاری کرده و بخشی از سهام را به فروش برساند. آنچه که تا امروز منتشرشده است مربوط به خود خودروسازی ها است، در نتیجه در مورد سهم ۵ درصد یا ۱۷ درصدی دولت در خودروسازی ها به هیچ عنوان ارزش گذاری نشده است. به عبارت دیگر این موضوع ربطی به سهام دولت ندارد. البته دولت قصد دارد سهام خود را واگذار کند. کل سهام دولت وثیقه است که باید آزاد شود. با توجه به ارزنده بودن این سهام ترجیح این است که در یک مفاهمه واگذاری انجام شود. کارگروه مشترکی برای واگذاری تشکیل شده است و چندین جلسه برگزار شد و نهایتا به یک سند مشترک رسیدیم.
نزدیک به ۸۰ درصد این سند متن مشترک است. البته اختلافاتی نیز وجود دارد. » این موضوع دلیل محکمی شد تا مجددا بررسی بر روند قیمت گذاری دستوری در بازارها داشته باشیم و تاثیر این سیاستگذاری را بر رفتار بازارهای مالی و سرمایه گذاران بررسی کنیم. این بررسی در حالی صورت می گیرد که رئیس سازمان خصوصی سازی نیز در صحبت های روز گذشته خود بر حذف مداخله های دولت تاکید کرده است. قربانزاده ضمن اشاره به ماجرای تلخ خصوصی سازی در هپکو اظهار کرد: «نظارت بعد از واگذاری بسیار موضوع مهمی است. متاسفانه در وضعیت فعلی غالب مداخله های دولت مضر است درحالی که دولت می تواند نقش بسیار مهمی داشته باشد. درخصوص هپکو شاهد بودیم که دولت می توانست با ایجاد تقاضا، جلوی زمین خوردن شرکت را بگیرد اما چنین اتفاقی رخ نداد. باید جزئیات لازم در قراردادها قرار بگیرد و سازمان خصوصی سازی بتواند نقش خود را در حوزه نظارت داشته باشد. » اما ماجرا به اینجا ختم نمی شود چراکه قربانزاده در ادامه صحبت هایش وعده پایان قیمت گذاری دستوری تا پایان سال را داده است. وی با بیان اینکه قرار بر این است که ظرف ۶ هفته واگذاری تعیین تکلیف شود، تصریح کرد: «حتما در این سند تنظیم گری، کاهش مدل مداخله دولت در قیمت گذاری خودرو نیز مورد توجه قرار خواهد گرفت و این به معنای پایان قیمت گذاری دستوری تا پایان سال است. این موضوع مقدمه واگذاری محسوب می شود. پیش نیازهای واگذاری نیز مطرح شده است؛ نظیر اشتغال، اهلیت و ساختارهایی که مخل واگذاری نباشد. هیچ اصلاح ساختار و بازسازی نباید مخل واگذاری شود. »
ذی نفعان؛ مقصر اصلی این روزهای بازار
در ادامه بررسی سابقه قیمت گذاری دستوری حکایت از آن دارد که این مساله تاکنون صدمات زیادی به مصرف کنندگان واقعی و خودرو سازان زده است. پیمان مولوی در این باره معتقد است که «آنچه که درخصوص قیمت گذاری دستوری اهمیت دارد این است که این اتفاقات را شانسی تلقی نکنیم؛ چراکه در اقتصاد و سیاست هیچ امر شانسی و اتفاقی وجود ندارد، از این رو اتخاذ چنین سیاستی صرفا به جدال میان ذی نفعان برای بهینه کردن شرایط خود اشاره دارد، بنابراین می توان گفت اندازه اقتصاد ایران از سال ۱۳۹۰ تاکنون به یک سوم تقلیل پیدا کرده و شرایط سخت و نامطلوب شده است، از این رو در چنین شرایطی که فرصت ها کاهش پیدا کرده ذی نفعان به هر دری می زنند تا سهم بیشتری در کسب منافع از حوزه های مختلف داشته باشند و این رقابت به تمام حوزه های متصل به تولید ناخالص داخلی تسری پیدا کرده است.
