انواع معاملات نهانی

بورس به شفافیت اطلاعات شرکتها در اجرای اصل 44 نیاز دارد

عضو هیئت‌مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: در اجرای اصل 44 قانون اساسی و
میزبانی از شرکت‌های بزرگ دولتی، بورس به شفافیت اطلاعات شرکتها و کیفیت
اطلاع‌رسانی آنها نیاز دارد.

احمد احمدپور در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس اظهار داشت: در حقیقت
پیش‌نیاز واگذاری استفاده از روش‌های معتبر و سالم واگذاری با تأکید بر بورس، تقویت
تشکیلات واگذاری، برقراری جریان شفاف اطلاع‌رسانی، ایجاد فرصت‌های برابر برای همه،
بهره‌گیری از ارزش تدریجی سهام شرکتهای بزرگ در بورس به منظور دستیابی به قیمت پایه
سهام است.

وی ادامه داد: قیمت سهام باید در بازار سرمایه تعیین شود و مبنای قیمت‌گذاری جهت
واگذاری شرکت‌های بزرگ دولتی، بورس است. زیرا واگذاری سهام از طریق بورس باعث
شفافیت بیشتر قیمتها و کاهش رانت در واگذاری سهام می‌شود و به دلیل رقابت در بازار
سرمایه و عرضه و تقاضا سهام در یک مجموعه رقابتی منجر به کشف واقعی قیمتها می‌شود.

احمدپور اطلاعات نهانی (Insider Information ) را آن دسته از اطلاعات کلیدی منتشر
نشده تعریف کرد که بطور مستقیم یا غیر مستقیم به اوراق بهادار یا ناشران آنها مربوط
می شود و افزود: این اطلاعات در صورت انتشار بر تصمیمات سرمایه گذاران در بازار
سرمایه و همچنین قیمت اوراق بهادار تاثیر می گذارد.

وی ضمن تاکید بر این نکته که شایعه جزو اطلاعات نهانی محسوب نمی شودادامه داد:
اطلاعات نهانی برای عموم ناشناخته و ماهیت خاصی دارد و اطلاعاتی را دربر می گردد که
به بیش از یک ناشر اوراق بهادار مربوط است مثل تغییر ناگهانی در انواع معاملات نهانی برخی شاخص‌های کلان
اقتصادی و بطور کلی هر گونه اطلاعاتی که تاثیر معنی داری بر قیمت سهام وسایر انواع
اوراق بهادار دارد.

عضو هیئت‌مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار خاطر نشان کرد: به این ترتیب اطلاعات
نهانی می تواند بر موقعیت سهام یک شرکت تاثیر گذار باشد بنابراین هر گونه اطلاعاتی
که عموم سهامداران از آن بی خبر باشند در تعریف اطلاعات نهانی نمی گنجد .

وی گفت: به عنوان مثال داشتن اطلاعات در مورد قرارداد ها ، سود وزیان و اجرای پروژه
جدید در یک شرکت جزء اطلاعات محرمانه تلقی می‌شوند.

احمد پور با اشاره به این مطلب که انتشار صحیح و به موقع اطلاعات بازار، موجب ذهنیت
مثبت نسبت به برقرار ی عدالت در بازار ، ثبات و انسجام بیشتر آن می شود، تصریح
کرد:بهبود شفافیت بازار به نوبه خود موجب افزایش رقابت بین فعالان بازار می شود و
مناسبات موجود میان اعضای بازار و سرمایه گذاران را تقویت و امر نظارت و اجرای
قوانین را آسان می کند.

وی ادامه داد: تجربه بورسهای منتخب نشان می دهد زمان مناسب افشای اطلاعات از اهمیت
ویژه ای برخوردار است زیرا انتشار اطلاعات زود هنگام و دیر هنگام هر دو می توانند
بر اعتبار بازار های اوراق بهادار خدشه وارد نماید.

احمد پور افزود: از نظر شیوه ارائه اطلاعات، در بیشتر بازارها اطلاعات مهم پیش از
عرضه در اختیار بورس قرار می گیرد و این مساله امکان بازنگری محتوا و تعیین لزوم
توقف معاملات به هنگام عرضه اطلاعات را ممکن می سازد و با توجه به ماهیت ناشران
پذیرفته شده در بورس ، برخی بورس ها ممکن است ملزوم به تائید صحت اطلاعات در یک
اطلاعیه رسمی باشند.

عضو هیئت‌مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار یاد‌آور شد: بر اساس تجربه دیگر بورس
ها، مسئولیت کامل و گسترده اطلاعات بر عهده شرکتهاست و هر گونه اهمال یا کوتاهی در
این باره منجر به تعلیق یا اخراج شرکت ازبورس می شود.

وی در پاسخ این سئوال فارس که آیا تعریف مشترک و واحدی از "اطلاعات نهائی" وجود
دارد یا خیر به تعریف کمیته قانون و مقررات فدراسیون بورس های آسیا – اروپا در
فوریه سال 1997 از اطلاعات نهائی اشاره کرد و گفت: با هدف تدوین قوانین و مقررات در
زمینه دادو ستد دارندگان مستقیم اطلاعات برای اعضاء و با توجه به نظر خواهی ، در
تعریف اطلاعات نهائی امده است: اطلاعات نهانی، اطلاعاتی است که عموم مردم از آن بی
خبرند و ممکن است ارائه این اطلاعات بر قیمت سهام ، موقعیت بازار و تصمیمات سرمایه
گذار موثر باشد.

احمد پور ادامه داد:قانون بورس آمریکا هر نوع اطلاعات افشا نشده را اطلاعات نهانی
می داند؛ در انگلستان اطلاعات منتشر نشده و موثر بر ارزش سهام و اخبار مربوط به
شرکت ها که معامله گران از آن بی اطلاعند ، اطلاعات نهانی به شمار می رود؛ در
فرانسه اطلاعات ممتاز و اطلاعاتی که دارای ماهیت ویژه ای باشند ، اطلاعات نهانی
هستند و اتحادیه اروپا به اطلاعات و اخبار منتشر نشده در مورد سهام قابل انتقال و
ناشران آنها که در صورت انتشار ، تاثیر قابل ملاحظه ای بر قیمت این سهام داشته باشد
را اطلاعات نهانی می داند .

احمد پور که مطالعات متعددی در خصوص وضعیت دیگر بورس ها دارد با تاکید به این مطلب
که بیشتر کشور های دنیا داد و ستد بر مبنای اطلاعات نهانی را ممنوع کرده اند گفت:
آلمان بر مبنای قانون مصوب سال 1994 ، مجازات زندان 5 ساله و پرداخت جریمه ای معادل
سه میلیون مارک در نظر گرفته است ؛ آفریقای جنوبی بر مبنای قانون مستقیم مصوب سال
1998 پرداخت حداکثر دو میلیون راند (واحد پول آفریقای جنوبی ) و 10 سال زندان در
نظر گرفته است ؛ در قانون اتحادیه اروپا جریمه هایی که برای افراد خاطی و در رابطه
با نقص مقررات در نظر گرفته می شود باید کافی باشد .

