نقدشوندگی یا ظن دستکاری
شمشیر دولبه حذف دامنهنوسان
بورسنیوز- یک تحلیلگر اقتصادی در خصوص وضعیت بازارسرمایه بیان کرد: در هیچیک از اقتصادهای توسعهیافته، ماموریت متولیان بازارهای سرمایه رشد شاخص بورس یا ممانعت از ریزش شاخص بورس نبوده است. نهاد رگولاتور بورسها، پاسخگوی حفظ نقدشوندگی سهمها، شفافیت اطلاعات مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورسها، شناسایی شرکتهای قوی و عرضه اولیه آنها در بورسها و فراهم کردن شرایطی برای افراد کمتر حرفهای در بورسها با استفاده از ابزارهای تعریف شده و همچنین رقابت در ارائه خدمات با اقداماتی مثل کاهش کارمزد معاملات هستند (کارمزد معاملات در بورسهای توسعهیافته معمولا بسیار کمتر از کارمزد معاملات در بورس ما است) و سازمانها یا شرکتهای بورس مداخله و مسوولیتی در رشد یا افت قیمت سهمها ندارند. میثم هاشمخانی افزود: در برخی شاخصهها همچون نقدشوندگی، بازار سرمایه ما فاصله زیادی با بورسهای جهانی دارد. در بازار سرمایه ما علاوه بر آنکه به سبب محدودیت دامنه نوسان، گاهی سهمها در صف فروش قفل هستند و امکان فروش وجود ندارد، تسویه کارگزاریها و بازگشت پول به حساب مشتریان هم با وقفه صورت میگیرد. هاشمخانی اضافه کرد: حال آنکه در بورسهای توسعهیافته اروپایی و… فاصله تصمیم برای فروش سهم تا واریز وجه فروش به حساب مشتری یک تا دو ساعت خواهد بود (البته به سبب تحریمها، این فرآیند برای اشخاصی که از ایران اقدام به خرید و فروش سهام در بورسهای جهانی کنند، ممکن است حداکثر ۲۴ ساعت زمان ببرد). این کارشناس بازارسرمایه گفت: نقدشوندگی سهام در بورس ما، چندان بالا نیست و وقتی صعود و نزول این بازار همراه با صف باشد، یعنی اشخاصی که در سرخطیها قرار میگیرند، منافع بیشتری کسب میکنند! وجود صف در بورس، یکی از شاخصههای عدم شفافیت و فساد در بورس ما است. در بورسهای جهانی، هرگز صف خرید و فروش، مشابه بازار ما، وجود ندارد و فقط گاهی در معاملات محدودیتهای قیمتی کوتاهمدتی اعمال میشود. مثلا در بعضی بورسهای اروپایی و آمریکایی اگر در یک روز شاخص کل بورس هفت درصد نوسان مثبت یا منفی داشته باشد، معاملات برای یک ساعت متوقف خواهد شد و اگر نوسان شاخص در یک روز بیش از هفت درصد باشد، ممکن است معاملات آن روز کلا متوقف شود. این توقف معاملات، از هیجان معاملات خواهد کاست؛ ولی نه صفی ایجاد میکند و نه شخصی به سبب سرخطی و… از رانت برخوردار میشود.
هاشمخانی با اشاره به تعداد زیاد سهمهایی که هر روز در بازار سرمایه ما، در صف خرید و فروش قفل هستند، گفت: نقدشوندگی یعنی اگر سهامداری تصمیم به فروش سهمی گرفت، امکان فروش آن را داشته باشد و محدودیت دامنه نوسان، همان سدی است که سرعت نقدشوندگی سهام را در بازار ما کُند کرده است. مقررات بازار سرمایه ما نیازمند اصلاح است و مهمترین قانونی که باید اصلاح شود، محدودیت دامنه نوسان است. معتقدم آنچه مانع اصلاح مقررات دستوپاگیر در بازار سرمایه کشور ما شده، منافع برخی گروههای ذینفعی است که اتفاقا از صفهای خرید و فروش، بهره میبرند. وی تصریح کرد: واقعیت این است که بعضی سهامداران بزرگ بازار، اعم از حقیقی یا حقوقی، از ایجاد صف به عنوان ابزاری برای تهییج سهامداران خرد بهره میگیرند تا خود از این نوسانات هیجانی و صفهای مکرر، منتفع شوند. منطقا بازار سرمایه باید به برخی اتفاقات و رویدادها و اظهارنظرها واکنش نشان دهد؛ اما تجربه نشان داده محدودیت دامنه نوسان موجب شده بسیاری مواقع، شدت واکنش بازار به رویدادها، بیش از حد باشد. مثلا اظهارنظر رییسجمهور در مورد دلار ۱۵ هزار تومانی، میتواند افت تقریبا ۱۵ درصدی در بازار به همراه داشته باشد؛ ولی در بورس ما سهامداران با دیدن صفهای فروش سنگین، برای فروش تحریک شده و یک اظهارنظر میتواند افت بیشتری به همراه داشته باشد. هاشمخانی گفت: در تمام بازارها حتی بازارهای کالایی، صف خرید و فروش، رفتار فعالان آن بازار را تحت تاثیر قرار خواهد داد و برای حرکت منطقیتر بازار بدون صفهای مکرر و هیجانی، محدودیت دامنه نوسان باید حذف شود.
این کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به این سوال که «آیا حذف دامنه نوسان در بازاری که بخش زیادی از سهامداران آن، دانش تحلیلی کافی نداشته و تودهوار حرکت میکنند، فرصتی برای دستکاری بیشتر قیمت سهمها توسط برخی بازیگران و افزایش ریسک این بازار نخواهد بود» عنوان کرد: بدیهی است که بازار سرمایه باید بازاری شفاف و بدون فرصت فساد باشد. صف خرید و فروش، فرصتی برای بازیگران بزرگ سهمهاست نقد شوندگی یعنی چه؟ تا با تهییج سهامداران خرد، قیمت سهم را به صورت هیجانی دستکاری کنند. وی گفت: در بورسهای بزرگ دنیا، هر سهامداری امکان ثبتسفارش با قیمت مورد نظر را دارد اما؛ حذف دامنه نوسان لزوما به معنای فراز و فرودهای عجیب و غیر منطقی در بازار نیست. کما اینکه در حال حاضر بازار املاک یا خودرو و… هم محدودیت دامنه نوسانی ندارند؛ ولی خریدار و فروشنده با توجه به شرایط بازار قیمت را تعیین میکنند و هر از گاهی هم به سبب اتفاقات خاصی که روند عرضه و تقاضا را تحت تاثیر قرار دهد، قیمتها بیش از حد معمول افت یا رشد میکنند.هاشمخانی تصریح کرد: اینگونه دستکاریها، در هر بازاری وجود دارد و اعمال محدودیت دامنه نوسان، مانع دستکاریهایی که بزرگان هر بازار در روند آن بازار دارند، نخواهد شد؛ سهام نیز با وجود محدودیت دامنه نوسان، چه بسا بعد از یک اتفاق خاص، مدت طولانی در صف فروش قفل شود و ریزش حتی بالای ۵۰ درصدی داشته باشد؛ بنابراین وضع محدودیت دامنه نوسان، از ریزش شدید یا رشد شارپ سهمها جلوگیری نکرده و فقط نقدشوندگی سهمها را زیر سوال برده است. این فعال بازارسرمایه اظهار کرد: مخالفت با حذف دامنه نوسان به دلیل نگرانی از ضرر و زیان سهامداران کم تجربه، منطقی نیست. در بورسهای جهانی، سهامداران کمتجربه و کماطلاع را به سمت سرمایهگذاریهای بلندمدت یا غیرمستقیم سوق میدهند. نوسانگیری سهامداران خرد، هم به خودشان و هم به کلیت بازار آسیب خواهد رساند.
لیکوییدیتی (Liquidity)
اصطلاح لیکوییدیتی یا نقدینگی در بازارهای مالی برای توصیف سهولت تبدیل یک دارایی به پول نقد بدون هیچ گونه مشکل یا معطلی توصیف می شود. در بازار ارزهای رمزپایه ، نقدینگی به توانایی تبدیل سریع و راحت یک رمز ارز به پول نقد یا رمز ارزهای دیگر گفته می شود. در این مقاله به توضیح کامل نقدینگی و اهمیت آن در بازار معاملات ارزهای دیجیتال پرداخته ایم. با ما همراه باشید.
لیکوییدیتی چیست؟
نقدینگی مالی به سهولت تبدیل دارایی به پول نقد اشاره دارد. از آنجا که تبدیل سهام و اوراق قرضه به پول نقد بسیار آسان است، اغلب از آنها به عنوان دارایی های نقدینگی یاد می شود.
به عبارت دیگر، نقدینگی میزان راحتی خرید یا فروش سریع یک دارایی در بازار با قیمتی است که ارزش ذاتی آن را نشان میدهد. وجه نقد در سطح جهان به عنوان نقدینه ترین دارایی در نظر گرفته می شود زیرا می تواند با سرعت و آسانی به دارایی های دیگر تبدیل شود.
قبل از سرمایه گذاری در هر دارایی، لازم است است که سطح نقدینگی دارایی را در نظر بگیرید زیرا تبدیل آن دارایی به پول نقد ممکن است دشوار باشد یا زمان بر باشد.
دور از انتظار نقد شوندگی یعنی چه؟ نیست که هر سرمایه گذاری تمایل داشته باشد به معامله ارزهای دیجیتال با سرعت بالا بپردازد بدون اینکه قیمت کاهش پیدا کند یا انتظار برای همسان شدن ترید داشته باشد. به دنبال تحقق این امر، بازار دارایی مورد نظر باید در شرایط لیکویید باشد.
در نتیجه لازم است مقدار معاملات در بازار بالا باشد و قیمت های پیشنهادی و درخواستی نزدیک بهم باشند.
انواع لیکوییدیتی
لیکوییدیتی دو نوع دارد که شامل لیکوییدیتی بازار و لیکوییدیتی دارایی میشود. در ادامه توضیح مختصری در رابطه با هر کدام از این مفاهیم ارائه شده است.
لیکوییدیتی بازار
لیکوییدیتی در بازار زمانی وجود دارد که سرمایه داران تمایل زیادی به معامله دارند و معاملات بسیار زیادی در بازار صورت میگیرد.به این معنا که تعداد خریداران و فروشندگان کافی در بازار وجود دارد.
به طور کلی نقدینگی بازار به توانایی بازار برای خرید و فروش سریع دارایی ها مانند بازارهای مالی یک کشور یا بازار املاک و مستغلات اشاره دارد.
اگر سهام بازار به سرعت قابل خرید و فروش باشد و معامله تاثیر چندانی بر قیمت سهام نداشته باشد بازار در شرف نقدینگی قرار میگیرد.