یکی از روش هایی که علاوه بر بهینه کردن ذی نفعان رقبا را از دور رقابت خارج می کند، اقتصاد دستوری است تا با به کارگیری سازوکاری مشخص و محدود شده برای تمام بخش های اقتصادی تصمیم گرفته شود. در همین راستا شاهد اوج گرفتن این رویکرد در تمام بازارهای مالی هستیم اما این رویکرد از آن جهت در بازار خودرو بارز است که هر فرد ایرانی ناخودگاه به خاطر نوع ماهیت خودرو درگیر این بازار است. در شرایط تحریمی حال حاضر خودروسازها علاوه بر اینکه برای واردکردن قطعات موردنیاز خود با چالش های متعددی دست و پنجه نرم می کنند، با فشار افزایش قیمت توسط دولت ها روبه رو می شوند، ضمن اینکه در چنین شرایطی شرکت های خودروساز به سمت و سویی سوق داده می شوند که در آن زیان انباشته ای را نیز تحمل کنند، اما تبعات چنین سیاستی بسیار بزرگ تر از آن چیزی است که تصور می شود چراکه در چنین شرایطی بازاری انحصاری ایجاد شده که به نفع افرادی است که تحت عنوان تولید، واردات انجام می دهند، از این رو در چنین فضای انحصاری خودروهای واردشده بسیار گران تر از قیمت اصلی اش به مردم فروخته می شود و از طرفی فاصله طبقاتی شدیدی در بازار خودرو شکل می گیرد و خودروهایی قدیمی با قیمتهایی نجومی در بازار به فروش می رسند. » مولوی می گوید: « واگذار کردن تصمیم گیری در این حوزه به عهده خود مردم، بهترین راهکار برای خروج از بحران کنونی است، چراکه با خارج شدن سیاستگذار از این حوزه واردات به اندازه کافی صورت خواهد گرفت و نیاز داخلی تامین می شود. از طرفی با برداشته شدن انحصار از بازار خودرو، مردم می توانند بر اساس بودجه و نیاز خود به خودروی دلخواه خود دسترسی داشته باشند، بدون آنکه با محدودیتی روبه رو شوند. »
این کارشناس در پایان خاطرنشان کرد: «نکته ای که در این میان از چشم ما پنهان مانده و آنطور که باید به آن توجه نشده، این است که اقتصاد دستوری در مرحله اول حق انتخاب را از افراد می گیرد و آنها را در محدودیت قرار می دهد. » در تکمیل این گفته ها می توان اینطور برداشت کرد که اگر نگاه مداخله گری دولت آنطور که رئیس سازمان خصوصی سازی گفته از این دو شرکت رخت ببندد، می توان توقع داشت که هم بازار و هم شرکت ها به سبب کاهش مداخلات مطروحه با کاهش آسیب روبه رو شوند و دست کم بتوانند در مسیر واقعی خود و متناسب با مزیت هایی که دارند گام بردارند. حال باید صبر کرد و دید که آیا خروج دولت از این دو شرکت خودروساز به ثمر می نشیند و آیا نحوه خروج متناسب با اصول اقتصاد و با عبرت از کاستی های گذشته خواهد بود یا خیر.
چالش مهم بازار سهام
دنیای‌اقتصاد- مسعود کریمی : شاخصکل بورس اوراق‌بهادار تهران در معاملات روز چهارشنبه با افزایش ۳۷/ ۰درصدی همراه شد و توانست تا سطح یک‌میلیون و ۴۴۳هزار واحدی پیشروی کند. این رویداد در حالی رقم خورد که برآینده دادوستدهای سرمایهگذاران از نخستین روز کاری هفته تا روز گذشته از افت بیش از ۳۳هزار واحدی حکایت داشت.
به هر ترتیب سرمایهگذاران پس از سپری‌کردن چند روز سخت و تجربه ۲درصد کاهش فقط در ۳ روز معاملاتی (از یکشنبه تا سهشنبه) به‌طور مجدد به بازار سهام اطمینان کرده و در ادامه جریان پولی خود را وارد گردونه معاملاتی بورس کردند. در عین حال به باور صاحب‌نظران اقتصادی افزایش دیروز شاخصهای سهام را نمی‌توان نشانه بازگشت قیمت‌ها به مدار صعود در نظر گرفت زیرا زمانی می‌توان نقطه‌‌‌‌‌‌ای بر پایان ریزش‌‌‌‌‌‌های بورس تهران گذاشت که حداقل بازار طی چند روز معاملاتی بتواند بیش از ۲۰درصد انحراف در مسیر صعود و یا نزول خود داشته باشد. به هر ترتیب سایر بازارهای مالی نیز آخرین روز هفته‌جاری را با آسودگی خیال سپری کردند و نسبت به روزهای پیشین تعدیل خاصی نداشتند. در عین حال معاملهگران بورس تهران در راستای دسترسی به سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تا حدودی با چالش همراه شده‌‌‌‌‌‌اند، به‌طوری که ضعف عمومی سرعت اینترنت در کنار مشکلات ساختاری این سایت مشکلاتی را برای جامعه سرمایهگذاران ایجاد کرده است.