وی ادامه داد:آمریکا که یکی از جامع ترین و پیشرفته ترین ساز وکارهای تدوین قوانین
بازار سهام را دارد در سال های 1911 تا 1933 قوانین خاصی با عنوان قوانین آسمان
آبی( Blue sky laws ) برای نظارت بر معاملات اوراق بهادار وضع کرد که این قوانین
برای پاک سازی محیط زیست تدوین نشده ، بلکه این قوانین برای مبارزه با رانت خواران
اطلاعاتی تدوین شده است.

عضو هیئت‌مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: در سال 1984 به منظور افزایش قدرت
اجرایی کمیسیون اوراق بهادار (SEC ) قانون مجازاتهای مربوط به دادو ستد دارندگان
مستقیم اطلاعات وضع شد و بر اساس این قانون ، متخلفین به پرداخت مبلغی معادل سه
برابر سود بدست آمده یا زیان متحمل نشده (زیانی که در صورت عدم دسترسی به اطلاعات
متحمل می شدند )م حکوم می شوند.

وی به فصل پنجم (مواد 40 تا 45) قانون بازار اوراق بهادار اشاره کرد و گفت : این
مفاد مربوط به اطلاع‌رسانی در بازارهای اولیه و ثانویه است و طبق ماده 45 همین
قانون هر ناشری که مجوز انتشار اوراق بهادار خود را از سازمان بورس و اوراق بهادار
دریافت کرده مکلف است حداقل مواردی مانند صورت‌های مالی سالانه حسابرسی شده،‌
صورت‌های مالی میان دوره‌ای شامل صورت‌های مالی 6 ماهه حسابرسی شده و صورتهای مالی
سه ماهه،‌ گزارش هیات‌مدیره به مجامع و اظهار نظر حسابرس و اطلاعاتی که اثر با
اهمیتی بر قیمت اوراق بهادار و تصمیم سرمایه‌گذاران دارد را به سازمان بورس ارائه
کنند.

احمد پور همچنین به فصل ششم قانون اشاره کرد و گفت: طبق ماده 46 برخی از اشخاص به
حبس تعریزی از سه ماه تا یکسال یا به جزای نقدی معادل دو تا پنج برابر سود به دست
آمده یا زیان متحمل نشده یا هر دو مجازات محکوم خواهند شد .

طبق قانون این نوع اشخاص عبارتند از هر شخصی که اطلاعات نهانی، مربوط به اوراق
بهادار موضوع این قانون را که حسب وظیفه در اختیار وی قرار گرفته به نحوی از انحاء
به ضرر دیگران یا به نفع خود یا به نفع اشخاص که از طرف آنها به هر عنوان نمایندگی
داشته باشد.، قبل از انتشار عمومی، مورد استفاده قرار دهد و یا موجبات افشاء و
انتشار آنها در غیر موارد مقرر فراهم کند ؛ هر شخصی که با استفاده از اطلاعات
نهانی، به معاملات اوراق بهادار مبادرت کند؛ هر شخصی که اقدامات وی نوعاً منجر به
ایجاد ظاهری گمراه کننده از روند معاملات اوراق بهادار یا ایجاد قیمتهای کاذب و یا
اغوای اشخاص به انجام معاملات اوراق بهادار شود؛ هر شخصی که بدون رعایت مقررات این
قانون اقدام به انتشار آگهی یا اعلامیه پذیره‌نویسی به منظور عرضه عمومی اوراق
بهادار نماید.

عضو هیئت‌مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار در خاتمه ابزار امیدواری کرد با اجرایی
شدن قانون جدید بازار ضمن برخورد جدی با دارندگان اطلاعات نهانی، زمینه های شفافیت
اطلاعات به مانند دیگر بورسها فراهم آید.

جرایم بورسی و مجازات کیفری و حقوقی آن

مهمترین جرایم بورسی در سازمان اوراق بهادار

جرایم بورسی،

یکی از مهمترین جرایمی است که در مرجع قضایی قابل طرح است. جرایم بورسی، جنبه کیفری دارد و هیات داوری بورس اوراق بهادار، صالح به رسیدگی نیست.

اما دعاوی بورسی که جنبه اختلافی دارند توسط هیات داوری بورس رسیدگی میشود. نوعی از جرایم مربوط به پول، جرایمـی اسـت کـه بـه هدف تحصـیل مجرمانـه پـول ارتکاب می‌یابد.

• جرایم بورسی،
• جرایم مربوط به قیمت‌هـا،
• اوراق مشـارکت

جرایم بورسـی اقداماتی است که خارج از روند عادی و صحیح معاملات اوراق بهادار می باشد و همراه بـا سـوءنیت و با توسل به شیوه‌های غیرقانونی و به منظور قیمت‌سازی و اخلال در بازار بورس وقوع می یابد.

جهت عضویت در اینستاگرام اوان کلیک کنید

در این مقاله به موضوعات ذیل پرداخته شده است:

• انواع جرایم بورسی
• جرم بورسی، معامله مبتنی بر اطلاعات نهانی
• شرایط تحقق جرم بورسی معامله مبتنی بر اطلاعات نهانی
• معامله اوراق بهادار با استفاده از اطلاعات نهانی
• امانی‌نبودن اطلاعات معامله
• جرم دستکاری در بازار بورس
• جرم ارائه اطلاعات خلاف واقع به سازمان یا بورس
• مرجع صالح رسیدگی به جرایم بورسی
• سوء استفاده از اطلاعات نهانی
• جرایم و دعاوی بورسی در مرجع قضایی
• مجازات کیفری و مدنی متخلفین در بازار اوراق بهادار
• مراحل رسیدگی به جرایم بورسی
• تفاوت جرم با اختلاف در بورس اوراق بهادار
• مرجع رسیدگی به جرایم و اتهامات دربازار بورس
• مجازات جرایم بورسی در قانون بازار اوراق بهادار
• وکیل امور بورسی گروه حقوقی اوان

انواع جرائم بورسی

جرائم بورسی شامل موارد ذیل است:

• – معاملـه متکـی بـر اطلاعـات نهـانی
• – سوءاسـتفاده از اطلاعات نهانی
• – افشای مستقیم یـا غیرمسـتقیم اطلاعـات محرمانـه
• – افشای اسرار اشخاص توسط کارگزار بورس، کارگزار، معامله‌گر یـا بـازگردان
• – امتناع ازارائه اطلاعات یا اسناد و مدارک مهم به سازمان بورس اوراق بهادار

جرایم بورسی، معامله مبتنی بر اطلاعات نهانی

یکی از جرایمی که در بورس اتفاق میفتد، سوءاستفاده از اطلاعاتی است که هر کس در این شغل می‌تواند داشته باشد. جرم سوءاستفاده و افشای اطلاعات نهانی برطبق بند یک ماده ۴۶ قانون بازاراوراق بهادار، بیان شده است.