اگر صرافی دارای حجم بالایی از معاملات باشد، قیمتی که خریدار برای هر سهم پیشنهاد می کند (قیمت Bid) و قیمتی که فروشنده مایل به قبول آن است (قیمت Ask) باید نزدیک به یکدیگر باشد. به عبارت دیگر، خریدار برای خرید سهام مجبور به پرداخت هزینه بیشتری نیست و می تواند آن را به راحتی تسویه کند.
لیکوییدیتی دارایی
لیکوییدیتی دارایی نوعی از نقد شوندگی است که می تواند با حفظ ارزش بازار به سرعت به پول نقد تبدیل شود. عوامل دیگری نیز وجود که کم و بیش باعث بیش نقدینگی دارایی میشود، این موارد عبارتند از :
- مقدار تثبیت و ثبات بازار
- انتقال مالکیت آسان
- مقدار زمانی که طول میکشد تا دارایی ها فروخته شوند
همانطور که گفته شد وجه نقد لیکویید ترین نوع دارایی است و به دنبال آن وجوهی که می توانید از حساب های بانکی خود برداشت کنید نیز شامل نقدینگی بالایی هستند.
لیکوییدیتی در ارزهای دیجیتال
نقدینگی برای همه دارایی های معاملاتی از جمله ارزهای رمزپایه مهم است. سطح کم نقدینگی به معنای وجود نوسانات بازار است که باعث افزایش و یا افت قیمت ارزهای رمزپایه می شود. از طرف دیگر، نقدینگی زیاد به معنای وجود یک بازار با ثبات، با نوسانات کم قیمت است.
فرض کنید فردی دارای مقداری ارز بیت کوین است و قیمت آن طی چند روز بالا رفته است. فرد تصمیم میگیرد ارزهای خود را در قیمت فعلی بازار به فروش بگذارد.
اگر بازار لیکویید باشد و خریداران کافی جهت خرید رمز ارزهای فرد با همان قیمت مورد نظر او وجود داشته باشند، سرمایه گذار به راحتی و با سرعت بالایی می تواند ارزهای خود را بفروشد. این معامله تاثیری بر روی قیمت بازار ندارد زیرا نقدینگی لازم برای تامین آن موجود است.
حال شرایطی را در نظر بگیرید که فرد میخواهد ارزهای خود را بفروشد اما بازار از لیکوییدیتی یا همان نقدینگی برخوردار نیست. او باید قیمت مورد نظر خود را کم کند یا منتظر شرایط لیکوییدیتی بماند. این شرایط زمانی رخ میدهد که خریداران کمی تمایل به خرید آن ارز با قیمت پیشنهادی فروشنده هستند.
بنابراین خرید یا فروش ارزهای رمزپایه در بازار نقدینه و دارای لیکوییدیتی آسان تر است زیرا سفارشات خرید یا فروش با توجه به تعداد بیشتر شرکت کنندگان در نقد شوندگی یعنی چه؟ بازار با سرعت بیشتری پر می شوند.
اساساً، این بدان معناست که با توجه به ماهیت سریع بازارهای ارزهای رمزنگاری شده، هر لحظه می توانید وارد معامله شوید یا از آن خارج شوید.
چگونه میتوان وضعیت لیکویید یا غیر لیکویید بازار را مشخص کرد؟
بر اساس سه مشخصه میتوان تعیین نمود که بازار لیکویید است یا خیر.
این شاخص ها عبارتند از :
- حجم معاملات روزانه
- اسپرد باید و اسک (اختلاف قیمت درخواست و قیمت پیشنهاد)
- تعداد سفارشات لیست
این نکته را در نظر داشته باشید که لیست سفارشات ممکن است به دلیل بروز عوامل limit و iceberg که همیشه در لیست قابل مشاهده نیستند، مورد اعتماد نباشد.
چرا لیکوییدیتی اهمیت دارد؟
نقدینگی زیاد در بازار شرایط ایده آلی است زیرا به دلیل تعداد زیاد خریداران و فروشندگان در بازار، قیمت ها برای همه افراد قابل قبول و مناسب است. یک بازار پرجنب و جوش با سطح بالایی از فعالیت معاملاتی تمایل به ایجاد تعادل قیمت بازار دارد که برای همه قابل قبول باشد.
نقد شوندگی بالا همچنین تضمین می کند که قیمت ها پایدار بوده و مستعد نوسانات زیاد ناشی از معاملات کلان نیستند که قادر به تاثیر گذاری بر قیمت ارزهای دیجیتال هستند. در یک بازار نقدینگی، قیمت ها به اندازه کافی ثابت هستند تا بتوانند در برابر سفارشات بزرگ مقاومت کنند.
نقدینگی بالا همچنین امکان تجزیه و تحلیل فنی بیشتر را فراهم می کند، زیرا قیمت و شکل گیری نمودار در بازار نقدینگی توسعه یافته و دقیق تر است.
عوامل موثر بر لیکوییدیتی
یکی از مهمترین عوامل موثر بر نقد شوندگی در بازار ارزهای رمزپایه، حجم معاملات است. برای دیدن حجم معاملات روزانه می توانید به وب سایت رتبه بندی مارکت کپ ارزهای دیجیتال مراجعه کنید. حجم بیشتر نشان دهنده این است که افراد بیشتری ارز دیجیتال را معامله می کنند.
تعداد بیشتر صرافی ارز دیجیتال فرصت بیشتری را برای معاملات رمز ارزها فراهم می کند و در سال های اخیر تعداد صرافی ها چند برابر شده است.