روایت آماری ورود و خروج پول هم در جریان دادوستدهای روز چهارشنبه از جابه‌جایی ۶۲میلیارد‌تومانی حقیقی به حقوقی حکایت داشت. در روز مهم بازار سهام این میان ارزش معاملات خرد بورس (سهام و حق‌تقدم) به رقم ۱۴۲۰ میلیارد‌تومان رسید.در معاملات دیروز سرمایهگذاران نیم‌‌‌‌‌‌نگاهی به وضعیت سیاست‌خارجه کشور در حوزه برجام داشتند.
از اظهارات بورل مسوول سیاست خارجی اتحادیه گرفته تا واکنش باقری؛ مذاکره‌‌‌‌‌‌کننده ارشد کشور به این مهم، هیچ‌یک نتوانست تاثیر چندانی در پروسه معاملات داشته باشد.
با توجه به خروج پول ریسک‌گریز از بورس طی ۲سال‌اخیر سرمایهگذاران فردی و نهادی به‌نظر می‌رسد که اکنون با تحلیل بیشتری به معاملات سهام در بورس تهران می‌‌‌‌‌‌پردازند.
نقطه‌‌‌‌‌‌ای بر پایان افت؟
هر‌چند در وضعیت فعلی نمی‌توان بازگشت نقدینگی را از دلایل تغییر روند بازار تلقی کرد اما مثبت‌شدن نماگر‌‌‌‌‌‌های بورس تهران پس از ریزش شارپی که در میانه هفته معاملاتی روی داد، امری طبیعی تلقی می‌شود؛ چراکه به‌طور معمول پس از تجربه یک رفتار شارپی چه در فاز صعود و چه در شیب نزول، شاخص در روندی معکوس کمی استراحت می‌کند.
حال با توجه به مفروضات مطرح‌شده ۲سناریو پیشروی معاملهگران بورسی قابل‌تعریف است. نخست اینکه افزایش بیش از ۵هزار واحدی دیروز نماگر اصلی بازار فقط در قالب یک رفتار طبیعی شاخص قابل تعریف است و پس از مدتی استراحت و به عبارتی نوسان‌‌‌‌‌‌گیری از سهام، به‌طور مجدد نماگر اصلی پا در میسر نزول خواهد گذاشت.
سناریوی دیگر اینکه افزایش روز گذشته دماسنج تالار شیشه‌‌‌‌‌‌ای سعادت‌آباد به منزله نقطه پایانی بر افت‌‌‌‌‌‌های اخیر بورس است. این تحلیل با توجه به اینکه رویداد مثبتی در سطح اقتصاد کشور حداقل در ۲ روز گذشته به‌وقوع نپیوسته است از وزن به‌مراتب کمتری در زمین تحلیل سرمایهگذاران برخوردار خواهد بود.
شورای پول و اعتبار درخصوص نرخ بهره بین‌بانکی در آخرین جلسه خود تغییر چندانی اعمال نکرد، اما احتمال دارد که با توجه به عزم جدی بانک مرکزی احتمالا در چارچوب سیاست‌های پولی شاهد کنترل این پارامتر اقتصادی باشیم.
همان‌طور که در گزارش‌های پیشین «دنیای‌اقتصاد» اشاره‌شده است، کاهش نرخ بهره بین‌بانکی رویدادی است که در شرایط تورمی به نفع کلیت جامعه خواهد بود و می‌تواند در مدیریت تورم کشور نقش مهمی را ایفا کند. تشدید حساسیتها پیرامون نرخ بهره بین‌بانکی و گمانه‌‌‌‌‌‌زنی درخصوص افزایش احتمال بهره‌‌‌‌‌‌بردن سیاستگذار از چنین پارامتری در راستای کاهش التهابات یقینا به زیان بورس تهران است. به هر ترتیب رفتار بازار در روز چهارشنبه را می‌توان نشان از اعتماد به اظهارات اخیر رئیس‌‌‌‌‌‌کل بانک مرکزی در راستای کنترل نرخ بهره بین‌بانکی تلقی کرد یا حداقل ممانعت از افزایش این نرخ به سطوح بالاتر از سوی علی صالح‌آبادی در نظر گرفت.
آسودگی بازارهای مالی
بازارهای مالی به روایت آمار در جریان دادوستدهای روز چهارشنبه (تا لحظه تنظیم این گزارش) وضعیت تقریبا متعادلی را تجربه کردند. نرخ اسکناس آمریکایی در بازار آزاد در ارقامی کمتر از ۳۲هزار‌تومان، نرخ نیما در محدوده ۲۶هزارو ۶۴۰تومان، نرخ ارز در بازار متشکل ارزی کمتر از ۳۱هزار‌تومان و سکه در نیز در محدوده ۱۵میلیون‌تومان مورد‌معامله قرارگرفتند. به‌طور کلی می‌توان روند حرکتی بازارهای مالی کشور به‌خصوص بازار سرمایه را در روز چهارشنبه طبیعی و بدون‌تلاطم در نظر گرفت.