هر فردی که اطلاعات نهانی مربوط به اوراق بهادار موضوع این قانون را که حسب وظیفه در اختیار وی قرارگرفته به‌‌ نحوی از انحا به ضرر دیگران یا به نفع خود یا اشخاصی که از طرف آنها به هر عنوان نمایندگی داشته باشند، قبل از انتشارعمومی، مورد استفاده قرار دهد یا موجبات افشا و انتشار آنها را در غیر موارد مقرر فراهم نماید.

بند ٣٢ ماده یک این قانون نیز اطلاعات نهانی را هرگونه اطلاعات افشا نشده‌ای برای عموم می‌داند که به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم به اوراق بهادار، معاملات یا ناشر آن مربوط می‌شود و در صورت انتشار، بر قیمت یا تصمیم سرمایه‌گذاران برای معامله اوراق بهادار موثر است.

شرایط تحقق جرم بورسی معامله مبتنی بر اطلاعات نهانی

برای تحقق این جرم دو شرط لازم است.

این است که این اطلاعات مورد استفاده باید به‌طور امانی در اختیار مرتکب قرار گرفته باشد و به تصریح بند مذکور، حسب وظیفه در اختیار وی قرار گیرد.

شرط بعدی برای تحقق این جرم این است که :

مرتکب، این اطلاعات را قبل از انتشار عمومی مورد استفاده قرار دهد یا موجبات افشا و انتشار آن را فراهم آورد. جرم سوء‌استفاده و افشای اطلاعات نهانی جرم مقید است که نیاز به نتیجه خاص دارد. این نتیجه عبارت است از کسب منفعت برای خود یا اشخاصی که مرتکب به هر عنوان از طرف آنها نمایندگی یا قصد اضرار به غیر داشته است.

به این ترتیب، در صورتی‌که فرد این اعمال را انجام داده، ولی به هر دلیلی یکی از نتایج پیش‌گفته محقق نشده باشد، جرم مورد بحث صورت نگرفته است.

یک جرم با سوء‌نیت خاص به‌حساب می‌آید. علاوه بر سوءنیت عام، قصد انجام رفتار فیزیکی مبنی بر مورد استفاده قرار دادن یا موجبات افشا را فراهم کردن، سوء‌نیت خاص، قصد کسب منفعت برای خود و دیگری یا قصد اضرار به غیر نیز در مرتکب لازم و ضروری است.

معامله اوراق بهادار انواع معاملات نهانی با استفاده از اطلاعات نهانی

یکی از جرائمی که در قانون پیش‌بینی‌شده معامله اوراق بهادار با استفاده از اطلاعات نهانی توسط افرادی غیر از متولیان بازار بورس است. هر شخصی‎که با استفاده از اطلاعات نهانی به معاملات اوراق بهادار مبادرت کند.

رفتار فیزیکی مورد نیاز برای تحقق این جرم،

صرفا انجام معامله است و برخلاف بند یک دیگر مصادیق استفاده کردن را شامل نمی‌شود این اطلاعات نهانی باید به ‌طور امانی در اختیار مرتکب قرار بگیرد یا اینکه آنها را می‌تواند به هر طریقی به دست آورده باشد.

امانی‌نبودن اطلاعات معامله

در صورتی که امانی بودن اطلاعات مقصود قانون‌گذار باشد، اطلاعات نهانی باید قبل از انتشار عمومی، برای انعقاد معامله مورد استفاده قرار گیرد.

مبنای انجام معامله، استفاده از اطلاعات نهانی باشد. این جرم با وجود تصریح قانون‌گذار، ‌مانند جرم قبل مقید است و زمانی تحقق می‌یابد که عملا نفعی به مرتکب یا به کسانی که از طرف آنها نمایندگی دارد، رسیده یا ضرری به دیگران وارد شده باشد. این جرم با وجود تصریح قانون‌گذار نیاز به سوء‌نیت خاص مبنی بر قصد کسب منفعت یا اضرار به‌ غیر دارد.

جرم دستکاری در بازار بورس

هرکسی که اقدامات او نوعا منجر به ایجاد ظاهری گمراه‎کننده از روند معاملات اوراق بهادار یا ایجاد قیمت‎های کاذب یا اغوای اشخاص به انجام معاملات اوراق بهادار شود. دستکاری عبارت است از هر رفتار و اقدامی که نوعا ظاهری گمراه‌کننده یا قیمت‌های کاذب ایجاد کند یا این‌که منجر به اغوای افراد به انجام معامله اوراق بهادار شود.

دستکاری به دو شکل انجام می شود:

عملیاتی

که منظور از آن، هر نوع عملیات صوری و غیرواقعی است که ارزش مال یا اوراق بهادار را به صورت غیرواقعی افزایش می‌دهد یا دیگران را نسبت به انجام معامله آن ترغیب می‌کند.

این نوع دستکاری اعمالی می‌تواند چون انجام معاملات صوری، انجام معاملات پی‌در‌پی و متوالی، دادوستد بدون تغییر در اصل مالکیت یا شعار خرید و فروش همزمان به چند نفر برای بازارگرمی باشد.

اطلاعاتی

به هرگونه اقدام و تلاش برای این‌که اطلاعات مربوط به بازار اوراق بهادار، غلط و فریب‌دهنده انتشار داده شود، تعبیر می‌شود. تحقق این نوع دستکاری با ترک فعل شایع است، مثل کتمان کردن اطلاعات در جهت رسیدن به اهداف مذکور.

در تدلیس،

معامله‌کننده یک حسن را در کالای مورد معامله به صورت غیرواقعی جلوه می‌دهد یا یک عیبی را از آن می‌پوشاند که از نظر مفهومی شبیه جرم دستکاری است. سهامداران عمده در بازار، با خرید و فروش صوری سهام از یکدیگر قیمت آن را افزایش دهند، طوری که موجب فریب و اغوای دیگری به انجام معامله شود.

جرم ارائه اطلاعات خلاف واقع به سازمان یا بورس

برطبق ماده ۴٧ قانون بازار اوراق بهادار؛

اشخاصی که اطلاعات خلاف واقع یا مستندات جعلی را به سازمان یا بورس ارائه دهند یا تصدیق کنند یا اطلاعات، اسناد یا مدارک جعلی را در تهیه گزارش‎های موضوع این قانون مورد استفاده قرار دهند، حسب مورد به مجازات‌های مقرر در قانون مجازات اسلامی سال ١٣٧۵ محکوم می شوند.