افزایش کاربرد یکی دیگر از عوامل موثر بر نقدینگی است. هرچه ارزهای رمزپایه بیشتر به عنوان وسیله پرداخت استفاده شوند، نقد شوندگی بیشتری دارند. به همین دلیل، اهمیت دارد که ارزهای رمزپایه توسط بازرگانان به عنوان وسیله پرداخت پذیرفته شوند، به این ترتیب استفاده بیشتر از ارزهای رمزپایه برای انجام معاملات بیشتر تقویت می شود.
سرانجام، مقررات کشوری نقش مهمی در تعیین این پارامتر در بازار دارند. کشورهای مختلف مواضع مختلفی راجع به ارزهای رمزپایه اتخاذ کرده اند که در مواردی ممنوع است، در برخی مجاز است یا در برخی دیگر مورد مناقشه است. علیرغم وضعیت، ارزهای دیجیتال با سرعت بالایی در حال رشد هستند، بنابراین موضع گیری صریح مقامات در مورد موضوعاتی مانند حمایت از مصرف کننده و مالیات باید منجر به این شود که افراد بیشتری وارد ارزهای دیجیتال شوند و از این طریق بر نقدینگی آن تاثیر بگذارند.
رتبه نقدینگی در بورس به چه معناست؟ و چه کمکی به ما می کند؟
یکی از پایه های مهم در سرمایه گذاری در بورس بخش ارزش معاملات است که هر کسی برای خرید سهام به این قسمت نگاه می کند و با توجه به آن تحلیلی ارائه کرده و یا سهم را می خرد و یا از خرید منصرف می شود. اگر بخواهیم به صورت خلاصه ارزش معاملات را توضیح دهیم باید بگوییم ارزش معاملات یعنی ” جمع ارزش معاملاتی که روی سهام صورت گرفته است ” واحد شمارش ارزش معاملات میلیارد ریال است و در صفحه ی اصلی سایت www.tsetmc.com قابل مشاهده است. در گذر زمان مشخص گردیده است که اگر ارزش معاملات بالا برود و صعودی بشود شاخص ها و قیمت ها به خوبی بالا می روند . حال رتبه ی نقدینگی یا نقدشوندگی در بورس چه کاربردی دارد .
نقدینگی یا نقدشوندگی به طور خلاصه یعنی هر چیز می تواند به صورت سریع تر به پول تبدیل شود ( یعنی چیزی که سریع تر بشود آن را معامله کرد ، نقدشوندگی بالایی دارد مثل کالاهایی چون طلا )
این محتوا توسط سایت تکنیک ( teknek.ir ) تولید شده است
ارتباط رتبه نقدینگی یا ارزش معاملات
رتبه نقدینگی در بورس در واقع همان رتبه ارزش معاملات است که کا آن در اصل آسان کردن سهامداران و خریداران هست که بتوانند درصد نقدینگی بین شرکت های درون بورس را مقایسه کنند و انتخاب کنند کدام سهم برای سرمایه گذاری بهتر و مفید تر خواهد بود. در حقیقت شما در بورس با واژه ی رتبه ی نقدشوندگی برخورد نخواید کرد و نام رتبه ارزش معاملات رو خواهید دید و تحلیل و بررسی می کنید . (یادآوری : نقدینگی یعنی توانایی و میزان امادگی تبدیل یک کالا یا دارایی به وجه نقد در جامعه )
روش های جبران ضرر در بورس و به موفقیت رساندن آن
رتبه نقدینگی در بورس در کجای سایت www.tsetmc.com است ؟
شما برای دیدن رتبه نقدینگی باید اول شرکت مورد نظر را انتخاب کرده سپس اسم سهام شرکت رو جستجو می کنید و وارد تابلو می شوید .در تابلو شما ارزش معاملات روز را خواهید دید ولی برای دیدن رتبه نقدشوندگی باید جای دیگری بروید . برای دیدن رتبه ی ارزش معاملات در بالای سایت tsetmc وارد تب آمار ها می شوید که آمار های مختلفی را به شما نشان خواهد داد مثل آمار حجم معاملات ، امار روز های مثبت و منفی و …
رتبه ی همه ی انها گفته شده میانگین ها گرفته شده ( در طول سه ماه یا دوازده ماه ) آن هم در هر بخشی از جمله بخش ارش معاملات که اجزای زیر در سایت به شما نشان داده می شود :
میانگین ارزش معاملات در 3 ماه گذشته
میانگین ارزش معاملات در 12 ماه گذشته
رتبه ارزش معاملات در 3 ماه گذشته
رتبه ارزش معاملات در 12 ماه گذشته
ارزش معاملات آخرین روز
ما از بین تمام این پنج مورد که در سایت tsetmc قابل مشاهده است .فقط در این مقاله به دنبال رتبه ارزش معاملات هستیم .اینکه شما بخواهید به رتبه ارزش معاملات در سه ماه گذشته یا دوازده ماه گذشته نگاه کنید به انتخاب خودتان است . و بستگی به زمان سرمایه گذاری شما نیز دارد. مثلا اگر می خواهید سریع از سهم خارج شوید و برای زمان کوتاه مدتی سرمایه گذاری می کنید به رتبه ارزش معاملات در 3 ماه گذشته نگاه کنید اگر هم قصد و صبر یک سال یا حتی سال ها سرمایه گذاری را دارید به رتبه ارزش معاملات در 12 ماه گذشته نگاه کنید .