چالش اینترنت در بورس
یکی از مشکلات این روزهای عموم جامعه را می‌توان در حوزه فناوری اطلاعات جست‌وجو کرد. اینطور که به‌نظر می‌آید استراتژی خاصی درخصوص بهبود زیرساخت‌ها در راستای افزایش سرعت اینترنت ندارد. در این زمینه دولت باید با ایجاد زیرساخت‌های لازم در حوزه الکترونیک با محوریت توسعه زیرساخت‌ها به‌خصوص در شرایط تشدید مجدد کرونا تسهیل‌‌‌‌‌‌کننده فضا بر بستر الکترونیکی‌شدن پروسه‌‌‌‌‌‌های مالی و اداری را فراهم کند، اما با این وجود مشاهده می‌شود که شبکه اینترنت علاوه‌بر افت سرعت در بسیاری از مواقع با اختلال هم مواجه است. طبیعتا چنین امری برای فعالان اقتصادی به‌خصوص بورسی‌ها که در این زمینه استفاده بسیاری از فضای‌مجازی دارند، خوشایند نیست. در روزهای گذشته در بسیاری از موارد سرعت اندک اینترنت یا حتی مشکلات احتمالی خود سامانه مدیریت فناوری بورس تهران سبب‌شده تا این سایت به‌عنوان مهم‌ترین مرجع مشاهده تحولات بازار سهام در دسترس نباشد.
حالا کاستی‌‌‌‌‌‌های سیاستگذار در موضوع تامین اینترنت بهینه نیز در این‌خصوص مزید بر علت شده است، به‌طوری که علاوه‌بر اختلالات سابق هسته معاملاتی در اوج سیلاب نقدینگی در بورس تهران اکنون افت سرعت اینترنت نیز سرمایهگذاران بازار سرمایه کشور را با معضلات جدیدی همراه کرده است.
مضاف بر این مدتی می‌شود که در ارائه آمار از سوی شرکت مدیریت فناوری بورس تهران سرمایهگذاران با مشکلاتی مواجه هستند. مشکلات ساختاری سازمان بورس و اوراق‌بهادار و ارکان تابعه در ارائه دقیق آمار و مهم‌تر از همه نمایش سایت مدیریت فناوری بورس موضوعی است که مورد انتقاد فعالان بازار سرمایه کشور قرار گرفته است.
حال به واسطه اختلال در شبکه ارتباطات علاوه‌بر اینکه تراکنش‌های مالی با ضعف جدی مواجه می‌شوند و دسترسی به منابع روز مهم بازار سهام نیز برای سرمایهگذاران دردسرساز می‌شود، بازار سرمایه که در حوزه اقتصاد دیجیتال فعالیت می‌کند و در واقع نیازمند توجه سیاستگذاران در جهت بهبود عملکرد تولید کشور با درنظر گرفتن زیرساخت ارتباطی مطلوب بوده، یقینا می‌تواند شاهد فرار بخشی از پول به واسطه سیاستگذاری‌‌‌‌‌‌های جدید باشد.
روایت ورود و خروج پول
در آخرین روز کاری بورس‌‌‌‌‌‌تهران صنعت حمل‌‌‌‌‌‌و‌‌‌‌‌‌نقل بالغ بر ۸/ ۲۰میلیارد‌تومان ورود پول داشت. گروه محصولات شیمیایی نیز با ۴/ ۱۹میلیارد‌تومان رتبه دوم جذب پول را در بازار مثبت دیروز از آن خود کرد. در ادامه صنعت بزرگ فلزات اساسی با توجه به وضعیت مساعد بازارهای جهانی ۱۳ میلیارد‌تومان ورود پول داشت.
صنعت غذایی به‌جز قند و انبوه‌‌‌‌‌‌سازی هر کدام به ترتیب ۴/ ۷ و ۲میلیارد‌تومان نقدینگی جذب کردند. پروسه جذب پول در معاملات دیروز از رویکرد مثبت معاملهگران به صنایع دلاری و ریالی بورس تهران حکایت داشت.
در نقطه مقابل، صنعت فرآورده‌های نفتی با ۴/ ۳۷میلیارد‌تومان خروج پول در صدر فهرست صنایع بورسی با بیشترین خروج سرمایهگذاران خرد قرار گرفت. گروه‌هایی نظیر سیمان با ۱/ ۱۸، کانی غیر‌فلزی با ۱/ ۱۴ و کانه فلزی با ۹/ ۹میلیارد‌تومان در رتبه‌‌‌‌‌‌های بعدی خروج پول قرارگرفتند. بدین ترتیب از گروه مواد دارویی نیز می‌توان به‌عنوان پنجمین صنعتی که با فرار پول از جریان معاملاتی خود در روز چهارشنبه‌همراه بود، نام برد.