این چنین اقداماتی نه فقط حسب مورد، استفاده از سند مجعول می باشد و مجازات آن در موردش اعمال می‌شود، بلکه می‌تواند برطبق ماده ۵۴٠ قانون مجازات اسلامی قابل تعقیب باشد. طبق این ماده، برای سایر تصدیق‌نامه‌های خلاف واقع که موجب ضرر شخص ثالثی باشد یا اینکه خسارتی بر خزانه دولت وارد آورد، مرتکب به مجازاتی محکوم می‌شود.

سوءاستفاده از اطلاعات نهانی

برطبق ماده ۴۶ قانون بازار اوراق بهادار؛

این اشخاص به مجازات حبس سه ماه تا یک‌سال یا جزای نقدی معادل دو تا پنج برابر سود به دست آمده یا زیان متحمل نشده یا هر دو مجازات محکوم میشوند. یکی از صورت‌های این اختلال بحث مربوط به اطلاعات است.

هر فردی اطلاعات نهانی مربوط به اوراق بهادار موضوع این قانون را که حسب وظیفه در اختیار وی قرار گرفته به نحوی از انحاء به ضرر دیگران یا به نفع خویش یا اشخاصی که به هر نحو از آنها نمایندگی داشته باشد، قبل از انتشار مورد استفاده قرار دهد یا موجب افشا و انتشار آنها در غیرموارد مقرر شود.

درباره دستکاری در معاملات بورس و اوراق بهادار و گمراه کردن افراد مختلف،

اینگونه در قانون قید شده است که افرادی که اطلاعات خلاف واقع یا مستندات جعلی را به سازمان بورس ارائه یا تصدیق کنند یا اطلاعات و اسناد و مدارک جعلی را در تهیه گزارشات موضوع قانون استفاده کنند، حسب ماده ۴٧ جرم قلمداد شده است.

جهت عضویت در کانال حقوقی کلیک کنید

جرایم و دعاوی بورسی در مرجع قضایی

مسئولیت کیفری و حقوقی از مسئولانی که در شرکت‌ها هستند، شروع می‌شود و تا کارگزاران بورس و مسئولان سازمان بورس ادامه می‌یابد. همه این اجزا مکلف به انتشار و انتقال اخبار و اطلاعات صحیح هستند و اجازه هیچ‌گونه فریب دادن افراد را ندارند.

حتی در مواردی تکلیف دارند قبل از مراجعه افراد اطلاع‌رسانی درست انجام دهند، در غیراین صورت مرتکب سوءاستفاده شده‌اند. افراد می‌توانند همانند بقیه جرم‌ها به صورت شخصی در صورت وارد شدن خسارت به خود فرد یا به دلیل جنبه عمومی آن اقدام به عرض شکایت کنند.

مقاماتی هم وجود دارند که از نظر جنبه عمومی جرم صلاحیت شکایت دارند. افراد امکان شکایت در دادسرای عمومی و دادگاه‌های عمومی را دارند.

• اگر جرم جنبه کیفری داشته باشد در دادسرای عمومی
• و اگر جنبه کیفری نداشته باشد و سوء‌نیتی وجود نداشته باشد، اما تقصیر داشته باشد و منجر به خسارت شده باشد، توسط ارائه دادخواست حقوقی به دادگاه‌های حقوقی قابل پیگیری است.

مجازات کیفری و مدنی متخلفین در بازار اوراق بهادار

مجازات کیفری جرایم بورسی؛

سه ماه تا یکسال حبس تعزیری یا پرداخت جزای نقدی معادل دو تا پنج برابر سود بدست آمده یا زیان متحمل نشده یا هر دو مجازات می باشد.

در مورد ضمانت اجرای مدنی یا حقوقی به موجب ذیل ماده ۵۲ قانون بازار اوراق بهادار هم چنانچه در اثر جرایم بورسی ضرر و زیانی متوجه سایر اشخاص شود، شخص زیان دیده می‌تواند برای جبران آن به مراجع ذی‌صلاح قضایی مراجعه برطبق مقررات آئین دادرسی مدنی دادخواست ضرر و زیان ارائه کند.

مراحل رسیدگی به جرایم بورسی

برطبق ماده ۵۲ قانون بازار اوراق بهادار،

سازمان بورس و اوراق بهادار مکلف است مستندات و مدارک مربوط به جرایم را حسب اعلام وصول گزارش و اخبار از فعالان مشمول قانون و یا سایر افراد و یا مقامات قضایی و انتظامی و اداری و معاونت حقوقی سازمان را جمع آوری کرده و به مراجع قضایی ذی صلاح اعلام نموده و حسب موضوع مورد را به عنوان شاکی پیگیری کند.

تفاوت جرم با اختلاف در بورس اوراق بهادار

جرم نقض قوانین کیفری موضوعه مجلس است در حالی که اختلاف از نقض قراردادهای طرفینی یا قوانین غیر کیفری همچون مدنی بازرگانی و مالیاتی شکل می گیرد.

ضمانت اجرایی که برای شخصی که مرتکب جرم در بازار بورس شود، مجازات کیفری در نظر گرفته می شود در حالیکه ضمانت اجرا برای اختلاف جبران خسارت و ضرر زیان محکوم یا درنهایت رد دعوای خواهان است.

مرجع رسیدگی به جرایم و اتهامات دربازار بورس

مرجعی که صلاحیت رسیدگی به جرایم در این خصوص را دارد، مراجع قضایی اعم از دادسرا و دادگاه عمومی کیفری است حال آنکه اختلافات در حوزه بازار اوراق بهادار در مراجع اختصاصی غیر دادگستری چون هیات داوری حل و فصل می شوند.

مانند اختلافات فی مابین :

• کارگزاران
• بازارگردانان
• مشاوران سرمایه گذاری
• ناشران
• و دیگر سرمایه گذاران
• همچنین اشخاص ذی ربط در راستای فعالیت حرفه ای آن ها که در صورت عدم سازش در کانون ها توسط هیات داوری رسیدگی می شود.

کاربران و اشخاصی که در اثر جرائم بورسی ضرر و زیان دیده باشند می توانند برای جبران خسارت به مراجع قضایی مراجعه کنند و برطبق مقررات دادخواست ضرو زیان ارائه کنند.