رتبه ارزش معاملات چه عددی باشد مناسب است ؟
برای دیدن رتبه کل شرکت ها شما لازم است بسته به مدت زمانی که می خواهید روی
رتبه ارزش معاملات در 3 ماه گذشته
رتبه ارزش معاملات در 12 ماه گذشته
کلیک کنید. در طول زمان ثابت شده است شرکت هایی که نقدشوندگی زیادی ندارند موفقیت چندانی هم نخواهند داشته البته همیشه استثناهایی پیدا می شوند و ما این را تعمیم نمی دهیم . به طور کلی رتبه ارزش معاملات یک شرکت خوبست که زیر 400 باشد که بهترین شرکت ها از نظر نقدشوندگی شرکت های زیر پنجاه می باشند یعنی رتبه ی 1 الی 50 رو دارند که شرکت های معمولا پرطرفدار ، کارآمد ، نقدشونده و همینطور شرکت هایی هستند که نیاز های جامعه را تامین می کنند. اگر تازه کار هستید پیشنهاد ما سرمایه گذاری در شرکت هایی است که حداقل در رتبه های 1 الی 400 باشند.
در کنار این نکات خیلی مهم دیگری هم هست که به ورود و خروج به موقع شما به بازار کمک می کند و کامل زندگی معاملاتی شما رو تغییر خواهد داد
پیشنهاد ما این است که حتما در دوره آموزش ورود و خروج به موقع از بازار شرکت کنید
امیدوارم مقاله موثر و مفید بوده باشد در آخر باید بگویم سهام های نام برده شده فقط برای مثال است و هیچ سیگنالی مبنی بر خرید و نقد شوندگی یعنی چه؟ فروش نیست سلب مسئولیت . با تشکر
نقد شوندگی به چه معناست؟
نقد شوندگی به کارآیی یا سهولت تبدیل یک دارایی یا اوراق بهادار به پول نقد آماده، بدون تأثیر بر قیمت بازار اشاره دارد. نقد شوندهترین دارایی همان پول نقد است.
نقد شوندگی به چه معناست؟
درک نقد شوندگی
نقد شوندگی درجه سهولت خرید یا فروش سریع یک دارایی را در بازار با قیمتی که منعکس کننده ارزش ذاتی آن باشد توصیف میکند. وجه نقد در جهان به عنوان نقد شوندهترین دارایی در نظر گرفته میشود زیرا با سرعت و آسانی میتواند به داراییهای دیگر تبدیل شود. داراییهای مشهود مانند املاک و مستغلات، اقلام هنری و کالاهای کلکیسونی، همه نسبتاً نقد شونده هستند. داراییهای مالی دیگر، از سهام تا واحدهای مشارکت، در نقاط مختلف طیف نقد شوندگی قرار میگیرند.
به عنوان مثال، اگر شخصی قصد خرید یخچال داشته باشد پول نقد داراییای است که به راحتی میتوان از آن استفاده کرد. اگر آن شخص پول نقد نداشته باشد اما یک مجموعه کتاب نادر به ارزش همان یخچال داشته باشد بعید است کسی را پیدا کند که بخواهد یخچال را با آن مجموعه تبادل کند. در عوض خریدار مجبور خواهد شد مجموعه کتاب را بفروشد و از پول نقد آن برای خرید یخچال استفاده کند. اگر فرد بتواند ماهها یا سالها برای خرید صبر کند، احتمالاً مشکلی ایجاد نخواهد شد، اما اگر فرد فقط چند روز فرصت داشته باشد اوضاع پیچیده خواهد شد. ممکن است مجبور شود به جای انتظار برای خریداری که مایل باشد ارزش واقعی مجموعه را پرداخت کند کتابها را با تخفیف بفروشد. کتابهای کمیاب نمونهای از داراییهای غیر نقد شونده هستند.
دو معیار اصلی برای نقد شوندگی وجود دارد: نقد شوندگی بازاری و نقد شوندگی حسابداری.
نقد شوندگی بازاری
نقد شوندگی بازاری به این معناست که یک بازار مانند بازار سهام یک کشور یا بازار املاک و مستغلات یک شهر، اجازه خرید و فروش داراییها را با قیمتهای ثابت و شفاف میدهد. در مثال بالا، بازاری برای مبادله یخچال در ازای کتابهای کمیاب وجود ندارد.
از طرف دیگر، بازار سهام بازاری با نقد شوندگی بالا شناخته میشود. اگر بورس مد نظر دارای چنان حجمی از معاملات باشد که تحت تأثیر میزان فروش قرار نگیرد، قیمتی که خریدار برای هر سهم پیشنهاد میکند (قیمت پیشنهادی) و قیمتی که فروشنده مایل به قبول آن است (قیمت درخواست) نسبتاً نزدیک به یکدیگر خواهد نقد شوندگی یعنی چه؟ بود.
بنابراین، سرمایه گذاران مجبور نیستند برای فروش سریع اقدام به عرضه زیر قیمت واقعی کنند. وقتی اختلاف بین قیمتهای پیشنهادی و درخواستی افزایش یابد، بازار غیر نقد شوندهتر میشود. بازار املاک و مستغلات معمولاً از نقد شوندگی کمتری نسبت به بازار سهام برخوردار است. نقد شوندگی بازارها برای داراییهای دیگر مانند قراردادهای مشتقه، ارز یا کامودیتیها، اغلب به حجم و تقاضای موجود برای خرید و فروش آنها بستگی دارد.