در این میان بررسی عملکرد صنایعی از قبیل سیمان و دارو که بخشی از سرمایهگذاران خرد خود را از دست داده‌اند، نشان می‌دهد که طی چند وقت اخیر هر دو صنعت بهترین عملکرد ممکن خود را در شرایط رکودی بازار سرمایه کشور به ثبت رسانده‌‌‌‌‌‌اند.
صنعت سیمان که به دلیل ریسک خاموشی و احتمال افزایش قیمت در آینده به دلیل کاهش عرضه از سوی شرکت‌های تولید‌‌‌‌‌‌کننده با افزایش قیمت همراه شده بود، در معاملات روز گذشته با افت مواجه شد.
از سویی در گروه دارویی نیز مشاهده می‌شود که با حذف ارز ترجیحی این صنعت در بورس تهران با افزایش اقبال از سوی سرمایهگذاران حقوقی و حقیقی همراه بود.
رشد حاشیه سود شرکت‌های دارویی به دلیل عبور از سیاست دستوری در قالب نرخ‌‌‌‌‌‌گذاری بر مبنای ۴۲۰۰تومانی از دلایلی محسوب می‌شود که زمینه‌‌‌‌‌‌ساز افزایش نرخ دارویی‌ها را فراهم کرد.
نگاهی کلان به پروسه معاملاتی بورس تهران از تشکیل صفوف سنگین فروش این دو صنعت حکایت دارد.
گردش نقدینگی در گروه‌های مختلف در واقع نشان از رویکرد منطقی معامله‌‌‌‌‌‌گرانی دارد که پس از کسب بازدهی معقول با خروج بهنگام از صنایع مربوطه به سمت دیگر صنایعی که اتفاقا از پتانسیل افزایش قیمتی برخوردار هستند متمایل شده‌‌‌‌‌‌اند.
در صدر جدول نمادهای مورد‌اقبال در جریان دادوستدهای دیروز نیز نماد معاملاتی «حتاید» توانست ۸/ ۳۲میلیارد‌تومان ورود پول را به ثبت برساند.
در ادامه سایر نمادها اعم از «نوری»، «شپدیس»، «غبشهر» و «فولاد» هر کدام به ترتیب ۷/ ۱۶، ۷/ ۱۳، ۶/ ۱۰ و ۲/ ۶میلیارد‌تومان عنوان بیشترین ورود نقدینگی سرمایهگذاران خرد را به‌نام خود ثبت کردند.
در این میان، نماد معاملاتی «شستا» نیز با ۶/ ۱۳میلیارد تومان خروج پول حقیقی مواجه شد. سایر شرکت‌های سنگین‌وزن بورس تهران نظیر «فارس» با ۱۲، «فملی» با ۹/ ۱۰، «شتران» با ۲/ ۱۵ و «شبندر» با ۹/ ۱۴میلیارد تومان خروج پول سهامدار خرد مواجه بودند.
بورس در پسا برجام
در شرایطی که بورل مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در فایننشال‌تایمز از شکست فشار حداکثری علیه ایران پرده‌‌‌‌‌‌برداری کرد و از قدرت‌‌‌‌‌‌های خارجی خواست برای نجات برجام اقدام کنند، اما در عین حال پایان فضا برای مصالحه‌‌‌‌‌‌های مهم اضافی را نیز اعلام کرد.
با اینکه گمانه‌‌‌‌‌‌زنی‌‌‌‌‌‌ها در فضای پیرامون برنامه جامع اقدام‌مشترک از در دسترس‌نبودن جایگزین جامع خبر می‌دهند، کارشناسان نیز پیش‌بینی می‌کنند که این آخرین فرصت در راستای احیای برجام خواهد بود. به گفته باقری مذاکره‌‌‌‌‌‌کننده ارشد کشور ایدههایی برای جمع‌‌‌‌‌‌بندی مذاکرات، هم از لحاظ شکلی و هم محتوایی آماده است که به اشتراک گذاشته خواهد شد. به نظر می‌رسد بازارهای مالی همچنان در انتظار بازگشت امید در پروسه مذاکرات با قدرت‌‌‌‌‌‌های جهانی هستند. نباید فراموش کرد که حصول توافق با غرب می‌تواند در بازگشت ایران به بازار نفت جهانی مثمرثمر واقع شود. در این حالت و با توجه به بروز جنگ میان روسیه و اوکراین و تشدید بحران انرژی، یقینا ایران می‌تواند کسری منابع انرژی غرب را تامین کند. به واسطه این مهم یقینا مسیر برای مبادلات پولی و مالی کشور نیز تسهیل خواهد شد. صنایع صادرات‌محور نیز با هزینه کمتری نقدینگی حاصل از فروش محصولات خود را در عرصه بین‌‌‌‌‌‌المللی به کشور برمی‌‌‌‌‌‌گردانند. صنعت بانک نیز در صورت حصول توافق با تسهیل شرایط مبادلات پولی می‌تواند به بهبود فرآیند معاملاتی صنایع داخلی نیز کمک شایانی داشته باشد. شکست مذاکرات نیز سناریوی دیگری است که تمامی بازارهای مالی کشور را یقینا با تعدیلات منفی همراه خواهد کرد.