لینک مقاله را به اشتراک بگذارید:

https://oonelaw.com

stock_arket_crimes

مجازات جرایم بورسی در قانون بازار اوراق بهادار

مجازات جرایم بورسی ذیل حبس تعزیری از سه ماه تا یکسال یا پرداخت جزای نقدی دو تا پنج برابر سود به دست آمده یا ضرر وارد شده یا هر دو مجازات می باشد:

• شخصی که اطلاعات نهانی مربوط به اوراق بهادار موضوع این قانون را که براساس وظیفه در اختیار وی قرار گرفته است به ضرر دیگران یا به نفع خود یا به نفع اشخاصی که از طرف آنها به هر عنوان نمایندگی داشته باشند، قبل از انتشار عمومی، مورد استفاده قرار دهد و یا موجبات افشاء و انتشار آنها را در غیر موارد مقرر فراهم می کند.
• کسی که با استفاده از اطلاعات نهانی مبادرت به معاملات اوراق بهادار نماید.
• فردی که اقداماتش نوعا منجر به ایجاد ظاهری گمراه کننده از روند معاملات اوراق بهادار یا ایجاد قیمت های کاذب و یا اغوای اشخاص به انجام معاملات اوراق بهادار گردد.
• هرکس که بدون رعایت مقررات این قانون اقدام به انتشار آگهی یا اعلامیه پذیره نویسی به جهت عرضه عمومی اوراق بهادار کند.

وکیل امور بورسی گروه حقوقی اوان

با توجه به اهمیت دعاوی بورسی، دپارتمان تخصصی امور بورس، طلا و ارز، رمز ارز در گروه حقوقی اوان تشکیل شده است که دارای مشاوران حقوقی متخصص و وکلای دادگستری با دانش تخصصی حقوقی بورس می باشند.

وکیل امور بورسی در گروه حقوقی اوان ، آماده ارائه مشاوره حقوقی در خصوص بورس، ورود به بازار بورس و اوراق بهادار و دعاوی بورسی می باشد.

ارائه حل مسئله و راهکارهای حقوقی در خصوص تهیه و تنظیم قراردادهای خصوصی به کارگزاری ها برای مشتریان بورس از خدمات متمایز این گروه حقوقی است.

سوالات و مشکلات حقوقی در خصوص بازار بورس و سرمایه، طلا و ارز، رمز ارز را با وکیل امور بورسی تهران، وکلای گروه حقوقی اوان مطرح نمائید تا در کوتاهترین زمان ممکن پاسخگوی شما باشند.

هیات تحریریه گروه حقوقی اوان

جرایم بورسی

مشاوره حقوقی:
۰۹۰۲۱۱۴۶۳۱۷

آدرس:
خیابان شریعتی، بالاتر از باغ سفارت انگلیس،

انتخاب شفافیت به جای معاملات پنهانی با تمرکز دادوستدها در بورس کالا

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس معتقد است، شرکت‌هایی که فروش یا خرید محصولات خود را به‌طور مستمر از طریق بورس کالا انجام می‌دهند، شفافیت را به جای معاملات پنهانی و غیرشفاف انتخاب کرده‌اند که با تمرکز کلیه معاملات در بورس و حاکمیت مکانیزم عرضه و تقاضا در همه بازارها، قدمی بزرگ در مسیر توسعه اقتصادی کشور برداشته‌ایم.

به گزارش ویکی پلاست، سید‌کاظم دلخوش در گفت‌وگو با میزان گفت: عرضه محصولات در بورس کالا برمبنای اصول اقتصادی و عرضه و تقاضا و به تبع آن، کشف عادلانه قیمت‌ها انجام می‌شود از این رو امکان برنامه‌ریزی و پیش‌بینی بازار از سوی فعالان بازار ایجاد می‌شود چراکه همه چیز بر مبنای واقعیت هاست. وی افزود: اما در صورت ایجاد هر گونه محدودیتی در بازارها، یعنی بخشی از واقعیت بازارها را نادیده گرفته‌ایم و مشکلات از همین نقطه آغاز می‌شود.دلخوش به مزایای عرضه زنجیره تولید انواع معاملات نهانی محصولات در بورس اشاره کرد و گفت: مسوولان پس از هدایت همه جانبه معاملات کالاها به بورس، می‌توانند از آمارهای شفاف این بازار برای تنظیم و تعادل بازار بهره ببرند.
مسیر جدید تجارت با عراق

این عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در ادامه با بیان اینکه یکی از راه‌های توسعه روابط ایران و عراق می‌تواند از مسیر بورس کالا باشد، گفت: شفافیت اطلاعات، عرضه و تقاضا و کشف واقعی قیمت‌ها در بورس کالا، فاکتورهای جذابی برای تجار خارجی محسوب می‌شود که می‌توانند مواد مورد نیازشان را با قیمتی درست و به‌طور مستمر دریافت کنند. دلخوش گفت:بورس کالا ابزار مناسبی است تا بتوان سهم بازار ایران را در عراق افزایش داد و از سوی دیگر اثر بسیار مثبتی در اقتصاد هر دو کشور داشته باشد.وی گفت: با نیازسنجی دقیق بازار عراق و آغاز صادرات محصولات ایرانی به این کشور، رفته رفته حجم مبادلات افزایش خواهد یافت و عراقی‌ها نیز از معاملات تضمین‌شده از نظر قیمت و کیفیت در بورس کالا استقبال خواهند کرد.

چگونه در بورس فریب نخوریم؟

بانک اول - صعودی ها دسته جمعی در بازار سهام توهم کسب سود اسان با اتکا به شایعات و تحلیل های خطا ایجاد میکند.اما درامدزایی پایدار در بورس تهران نیازمند شناخت فردی فرصتها است نه تکیه بر سیگنال فروشانی که قصد فریب تازه واردها را دارند.

به اشتراک بگذارید:

فریب در بازار سهام، اقداماتی است که موجب تحریک سرمایه گذاران به انجام تصمیمات خرید و فروش مبتنی بر اطلاعات اشتباه شده و معمولاً همراه با زیان برای سرمایه گذاران می باشد. فریب می تواند شامل سرقت آشکار از سرمایه گذاران، دستکاری بازار، معاملات با اطلاعات نهانی و مهمترین آنها اظهار نظر غلط در خصوص گزارش های مالی شرکت ها باشد.

مفهوم فریب و انواع آن در بازار سهام

قطعاً شما در همه کشورها و تمام بازارهای سرمایه مشاهده کرده اید که پیشنهاد سرمایه گذاری از سوی هر فرد متخصص و غیرمتخصصی ارائه می شود. این پیشنهادها بعضا ممکن است موجب شود تا سرمایه گذار فریب خورده و در نهایت زیان سنگینی گریبان گیر او شود. بنابراین، در کشورهای مختلف پیشنهاد فرصت های سرمایه گذاری نامطمئن(ریسکی) به سرمایه گذاران غیرحرفه ای که قادر به ارزیابی ریسک سرمایه گذاری نبوده و طاقت تحمل زیان های سرمایه ای زیادی را ندارند، یک چالش جدی محسوب می شود.