نقد شوندگی حسابداری
در حسابداری، نقد شوندگی میزان سهولتی که شخص یا شرکت میتواند با دارایی های نقد شونده موجود، تعهدات مالی خود را برآورده کند اندازهگیری مینماید. در واقع توانایی پرداخت بدهی در زمان سررسید را نقد شوندگی در حسابداری میگویند.
در مثال بالا، مجموعه کتابهای کمیاب نسبتاً غیر نقدشونده است و احتمالاً ارزشی معادل آن یخچال ندارد. از منظر سرمایه گذاری، نقد شوندگی در حسابداری به معنای مقایسه داراییهای نقد شونده با بدهیهای جاری یا تعهدات مالی است که ظرف یک سال سررسید میشوند.
چندین نسبت وجود دارد که نقد شوندگی حسابداری را اندازه گیری میکند. در تعریف دقیق آنها «داراییهای نقد شونده» متفاوت هستند. تحلیلگران و سرمایه گذاران از این موارد برای شناسایی شرکتهای دارای نقد شوندگی بالاتر استفاده میکنند. همچنین جهت اندازه گیری عمق بازار شرکت در نظر گرفته میشوند.
اندازه گیری نقد شوندگی
تحلیلگران مالی توانایی شرکت در استفاده از داراییهای نقد شونده نقد شوندگی یعنی چه؟ برای پوشش تعهدات کوتاه مدت خود را بررسی میکنند. به طور کلی، هنگام استفاده از این فرمولها، نسبت بیشتر از یک مطلوب است.
نسبت جاری
نسبت جاری سادهترین و سهلگیرترین نسبت است. این نسبت داراییهای جاری (آنهایی که به طور منطقی میتوانند در یک سال به پول نقد تبدیل شوند) را در مقابل بدهیهای جاری اندازه گیری میکند. فرمول آن عبارت است از:
نسبت جاری = داراییهای جاری / بدهیهای جاری
نسبت سریع
نسبت سریع کمی سخت گیرانهتر است. این نسبت از تقسیم دارایی های جاری پس از کسر موجودی کالا بر بدهی جاری به دست می آید و سایر داراییهای جاری را که به اندازه وجه، حسابهای دریافتنی و سرمایه گذاریهای کوتاه مدت نقد شونده نیستند از این امر مستثنی میکند. فرمول بشرح زیر است:
نسبت سریع = (معادلهای نقدی و وجه نقد + سرمایه گذاریهای کوتاه مدت + حسابهای دریافتنی) / بدهیهای جاری
نسبت نقدی
نسبت وجه نقد دقیقترین نسبت اندازه گیری نقد شوندگی است. این نسبت با مستثناء کردن حسابهای دریافتنی و همچنین موجودی کالا و سایر داراییهای جاری، داراییهای نقد شونده را دقیقاً به عنوان پول نقد یا معادل نقدی آن تعریف میکند.
نسبت وجه نقد بیش از نسبت فعلی، توانایی یک واحد تجاری در نقد شونده ماندن در شرایط اضطراری را ارزیابی میکند. اگر شرکتهای بسیار سودآور نیز توان نقد شوندگی لازم برای واکنش به حوادث غیرمترقبه را نداشته باشند میتوانند با مشکل روبرو شوند.. فرمول نسبت نقدی عبارت است از:
نسبت نقدی = (معادل نقدی و وجه نقد + سرمایه گذاریهای کوتاه مدت) / بدهیهای جاری
نمونه نقد شوندگی
از منظر سرمایه گذاری، سهام به عنوان یک کلاس دارایی نقد شونده تعریف میشود. اما همه سهام از ضریب نقد شوندگی برابری برخوردار نیستند. برخی سهام بیش از بقیه در بورس معامله میشوند، به این معنی که بازار بهتری برای آنها وجود دارد. به عبارت دیگر، آنها علاقه بیشتری را از طرف معامله گران و سرمایه گذاران به خود جلب میکنند. این سهام نقد شونده معمولاً از طریق حجم معامله روزانه قابل شناسایی هستند که میتواند میلیونها یا حتی صدها میلیون سهم باشد.
به عنوان مثال، در ۲۶ آوریل ۲۰۱۹، تعداد ۸.۴ میلیون سهم آمازون در بورس نزدک NASDAQ معامله شد. اگرچه این مقدار نشان از نقد شوندگی بسیار خوبی دارد، اما بسیار کمتر از سهام کمپانی اینتل است که در آن روز حجم معاملاتی برابر با ۷۲ میلیون سهم در بورس نزدک داشته یا فورد موتور که در همان روز حجم معاملاتی برابر با ۱۵۶ میلیون سهم در بورس سهام نیویورک (NYSE) داشته است.
نکات کلیدی
• نقد شوندگی به سهولت تبدیل یک دارایی یا اوراق بهادار به پول نقد، بدون تأثیر بر قیمت بازار اشاره دارد.
• وجه نقد بیشترین نقد شوندگی در بین داراییهای مختلف را دارد در حالی که اقلام مشهود نقد شوندگی کمتری دارند. دو نوع اصلی نقد شوندگی شامل نقد شوندگی بازاری و نقد شوندگی حسابداری است.
• معمولاً از نسبتهای جاری، سریع و نقدی برای اندازه گیری میزان نقد شوندگی استفاده میشود.