رویدادی که حداقل در بورس کشور دارای پیامد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های ناگواری خواهد بود؛ از تشدید تحریم‌ها و افزایش هزینه دورزدن تحریم گرفته تا ازدست‌رفتن فرصت تامین انرژی بازارهای غربی که همگی می‌توانند علاوه‌بر ایجاد خسارت به صنایع، مانع از دست‌‌‌‌‌‌یابی به منابع مالی حتی با سایر کشورهای دنیا در قبال فروش محصولات شوند. در عین حال مسیر ورود علم، تکنولوژی، مدیریت، تجهیزات و. نیز با دست‌‌‌‌‌‌انداز‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های جدی مواجه خواهد شد. مستهلک‌شدن تجهیزات داخلی و افزایش هزینه تعمیر و نگهداری دیگر موضوعاتی است که تمامی صنایع بورسی کشور را در معرض تهدید قرار می‌دهد. در عین حال دولت نیز به واسطه از‌دست‌دادن فرصت تامین انرژی غرب با کمبود منابع مالی ناشی از فروش نفت در راستای جبران کسری‌بودجه یقینا به افزایش مالیات‌‌‌‌‌‌گیری از صنعت و بخش تولید روی می‌‌‌‌‌‌آورد. افزایش نرخ بهره مالکانه معادن، افزایش نرخ خوراک و مواداولیه و. یقینا مسیر‌‌‌‌‌‌هایی خواهند بود که سیاستگذار در راستای عبور از بحران کسری‌بودجه و تامین‌مالی مالی خود بر‌‌‌‌‌‌می‌‌‌‌‌‌گزیند.
واکاوی ۲ بعد در بازار سهام
به هر روی همان‌طور که پیش‌‌‌‌‌‌تر درخصوص ورود و خروج پول سرمایهگذاران خرد در صنایع و سهام مختلف روایتی صورت گرفت، عملکرد بازار سهام از پا‌گرفتن فضای تحلیلی درمیان سرمایهگذاران حکایت دارد؛ معامله‌‌‌‌‌‌گرانی که در وضعیت فعلی توجهی به فاز دلاری و ریالی بورس تهران ندارند و فقط بر اساس تحلیل و فاند شرکت‌های سهامی اقدام به خرید و فروش سهام می‌کنند.
هر چند در برهه‌‌‌‌‌‌ای به دلیل افزایش اقبال بازارهای جهانی و چشم‌‌‌‌‌‌انداز مطلوب کامودیتیها شاهد رشد قیمتی صنایعی داخلی تاثیرپذیر از نوسانات مثبت نفت، مس و. بودیم و به عبارتی پول از ترس عواقب منفی مداخلات دولتی اعم از قیمت‌گذاری دستوری از صنایع ریالی به دلاری بورس تغییر مسیر پیدا می‌کرد و در برهه دیگر با افزایش احتمال حصول توافق در بعد سیاست خارجه کشور نقدینگی از دلاری به سمت ریالی از جمله خودرو و بانک حرکت داشت، اما اکنون شرایط در بورس تهران به گونه‌‌‌‌‌‌ای است که علاوه‌بر حاکمیت فاز انتظار به دلیل چشم‌‌‌‌‌‌انداز سیاستگذاری فدرال‌رزرو و تلاطمات جهانی توام با ابهام برجام اما سرمایهگذاران با تحلیل بیشتری اقدام به خرید و فروش سهام می‌کنند.
ریزش ۲ساله بورس در واقع بهانه‌‌‌‌‌‌ای در راستای خروج سرمایه‌‌‌‌‌‌گذارانی شد که از دانش مالی بهره کمتری داشتند. حال سرمایهگذاران فردی و یا نهادی با توجه به حذف ریسک گزارش‌های مالی با تحلیل بیشتری به معاملات در بخش مولد اقتصاد می‌‌‌‌‌‌پردازند.