در بازار سهام، فریب انواع مختلفی دارد که رایج ترین آنها در زیر توضیح داده شده است.

1- فریب از طریق اینترنت

بسیاری از سرمایه گذاران از اینترنت و شبکه های اجتماعی برای تصمیمات سرمایه گذاری خودشان استفاده می کنند. این ابزارهای آنلاین در عین مزایای بسیاری که برای سرمایه گذاران فراهم می کنند، می تواند ابزار مناسبی برای تحقق مقاصد شوم کاهبرداران باشد. کلاهبرداران(فریب کاران) به سادگی می توانند طوری وانمود کنند که اطلاعاتشان دقیق، معتبر و واقعی بوده و تشخیص مطالب جعلی از واقعیت برای سرمایه گذاران دشوار خواهد بود.

2- فریب در سهام شرکت های با سرمایه اندک

اگر قصد دارید در شرکتی که سهام آن به صورت ناخواسته رشد کرده است، سرمایه گذاری کنید باید مراقب باشید زیرا این رشد ممکن است به صورت غرض ورزانه از طرف افرادی ساماندهی شده باشد که بابت بالا بردن قیمت سهام پول دریافت کرده اند یا از سوی مدیران و خودی های شرکت برنامه ریزی شده باشد که منتظرند تا بعد از ایجاد یک خرید هیجانی و ایجاد حباب در قیمت سهام از فروش سهامشان سود کسب کنند که به این نوع فریب الگوی پامپ و دامپ نیز گفته می شود.

نکته مهم این است که چه سهم هایی جزء سهام شرکت های با سرمایه اندک هستند و چرا نسبت به دستکاری قیمتی سهام بیشتر حساسند؟

اطلاعات عمومی در دسترس، درباره سهام شرکت های با سرمایه اندک اغلب نادر است و این سبب می شود متقلبان به راحتی بتوانند اطلاعات اشتباه را منتشر کنند. همچنین دستکاری قیمت سهام شرکت های با سرمایه اندک برای متقلبان راحت تر است. زیرا به لحاظ تاریخی سهم های با سرمایه اندک دارای نقد شوندگی کمتر و در نتیجه نوسانات بیشتر می باشند.

نشانه های تقلب در سهام شرکت های کوچک

• توصیه یا پیشنهاد نابجا در مورد یک سهم یا رشد نابجای یک سهم
• عدم وجود فعالیت تولیدی یا تجاری واقعی در یک شرکت
• افزایش غیر قابل توجیه در قیمت سهم یا حجم معاملات سهم
• تغییرات مکرر در اسم شرکت یا نوع فعالیت شرکت

3- فریب از طریق حساب سازی

این فریب زمانی اتفاق می افتد که دارایی های شرکت بیش از حد یا بدهی های آن کمتر از حد بیان شده باشد. بدین منظور که کسب و کار شرکت از نظر مالی قوی تر از آنچه که هست دیده شود. حساب سازی عبارت است از اینکه فرد یا سازمانی حساب های مربوط به شرکت را تغییر داده، از بین برده یا محو نماید. یا حساب هایی از یک فرد یا سازمان ارائه دهد که منعکس کننده ارزش واقعی یا فعالیت های مالی واقعی آن نیست.(موسسه حسابرسی انرون)

حساب سازی معمولاً به دلایل زیر اتفاق می افتد:

• برای تأمین مالی اضافی از یک بانک
• گزارش دادن سودهای غیرواقعی
• جذب سرمایه گذاران جدید
• بالا بردن قیمت سهم
• کسب پاداش های مرتبط

4- فریب از طریق دستکاری بازار

دستکاری بازار به صورت «عملی آگاهانه به منظور تشویق دیگران به خرید سهام یا تغییر قیمت به صورت ساختگی» یا «دخالت تعمدی در عملکرد آزادانه عرضه و تقاضا در بورس اوراق بهادار» یا «کنترل قیمت اوراق بهاداربا استفاده از معاملات ساختگی» تعریف شده است. اما به طور کلی دستکاری بازار به فعلیت هایی اطلاق می شود که به هر طریق ممکن کارکرد آزادانه عرضه و تقاضای بازار را دچار اخلال می کند و فعالان به خلق قیمت های ساختگی و نمایش کاذبی از فعالیت بازار سهام مبادت ورزیده و در نهایت به گمراه ساختن فعالان بازار منتهی می گردد.

دستکاری معمولاً در اوایل رشد بازار صورت می گیرد و در شرایطی رخ می دهد که بازار به برخی کمبودهای ساختاری دچار است. این امر در بازارهایی که عرضه و تقاضا در آن محدود است نمودِ بیشتری می یابد.

5- فریب از طریق معاملات با اطلاعات نهانی

اطلاعات نهانی شامل هر گونه اطلاعات افشا نشده برای عموم که به طور مستقیم و غیر مستقیم به اوراق بهادار، معاملات یا ناشر آن مربوط می شود و در صورت انتشار، بر قیمت و یا تصمیم سرمایه گذاران برای معامله اوراق بهادار مربوطه تأثیر می گذارد.

معامله اوراق بهادار با استفاده از اطلاعات نهانی زمانی واقع می شود که فرد یا سازمانی عالماً با در اختیار داشتن اطلاعات محرمانه ای که در دسترس عموم قرار ندارد و چنانچه در اختیار عموم قرار گیرد به صورت قابل ملاحظه ای قیمت اوراق بهادار را تحت تأثیر قرار می دهد، اقدام به خرید یا فروش اوراق بهادار می کند.

از جمله معامله گران با اطلاعات نهانی می توان به مدیران و هیئت مدیره و همچنین کارکنان شرکت نام برد.

انواع معاملات نهانی

دستورالعمل اجرايي نحوه انجام معاملات اوراق بهادار در بازار پايه فرابورس
مصوب 1392,07,20

اين دستورالعمل در راستاي اجراي تبصرة ب مادة ۹۹ قانون برنامه پنج سالة پنجم توسعه جمهوري اسلامي ايران در تاريخ ۲۰ /۰۷ /۱۳۹۲ در ۱۷ ماده و ۵ تبصره به تصويب هيأت مديره سازمان بورس و اوراق بهادار رسيد. اين دستورالعمل جايگزين دستورالعمل اجرايي نحوة انجام معاملات اوراق بهادار در بازار پايه فرابورس ايران مصوب ۱۰ /۰۲ /۱۳۹۰ مي‌گردد.