سوالات متداول
چرا نقد شوندگی مهم است؟
اگر در بازارها نقدینگی وجود نداشته باشد، فروش یا تبدیل داراییها و اوراق بهادار به پول نقد دشوار میشود. به عنوان مثال، ممکن است صاحب یک میراث خانوادگی بسیار نادر و با ارزش باشید که قیمت آن ۱۵۰،۰۰۰ دلار ارزیابی شده است. با این حال اگر برای مجموعه شما بازاری وجود نداشته باشد (یعنی خریدار نباشد)، این عدد بی ربط است زیرا هیچکس قیمتی نزدیک به ارزش ارزیابی شده آن را پرداخت نخواهد کرد. با این وجود داراییهای نقد شونده میتوانند به راحتی و با سرعت بالا و با هزینه اندک به فروش برسند. شرکتها همچنین باید داراییهای نقد شونده کافی برای پوشش تعهدات کوتاه مدت خود مانند قبوض یا حقوق و دستمزد داشته باشند در غیر این صورت با بحران روبرو میشوند، که خود میتواند منجر به ورشکستگی شود.
نقد شوندهترین دارایی یا اوراق بهادار کدام است؟
وجه نقد، نقد شوندهترین دارایی است که با معادل نقدی تعقیب میشود، مواردی مانند گواهی سپرده یا سپردههای مدت دار، اوراق بهادار قابل فروش مانند سهام و اوراق قرضه اغلب بسیار نقد شونده بوده و به سرعت از طریق کارگزاری قابل فروش هستند. سکههای طلا و برخی از اقلام کلکسیونی نیز ممکن است به راحتی به صورت نقدی فروخته شوند.
داراییها یا اوراق بهادار نقد نشونده کدامند؟
اوراق بهاداری که خارج از بورس معامله میشوند، مانند برخی از ابزارهای مشتقه، غالباً نقد نشونده هستند. خانه، مالکیت زمانی یا اتومبیل تا حدی نقد شونده هستند زیرا یافتن خریدار ممکن است چند هفته تا چندین ماه طول کشیده و نهایی کردن قرارداد و دریافت پول نیز چندین هفته دیگر بطول بینجامد. علاوه بر این، کارمزد کارگزار نیز معمولا سنگین است.
چرا برخی سهام بیشتر از بقیه سهام نقد شوندگی دارند؟
نقدشوندهترین سهام، سهامهایی هستند که علاقه زیادی از طرف فعالان مختلف بازار به خود جلب کرده و حجم معاملات روزانه زیادی دارند. این سهام همچنین تعداد بیشتری از بازارسازان را به خود جذب خواهند کرد. سهام کمتر نقد شونده دارای بازه پیشنهادی خرید و فروش گستردهتر و عمق بازار کمتر هستند. معمولاً کمتر شناخته شده بوده و حجم معاملات کمتری دارند و اغلب از ارزش بازار و نوسانات کمتری نیز برخوردار هستند. بنابراین سهام یک بانک بزرگ چند ملیتی تمایل به نقد شوندگی بیشتری نسبت به یک بانک کوچک منطقهای خواهد داشت.
دامنه نوسان چیست و چه اهمیتی در بورس دارد؟
دامنه مجاز نوسان یا همان دامنه نوسان یکی از موضوعات بحث برانگیز و جنجالی در بورس ایران است و همه افرادی که در بورس فعالیت میکنن باید با این مقوله به خوبی آشنا باشند. این موضوع به طور مستقیم و غیر مستقیم با مباحثی مثل قیمت پایانی، صف خرید و فروش، حجم مبنا، نقدشوندگی سهم و بسیاری از مسائل دیگر ارتباط تنگاتنگی دارد از این رو دانستن ساز و کار دامنه نوسان در بورس اهمیت بسیار زیادی دارد.
دامنه نوسان چیست و چرا تا این حد اهمیت دارد؟ در این مقاله ضمن بیان چیستی دامنه نوسان سهم (بازه مجاز نوسان روزانه) به آفتها و البته فواید وجود آن در بورس ایران خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
دامنه نوسان چیست؟
همان طور که احتمالا میدانید قیمت یک سهم در یک روز کاری نمیتواند از یک حدی بیشتر یا از یک حدی کمتر شود. این حدود همان بازه قیمت مجاز روزانه هر سهم است. اینکه این حدود بر چه اساسی مشخص میشود برمیگردد به قیمت پایانی هر سهم. اگر نمیدانید قیمت پایانی چیست همینجا این مقاله را رها کنید و به مقاله قیمت پایانی سهام چیست و چه تفاوتی با قیمت آخرین معامله دارد مراجعه کنید و پس از مطالعه آن مقاله دوباره برای مطالعه ادامه این مطلب به این صفحه باز گردید.
در واقع قیمت هر سهم در یک روز با توجه به قیمت پایانی آن سهم، تنها میتواند بین دو عدد مشخص شده نوسان کند. این اعداد همان بازه قیمت مجاز است که در تابلوی هر نماد در سایت TSETMC نیز قابل رویت است (تصویر زیر).
بازه قیمت مجاز چگونه تعیین میشود؟
برای اینکه مفهوم دامنه نوسان را متوجه شوید باید ابتدا ببینیم این قیمت مجاز سهم چگونه محاسبه میشود. به تصویر زیر دقت کنید.
فرض کنید قیمت پایانی یک سهم در روز قبل 1000 تومان باشد. در روز جاری حد بالایی قیمت مجاز 5 درصد بیشتر از قیمت پایانی روز قبل یعنی 1050 تومان لحاظ خواهد شد و حد پایینی قیمت مجاز نوسان، 5 درصد کمتر از قیمت پایانی روز قبل یعنی 950 تومان تعیین میشود.