روزهای ملتهب بازار بورس/ پیش بینی مهم درباره آینده بازار سهام
بررسی دادوستدهای روز شنبه حکایت از آن دارد که بورس تهران در نخستین روز کاری پاییز سال۱۴۰۱ با آنچنان هیجانی در چرخه عرضه و تقاضا مواجه شده که شاخصکل این بازار تنها در یک روز کاهشی ۲درصدی را از خود به‌جا گذاشته است.
بازار سهام را می‌توان یکی از حساس‌ترین بازارهای دارایی در همه کشورهای جهان دانست. این بازار اگرچه بنا به کشوری که در آن فعالیت می‌کند، ممکن است از مسائل و مشکلات گوناگونی تاثیر بپذیرد، با این حال به‌طور کلی به سبب نقدشوندگی بالا و تعداد قابل‌توجه فعالان آن و همچنین به سبب تعداد زیاد کارشناسان همواره عکس‌العمل‌های سریعی به تغییر شرایط مختلف نشان می‌دهد.
بر همین مبنا بررسی‌ها نشان می‌دهد که بازارهای مذکور در سالهای اخیر به سبب جنگ تجاری میان آمریکا و چین که تا سال۲۰۱۹ ادامه داشت و پس از آن به واسطه شروع پاندمی کرونا نوسان‌های قابل‌توجهی را شاهد بوده است، با این‌حال این دور باطل فراز و فرود‌های قیمتی حتی پس از فروکش کردن کرونا نیز تمام نشده است. بورس‌های مطرح دنیا در شرایطی‌ماه‌های اخیر را سپری کرده‌اند که تقریبا در هیچ هفته‌ای روند این بازارها برای سرمایهگذاران بدون‌استرس نبوده و نتوانسته فرآیند سرمایه‌گذاری را در جهتی مطلوب و رو به رشد نگه دارد.
آنچه که سبب می‌شود تا حساسیتها در این بازارها زودتر از سایر بازارهای دارایی یا حتی بخش‌های اقتصاد نمایان شود، این است که دسترسی به اطلاعات جامعه پر تعداد و متکثر سرمایهگذاران فضا را برای اثرگذاری زودهنگام بر قیمت‌ها فراهم می‌کند.
در واقع آنچه که به این شرایط دامن می‌زند تمایل شدید سرمایهگذاران به پیش‌بینی سریع وقایع آتی است که می‌تواند در برخی از مواقع انحرافات قابل‌توجهی را نسبت به آینده رقم بزند. طبیعتا در چنین شرایطی بازار سهام ایران نیز از این وضعیت مستثنی نیست و تحت‌تاثیر وقایع مختلف در برخی موارد تغییرات گوناگونی را به‌نظاره می‌نشیند.
شنبه ملتهب بورس
بر همین اساس بورس تهران در روز معاملات شنبه دادوستدهای ملتهبی را پشت‌سر گذاشت. این بازار در شرایطی معاملات این روز را آغاز کرد که تقریبا از همان ابتدا فضای سنگین بازارهای جهانی در کنار افزایش ریسک‌های سیستماتیک بر اقتصاد و همچنین ریسک‌های انتظاری مجال آرامش را از اذهان عمومی ربود و سرمایهگذاران به‌خصوص فعالان خرد بازار را به سمتی برد که در آن فروش سهام از خرید آن امری منطقی‌تر می‌نمود.
همین امر موجب شد تا در ادامه این روز معاملاتی هم شاخصکل بورس افتی قابل‌توجه را به ثبت برساند و هم شاخص هموزن که عموما در روزهای سخت بازار عملکرد بهتری از خود به نمایش می‌گذاشت، از رسیدن به سطوح بالاتر بازبماند. به‌دنبال این امر شاخص هموزن نیز به سبب فضای بدبینی حاکم بر بازار افتی ۳۲/ ۲درصدی را به ثبت رساند.
بررسی دادوستدهای روز شنبه حکایت از آن دارد که بورس تهران در نخستین روز کاری پاییز سال۱۴۰۱ با آنچنان هیجانی در چرخه عرضه و تقاضا مواجه شده که شاخصکل این بازار تنها در یک روز کاهشی ۲درصدی را از خود به‌جا گذاشته است؛ این در حالی است که نبود اخبار مثبت از عواملی نظیر برجام و متغیرهای اقتصادی در کنار وضعیت ناخوشایند اقتصاد کشور در شرایط کنونی بسیاری از سرمایهگذاران را نسبت به وضع موجود بی‌تفاوت کرده و آنها را بر آن داشته تا برای حفظ امنیت دارایی خود در این بازار فعلا قید ریسک‌کردن را بزنند و در شرایطی که در روزهای پایانی تابستان شاخصکل تمامی بازده ۴/ ۱۷درصدی به‌دست آمده در فصل بهار را از کف داده بود، موضع احتیاط را در پیش بگیرند.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که در روز معاملاتی یادشده خروج پول از بازار سهام نسبت به روزهای معاملاتی ۳۰ و ۲۹ شهریور نه‌تنها شدت نگرفته بلکه نسبت به ارقام ۱۸۸ و ۱۹۰میلیارد‌تومانی در روزهای ثبت‌شده کاهش نیز داشته است.