ماده ۱ - اصطلاحات و واژه‌هايي كه در مادة ۱ قانون بازار اوراق بهادار جمهوري اسلامي ايران مصوب آذرماه ۱۳۸۴ مجلس شوراي اسلامي و "دستورالعمل اجرايي نحوة انجام معاملات اوراق بهادار در فرابورس ايران" مصوب ۱۷ /۱۱ /۱۳۸۸ هيأت مديرة سازمان بورس و اوراق بهادار و اصلاحات بعدي آن تعريف شده‌اند، به همان مفاهيم در اين دستورالعمل به كار رفته‌اند. واژه‌هاي ديگر داراي معاني زير مي‌باشند:

۱ -بازار پايه: از جمله بازارهاي فرابورس است كه مطابق با ماده ۴ "دستورالعمل پذيرش، عرضه و نقل و انتقال اوراق بهادار در فرابورس ايران" راه­اندازي گرديده و معاملات آن بر اساس ضوابط اين دستورالعمل انجام مي‌شود.

۲ -دستورالعمل اجرايي نحوه انجام معاملات: "دستورالعمل اجرايي نحوة انجام معاملات اوراق بهادار در فرابورس ايران" مصوب ۱۷ /۱۱ /۱۳۸۸ هيأت مديرة سازمان بورس و اوراق بهادار و اصلاحات بعدي آن است.

۳ - سامانه معاملات توافقي : سامانه­ اي است كه عمليات مربوط به ثبت سفارش معاملات توافقي از طريق آن انجام شده و سفارشات تطبيق شده پس از تائيد فرابورس جهت انجام معامله به سامانه معاملاتي ارسال مي‌شود.

۴ -كارگزار پيشنهاد دهنده : كارگزاري كه در سامانه معاملات توافقي اقدام به ثبت پيشنهاد خريد يا فروش مي‌نمايد.

۵ -كارگزار پذيرندة پيشنهاد : كارگزاري كه بر اساس پيشنهادهاي ارائه شده در سامانه معاملات توافقي، پيشنهاد خريد يا فروش ثبت شده توسط كارگزار پيشنهاد دهنده را براي مشتري خود مي‌پذيرد.

ماده ۲ - اوراق بهادار در بازار پايه به صورت عادي يا توافقي مي‌توانند معامله شوند. اوراق بهاداري كه به تشخيص كميته عرضه حائز حداقل شرايط زير باشند، بصورت عادي و ساير اوراق بصورت توافقي معامله مي‌شوند.

الف) در زمان درج نماد تعداد سهامداران شركت از ۳۵ نفر و سهام شناور آزاد شركت بيشتر از يك درصد بوده يا امكان تحقق اين شرايط به تشخيص كميته عرضه وجود داشته باشد ( در اين خصوص سهامداران عمده شركت بايد تعهدات لازم را به فرابورس ارائه نمايند.)

ب) محدوديت­هاي معاملاتي موثر جهت نقل و انتقال سهام شركت وجود نداشته باشد.

ج) ابهامات اساسي و يا عدم شفافيت قابل توجهي در خصوص اطلاعات شركت يا تركيب سهامداري آن وجود نداشته باشد.

ماده ۳ - جلسات رسمي و روزهاي انجام معامله انواع اوراق بهادار در بازار پايه فرابورس، ساعت آغاز، خاتمه و طول هر جلسه معاملاتي و همچنين تعداد و طول زمان هريك از مراحل انجام معاملات توسط هيئت مديرة فرابورس تعيين مي‌گردد.

ماده ۴ - دامنه نوسان روزانه قيمت و محدوديت حجمي معاملات عادي بازار پايه مشابه بازار اول و دوم فرابورس، حسب ضوابط فصل هشتم دستورالعمل اجرايي نحوه انجام معاملات خواهد بود.

ماده ۵ - در بازار پايه صرفاً سفارش محدود قابل اجرا بوده و استفاده از كد معاملاتي گروهي در اين بازار مجاز نمي‌باشد.

تبصره - جهت انتقال سهام به سهامداران متعدد در بازار پايه، استفاده از كد گروهي پس از موافقت فرابورس امكان‌پذير خواهد بود.

فصل ۳ - معاملات عادي در بازار پايه

ماده ۶ - عرضه اوليه اوراق بهادار در بازار پايه به تشخيص كميته عرضه به يكي از روش‌هاي زير انجام مي‌شود:

۱ -حراج: در اين روش حجم و تعداد معيني از اوراق بهادار توسط اشخاص اعلام شده در اطلاعيه عرضه به متقاضيان خريد آن اوراق عرضه مي‌شود.

۲ -گشايش نماد: در اين روش خريداران و فروشندگان متعدد طي دوره پيش‌گشايش اقدام به ورود سفارشات خود در سامانه مي‌نمايند و سپس معاملات با انجام يك حراج تك قيمتي آغاز مي‌شود.

ماده ۷ - توقف و بازگشايي نماد معاملاتي اوراق بهاداري كه به صورت عادي در بازار پايه معامله مي‌شوند، تابع ضوابط فصل پنجم دستورالعمل اجرايي نحوه انجام معاملات خواهد بود.

ماده ۸ - درصورتي‌كه معاملات اوراق بهادار در بازار پايه مظنون به ‌استفاده از اطلاعات‌ نهاني، دستكاري قيمت يا تغييرات مديريتي مؤثر در كنترل شركت باشد، فرابورس مي‌تواند رأساً يا به موجب اعلام سازمان نماد معاملاتي اوراق بهادار را متوقف نمايد. بازگشايي نماد معاملاتي پس از بررسي‌هاي لازم حسب مورد به تشخيص فرابورس يا سازمان خواهد بود.

ماده ۹ - در معاملات عادي بازار پايه، معاملات عمده و بلوكي تابع ضوابط اينگونه معاملات در بازارهاي اول و دوم فرابورس مي‌باشند.

فصل ۴ - معاملات توافقي در بازار پايه

ماده ۱۰ - روش انجام معاملات توافقي در بازار پايه به شرح زير است:

۱ -پيشنهاد خريد يا فروش توسط كارگزار پيشنهاد دهنده در سامانه معاملات توافقي ثبت مي‌گردد. اين پيشنهاد مي‌تواند با قيمت معين يا قابل مذاكره در سامانه ثبت شود.

۲ -كارگزار پذيرندة پيشنهاد جهت پاسخ دادن به پيشنهاد ثبت شده در سامانه معاملاتي اقدام به انتخاب آن نموده و پذيرش خود را جهت ارسال به كارگزار پيشنهاد دهنده در سامانه معاملات توافقي ثبت مي‌كند.

۳ -در صورتي كه پيشنهاد ثبت شده داراي قيمت معين باشد سامانه معاملات توافقي سفارشات تطبيق يافته را جهت تائيد به فرابورس ارسال مي‌كند.