به همین ترتیب بازه مجاز قیمتی برای فردا هم به همین صورت بر اساس قیمت پایانی امروز مشخص میشود و الی آخر. حال اگر قیمت این سهم امروز 950 تومان باشد میگویند روی منفی 5 درصد در حال معامله است و به همین ترتیب:
- 960 تومان منفی 4 درصد
- 970 تومان منفی 3 درصد
- 980 تومان منفی 2 درصد
- 990 تومان منفی 1 درصد
- 1000 تومان صفر تابلو
- 1010 تومان مثبت 1 درصد
- 1020 تومان مثبت 2 درصد
- 1030 تومان مثبت 3 درصد
- 1040 تومان مثبت 4 درصد
- 1050 تومان مثبت 5 درصد
اینکه چرا بازه قیمت مجاز را 5 درصد کمتر و بیشتر از قیمت پایانی تعیین میکنند (مثلا چرا 6 درصد نیست) بر میگردد به قانونی که در سازمان بورس تصویب میشود. در واقع این عدد 5 یک قرارداد است و میتواند به دلخواه قانون گذار تغییر کند.
منظور از دامنه نوسان در بورس
منظور از دامنه نوسان در بورس همین عدد 5 درصد نوسان است. با این توضیحات الآن متوجه میشوید که وقتی میگوییم دامنه نوسان یک سهم 5 درصد است یعنی چه. شما اکنون به طور کامل با مفهوم دامنه نوسان آشنا شدهاید.
آیا دامنه نوسان در بورس همیشه 5 درصد است؟
همان طور که عرض کردیم دامنه نوسان در بورس همیشه 5 درصد نبوده و ممکن است هر لحظه توسط دوستان در سازمان بورس تغییر کند! این مسئله یکی از معضلات بورس ایران است که قوانین بدون هیچ ساز و کار مشخصی میتواند یک شبه تغییر کند.
آموزش گام به گام تحلیل بنیادی برای انتخاب سهم مناسب
برای دانلود کتاب آموزش گام به گام تحلیل بنیادی روی لینک زیر کلیک کنید.
آیا میخواهید در بورس به موفقیت برسید؟ آیا نمیدانید چگونه یک سهم را از منظر بنیادی تحلیل کنید؟ نبود منبع آموزشی مناسب در زمینه تحلیل بنیادی انگیزه ای شد تا در یک کتاب آموزشی به زبانی کاملا ساده و کاربردی، به کمک تصاویر گویا و آموزش گام به گام، روش انتخاب یک سهم را بر اساس نکات بنیادی آموزش داده ایم. قطعا این روش آموزشی را در هیچ کجا پیدا نخواهید کرد! این کتاب الکترونیکی را به تمام کسانی که می خواهند در بازار بورس به موفقیت مستمر برسند توصیه میکنیم .
در گذشته دامنه نوسان بورس 4 درصد و فرابورس 5 درصد بود. بعدا بورس هم 5 درصدی نقد شوندگی یعنی چه؟ شد. همچنین دامنه نوسان بازار پایه 3 درصد، 2 درصد و 1 درصد است. برخی از سهمها و صندوق های قابل معامله نیز 10 درصدی هستند!
دامنه نامتقارن چیست؟
اخیرا (بهمن 1399) در پی ریزش شدید بازار بورس ایران، قانون جدیدی مبنی بر دامنه نامتقارن تصویب و اجرایی شده است که در آن دامنه نوسان را از 5- تا 5+ به 2- تا 6+ تغییر دادهاند. این تغییر قانون با این دیدگاه ایجاد شد که مثلا از بازار حمایت شود ولی به اعتقاد نگارنده این مقاله بدترین قانونی بوده است که در بورس ایران اجرایی شده است.
البته به گفته مسئولان این قانون موقتی است. اما آفتهای این دامنه نامتقارن چیست؟ برای فهمیدن این موضوع به مقاله زیر مراجعه کنید.
مزایا و معایب وجود دامنه نوسان در بورس ایران
دامنه نوسان در بازار سهام بسیاری از کشورها وجود دارد و چیز عجیب و غریبی نیست. وجود دامنه نوسان در بورس مزایا و مضرات مختلفی دارد.
مزایا: جلوگیری از نوسانات شدید قیمت
وجود دامنه مجاز نوسان روزانه باعث کاهش تلاطم بازار میشود و از نوسان شدید قیمت در پی اخبار غیر منتظره و هیجان کاذب بازار جلوگیری میکند و به نوعی این قانون از سرمایهگذاران خرد حمایت میکند.
معایب: تشکیل صفوف خرید و فروش، کاهش نقدشوندگی، نامعتبر شدن قسمتی از تحلیل تکنیکال
اما به اعتقاد نگارنده این مقاله وجود دامنه نوسان در بورس معایب بیشتری نسبت به مزایای آن دارد. از جمله این معایب میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
تشکیل صفوف خرید و فروش:
وجود صف خرید و فروش در بورس ایران به علت وجود دامنه نوسان است و خود این صفهای خرید و فروش باعث هیجان کاذب در بازار میشود و از طرفی زمینه ساز فریب معامله گران خُرد توسط بازیگران سهم را فراهم کرده است.
کاهش نقدشوندگی بازار:
وجود دامنه نوسان باعث کندتر شدن حرکت قیمت، تشکیل صف خرید و فروش و در نهایت باعث کاهش حجم معاملات خواهد شد و همه اینها یعنی کاهش نقدشوندگی بازار که به عنوان رکن اصلی بورس زیر سوال میرود.
دیدگاه شما