بر این اساس طی روز شنبه رقمی در حدود ۱۷۳میلیارد تومان خروج پول سرمایهگذاران حقیقی را از بازار سهام شاهد بودیم که بیشتر آن مربوط به گروه محصولات شیمیایی، فرآورده‌های نفتی و سیمان بوده است. همین امر نشان می‌دهد که نمی‌توان تمامی حال وخیم بازار سهام در روز شنبه را به گردن ناآرامی‌ها انداخت و آن را عاملی برای وحشت سرمایهگذاران از شرایط کنونی تلقی کرد، با این‌حال در چنین شرایطی افزایش ترس از آینده نیز نمی‌تواند امری غیرمحتمل یا توجیه‌ناپذیر باشد.
مطابق با آمار مندرج در آرشیو «دنیای‌اقتصاد» با توجه به ریزش ۲۷هزار واحدی شاخصکل که آن را هم‌اکنون به کف کانال یک‌میلیون و ۳۲۸هزار واحدی رسانده است، نماگر مطرح‌شده هم‌اکنون در سطح ۱۵ اسفندماه سال‌گذشته قرار گرفته که ثبت زیانی قابل‌توجه در برخی از نمادها را از آن زمان تاکنون به نمایش می‌گذارد. بر این اساس با توجه به سقوط ۲درصدی میانگین وزنی قیمت‌ها در روز شنبه عملکرد سال۱۴۰۱ تا به اینجای کار به حدود ۸۶/ ۲درصد منفی رسیده است که تا چندی پیش کاملا دور از انتظار بود.
اینطور که به‌نظر می‌رسد بازار سهام در وضعیت فعلی که نه دیگر خبری مثبت از مذاکرات اتمی محتمل است و نه بازارهای جهانی حال و روز خوبی را سپری می‌کنند؛ ممکن است در روزهای پیش‌رو نیز این هیجان فروش را تا حد بیشتری تجربه کنند، با این‌حال نکته جالب‌توجه آن است که در شرایط پافشاری بر ارزندگی بازار هم دیگر حقوقی‌ها توان چندانی برای خرید سهام از حقیقی‌ها ندارند و احتمال اینکه بازار بتواند در شرایط کنونی با حمایت سرمایهگذاران نهادی راه به‌جایی ببرد چندان قوی نیست، چراکه اگر قرار بود حمایتی در این روزها از بازار سهام می‌شد، در این روز شاهد ثبت ارزش معاملات در حدود ۱۶۰۰میلیارد تومان نبودیم.
ناکامی بازارهای جهانی
اما از وضعیت داخلی بازار سهام که بگذریم توجه به این نکته ضروری است که فعلا به واسطه افزایش تقریبا پیوسته نرخ‌های بهره در بانک‌های مرکزی، در اقتصاد‌های عمده جهان بهای کامودیتیها همچنان رو به کاهش است. در روزهای پایانی هفته قبل در بازارهای جهانی نرخ بهره در ایالات‌متحده طی یک مرحله کاهش دیگر به محدوده ۳ تا ۲/ ۳درصدی رسید که حاکی از افزایش ۷۵/ ۰درصدی آن است. تحلیلگران بر این باور هستند که در صورت تداوم این شرایط که احتمال آن نیز در حد زیادی محتمل است، تشدید رکود در اقتصاد جهانی اصلا غیرمنتظره نیست.
در روزهای اخیر مقایسه نرخ‌های بهره اوراق ۱۰ساله و ۲ساله خزانه‌داری ایالات‌متحده حکایت از این امر دارد که با افزایش بهره در اوراق دوساله و پیشی‌گرفتن آن از اوراق ۱۰ساله ورود به مرحله رکود امری کاملا محتمل است؛ چراکه تحلیلگران اقتصادی این مساله را با توجه همسویی تاریخی این عامل با دوره‌های رکود این کشور امری کاملا محتمل می‌دانند. در روزهای گذشته تقویت دلار و افزایش شاخص آن به فراتر از سطح ۱۱۳ واحدی سبب‌شده تا کامودیتیها در روند نزولی کنونی افت بیشتری را تجربه کنند.
دیدگاه شما