۴ -در صورتي كه پيشنهاد ارائه شده قابل مذاكره باشد، جزئيات درخواست كارگزار پذيرندة پيشنهاد به كارگزار پيشنهاد دهنده ارسال و در صورت تائيد نهايي كارگزاران عامل طرفين سفارش تطبيق يافته جهت تائيد به فرابورس ارسال مي‌گردد.

۵ -در صورت عدم مغايرت سفارشات تطبيق يافته با قوانين و مقررات، فرابورس معامله را تائيد مي‌نمايد و سفارشات تطبيق يافته جهت انجام معامله و ثبت نهايي به سامانه معاملات ارسال مي‌گردد.

ماده ۱۱ - معاملات سهام شركت‌هاي حاضر در بازار پايه‌ي توافقي بر اساس اطلاعات منتشره موجود، در هر زمان امكان­پذير مي‌باشد.

تبصره ۱ - خريدار و فروشنده با علم و آگاهي نسبت به وضعيت مالي شركت بر اساس اطلاعات منتشره موجود اقدام به خريد و فروش نموده و هرگونه ادعايي در خصوص عدم افشاي اطلاعات مسموع نمي‌باشد.

تبصره ۲ - انجام معاملات توافقي از يك روز كاري قبل از برگزاري مجامع عمومي صاحبان سهام و همچنين برگزاري جلسه هيئت مديره‌اي كه طي آن مقرر است در مورد اختيارات تفويض شده توسط مجمع عمومي فوق‌العاده در خصوص افزايش سرمايه تصميم‌گيري شود، متوقف مي‌گردد. تداوم ثبت معاملات پس از اعمال نتايج مجمع يا جلسه هيئت مديره در سامانه معاملاتي امكان‌پذير خواهد بود.

ماده ۱۲ - دامنه نوسان قيمت روزانه و محدوديت حجمي در خصوص معاملات توافقي اعمال نمي‌گردد ليكن هيئت مديره فرابورس مي‌تواند در صورت نياز محدوديت حجمي يا قيمتي جهت ثبت سفارشات هر نماد معاملاتي در سامانه معاملاتي توافقي تصويب و پس از اطلاع‌رساني اعمال نمايد.

ماده ۱۳ - معاملات عمده سهام شركت­هايي كه در بازار پايه به صورت توافقي مورد معامله قرار مي‌گيرند، حسب تشخيص كميته عرضه به يكي از روش‌هاي زير انجام مي‌شود:

۱ -در قالب عرضه يكجا در بازار سوم فرابورس

۲ -ثبت معامله از طريق سامانه معاملات توافقي با رعايت ترتيبات مقرر در مادة ۱۰ اين دستورالعمل

تبصره ۱ - رعايت ضوابط مربوط به "شرايط متقاضيان خريد در معاملات عمده سهام و حق­تقدم سهام در فرابورس ايران" مصوب مورخ ۱۰ /۰۷ /۱۳۹۱ شوراي عالي بورس در هرحال الزامي است. در خصوص بند ۲ اين ماده زمان ثبت پيشنهاد معاملات توافقي، مبناي محاسبه مواعد زماني ذكر شده در ضوابط فوق الذكر خواهد بود.

تبصره ۲ - در صورتي كه بخشي از سهام شركت‌هاي مورد عرضه در بازار پايه داراي امتياز خاص يا محدوديت ويژه‌اي باشند و بنا به تشخيص كميته عرضه معامله آن در بازار خرد امكان‌پذير نباشد، معاملات آن بخش با هر حجمي به صورت عمده انجام خواهد شد.

فصل ۵ - محدوديت­هاي معاملاتي سهام و حق تقدم سهام بورس­ها، فرابورس و شركت سپرده­گذاري مركزي

ماده ۱۴ - معاملات سهام و حق تقدم بورس‌ها، فرابورس و شركت سپرده‌گذاري با حجم كمتر از ۲۰۰ هزارسهم يا حق تقدم شركت‌هاي فوق در دسته‌هاي سهامداري كه بر اساس اساسنامه شركت، شخصيت حقوقي يا نهاد خاصي را شامل نمي‌شود به صورت توافقي در بازار پايه فرابورس انجام مي‌شود.

ماده ۱۵ - انجام معاملات سهام و حق تقدم بورس‌ها، فرابورس و شركت سپرده‌گذاري با حجم بزرگتر يا مساوي ۲۰۰ هزار سهم يا حق تقدم و كليه معاملات سهام يا حق تقدم شركت‌هاي فوق در دسته‌هاي سهامداري كه بر اساس اساسنامه شركت، شخصيت حقوقي يا نهاد خاصي را شامل مي‌شود، در قالب معاملات عمده يا معاملات توافقي حسب درخواست عرضه كننده امكان پذير است. در اين صورت فرابورس موظف است تاييديه سازمان را به شرح زير اخذ نمايد.

الف) در معامله عمده بايد كليه متقاضيان خريد سهام يا حق تقدم قبل از شروع رقابت توسط كارگزار مربوطه به سازمان معرفي گردند. صرفاٌ متقاضياني حق شركت در رقابت را خواهند داشت كه قبلاً تاييديه سازمان مبني بر رعايت محدوديت‌هاي قانوني و مقرراتي را اخذ نموده باشند. ترتبيات اخذ تاييديه سازمان بايد در اطلاعيه عرضه درج شود.

ب) در معامله توافقي اسامي خريدار و فروشنده به همراه ساير اطلاعات مورد نياز سازمان توسط فرابورس به سازمان ارائه مي‌گردد. معامله مذكور در صورت تاييد سازمان مبني بر رعايت محدوديت‌هاي قانوني و مقرراتي در فرابورس ثبت مي‌گردد.

فصل ۶ - ساير مقررات

ماده ۱۶ - انتقال تمام يا آن بخش از طلب ناشي از معاملات سهام شركت‌ها كه قبل از درج نام شركت در فهرست بازار پايه فرابورس، خارج از بورس يا فرابورس صورت گرفته و در اجراي مادة ۹۹ قانون برنامه پنج ساله پنجم توسعه در بازار پايه فرابورس ثبت مي‌شوند، از حساب فروشنده به حساب خريدار (تهاتر حساب بين فروشنده و خريدار اوراق بهادار) كه تسوية آن طبق مقررات خارج از پاياپاي صورت مي‌پذيرد، مشروط به اينكه اسناد تسويه خارج از پاياپاي تنظيم گردد، مجاز مي باشد.

ماده ۱۷ - معاملات بازار پايه درخصوص موارد تصريح نشده در اين دستورالعمل، تابع مقررات مرتبط در "دستورالعمل اجرايي نحوه انجام معاملات اوراق بهادار فرابورس ايران" و ساير مصوبات هيأت مديرة سازمان بورس و اوراق بهادار مي‌باشد.